پاسخ دکتر دلیمی به انتقادات دکتر مرندی

دکتر عبدالحسین دلیمی اصل  با اشاره به پروسه تهیه واکسن آنفلوانزای نوع «آ» اظهار کرد: در فروردین ماه سال جاری نامه‌ای از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دریافت کردیم مبنی بر این‌که واکسن آنفلوانزای نوع آ و نیز آنفلوانزای فصلی را که از نظر تکنیکی روش ساخت مشابهی دارند تولید کنیم.

وی ادامه داد: بر همین اساس برنامه‌ای در این موسسه تنظیم شد که طی آن تیم تخصصی تشکیل شد تا بر روی پیشنهاد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، فکر کند و برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام دهد که نهایتا منجر به تهیه طرحی شد که آن برای سازمان بهداشت جهانی (WHO) فرستادیم و این طرح که پروژه تولید واکسن بود، در بین طرح‌ها و تقاضاهای متعددی از سوی این سازمان مورد قبول واقع شد.

دلیمی اصل تصریح کرد: مطابق این مساله، وزارت بهداشت نامه‌ای را به سازمان بهداشت جهانی نوشت و موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی را به عنوان موسسه‌ای که شایستگی لازم را برای تولید واکسن دارد، معرفی کرد.

قرارداد موسسه با سازمان بهداشت جهانی برای تولید 500 هزار تا دو میلیون دوز واکسن آنفلوانزای نوع آ

وی توضیح داد: با توجه به این که طرح تولید واکسن از سوی سازمان بهداشت جهانی نیز مورد قبول واقع شده بود، این سازمان از ما درخواست کرد که موافقت‌نامه‌ای را با آن منعقد کنیم که بر اساس این موافقتنامه، مقرر شد که بین 500 هزار تا دو میلیون دوز از واکسن آنفلوانزای نوع آ را تولید و 10 درصد آن را نیز در اختیار سازمان بهداشت جهانی قرار دهیم، به عبارتی به آنها بفروشیم که برای سایر کشورها نیز مورد استفاده قرار گیرد.

رییس موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی با بیان این که پیرو این موافقتنامه مقرر شد که سازمان بهداشت جهانی کمک‌های فنی و آموزشی لازم را داشته باشد، بیان کرد: برخی از این کمک‌ها به صورت خرید تجهیزات، بعضی آموزشی و بعضی نیز به صورت امکانات خاصی است که از نظر حمایت‌های بین‌المللی فراهم می‌کند.

کمک 500 هزار دلاری سازمان جهانی بهداشت برای تولید واکسن آنفلوانزای نوع آ در کشور

وی با اشاره به این که قرار شد سازمان بهداشت جهانی حدود 500 هزار دلار هم کمک مالی داشته باشد، خاطر نشان کرد: این در حالی است که پروژه تعریف شده تقریبا 10 میلیون دلار می‌باشد و این مبلغ سازمان بهداشت جهانی تنها یک بیستم آن مقدار مورد نیاز برای ساخت واکسن است، البته خوشبختانه از این 10 میلیون دلاری که پیش‌بینی کرده بودیم، یک ساختمان آماده را در اختیار داشتیم که حدودا 5/3 میلیون دلار برای آن هزینه شده بود که این ساختمان را به عنوان مکانی که می‌توانیم واکسن را در این محل تولید کنیم، انتخاب کردیم.

نیاز موسسه به 5/6 میلیون دلار بودجه برای خرید تجهیزات ساخت واکسن

دلیمی اصل اضافه کرد: بنابراین با توجه به این شرایط با کسر مبلغ ساختمان حدود 5/6 میلیون دلار باقی می‌ماند که آن هم برای خرید تجهیزات است، زیرا ساختمان مورد نظر آماده می باشد، لذا در این مرحله دولت می‌بایست کمک لازم را به عمل آورده و بودجه مناسب را در اختیار مرکز قرار دهد.

وی تصریح کرد: با توجه به این که درخواست برای تولید واکسن از فروردین ماه سال جاری شده بود، لذا در اعتبارات سال 88 برای این مساله اعتباری در نظر گرفته نشده بود.

