اصلاح ساختار کلان وزارت جهاد کشاورزی و سازمانهای وابسته (بخش نهم)
دکتر محسن مشکوة
با گزارشات جدید خبری از ارزش خبرهای قبلی هرچند مهم کاسته می شود اما ارزش خبری مصوبه اصلاح ساختار وزارت جهاد کشاورزی و سازمان های وابسته "ساماندهی تمشیت امور اداری و مالی سازمان دامپزشکی کشور درستاد وزارتخانه به صورت متمرکز"، برای خانواده دامپزشکی تا منتفی شدن کامل آن، همچنان مهم و زنده نگه داشته می شود. درجدیدترین اظهار نظرها آمده است:
- معاونت توسعه مدیریت و منابع انسانی وزارت جهاد کشاورزی: در مورد تغییرات ساختاری وزارتخانه، طبق توافق با سازمان امور اداری و استخدامی کشور، سازمانهایی مانند منابع طبیعی، حفظ نباتات، شیلات و دامپزشکی که با قانون تشکیل شدهاند، جایگاه خود را حفظ میکنند، اما ظرف دوماه باید ۲۰ درصد از ساختارها کوچک سازی و چابک سازی شده و کاهش ۲۰ درصدی ردیفهای پستی به سازمان امور اداری و استخدامی ارائه شود. برای سازمان دامپزشکی کشور مطرح کردن مباحثی از این قبیل به منظور کوچک سازی، چابک سازی وکاهش هزینه های دولت، قابل قبول و منطقی نیست (گل بود به سبزه نیز آراسته شد).
- رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور: بر عدم اخراج کارمندان دولت در چارچوب اصلاحات اداری تأکید کرد که دامپزشکی حذف نخواهد شد و تنها تأکید ما برکاهش تمرکز در ستاد است (به مرگ گرفته تا به تب راضی بشه).
- رئیس کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس شورای اسلامی: بر وجاهت ملی و بینالمللی سازمان دامپزشکی کشور تأکید کرد و افزود به همین دلیل مجلس شورای اسلامی قاطعانه با هرگونه تغییر ساختاری که موجب تضعیف این سازمان شود مخالف است. اگر بنا برکوچک سازی است، باید از مجموعههایی آغاز شود که کارکرد و سود آن ها برای مردم مشخص نیست، نه از سازمان دامپزشکی که هم اشتغالزاست و هم مستقیماً با سلامت و امنیت غذایی مردم ارتباط دارد (جانا سخن از زبان ما می گویی).
- یادآوری تکالیف حاکمیتی اموری که علی رغم واگذاری امورتصدی گری به بخش غیردولتی دامپزشکی، همچنان با تأکید برمبانی قانونی به عهده سازمان دامپزشکی کشور و واحدهای تابعه آن در سراسر کشور قرار دارد، به نقش بازدارندگی آن ها درخودداری از پیگیری کوچک سازی و تکرار تجارب ناموفق و شکست خورده گذشته دراین زمینه و عدم انجام اقدامات فرا قانونی، کمک می کند. بلکه متولیان امر بیشتر با جایگاه، مأموریت ها و مسئولیت های قانونی این سازمان بیشتر آشنا شده و دست از سر آن بردارند (تو که نوشم نه ای نیشم چرایی).
در این بخش تنها به وسعت و حجم کاری امورپایش، مراقبت و بررسی بیماری های دامی و بیماری های قابل انتقال بین حیوان و انسان به عنوان یکی دیگر از وظایف کلیدی و حاکمیتی سازمان دامپزشکی کشور بر پایه مبانی و الزامات قانونی موضوع، اشاره می شود:
الف: قانون سازمان دامپزشکی کشور، مصوب 1350، مجلسین وقت:
1- بند الف ماده (3): بررسی بیماری های دامی، شناسایی مناطق و منابع آلوده و راه سرایت و طرز انتشار بیماری ها.
