بخش خصوصی متناسب با گستردگی استان توسعه پیدا نکرده است/ از کلینیک‌های دام کوچک تازه تاسیس حمایت خواهیم کرد

حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: چند روز پیش بود که رئیس سازمان دامپزشکی کشور «دکتر غلامرضا سرگزی» را به‌عنوان سرپرست اداره‌ کل دامپزشکی استان سیستان و بلوچستان منصوب کرد. این انتصاب بهانه‌ای شد تا دقایقی را با او به گفت‌وگو بنشینیم.

از نظر دکتر سرگزی، بخش خصوصی سیستان و بلوچستان مثل سایر استان‌ها متناسب با گستردگی استان توسعه پیدا نکرده، فعال نیست و حتی در بحث درمان کماکان بخش دولتی و خود همکاران دامپزشک مستقر خدمات رسانی می‌کنند، لذا یکی از چالش‌های اصلی استان عدم تناسب توسعه‌یافتگی بخش خصوصی با گستردگی استان است.

وی با یادآوری اینکه سیستان و بلوچستان تنها استانی است که با پاکستان مرز مشترک داشته و بحث واردات دام به صورت غیرقانونی همواره در آن مطرح بوده است، تصریح می‌کند: «بحث ساماندهی دام از همان سال ۸۲ شروع شد و در حال حاضر به گونه‌ای نهادینه شده که واردات قانونی دام از کشور هم‌جوار صورت می‌گیرد، مشروط به اینکه دام در داخل استان کشتار و بسته‌بندی شود و مخاطرات حمل آن حذف و همین‌جا مدیریت شود.»

حکیم مهر: آقای دکتر، ورودی چه سالی و کدام دانشگاه هستید؟

بنده ورودی سال ۷۰ دانشکده دامپزشکی دانشگاه ارومیه هستم و در مرداد سال ۷۶ از این دانشگاه فارغ‌التحصیل شدم.

حکیم مهر: بعد از فارغ التحصیلی چه کردید؟

بلافاصله بعد از فارغ التحصیلی وارد مجموعه دامپزشکی استان شده و در اداره دامپزشکی شهرستان زاهدان مشغول به کار شدم. در واقع با توجه به نیاز استان، قبل از ورود به دوره خدمت سربازی، یک طرح موقت مربوط به نیروی انسانی را گذراندم و در دی‌ماه همان سال که طرح تمام شد به خدمت سربازی رفتم. سربازی من شامل یک دوره آموزشی عمومی و یک دوره تخصصی بود و بعد از آن در قالب امریه برای دامپزشکی به خدمت مشغول شدم.

حکیم مهر: لطفا اشاره ای به سوابق خود در اداره دامپزشکی کنید.

بعد از دوره سربازی تا سال ۷۸ در اداره دامپزشکی زاهدان بودم. در آن سال طرح نیروی انسانی شروع شد که در آن دوره سه سال تا پنج سال طول می‌کشید. بنده در قالب این طرح در اداره کل دامپزشکی سیستان و بلوچستان مستقر شدم و به عنوان کارشناس اداره مبارزه با بیماری‌های طیور، آبزیان و زنبور عسل شروع به کار کردم. آن موقع طیور و آبزیان یک اداره بود و هنوز تفکیک نشده بودند. در ادامه رئیس اداره مبارزه با بیماری‌های طیور و آبزیان شدم و در سال ۸۰ به مدت دو سال به عنوان معاون فنی اداره کل دامپزشکی استان فعالیت کردم. در سال ۸۲ سرپرست اداره کل دامپزشکی استان شدم و این دوره سرپرستی یک سال طول کشید. در ادامه و از سال ۸۳ تا سال ۹۲ مدیرکل دامپزشکی استان شدم. بعد از آن تغییراتی صورت گرفت و دکتر حسینی که معاون بنده بودند، سرپرست شده و بنده افتخار کارشناسی داشتم.

در سال ۹۳ به مدت یک سال به عنوان معاون سلامت که در واقع همان معاون فنی بود، مشغول به کار شدم. مابین سال های ۹۴ تا ۹۸ در قسمت‌های ارزیابی عملکرد و آبزیان بودم و در آن سال هم به عنوان رئيس اداره بهداشت و مدیریت بیماری‌های دامی در اداره کل منصوب شدم. در سال ۹۹ به عنوان معاون بهبود تولیدات دامی به وزارت جهاد کشاورزی آمدم تا امروز که به عنوان سرپرست اداره کل دامپزشکی استان در خدمت شما هستم.