رییس موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی در ادامه خاطر نشان کرد: پروژه ای را که برای تولید واکسن تعریف کرده بودیم از طریق وزارت جهاد کشاورزی برای وزارت بهداشت، مجلس و تعدادی از نمایندگانی که مؤثر هستند و نیز برای ریاست جمهوری فرستادیم و درخواست کردیم که اعتبار مورد نظر را در اختیار ما قرار دهند و البته این نهادها همکاری بسیار خوبی را با موسسه داشتند کما این که پروژه به صورت روال عادی در حال پیشرفت است.

تولید واکسن آنفلوانزای آ در کشور به دو سال زمان نیاز دارد

وی با تاکید بر این که مدت زمانی که برای تولید واکسن آنفلوانزای نوع آ در نظر گرفته شده دو سال می‌باشد، اظهار داشت: در صورت فراهم شدن مقدمات امیدواریم که بتوانیم این واکسن را تولید کنیم، البته امکان پذیر نیست که به عنوان مثال در مدت شش ماه بتوانیم واکسن مورد نظر را تولید کنیم.

موسسه تعللی در ساخت واکسن آنفلوانزای نوع «آ» نداشته است

دلیمی اصل با بیان این که حتی در کشورهای پیشرفته مانند اروپا و یا آمریکا که امکانات تولید واکسن آنفلوانزا را دارند، امکان عرضه به بازار را ندارند،‌ اضافه کرد: تکنیک ساخت واکسن آنفلوانزا چه نوع فصلی و چه خوکی یکی است، بنابراین اگر ما تاسیساتی برای تولید آنفلوانزای فصلی داشته باشیم می‌توانیم از آن برای تولید آنفلوانزای خوکی استفاده کنیم. با این حال کشورهای آمریکایی و اروپایی‌ها و سایر کشورهای پیشرفته علیرغم این که موسسات بزرگ واکسن سازی آنها امکانات خوبی را دارند، اما هنوز هم نتوانسته‌اند واکسن را به بازار عرضه کنند و ما که در ایران هیچ کدام از این امکانات را نداریم، چطور می‌توانیم در مدت شش ماه این واکسن را تولید و به بازار عرضه کنیم، بنابراین موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی تعللی در این زمینه نداشته و طبق روال طبیعی کار خود را انجام می‌دهد.

وی در گفت‌و‌گو با ایسنا خاطر نشان کرد: موسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی حتی از مرحله‌ای هم که انتظار می‌رفت، جلوتر است، زیرا ساختمان مورد نیاز را در اختیار داشتیم و افرادی را برای دوره آموزشی تولید واکسن و کنترل کیفی به خارج از کشور فرستادیم تا پس از فراگیری دوره‌های آموزشی تکنولوژی تولید واکسن بتوانیم در داخل کشور این واکسن را تولید کنیم. بنابراین طبق آنچه که با سازمان بهداشت جهانی توافق انجام شده، مراحل تولید واکسن پیش می‌رود که امیدواریم بتوانیم با فراهم شدن مقدمات از جمله ساختمان، تجهیزات و سایر امکانات آن را تولید کنیم.

دلیمی اصل اظهار کرد: البته اصل کار این است که بتوانیم این واکسن را در داخل کشور تولید کنیم و حتی توان خود را تا جایی ارتقا دهیم که امکان صادرات به کشورهای همسایه را نیز داشته باشیم که این توان در ایران و در این موسسه نیز وجود دارد.

بودجه مورد نیاز برای تولید واکسن در داخل کمتر از یک سوم بودجه مورد نیاز برای واردات است

وی با اشاره به هزینه اقتصادی واردات واکسن تصریح کرد: اگر واکسن را به ما بفروشند این واکسن دوزی 12 دلار است، یعنی به عبارتی دو میلیون دوز آن 24 میلیون دلار می‌شود، در صورتی که کل اعتباری که مورد درخواست است 5/6 میلیون دلار است؛ بنابراین از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است و اگر کشور و دولت بر روی این قضیه سرمایه‌گذاری‌ کنند و بتوانیم واکسن را در داخل کشور تولید کنیم، این افتخاری برای ما به شمار می‌رود که این کار را انجام دهیم.

