در سایه سکوت نگران‌کننده نظام صنفی، موجی از آگهی‌ها در فضای مجازی و کانال‌های مختلف در حال گسترش است: اجاره پروانه تأسیس کلینیک دامپزشکی به کسانی که نه سابقه دارند، نه تعهد، نه حتی بیمه ...
بمب ساعتی در صنف دامپزشکی: اجاره پروانه و فاجعه خاموش سلامت حیوانات
دکتر جواد شایان‌خواه
وقتی در دل حرفه‌ای مثل دامپزشکی، جایی که جان‌های بی‌پناه حیوانات در دست ماست، پدیده‌ای رشد می‌کند که نه فقط سلامت آنها، بلکه اصالت و اعتبار صنف را تهدید می‌کند، باید صدایمان را بلند کنیم.
در سایه سکوت نگران‌کننده نظام صنفی، موجی از آگهی‌ها در فضای مجازی و کانال‌های مختلف در حال گسترش است: اجاره پروانه تأسیس کلینیک دامپزشکی به کسانی که نه سابقه دارند، نه تعهد، نه حتی بیمه. این فقط یک تخلف اداری یا صنفی نیست؛ این یک فاجعه خاموش برای سلامت حیوانات و آبروی دامپزشکی ایران است.
در ماه‌های اخیر، این آگهی‌ها با وعده‌های وسوسه‌انگیزی مثل «بدون نیاز به سابقه»، «بدون حضور دائم»، «پرداخت توافقی» و «بدون بیمه» مدام زیاد شده‌اند. شاید از بیرون فرصتی ساده برای ورود به بازار به نظر برسد، اما در حقیقت بازتاب یک بحران عمیق و ریشه‌دار است که از ضعف نظارت‌ها و مشکلات ساختاری ما ناشی می‌شود.
چهره واقعی بحران؛ چیزی فراتر از یک آگهی ساده
کافی است در همین کانال‌ها و سایت‌ها چرخی بزنید تا صدها آگهی ببینید که به جای یک فرصت شغلی سالم، یک هشدار جدی برای جامعه دامپزشکی و خانواده‌های دوستدار حیوانات است:
· «نیاز به دامپزشک برای دریافت پروانه، بدون شرط سابقه»
· «نیازی به حضور دائم نیست، فقط برای مجوز»
· «بدون بیمه، پرداخت توافقی»
این‌ها نه یک پیشنهاد بلکه انعکاسی است از بحرانی که سلامت و امنیت حیوانات را زیر سوال می‌برد، قانونی که با این روند به سخره گرفته شده و اعتمادی که هر روز کمتر و کمتر می‌شود.
چرا این موضوع اینقدر خطرناک است؟
این مشکل فقط تخلف اداری و صنفی نیست؛ پیامدهایش فراتر از یک تخلف ساده است:
1. نقض آشکار اصول حرفه‌ای و قانون: پروانه تأسیس کلینیک، مجوزی است برای خدمت و تعهد، نه فقط یک کاغذ! وقتی افراد بدون تجربه و تعهد پروانه را اجاره می‌کنند، روح این حرفه زیر پا گذاشته می‌شود.
2. تولد کلینیک‌های صوری: این کلینیک‌ها در ظاهر مجازند، اما پشت پرده فقط نامی دارند. مدیریتی واقعی، نظارتی مستمر و تعهد به سلامت حیوانات ندارند. این یعنی حیوانات بی‌پناه در معرض خطر هستند. یک دامپزشک جوان که خواست نامش فاش نشود، اعتراف کرد: «صاحب پروانه به من گفت: تو فقط امضایی! پروانه مال منه و هر کاری دلم بخواد می‌کنم».
3. خطر جدی برای سلامت حیوانات: دامپزشکی که صرفاً به دلیل اجاره پروانه در کلینیک حضور دارد، اغلب فاقد مهارت و تعهد لازم است. خطاهای پزشکی، تشخیص‌های غلط و درمان‌های ناقص، این موجودات بی‌زبان را در معرض درد و حتی مرگ قرار می‌دهد. همان‌طور که دکتر مریم احمدی (دامپزشک حیوانات خانگی) می‌گوید: «سه گربه با عوارض داروی اشتباه از یک کلینیک پروانه‌اجاره‌ای به من رسیدند. یکی از آنها کلیه‌اش را از دست داد فقط چون فرد بی تجربه دوز دارو را بلد نبود».
4. سقوط اعتماد عمومی: وقتی این کلینیک‌ها اشتباه می‌کنند، مردم کل حرفه دامپزشکی را زیر سوال می‌برند. این یعنی ضربه‌ای جدی به اعتبار و حیثیت دامپزشکان متعهد و جوان که روز و شب تلاش می‌کنند.
