عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه برخی کتب بدون توجه به کیفیت و حتی تخصص نویسنده چاپ میشوند، گفت: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید تمهیدات لازم را در نظر بگیرد و بعد نظارتی خود را تقویت کند.
به گزارش حکیم مهر به نقل از آنا، جشنواره فرهیختگان دانشگاه آزاد اسلامی در سال ۱۴۰۰ به ایستگاه هشتم خود رسید و از آنجایی که حوزه علمی، پژوهشی و فناوری برای این دانشگاه از اهمیتی خاص و ویژه برخوردار بوده و تاکنون هفت دوره از این جشنواره به مناسبت هفته پژوهش و فناوری برگزار شده است، برگزاری هشتمین دوره به دلیل شرایط کرونایی کشور به تعویق افتاد و تصمیم گرفته شد هفتم اردیبهشت جاری بهصورت مجازی و حضوری محدود از برگزیدگان برگزار شود تا تداخلی با دوره نهم هم نداشته باشد.
در هشتمین جشنواره فرهیختگان ۲۲ استان و ۳۹ واحد دانشگاهی (استانهای تهران، اصفهان و آذربایجان شرقی با بیشترین برگزیده) حضور پیدا کردند که پراکندگی خوبی بین برگزیدگان صورت گرفت و ۷۲۰ اثر به جشنواره ارسال شد؛ البته با حوزههای بررسیشده توسط سازمان مرکزی مانند مراکز تحقیقاتی، مراکز رشد، سراهای نوآوری، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، مدارس سما و... مجموع آثار و زیرساختها به حدود هزار و ۹۰۰ رسید و از هفت پژوهشگر برتر و یک فناور برتر دعوت شد تا به نمایندگی از طرف دیگر برگزیدگان در مراسم اختتامیه و تجلیل حضور پیدا کنند.
«منصور احمدی» عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام از برگزیدگان جشنواره فرهیختگان دانشگاه آزاد اسلامی در حوزه ترجمه کتاب است که با همراهی مرضیه همتیزاد و وشیما ویسی، موفق به کسب رتبه برتر بهعنوان مترجم در بخش بینالملل شد.
خبرنگار خبرگزاری آنا به همین مناسبت با احمدی درباره جشنواره هشتم فرهیختگان، کتاب «تغذیه و خوراک دادن طیور ارگانیک»، چگونگی حوزه پژوهش و فناوری و ... گفتوگو کرده است که در ادامه میخوانیم.
آنا: دلایل انتخاب شما بهعنوان پژوهشگر برتر در جشنواره فرهیختگان در حوزه کتاب بر اساس چه شاخصها و مؤلفههایی بوده است؟
احمدی: کتاب تغذیه و خوراک دادن طیور ارگانیک دارای چند ویژگی و شاخص منحصربهفرد است که احتمالاً مورد توجه داوران قرار گرفته است؛ اولأ کتاب به موضوع سلامت یک ماده غذایی پرمصرف در انسان که گوشت طیور است، میپردازد. دوم اینکه، سلامت و نداشتن آلودگی گوشت طیور در صادرات و قیمت این فرآورده پروتئینی بسیار مؤثر بوده است، سوم اینکه ترجمه آن بسیار روان و با حفظ همه اصول علمی و قوانین ترجمه شده و چهارم اینکه این کتاب میتواند بهعنوان منبع درسی پرورش طیور مورد استفاده دانشجویان علوم دامی و دامپزشکی و پرورشدهندگان طیور قرار گیرد.
آنا: جزئیاتی از محورها، فصلها و مشخصات و محتوای کتاب برگزیده را تشریح کنید؟
احمدی: کتاب تغذیه و خوراک دادن طیور ارگانیک (کشاورزی و منابع طبیعی) مشتمل بر هشت فصل بوده که به اهداف و اصول پرورش ارگانیک، خوراکهای مجاز در تغذیه ارگانیک، جیرههای طیور ارگانیک و استانداردهای کشورهای مختلف اروپایی، آمریکایی و بعضی از کشورهای آسیایی در پرورش طیور ارگانیک را مورد بحث قرار داده است.
آنا: موانع پیش روی پژوهشگران و در مجموع فعالیتهای پژوهشی در کشورمان را چه میدانید؟
احمدی: با وجود اینکه در کشور در زمینههای مختلف پژوهشگران برجسته و زیادی داریم؛ اما یکسری موانع و مشکلات در کشور سر راه پژوهش وجود دارد ازجمله فقدان ارتباط مناسب و منسجم بین پژوهشگران و جامعه که نتایج تحقیقات آنان مورد استفاده قرار گیرد، توزیع نامناسب اعتبارات پژوهشی در کشور بهطوری که در این بین دانشگاه آزاد اسلامی با وجود اینکه یکی از ارکان مهم نظام آموزشی و پژوهشی کشور بوده بر اساس ظرفیت آن سرانه پژوهشی در کشور به آن تعلق نمیگیرد که این خلأ قانونی، نیازمند قانونی است که درصدی از این سرانه پژوهشی به دانشگاه آزاد اسلامی تعلق گیرد.