بالا بودن آمار مبتلایان آنفلوانزای آ در کشور ناشی از سیستم مراقبت و ثبت دقیق است

رییس موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی در پاسخ به این سوال که چرا آمار بیماری آنفلوانزای «آ» در برخی از کشورها که امکانات محدودتری نسبت به ایران دارند، پایین‌تر است، توضیح داد: این که آمار اعلامی بیماری در ایران بالاتر است به دلیل سیستم مراقبتی خوبی است که در کشورما وجود دارد، زیرا جمهوری اسلامی ایران یکی از بهترین سیستم‌های مراقبت را در منطقه را دارد که هر موردی از آنفلوانزا را ثبت می‌کند اما در برخی کشورها به دلیل فقدان سیستم مراقبتی مناسب، لذا آمارهایشان غیر واقعی و کمتر از میزان واقعی است. بنابراین باید محافظت و مراقبت‌های لازم را انجام دهیم و موظف هستیم اگر واکسن را در دسترس داریم از آن برای گروه‌های در خطر استفاده کنیم.

بودجه اختصاصی سازمان بهداشت جهانی هنوز به موسسه پرداخت نشده است

دلیمی اصل در ادامه در پاسخ به برخی انتقادهای مطرح شده مبنی بر این که چرا موسسه رازی با وجود دریافت امکانات از سازمان بهداشت جهانی برخلاف برخی موسسات مشابه خارجی که توانسته‌اند واکسن آنفلوانزای آ را - که البته هنوز اختلاف نظرهایی درباره عوارض جانبی آن وجود دارد - تولید کنند در ساخت واکسن این بیماری موفق نبوده است، اظهار کرد: امکاناتی که داده شده اصلا کافی نیست و تنها یک بیستم اعتباری است که مورد نیاز است و ما 10 میلیون دلار نیاز داریم که قرار شده سازمان بهداشت جهانی 500 هزار دلار در اختیار ما قرار دهد که البته هنوز هم تعلق نگرفته است.

وی خاطر نشان کرد: از دولتمردان، نمایندگان مجلس و کسانی که در این ارتباط هستند، خواهشمندیم که موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی را حمایت و مساعدت کنند تا بتوانیم این واکسن را هر چه سریع‌تر تولید و به بازار عرضه کنیم.

رییس موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی ادامه داد: ما بر اساس تعهدی که به سازمان بهداشت جهانی دادیم، همین تعهد را به ملت و دولت می‌دهیم که این واکسن را تولید کنیم. البته تحقق این امر دو سال زمان نیاز دارد و همچنین نیازمند کمک سازمان بهداشت جهانی در دادن سوش ویروسی مورد استفاده در واکسن استفاده است که اگر آن را در اختیار ما قرار ندهد، عملا هیچ کاری نمی‌توانیم انجام دهیم و اینها مسایلی است که حمایت سازمان بهداشت جهانی را می طلبد.

90 درصد عمیلات ساختمانی و تاسیساتی ساخت واکسن در موسسه انجام شده است

وی در گفت‌و‌گو با ایسنا خاطرنشان کرد: برای ساخت واکسن نیاز به آزمایشگاهی داریم که در آن اتاق‌های تمیز نیز تعریف شده و هواساز‌های اختصاصی آماده باشد که در راستای پروژه تعریف شده، ساختمان، اتاق‌های تمیز، هواسازها نصب شده‌اند و در واقع می‌توان گفت 90 درصد کار ساختمانی و تاسیساتی انجام شده است.

دلیمی اصل در پاسخ به این سوال که مجلس چه حمایت‌هایی از این طرح انجام داده است، اظهار داشت: مجلس اعتباری ندارد که بخواهد مستقیما کمک کند، اما حمایت‌هایی که در بعضی جلسات و کمیسیون‌ها صورت گرفته و یا تذکراتی که به بعضی از دولتمردان داده می شود به خودی خود برای ما با ارزش است.