ب: آئین نامه مبارزه با بیماری های دامی و جلوگیری از سرایت آن ها، مصوب1390 ، هیئت وزیران:
1-2- بند ز ماده (1): سامانه ملی مراقبت: سامانه جمع آوری مستمر و منظم داده ها، پردازش و تجزیه و تحلیل آن ها به منظور ایجاد اطلاعات در راستای بهبود تصمیم گیری در برنامه های پیشگیری، کنترل و ریشه کنی بیماری های دامی؛
2-2- ماده 4: سازمان دامپزشکی کشور موظف است نسبت به طراحی و ایجاد سامانه های ملی مراقبت بیماری های دامی و نیز شناسایی و تعیین هویت دام، خوراک دام و فرآورده های دامی، اقدام نماید؛
3-2- ماده 6: سازمان دامپزشکی کشور به عنوان تنها مرجع رسمی تأیید و اعلام وقوع، شیوع، کنترل و ریشه کنی بیماری های، موظف است وضعیت بیماری های دامی، مناطق و منابع آلوده در کشور و راه سرایت و طرز انتشار بیماری ها را با بهره گیری از آزمایشگاه ها و درمانگاه های تخصصی مرجع سازمان، شناسایی و اعلام نماید.
دردنیایی زندگی می کنیم که سرعت در تصمیم گیری های درست و منطقی از اهمیت زیادی برخوردار است. سامانه اطلاعات جغرافیایی (Geographical Information Systems) سازمان دامپزشکی کشور با قدمت سی ساله خود مجموعــه ای است از سخت افزارها، نرم افزارها، داده ها و افــرادی كه داده ها را ثبت، پردازش و تفسیر می نماید و نهایتاً اطلاعات دقیق، مفید و ارزشمندی را در مورد پایش، مراقبت، بررسی و روند بیماری های دامی و بیماری های قابل انتقال بین حیوان و انسان را دراختیارکارشناسان و مدیران، قرار می دهد. این سامانه با ایجاد نرم افرار بانک اطلاعات جغرافیایی مختصات موقعیت اماكن نگهداری و پرورش دام، جمعیت، تركیب و گروه های سنی، زمان بروز بیماری در واحد، میزان واگیری وتلفات ناشی از بیماری، سوابق واکسیناسیون دام ها و ... بگونه ای برنامه ریزی شده است تا با استفاده از توان ایجاد لایه های اطلاعاتی مناسب و ترسیم نقشه های هوشمند (برای به تصویر کشیدن داده ها از نرم افزار Arc view استفاده شده است که قابلیت آنالیز مکانی را داراست)، روابط زمانی و مكانی (با مختصات جغرافیایی محل نگهداری و پرورش دام) وقوع بیماری ها را با روش انتقال و انتشار بیماری (بیماری ازکجا آمده است، به کجا خواهد رفت) و ... را تجزیه و تحلیل و مورد مطالعه قرارداد. درحال حاضر تعداد واحدهای اپیدمیولوژیک فعال ثبت شده درسامانه اطلاعات جغرافیایی سازمان دامپزشکی، بالغ بر 95000 دامداری، 30000 مرغداری و 10800 آبزی پروری است. ارتقاء كیفیت سیستم از جمله سیستم هشدار (Alarm) بیماری از طریق Flashing ، کارآیی و جذابیت سامانه را برای مدیران دوچندان نموده است.
نتیجه اینکه:
1- انجام بهینه، سریع و کاربردی امورپایش، مراقبت، بررسی و نقش کارکنان در سامانه اطلاعات جغرافیایی بیماری های دامی، به عنوان یکی از ارکان سیستم، مستلزم همکاری اشخاصی با دارا بودن انگیزه کافی و حفظ مسئولیت پذیری آن ها (اشتغال و فعالیت در سازمانی با ساختار تشکیلات یکپارچه، منسجم و پویا، با رعایت شآن و جایگاه کارکنان و توجه کافی به دریافت حقوق و مزایا و معیشت آن ها) در ستاد و میدان به منظور ایفای نقشی فعال و پیگیر در پیشبرد اهداف این سامانه می باشد.
2- به روز رسانی اطلاعات، بازنگری و تجهیز سیستم، به منظور رفع نارسائی ها و ارتقاء كیفیت سامانه هماره باید مد نظر باشد.
3- جهانی شدن تجارت دام و فرآورده های دامی، كوتاه تر شدن فاصله ها بدلیل سرعت جابجائی ها از نقطه ای به نقطه دیگر جهان، بحران های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی در مناطق مختلف، جهانی شدن بیماری ها را به دنبال دارد. هماره بایدگوش به زنگ بود.