ضرورت رتبه‌بندی خوراک آبزیان توسط دامپزشکی

حکیم مهر: در حالیکه پرورش دهندگان آبزیان کشور از بالا بودن قیمت خوراک گلایه دارند، کارشناسان معتقدند دامپزشکی باید این محصولات را رتبه بندی کند و از آن طرف کارخانجات یا قیمت را کاهش دهند یا کیفیت را بالا ببرند.

به گزارش حکیم مهر به نقل از بازار، صنعت دام، طیور و آبزیان کشور در شرایطی با چالش های مختلف مواجه هستند که یکی از اصلی ترین موارد در مسیر تولید به بحث خوراک برمی گردد. به این معنا که مرغداران با نبود نهاده هایی همچون کنجاله سویا مواجه اند، دامداران با گرانی و نداشتن بازار و پرورش دهندگان آبزیان نیز با افزایش قیمت خوراک دست و پنجه نرم می کنند. این مسائل موجب شده که پرورش دهندگان حوزه آبزیان نیز در بحث تولید با اما و اگرهایی روبرو شوند.

«علی اکبر خدایی» دبیر کل اتحادیه تولید و تجارت آبزیان ایران در خصوص وضعیت فعلی تامین نهاده های حوزه آبزیان می گوید: پرورش دهندگان ما نیز مانند دیگر بخش های حوزه دامپروری که این روزها با مشکل تامین سویا مواجه هستند در بحث تامین و قیمت نهاده های مورد نیاز با چالش مواجه هستند. به طوری که قیمت نهاده ها بسیار بالا رفته است و این امر موجب محدودیت های صادراتی در این حوزه می شود.

افزایش قیمت خوراک مزیت رقابت را از ما می گیرد

خدایی افزود: در واقع اگر این روند ادامه یابد گریبان پرورش دهندگان را خواهد گرفت؛ به این معنا که اگر قیمت نهاده ها با همین روند افزایشی باشد قطعا از نظر اقتصادی بودن تولید، خارج می شود.

وی خاطر نشان کرد: البته اخیرا شرکت های تولید مواد غذایی و خوراک آبزیان با پرورش دهندگان حوزه تعاملاتی داشته اند مبنی بر اینکه قیمت نهاده ها به نحوی افزایش یابد که مزیت تولید و رقابت در بازارهای جهانی از دست نرود تا به این ترتیب خللی در روند صادراتی هم ایجاد نشود.

خدایی گفت: مساله توزیع خوراک با قیمت ها مناسب بسیار برای ادامه روند تولید حائز اهمیت است به خصوص اینکه بر فرض در بخش میگوی پرورشی در سال قبل حدود ۳۷ هزار و ۵۰۰ تن میگو راهی بازارهای جهانی شده است و ۱۳۷ میلیون دلار نیز ارزش کل این حجم صادرات بوده و ارز آوری داشته است.

از سوی دیگر مجید ربیع زاده فعال و کارشناس بخش آبزیان کشور نیز معتقد است اگرچه از نظر تامین خوراک، پرورش دهندگان مشکلی ندارند اما قیمت ها بسیار بالا است. ربیع زاده در گفتگو با بازار می گوید: در حال حاضر از نظر تامین خوراک، مشکلی نیست اما قیمت ها بالا است؛ به این معنا که قیمت به نسبت کیفیت بالا است به نحوی که قیمت ها نهایتا با ۱۰ درصد اختلاف تقریبا با قیمت های جهانی برابری می کند اما در کیفیت حدود ۳۰ درصد پایین تر است.

کارخانجات خوراک یا قیمت ها را کاهش دهند یا کیفیت را بالا ببرند

وی در پاسخ به این سوال که برای رفع این مشکلات چه باید کرد گفت: باید یک چارچوب نظارتی باشد چون این نهاده ها تامین می شود و به دست کارخانجات می رسد. لذا باید از نظر کیفی بر این تولیدات نظارت شود.

