حکیم مهر - باابداع روش جدید استفاده از پلاسمای سرد برای از بین بردن میکروارگانیسم‌های شیر توسط تیم تحقیقاتی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، گامی بزرگ در پیشرفت علم فیزیک پلاسما و صنعت غذا در کشور برداشته شد.
حامد نیکمرام، دانشجوی کارشناسی ارشد صنایع غذایی که با همکاری دکتر قرآن‌نویس، رییس مرکز فیزیک پلاسمای واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی موفق به ابداع این روش شده، در این خصوص گفت: روش‌های معمولی پاستوریزاسیون و استریلیزاسیون در حال حاضر با استفاده از فرایندهای حرارتی انجام می‌شود و حرارت به کار رفته در این فرایندها به خصوصیات فیزیکی و شیمیایی شیر آسیب رسانده و باعث پایین آمدن ارزش غذایی آن می‌شود.
وی با بیان این که هزینه تامین انرژی فرایندهای حرارتی بالاست و باعث بالا رفتن قیمت تمام شده محصولات لبنی می‌شود، افزود: این عوامل سبب شدند تا روش‌های غیر حرارتی را مورد آزمایش قرار دهیم. بنابرین با فعالیتهای شبانه روزی در مرکز تحقیقات فیزیک پلاسمای واحد علوم و تحقیقات، موفق به ابداع روشی جدید شدیم تا از پلاسما برای از بین بردن میکروارگانیسم‌های شیر استفاده کنیم.
نیکمرام با بیان اینکه تا کنون محققان برای استفاده از پلاسما در محیط‌های مایع به نحوی که پلاسمای استفاده شده بر خصوصیات ماده استفاده شده تاثیر منفی نداشته باشد، با مشکل مواجه بودند، اظهار کرد: با ابداع این روش موفق شدیم میکروارگانیسم‌های شیر را که به عنوان حساسترین ماده غذایی مایع به شمار می‌رود، به نحو تاثیرگذاری از بین ببریم، بدون اینکه هیچ تاثیر منفی روی خصوصیات تغذیه‌ای شیر مشاهده شود.
وی افزود: کار تحقیقاتی انجام شده تا کنون هیچ مورد مشابهی نداشته و دستگاهی که در مرکز تحقیقات فیزیک پلاسمای واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی با سرپرستی دکتر قرآن‌نویس موفق به ساخت آن شدیم، جهت ثبت به مراجع ذ‌ی‌ربط ارجاع خواهد شد و سپس اقدام به ثبت جهانی این طرح خواهیم کرد.
دانشجوی کارشناسی ارشد صنایع غذایی با اشاره به تجهیزات و دستگاه‌های منحصر به فرد و بسیار پیشرفته مرکز تحقیقات فیزیک پلاسمای واحد علوم و تحقیقات، تصریح کرد: از خصوصیات بارز دستگاه ساخته شده، می‌توان به امکان استفاده از آن در محیط‌های مایع و همچنین عملکرد آن در درجه حرارت‌های پایین حدود 30 تا 35 درجه سانتیگراد اشاره کرد که با این حساب یکی از موثرترین روش‌های استریلیزاسیون غیر حرارتی به شمار می‌رود و می‌تواند کاربردهای فراوانی داشته باشد.
به گفته وی، از دیگر خصوصیات این روش، دقیق و پیوسته بودن آن است و با توجه به اینکه هزینه اجرای آن پایین‌تر است، می‌توان در مقیاس صنعتی و به طور گسترده از آن بهره برد.
نیکمرام با بیان این که ساخت این دستگاه می‌تواند مقدمه‌ای برای استفاده از پلاسما جت در سایر بخش‌های صنعت غذا باشد، خاطرنشان کرد: با انجام این کار تحقیقاتی، گام بزرگی در جهت پیوند علم فیزیک پلاسما و صنعت غذا برداشته شده است.