نبود سیاستگذاری منسجم و هدفمند در امر پژوهش و تحقیقات، ارتباط مناسب بین مراکز دانشگاهی دولتی، غیردولتی و مراکز تحقیقاتی وابسته به نهادهای اجرایی کشور که بتوانند اثر همافزایی داشته و از هدررفت بودجهها و حتی موازی کاری جلوگیری شود، انگیزه کافی بین استادان برای انجام فعالیتهای پژوهشی و نبود جهتگیری تحقیقات با نیازها و مشکلات جامعه از دیگر مشکلات حوزه تحقیق و پژوهش است..
آنا: کشور در حوزه کتاب و ترجمه جایگاه مناسبی دارد؟ بایدها و نبایدهای این حوزه چیست؟
احمدی: کتاب ماندگارترین اثر و حاصل تلاش مستمر، خلاقیت و آموختههای یک نویسنده بوده که نقش مهمی در انتقال علوم دارد. کشور ایران اسلامی از زمانهای قدیم مهد کتابخانههای بزرگ و دانشمندان بزرگی بوده و آموزههای دینی به بحث کتاب و کتابخوانی بسیار تأکید کرده است. کشورمان در حوزه کتاب و ترجمه از لحاظ کمیت جایگاه مناسبی دارد بهطوریکه با توجه به اهمیت کتاب در کشور هر سال نمایشگاه بینالمللی کتاب برگزار شده و مورد استقبال گسترده قرار میگیرد.
در تقویم جمهوری اسلامی ۲۴ آبان روز کتاب و کتابخوانی نامگذاری شده که این مناسبت، اهمیت جایگاه کتاب را مشخص میکند؛ اما نکته مهم کیفیت تألیفات و ترجمههاست. کتابهایی که در دانشگاهها ترجمه یا تألیف میشوند از آنجایی که مورد داوری قرار میگیرند از کیفیت بیشتری برخوردار هستند؛ اما برخی ناشران در کشور بدون توجه به کیفیت و حتی تخصص نویسنده به چاپ کتاب میپردازند که در این زمینه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید تمهیدات لازم را در نظر بگیرد و بعد نظارتی خود را تقویت کند.
دانشگاهها میتوانند در ارتقای دانش نظری ترجمه و تربیت مترجمان در زمینههای مختلف علوم نقش مهمی داشته باشند از طرفی امروزه با توجه به گرانشدن کاغذ قیمت کتابها افزایش چشمگیری داشته و میتواند در آینده اثرات منفی بر این صنعت داشته باشد که نیازمند حمایت دولت از این حوزه است.
آنا: آیا در عرصه پژوهش جایگاه خوبی در سطح بینالمللی و منطقهای به دست آوردهایم؟
احمدی: ایران بر اساس آمارهای منتشرشده در عرصه ملی و بینالمللی از لحاظ شاخص تولید علم در جهان ۱۶ و در جهان اسلام و خاورمیانه رتبه نخست را به خود اختصاص داده که این افتخاری برای کشوری است که در شرایط تحریم میتواند به این جایگاه برسد و حتی در بسیاری از علوم در مرز دانش حرکت میکنیم مانند حوزه زیستفناوری، فنی و مهندسی و ... اما با وجود اینکه تحقیقات زیادی در کشور انجام میشود؛ اما هنوز دارای مشکلات فراوانی در حوزههای مختلف هستیم که باید به کاربردی بودن تحقیقات توجه بیشتری شود. در این راستا در وزارت علوم و دانشگاه آزاد اسلامی امروزه سوق دادن پایاننامههای دانشجویی به طرف حل مسائل جامعه مورد توجه قرار گرفته است.
مسئله دیگر تجاریسازی تحقیقات است که نیاز به کار بیشتری دارد؛ البته این نکته را باید مدنظر داشت چنانچه سرانه پژوهشی کشور افزایش یابد و همه مراکز علمی و تحقیقاتی چه در دانشگاهها و چه در نهادهای اجرایی ذیل یک سازمان بهصورت منسجم نظارت شوند تا اثرات همافزایی و عدالت در اختصاص بودجه بین همه مراکز صورت گیرد، قطعاً این جایگاه ارتقا خواهد یافت.
آنا: توصیههای شما برای موفقیت جوانان، دانشجویان و پژوهشگران حوزه کتاب چیست؟
احمدی: پژوهشگران سعی کنند کتابهایی که در حوزههای مختلف علوم برای انتقال علم و دانش مفید هستند و تقویت بنیه علمی دانشجویان را به همراه دارد، تهیه و یا ترجمه کنند. به دانشجویان و جوانان توصیه میشود هیچ منبعی در علم نمیتواند جایگاه کتاب را پرکند؛ بنابراین با تهیه کتب مورد نیاز حس کتابخوانی را در خودشان تقویت کنند که وظیفه همه ما مقابل جامعه بهعنوان قشر تحصیلکرده بسیار سنگین است از طرف دیگر باید حس خودباوری را در خودمان تقویت کنیم و برای بالندگی و سربلندی کشور ایران تلاش کنیم، چراکه مشکلات کشور به دست خود ما با توکل به خدا و جهاد علمی حل خواهد شد.