ربیع زاده همچنین در خصوص تفاوت ۳۰ درصدی کیفیت خوراک داخلی بر فرایند تولید و میزان بهره وری نیز اظهار داشت: در مورد خوراک های خارجی کیفی اگر بر فرض یک کیلو خوراک خریداری کنیم F.C.R (ضریب تبدیل) یک جواب می دهد؛ یعنی وقتی یک کیلو غذا به ماهی بدهید یک کیلو گوشت می گیرید البته این بستگی به گونه ماهی هم دارد اما به طور متوسط همین میزان است.

وی ادامه داد: اما در حالی که ما غذای ایرانی را تقریبا با نرخ خوراک خارجی خریداری می کنیم در عوض باید یک کیلو و ۴۰۰ گرم به ماهی غذای بدهیم تا یک کیلو گوشت بگیریم؛ یعنی F.C.R ما ۱.۴ می شود. به عبارت دیگر وقتی غذای کیفی داخلی کیلویی ۵۵ هزار تومان است باید حدود ۷۵ هزار تومان به ماهی غذا بدهیم تا یک کیلو گوشت بگیریم. به این ترتیب می بینید چه سهمی از قیمت تمام شده ماهی بابت غذا می رود!

ربیع زاده تصریح کرد: به این ترتیب یا باید قیمت خوراک نامبرده بر فرض تا ۳۵ هزار تومان پایین بیاید و یا اینکه کیفیت بالا برود. برای تحقق این امر هم باید یک چارچوب استانداردی وجود داشته باشد. باید یک مجموعه آزمایشگاهی بی طرف داشته باشیم که برای غذای کارخانجات شاخص گذاری کنند و به صورت تصادفی به کارخانجات بروند اندازه گیری کنند و اعلام کنند.

وی ادامه داد: این کار را باید دامپزشکی انجام بدهد و بابت آن هزینه کند تا بر فرض من کارخانه دار مراقب باشم که با این کار دامپزشکی به اصلاح «گرید» و رتبه بندی می گیرم. به عبارت ساده تر دامپزشکی باید به کارخانجات گرید بدهد. چون الان خریدار فقط بر اساس اعتماد خریداری می کند و هیچ گریدی تعریف نشده است.

شناسنامه دار کردن محصولات؛ پیش شرط موفقیت صنعت آبزیان

این فعال بخش آبزیان کشور در خصوص شرایط حاکم بر بازار نیز گفت: در واقع به دلیل مشکلات اقتصادی سهم ماهی و میگو در سبد خانوارها بسیار کم شده است و لذا بازار داخلی ضعیف شده است. از آن طرف هم چون چارچوب استاندارد کیفی مناسب صادرات نداریم، حجم صادرات قابل قبول نیست. همانطور که می دانید به طور کلی ۱۰ درصد از آبزیان ما صادر می شود در حالی که بازار تا صادراتی نشود یعنی کیفیت صادرات را نداشته باشیم طبیعتا این حرف و حدیث ها هست.

وی اذعان کرد: مردم نمی توانند محصولات آبزی مصرف کنند اما تکلیف من تولید کننده در این میان چیست؟ چرا نمی توانم صادر کنم؟ یکی از مباحث مطرح در این مسیر عدم کیفیت محصولات است آن هم به این دلیل که زنجیره قابل کنترل نیست؛ یعنی اگر زنجیره من از خوراک گرفته تا بچه ماهی، بچه میگو و غیره زنجیره ای باشد که تحت چارچوب و نظارت باشد می توان صادرات موفق داشت.

ربیع زاده گفت: در واقع ما تا زنجیره نشویم موفق نمی شویم یعنی وقتی زنجیره شدیم می توانیم آن زمان ادعا کنیم که محصول ما شناسنامه دارد. در حقیقت شرط اول موفقیت، شناسنامه دار کردن و زنجیره دار کردن است.