5. بی‌عدالتی در عرصه کار: دامپزشکان واقعی که همه اصول را رعایت می‌کنند، در مقابل این رقابت ناعادلانه کم می‌آورند. آنها باید با هزینه‌های واقعی کار کنند، در حالی که کلینیک‌های صوری بدون هزینه و زحمت، بازار را تسخیر می‌کنند.
ریشه‌های این بحران کجاست؟
این بحران یک شبه به وجود نیامده، بلکه نتیجه ضعف‌های ساختاری و عوامل متعددی است:
· نظارت ناکافی و بی‌اثر دستگاه‌های مسئول
· نیاز مالی برخی دامپزشکان که پروانه خود را اجاره می‌دهند. دکتر برایان سینکلر (متخصص جراحی دامپزشکی): «بعضی همکاران بازنشسته، پروانه را چک‌های ماهانه بی‌زحمت می‌دانند. غافل از اینکه این کار، جان حیوانات را بازیچه می‌کند».
· فشار و ناامیدی جوانان فارغ‌التحصیل که به سختی می‌توانند وارد بازار شوند
· ضعف در قوانین و نبود مجازات‌های بازدارنده
· افزایش بی‌رویه فارغ‌التحصیلان بدون تطابق با بازار کار
راه‌های نجات؛ فرصت برای تغییر
اما این بحران قابل کنترل است، اگر بخواهیم و بخاطر آینده حرفه و حیواناتمان تلاش کنیم:
· نظارت قوی‌تر و هوشمندانه‌تر: بازرسی‌های سرزده، پیگیری شکایات و سامانه‌های گزارش‌دهی مردمی.؛ایجاد سامانه‌های نظارتی آنلاین می‌توانند ظرف ۲۴ ساعت کلینیک‌های متخلف را شناسایی کنند
· تشدید مجازات‌ها: تعریف جرم برای اجاره پروانه و اعمال مجازات‌های سخت‌گیرانه
· شفافیت در صدور پروانه: ارزیابی دقیق و دوره‌ای صلاحیت و عملکرد
· آموزش و فرهنگ‌سازی: اطلاع‌رسانی به جامعه درباره خطرات کلینیک‌های غیرمسئول
· حمایت از جوانان متعهد: تسهیلات و فرصت‌های واقعی برای ورود به حرفه و رشد
پایان؛ نجات جان‌ها، حفظ اعتبار
اجاره پروانه، زخمی است عمیق بر دل دامپزشکی ایران. خیانتی است به سوگندی که برای حفظ سلامت و جان حیوانات خورده‌ایم. اگر امروز ساکت بمانیم، فردا باید شاهد سقوط حرفه‌ای باشیم که روزگاری مایه افتخار بود. به قول دکتر علی‌زاده: «پروانه کلینیک، جواز اخلاق است نه سند اجاره! امروز سکوت ما، فردا جنایت در حق حیوانات است».پس بیایید همه دست در دست هم، با عزم راسخ و روحیه‌ای جهادی، این آتش‌سوزی را مهار کنیم. سلامت حیوانات و آینده دامپزشکی کشور، مسئولیتی است که نمی‌توانیم آن را به فردا موکول کنیم. به امید فردای بهتر برای دامپزشک و دامپزشکی، ان‌شاالله.
در پاسخ به این متن ........ چند تا نکته رو عرض کنم: بحث پروانه اجاره ای رو در دو حالت باید در نظر گرفت حالت اول اجاره پروانه به فرد غیر دامپزشک هست که بدون هیچ شکی یک معضل صنفی هست و هیچ دامپزشکی نباید این کار رو انجام بده و نظام هم باید پیگیری زیادی برای اینکه این اتفاق نیفته انجام بده. حالت دوم اجاره پروانه به دامپزشک هست که متاسفانه در این متن احساسی به طور درستی بهش اشاره نشده. در حالت دوم اشتباه اول رو نظام مرتکب میشه که نحوه صدور پروانه اصلا با شایسته سالاری همخوانی نداره. مصداق حرف بنده تفاوت بسیار زیاد سطح علمی و تجربی اکثر دامپزشکانی که پروانه اجاره میدن و دامپزشکانی که پروانه اجاره می‌کنند. گروه دوم به طور معمول با سواد تر و با تجربه تر در زمینه درمان هستن درحالیکه گروه اول فقط یک روند اداری رو زودتر طی کردن و با تکیه بر گذشت زمان سابقه کاری برای خودشون فراهم کردن که حتی در اکثر مواقع این سابقه کاری در واقعیت منطبق با کار بالینی نبوده. پس به جای یادداشت های احساسی و شعارگونه بهتره دقیق تر به ماجرا نگاه کنیم. 
| 
