پروفسور داگلاس بلاد (۲۰۱۳ - ۱۹۲۰) - دکتر حسن بازیار

مشاهیر دامپزشکی جهان

پروفسور داگلاس بلاد (۲۰۱۳ - ۱۹۲۰)

دکتر حسن بازیار

رئیس اداره قرنطینه اداره کل دامپزشکی استان بوشهر

متخصص بیماری‌های داخلی دام‌‌های بزرگ 

سالیان سال است که بسیاری از اساتید، ما دامپزشکان و حتی دانشجویان دامپزشکی امروز در ایران، کتاب مرجع veterinary medicine را با نام «کتاب بلاد» می‌شناسیم و وقتی نیاز به رجوع به این کتاب مفید باشد، می‌گوییم فلان مطلب در خصوص فلان بیماری در «بلاد» این‌گونه نوشته شده است و بیراهه نیست اگه بگوییم عموم کلینیسین‌های دام‌‌های بزرگ، پاکت این کتاب را داشته‌اند.

آری، با وجود ویرایش‌های جدیدتر این کتاب بعد از بلاد با نویسندگان ارشدی همچون رادوستیس و کانستیبل، هنوز کتاب را به نام بلاد می‌شناسیم.

مختصری از زندگی این مرد بنام دامپزشکی جهان برگرفته از کتاب veterinary medicine ویرایش یازدهم جهت آشنایی بیشتر با مشاهیر دامپزشکی ارائه می‌شود.

پروفسور داگلاس بلاد (2013-1920)

از راست: پروفسور داگ بلاد، پیتر کانستیبل و کن هینچکلیف (وریبی، ملبورن،  2008) 

پروفسور داگلاس بلاد در سال 1926 از ایست‌هام لندن به استرالیا آمد. خانواده‌اش در ریچموند نیو ساوت ولز ساکن شدند و رکود بزرگ اقتصادی را به سختی پشت سر گذاشتند.

از طریق بورسیه تحصیلی، او در دبیرستان کشاورزی هورلستون تحصیل کرد و در آنجا از مطالعه حیوانات به ویژه گاوها و سگ‌ها لذت برد. پس از دبیرستان، داگ وارد دوره کارشناسی دامپزشکی در دانشگاه سیدنی شد. در طول جنگ جهانی دوم او و گروهی از هم دانشگاهیان‌اش، دانشگاه را متقاعد کردند که به آن ها اجازه دهد یک دوره تحصلی فشرده را بگذرانند تا بتوانند در سال 1942 فارغ‌التحصیل شوند و سپس برای خدمت سربازی ثبت نام کنند. داگ کاپیتان یک واحد نظارت به نام گاوچران کرتین در سرزمین شمالی شد. او به مدت 12 سال به تدریس در دانشکده دامپزشکی دانشگاه سیدنی برگشت. سپس او از سال 1957 تا1962 در کالج دامپزشکی اونتاریو در گوئلف طب دام‌های بزرگ را تدریس کرد. در این زمان بود که او به اتوو رادوستیس و کلایو گی درس داد که متعاقبا هر دوی آنها به همراه داگ، نویسندگان کتاب veterinary medicine شدند.

داگ در سال 1962 به عنوان استاد تمام دامپزشکی و رئیس موسس علوم دامپزشکی در دانشگاه ملبورن منصوب شد.داگ در سال 1968 از ریاست دانشگاه کناره‌گیری کرد اما به تدریس ادامه داد و پس از 23 سال خدمت در سال 1985 بازنشسته شد.

داگ در دوران تحصیل خود در دانشگاه ملبورن، کلایو گی را به عنوان هیئت علمی در دانشکده دامپزشکی استخدام کرد و به کن هینچکلیف و پیتر کانستیبل درس داد که هر دوی آنها به عنوان نویسندگان کتاب veterinary medicine و رؤسای دانشکده‌های دامپزشکی از او پیروی کردند؛ هینچکلیف در دانشگاه ملبورن و کانستیبل در دانشگاه ایلینویز.

داگ به پاس خدماتش به علم دامپزشکی جوائز و مدارک افتخاری بسیاری از جمله مدال شفیلد از دانشگاه گوئلف، جایزه گیلروت برای خدمات شایسته به علم دامپزشکی از انجمن دامپزشکی استرالیا و نشان امپراطوری بریتانیا را دریافت کرد. او در تاسیس  کالج دانشمندان دامپزشکی استرالیا و نیوزلند مشارکت داشت. همچنین به عنوان یکی از اعضای کمیته بخش ویکتوریایی انجمن دامپزشکی استرالیا و به عنوان هیئت مدیره هیئت جراحان دامپزشکی ویکتوریا خدمت کرد.

در سال های اولیه داگ بلاد آموزش دامپزشکی بالینی را متحول کرد. او یک استاد عالی بود. داگ یکی از اولین اساتید دامپزشکی بالینی بود که تشخیص داد پاتوفیزیولوژی مبنای آموزش فرآیندهای بیماری در دام‌های بزرگ است. او همچنین بر اصول پاتوفیزیولوژی در توضیح سندرم‌ها و در آموزش معاینه و تشخیص بالینی تمرکز کرد. این شیوه‌ای بود که او از آموزش‌های استاد خود، دانشمند دامپزشکی آکسفورد H.B. Parry که اولین ویرایش کتاب veterinary medicine به او اختصاص دارد را توسعه داد. این شیوه آموزش بالینی در تضاد آشکار با شیوه به یاد‌سپاری (حفظ کردن مطالب) که در بسیاری از رشته‌ها در آن زمان رایج بود و کاملا در تضاد با روش تدریس در معاینه و تشخیص بالینی بود که اساسا بر تشخیص الگو متکی بود.