حکیم مهر: از نظر شما مهمترین چالش‌های کنونی اداره کل دامپزشکی استان چیست؟

در بحث اداره کل دوستان ما ازجمله آقای دکتر حسینی و همچنین همه همکاران در بخش‌های فنی و اداری بعد از سالیان سال تجربه، اقدامات خوبی انجام دادند. سیستان و بلوچستان پهناور است و از زمانی که جنوب کرمان از نظر تقسیمات دامپزشکی جدا شده، ما پهناورترین استان کشور محسوب می‌شویم. از جنوب تا شمال استان و حدفاصل چابهار تا زابل قریب به 1100 کیلومتر فاصله است. این استان پهناور ۲۶ شهرستان دارد که این مساله کار را خیلی گسترده کرده و شاید یکی از چالش‌های اصلی ما همین پهناوری استان باشد.

از طرفی بخش خصوصی ما مثل سایر استان‌ها متناسب با گستردگی استان توسعه پیدا نکرده، فعال نیست و حتی در بحث درمان کماکان بخش دولتی و خود همکاران دامپزشک مستقر خدمات‌رسانی می‌کنند. لذا یکی از چالش‌های اصلی استان، عدم تناسب توسعه‌یافتگی بخش خصوصی با گستردگی استان است، اما با این حال وضعیت نسبت به گذشته خیلی بهتر شده است. ما دانشکده دامپزشکی زابل را داریم که سالیانه فارغ‌التحصیل دارد که مشغول به کار می‌شوند و در کل فضا برای کار وجود دارد.

حکیم مهر: به بخش خصوصی اشاره کردید. میزان حمایت شما از این بخش و علی‌الخصوص اجرای ماده ۱۹ چگونه خواهد بود؟

در بحث ماده ۱۹ که عمدتا مسئولین فنی مدنظر هستند، بخش‌های کلینیک یا مراکز مایه‌کوبی مستقیما پروانه دریافت می‌کنند و مدیریت بر عهده خودشان است و این چالش نیست. یکی از خواسته‌های مجموعه دامپزشکی استان این است که در پرداخت‌ها ارتباط مستقیمی بین کارفرما و مسئول فنی نباشد که ما آن را پیگیری می‌کنیم. در زمانی هم که خودم مسئول بودم، اقداماتی انجام شد اما کامل نبود. به هر حال این مساله خاص استان نیست و در سطح کشور نیز تلاش بر این است که با هماهنگی و همراهی بین نظام دامپزشکی و دامپزشکی کشور این مشکل مدیریت و مرتفع شود تا پرداخت‌های مسئولین فنی نظم و انضباط خاص خود را بگیرد و مسئولین فنی از این طریق برای انجام کار و اجرای نظارت های بهداشتی و وظایفی که برعهده آنهاست، انگیزه بگیرند.

حکیم مهر: آقای دکتر، در برخی استان‌ها کلینیک‌های دامپزشکی را مجبور به خروج از شهر کرده‌اند. وضعیت در استان سیستان و بلوچستان چگونه است و شما چه برنامه‌ای برای این مساله دارید؟

خوشبختانه ما در استان هنوز با این چالش روبرو نشده‌ایم. کلینیک‌های بخش خصوصی استان در داخل شهر فعالیت دارند و تاکنون مجموعه شهرداری و مبلمان شهری روی این مساله حساس نشده‌اند. تلاش ما هم همین است که از همکاران در بخش خصوصی حمایت کنیم، به خصوص در مواردی که کلینیک‌های دام کوچک به تازگی تاسیس می‌شوند.

حکیم مهر: لطفا اشاره‌ای هم به برنامه‌های خودتان در اداره کل بفرمایید.

مهمترین برنامه‌های ما در ارتباط با جوامع هدف ماست که شامل عموم مردم، بهره‌برداران و همکاران هستند. در واقع هم بخش خصوصی مدنظر ماست و هم دولتی. اولویت این است که بهداشت عمومی در سطح شهر رعایت شود، کمااینکه حق قانونی عموم مردم است که به محصول بهداشتی سالم دسترسی داشته و از آن استفاده کنند. رسالت اصلی ما این است که عرضه فراورده‌های خام دامی برای عموم مردم را نهادینه کنیم چرا که به هرحال چالش‌هایی در این خصوص وجود دارد.