موسسه، صادرات واکسن انسانی ندارد

واکسن‌های دامی موسسه به اکوادور و چند کشور منطقه صادر می شود

وی در ادامه در پاسخ به انتقادات اخیر یکی از اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس مبنی بر این که موسسه رازی هنوز نتوانسته مجوز صدور واکسن به خارج از کشور را اخذ کند گفت: با توجه به این که یک نهاد دولتی هستیم و بر اساس قرارداد محصول را صادر می‌کنیم برای صادرات به هر کشور خارجی باید در وهله اول درخواست از کشور مورد نظر داشته باشیم که البته در حال حاضر به کشورهای عراق، تاجیکستان، آذربایجان، سوریه و حتی اخیرا به اکوادور نیز صادرات داریم.

رییس موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی عنوان کرد: البته واکسن‌های انسانی را صادر نمی کنیم و تنها واکسن‌های دامی را آن هم بر حسب درخواست و بعد از تامین نیاز مملکت و در صورت وجود مازاد صادر می‌کنیم.

معدوم کردن واکسن‌های نامرغوب تولیدی، نقطه قوت موسسه است

وی در ادامه در پاسخ به برخی انتقادات مطرح شده در خصوص معدوم شدن مقدار زیادی از واکسن‌های تولیدی موسسه نیز گفت: اصولا هر جنسی که نامرغوب باشد را بایستی از رده خارج کرد و از آنجایی که موسسه سیستم کنترل کیفی بسیار خوب و مجهزی دارد این از امتیازات موسسه است که جنس نامرغوب را به بازار عرضه نمی‌کند.

دلیمی اصل با تاکید بر این که معدوم کردن برخی از واکسن‌ها نه تنها ضعف موسسه نیست، بلکه نقطه قوت نیز می‌باشد، اظهار داشت: این مساله نشان دهنده آن است که موسسه نسبت به محصولی که به جامعه ارائه می‌کند، حساسیت و تعهد لازم را دارد و هر واکسنی را که تولید می‌کنیم در وهله اول در بخش تولید و سپس در مرکز، کنترل کیفی شده و در صورت تضمین کیفیت محصول به مشتری ارائه می‌شود.

وی با بیان این که این کار قانونی و عادی است، توضیح داد: برخی از واکسن‌ها تاریخ مصرف دارند و واکسنی را که تاریخ مصرف آن گذشته باشد، نمی‌توان وارد بازار کرد و باید معدوم شود.

رییس موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی، ادامه داد: این کار از نظر اقتصادی ضرری را متحمل نمی‌کند، لذا اعلام می‌کنیم که واکسن‌هایی را که تاریخ آنها گذشته و کیفیت خوبی نداشته و یا آلوده هستند باید معدوم شوند.

ضایعات واکسن موسسه رازی در سال گذشته زیر یک درصد بوده است

وی در گفت‌و‌گو با ایسنا خاطر نشان کرد: فرآورده بیولوژیک در تمام دنیا یک موجود زنده تلقی می شود و در تمام واکسن‌سازی‌های دنیا دستورالعملی دارند که حدود پنج تا 10 درصد ضایعات مجاز است با این حال موسسه سال گذشته زیر یک درصد ضایعات واکسن داشته است. البته این در حالی است که کشورهای دیگر مشکلی ندارند، ولی ایران با مشکل تحریم برای تهیه تجهیزات و مواد اولیه مواجه است.

آمادگی پذیرش انتقادات سازنده را داریم

وی در پایان تصریح کرد: ما به داشته‌های خود افتخار می‌کنیم و همه مسوولان کشور به یکدیگر کمک کنیم تا خود را پا بر جا نگهداریم، اما آمادگی پذیرش هر گونه انتقادی را نیز داریم و اگر بعضی از افراد انتقاد سازنده‌ای دارند، قبل از این که رسانه ای کنند با ما در جریان بگذارند.