کشف گونه‌ای از دایناسور به اندازه یک سگ

حکیم مهر: دایناسورهای زره‌پوش مانند استگوزاروس و آنکیلوزاروس عمدتاً حیوانات بزرگ و حجیمی بودند که روی چهار پا راه می‌رفتند، اما دیرینه‌شناسان اکنون یک خویشاوند عجیب و غریب به اندازه یک سگ کشف کرده‌اند که روی دو پا حرکت می‌کرد.

به گزارش حکیم مهر به نقل از گام خبر، دایناسورهای زره‌پوش مانند استگوزاروس و آنکیلوزاروس عمدتاً حیوانات بزرگ و حجیمی بودند که روی چهار پا راه می‌رفتند، اما دیرینه‌شناسان اکنون یک خویشاوند عجیب و غریب به اندازه یک سگ کشف کرده‌اند که روی دو پا حرکت می‌کرد.

و به نقل از نیواطلس، یکی از بزرگ‌ترین و قابل توجه‌ترین گروه‌های دایناسورها، تیرئوفورا بودند؛ گیاه‌خوارانی که همگی از صفحات و زره‌های ضخیم برای محافظت در برابر شکارچیان بهره می‌بردند. مشهورترین اعضای این گروه خانواده استگوسورها بودند که صفحات بزرگی در پشت و دم‌های میخ‌دار داشتند و آنکیلوسورها که مانند تانک بودند و اغلب دارای چماق‌های سنگین استخوان در دم.

اما در حالی که این گروه، معمولا غول‌پیکر و تقریبا منحصرا چهارپا بودند، دیرینه‌شناسان اکنون گروهی را یافته‌اند که این روند را کاهش می‌دهد.

گونه جدید، به نام جاکاپیل کانیوکورا، دارای صفحات استخوانی مشابهی بود که تا پشت، گردن و دم آن کشیده شده، با این تفاوت که این جانوران تنها ۱.۵ متر طول داشتند و تنها بین ۴ تا ۷ کیلوگرم وزن؛ عجیب‌تر این که روی دو پا می‌دوید و بازوهای کوچک و شبیه به بال مرغ داشتند.

سباستین آپستگویا، نویسنده مطالعه بر روی این جانوران گفت: «زره گردن این دایناسور منحصر به فرد است و از آن منطقه حساس، جانور را در برابر حملات شکارچیان محافظت می‌کند. استخوان‌هایی که از بازوها حفظ شده‌اند به ما نشان می‌دهد که آنها ریز بوده‌اند، چیزی که در بقیه تیرئوفوران‌ها که اکثریت قریب به اتفاق آن‌ها چهارپا هستند، دیده نمی‌شود.»

جاکاپیل باوجود ظاهر احتمالا ترسناکش، یک گیاهخوار بود. دندان‌های آن به شکل برگ با صورت بزرگ برای خرد کردن مواد گیاهی، در طرحی مشابه با بستگانش، یافت شد. همچنین دارای یک فک پایین منحصر به فرد نسبتا کوتاه که زیر آن برآمدگی بزرگی وجود داشته، بوده است.

اما شاید عجیب‌ترین بخش این باشد که جاکاپیل در شجره خانواده جای می‌گیرد. به نظر می‌رسد تا حدودی یک حلقه گمشده از دایناسورهای تیرئوفوران اولیه تا گروه‌های متنوع استگوسورها و انکیلوسورهای بعدی باشد که با زره بیشتر و سنگین‌تر شدن، چهارپا شدند. تنها عضو دیگر خانواده که دو پا داشت، اسکوتلوسوروس است که در اوایل دوره ژوراسیک، حدود ۱۹۶ میلیون سال پیش، در منطقه فعلی ایالات متحده زندگی می‌کرد.

اما جاکاپیل حدود ۱۰۰ میلیون سال بعد در پاتاگونیا زندگی کرده است. این تیم می‌گوید که چنین چیزی باعث می‌شود آن را به عضوی از دودمان تیرئوفوران پایه باستانی تبدیل کند که تا دوره کرتاسه زنده ماندند؛ یعنی مدت‌ها پس از تکامل و مرگ خویشاوندانی مانند استگوزاروس.

این تحقیق در مجله Scientific Reports منتشر شد.