داگ بلاد همچنین آموزش داد که روش‌های معاینه بالینی باید مبتنی بر سیستم باشد و باید به صورت سیستماتیک انجام شود و باید با استفاده از تمام حواس و تکنیک‌های موجود انجام گیرد. او همچنین آموزش داد که فرآیند تشخیصی rule out (رد کردن) باید شامل در نظر گرفتن اپیدمیولوژی ارائه شده‌ بیماری، بررسی محیط و تشخیص احتمالی وقوع بیماری باشد که با ضرب المثل مکرر او خلاصه می‌شود: «بیماری‌های رایج معمولا رخ می‌دهند؟». اگر چه این شیوه ممکن است برای فارغ‌التحصیلان اخیر بدیهی به نظر برسد، اما در دهه 1950 و اوایل دهه 1960‌ انقلابی به حساب می‌آمد. در واقع آنها پایه و اساس اصول آموزشی فعلی در دامپزشکی بالینی دام‌های بزرگ را ایجاد کردند. دانشجویان آن دوره قدیمی با قدردانی فرآوان، درک دامپزشکی بالینی را که توسط داگ بلاد آموزش داده شده و سهم خاص او را به یاد می‌آورند. داگ در طول سال‌های بعد در حرفه تدریس خود، توانایی الهام بخشیدن به دانشجویان  را داشت و نسل‌هایی از دانشجویان با احترام و تحسین به او نگاه می‌کردند.

اولین ویرایش کتاب veterinary medicine توسط D.C. Blood و J.A. Handerson تالیف و عنوان آن veterinary medicine ، کتاب بیماری‌های گاو، اسب، گوسفند، خوک و بز بود و بر اساس سخنرانی‌های داگ بلاد و جیم هندرسون و آموزش و شیوه فلسفی  داگ بود. آن زمان کتاب‌های کمی در رشته دامپزشکی وجود داشت و کتاب‌ها به زبان انگلیسی منتشر می‌شدند که عمدتا مربوط به دامپزشکی بالینی بود و بیماری‌های حیوانات مزرعه‌ای در دسترس نبود. کتاب به دو بخش عمده تقسیم شد؛ یک بخش (طب عمومی) اختلال در عملکرد اندام‌ها را شامل می‌شد و بخش دیگر (طب تخصصی) بیماری‌های حیوانات مزرعه را در بر می‌گرفت. این قالب تا نسخه یازدهم دنبال شد.

نسخه دوم در سال 1963 منتشر شد و دارای دو فصل اضافی بود که بیماری‌های انگلی را پوشش می‌داد. تقریبا هر پنج سال یک بار با تغییرات عمده و جزئی در قالب اکثر نسخه‌ها افزودن فصل‌هایی که به موضوعات جدید می پردازند یا افزودن مطالبی در عناوین فرعی خاص برای برجسته کردن، به عنوان مثال اپیدمیولوژی یا پیامدهای بیماری مشترک انسان و دام که در نسخه‌های جدید منتشر می‌شوند. با این حال همیشه با هر نسخه یک تجدید نظر گسترده در توصیف بیماری‌ها بر اساس مقالات جاری وجود داشت. اختلاف پروفسور هندرسون با کتاب باعث متوقف شدن ویرایش پنجم شد که آن نسخه توسط پروفسور رادوستیس به عنوان نویسنده ارشد و دیگران به عنوان سایر نویسندگان مشارکت کننده تعیین گردید. بلاد با همکاری نویسندگانی از جمله هینچکلیف، گی، رادوستیس و کانستیبل، 9 نسخه را در مدت 45 سال تالیف کرد.

در مقدمه چاپ اول بیان شد که این کتاب عمدتا برای دانشجویان دامپزشکی طراحی شده است؛ اگرچه انتظار می‌رفت که این کتاب برای دامپزشکان و تکنسین‌های میدانی ارزشمند باشد. انتظار اخیر مطمئنا درست به اثبات رسیده است و این کتاب به طور گسترده به عنوان مرجع توسط دامپزشکان در دام‌های بزرگ در سراسر کشورهای انگلیسی زبان مورد استفاده قرار گرفته است. نسخه‌های کتاب به زبان‌های  فرانسوی، ایتالیایی، اسپانیایی، پرتغالی، ژاپنی،چینی و روسی نیز ترجمه شده است.

داگ بلاد علاوه بر اشتیاق به روش و دقت تشخیص بیماری در حیوانات و گله‌ها، به طب پیشگیرانه نیز علاقه داشت و طرفدار جدی این نظریه بود که بیماری‌های تحت بالینی از نظر اقتصادی مهمتر از بیماری بالینی در حیوانات مزرعه‌ای است. او با دیگر همکارانش در دانشگاه ملبورن برنامه‌های بهداشتی را برای گاو شیری و گاوهای گوشتی و گوسفند توسعه داد و آزمایش‌های عملی این برنامه‌ها را در گله و گله‌های تحت کنترل انجام داد.

داگ بلاد یکی از اولین طرفداران استفاده از رایانه برای مدیریت و تجزیه و تحلیل داده‌ها در تشخیص بالینی و مدیریت و سلامت گله بود. این برنامه‌های بهداشتی گله با موفقیت در چندین کشور به صورت تجاری پذیرفته شده است.

داگ دارای هوش بالا همراه با اخلاق کاری پایان ناپذیری بود. او مرد خانواده و سخاوتمند بود که شوق زندگی داشت و به خانواده و دستاوردهای آنها افتخار می‌کرد. او عاشق دویدن، پیاده‌روی صبحگاهی با سگ‌های نژاد بوردرکولی‌ محبوبش، موسیقی و ادبیات بود. داگ علاقه زیادی به پخت نان، عکاسی از پرندگان و پوشیدن پاپیون بود.