در بحث بهر‌ه‌برداران نیز اقدامات جهادی یا جهاد دامپزشکی را که یکی از برنامه‌های اصلی سازمان دامپزشکی است دنبال می‌کنیم. استان سیستان و بلوچستان کم‌باران و مخصوصا در منطقه شمال استان، بارندگی خیلی کم است و به عبارتی چندین سال است که خشکسالی تداوم دارد. استان گسترده است و در سراسر آن توان اقتصادی یک دامدار کم است. بخش خصوصی هم که متناسب با توسعه و گستردگی استان هنوز شکل نگرفته و نیاز به اقدام جهادی در ارتباط با خدمات بهداشتی به خصوص بحث واکسیناسیون احساس می‌شود.

در ارتباط با بحث همکاران بخش دولتی و خصوصی نیز برنامه داریم که یک ارتباط قوی‌تر از لحاظ تبادل نظر و پیشنهادات و آموزش‌ با آنها داشته باشیم. در بخش خصوصی که نظام دامپزشکی پیگیر امورات است و در بخش دولتی هم ما موظف هستیم که آموزش‌های به‌روز را برای همکاران در نظر بگیریم تا در آنها انگیزه بیشتر ایجاد شود.

حکیم مهر: برای معیشت پرسنل چه برنامه‌هایی دارید؟

وضعیت معیشتی همکاران همواره مدنظر ماست. آنچه در توان استان است، اعتبارات استانی است که قابل تعمیم است و باید پیگیری کنیم. از طرفی سازمان هم کمک‌های خیلی خوبی را به استان‌ها می‌رساند و پیگیری‌های خوبی در این زمینه انجام داده است. ما می‌توانیم که حداقل در بحث مدیریتی، هدف و انگیزه لازم را در بین همکاران نهادینه و تقویت کنیم.

حکیم مهر: استان سیستان و بلوچستان یک استان مرزی است و قطعا با معضل قاچاق دام روبروست. وضعیت را از این نظر چطور ارزیابی می‌کنید؟

خوشبختانه در استان، مساله مرز به عنوان یک فرصت خوب دیده شده است. ما مقوله ساماندهی ورود دام یا تردد دام در استان را از همان سال‌های ۸۱ و ۸۲ شروع کردیم. سیستان و بلوچستان تنها استانی است که با پاکستان مرز مشترک داشته و بحث واردات دام به صورت غیرقانونی همواره در آن مطرح بوده است. بحث ساماندهی دام از همان سال ۸۲ شروع شد و در حال حاضر به گونه‌ای نهادینه شده که واردات قانونی دام از کشور هم‌جوار صورت می‌گیرد، مشروط به اینکه دام در داخل استان کشتار و بسته‌بندی شود و مخاطرات حمل آن حذف و همین‌جا مدیریت شود. در این صورت بحث اشتغالزایی حل شده و مخاطرات کاهش پیدا می‌کند. این رویه‌ای بوده که سال‌ها تداوم داشته و در حال حاضر نیز مقوله مقرون به صرفه بودن دام مطرح است. عملا وقتی که برای دامداری صرف داشته باشد که دام خود را از مرز و کشور هم‌جوار وارد کند، واردات را از همین کریدور تعریف شده انجام می‌دهد و معمولا انگیزه‌ای برای قاچاق نیست. اتفاقا در داخل استان هم مقطعی این شائبه وجود داشت که دام به سیستان و بلوچستان بیاید و از اینجا با مرز دریایی به کشورهای حوزه خلیج فارس برود. ما خوشبختانه این چالش را نداشیم که استان به عنوان ترانزیت قاچاق دام دیده شود. در حال حاضر دامی که بخواهد وارد استان شود، سرنوشت آن یا روند و فرایند کامل ورود آن به شکل دقیق تعریف شده و همه دستگاه‌ها ازجمله جهاد کشاورزی، سازمان صمت، گمرک و بازارچه‌های مرزی در این قضیه همراه هستند. فرآیند به گونه‌ای تعریف شده که فرد متفاضی دام را وارد می‌کند و دوره پروار یا قرنطیه طی شده، همین‌جا کشتار و بسته‌بندی می‌شود و گوشت بسته‌بندی به سایر استان‌ها حمل می‌شود.

حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.