حکیم مهر - یادداشت دکتر رضا شیخزاده عضو هیأت مدیره جامعه دامپزشکی حیوانات خانگی در روزنامه مردمسالاری - دوشنبه 24 مهر 91 با عنوان "نگهداری از حیوانات خانگی / خوب یا بد؟
امروزه ما مکرراً با پدیده‌ای مواجه هستیم که در آن افراد غیرمتخصص در زمینه‌های تخصصی اظهارنظر نموده و بر مبنای آن اقدام به تصمیم‌گیری می‌نمایند. یکی از این موارد، بحث نگهداری از حیوانات است که هر از گاهی برنامه‌ای تلویزیونی یا رادیویی، با تکه برداری انتخابی از صحبت‌های دامپزشکان و قرار دادن آن در کنار صحبت‌های افراد عامی و غیرمطلع، تهیه شده و در معرض دید عموم قرار می‌گیرد. به نظر می‌رسد سیاست اصلی این برنامه‌ها عمدتاً بر استفاده از ذره‌بین‌های بسیار قوی برای بزرگ جلوه دادن مضرات حیوانات و نادیده انگاشتن محاسن آن است . مضراتی که در مقایسه با منافع آن اندک بوده و با رعایت توصیه‌های بهداشتی دامپزشکان به کم‌ترین حد ممکن می‌رسد.با توجه به تخصص و وظیفه دامپزشکان در زمینه بهداشت و سلامت حیوانات و پیشگیری از بیماری‌های مشترک انسان و حیوان، بر خود واجب دیدم متن زیر را تهیه و برای رفع نگرانی‌های ایجاد شده در مردم بواسطه برنامه‌ها و مقالات مغرضانه و اغراق شده، آن را منتشر نمایم.نگرانی‌هایی که گاه موجب درگیری‌های لفظی و حتی فیزیکی بین افراد شده است.با گذر زمان تغییرات بسیاری در عادات، آداب، رفتار و نیازهای انسانها پدید می‌آید و این چیزی نیست که بتوان با تصویب قوانین قهرآمیز مانع بروز آن شد. ما قادر به حذف این تغییرات از زندگی روزمره نیستیم مگر آنکه با تمام توان به مقابله با آن برخاسته و در عوض بسیاری چیزها را از دست بدهیم تا به هدف خود دست یابیم. البته اگر بشود به آن دست‌یابی به هدف گفت! شاید تنها کاری که بتوان انجام داد هدایت و جهت دادن مناسب به آن باشد.نگهداری از حیوانات در منازل مسئله جدیدی نبوده واز زمان‌های دور در ایران وجود داشته است. سلیقه‌ها در این مقوله بسیار متفاوت است. در کنار افرادی که از حیوانات ترسیده و یا از آنها متنفرند، هستند بسیار کسانی که دوستدار این مخلوقات بی‌گناه پروردگارند.گروه اول برای منصرف کردن دوستداران حیوانات از نگهداری آنها، بر جنبه‌های منفی آن انگشت نهاده و اثرات مثبت آنرا به بوته فراموشی می‌سپارند. آنها برای توجیه دیدگاه‌شان تکیه بر بیماری‌های قابل انتقال از حیوانات نموده و آنها را تهدید بزرگی برای سلامتی انسان محسوب می‌کنند. در حالی که نظر صریح دامپزشکان بر این است که حیوان خانگی در صورت نگهداری صحیح و مراقبت اصولی، تحت نظر متخصص، هیچ‌گونه خطری برای افراد ندارد. از طرفی خطر انتقال بیماری از انسان به انسان در اماکن عمومی پر ازدحام نظیر مدارس، مهدکودک‌ها، اتوبوس، مترو، سینما و ... بسیار بیشتر از انتقال بیماری از حیوان به انسان است. ولی آیا هیچ انسان عاقلی جهت جلوگیری از بیماری تعطیلی این اماکن را پیشنهاد می‌نماید؟عده ای بطور مثال به حادثه ترسیدن و یا گاز گرفته شدن یک فرد توسط یک حیوان خانگی در شهر بزرگی مثل تهران اشاره می‌کنند.آیا تنها یک یا دو مورد اتفاق برای زیر سؤال بردن اساس نگهداری حیوانات کافیست؟ ضمن اینکه من نمی‌خواهم اینطور نشان دهم که تمام کسانی که حیوان نگه می‌دارند افراد پاک و شهروندان بسیار خوبی هستند. اینها نیز جزئی از مردم هستند با همه خوبی‌ها و بدی‌ها. بهانه دیگرمخالفان نگهداری حیوانات، کسانی هستند که با هدف خودنمایی اقدام به نگهداری از حیوانات می‌نمایند. ولی توجه به این نکته ضروری است که این افراد همیشه و در همه جا از هر فرصتی برای خودنمایی استفاده می‌کنند. قطعاً شما هم در خیابان با رانندگانی که صرفاً جهت سرگرمی و جلب توجه با رعایت نکردن قوانین و انجام حرکات نمایشی ایجاد مزاحمت می‌نمایند، برخورد داشته‌اید. آیا صحیح است پلیس برای ممانعت از این مزاحمت‌ها رانندگی را ممنوع کند؟ شاید حیوان خانگی برای عده اندکی وسیله‌ای برای جلب توجه و خودنمایی باشد، ولی آیا تنها بخاطر وجود یک تعداد اندک می‌توان منکر نقش مثبت آن در سایر موارد و برای دیگر افراد شد؟ آیا اگر حیوان خانگی را جایگزین بازی‌های خشن و مخرب رایانه‌ای کودکانمان سازیم تا امروز مهربانی، مراقبت و مسؤلیت‌پذیری را تمرین نمایند، فردا شاهد آرامش روحی بیشتر شهروندان نخواهیم بود؟ آیا پر کردن اوقات خالی یک جوان با یک حیوان بی‌آزار - به جای گرفتاری درهزاران دام سر راه- گزینه بهتری نمی‌باشد؟شاید با نگاهی گذرا از بیرون گود، کسی که به حیوانات غذا می دهد و حیوان بیمار و تصادفی را در جاده و خیابانها گرفته و او را نزد دامپزشک می برد و برای درمان و بهبودی آن هزینه می کند، برای برخی افراد این فداکاری و ارتباط قابل درک نبوده و شاید نتوان درک درستی از چگونگی ارتباط آنها به دست آورد. زیرا قسمت عمده و موثر این ارتباط در جایی به دور از چشم ظاهربین ما شکل گرفته است. جایی‌که بیشترین تأثیر را در زندگی و رفتار افراد بر جای می‌گذارد.علاوه بر موارد ذکر شده روایات بسیاری از رفتار پرعطوفت اولیای دین اسلام با حیوانات چه آنها که جزو مایملک مسلمانان بوده‌اند و چه حتی حیوانات ولگرد وجود دارد، تا جایی‌که این منش مایه تعجب غربی‌ها در هنگام برخورد با مسلمانان می‌شده است. رعایت حقوق حیوانات و مهربانی کردن به آنها از سال‌های دور در بین مردم مشرق زمین رایج بوده و نباید به آن به چشم پدیده‌ای مقلدانه از غرب نگریسته و در مقابل آن جبهه گرفت. دوست‌داری حیوانات و پرهیز از خشونت در مورد آنها از نشانه‌های تمدن اسلامی و شرقی بوده است و هرگز نباید افراد را از مراقبت از حیوانات منع کرد.باید پذیرفت که حذف حیوان‌دوستی که ریشه در عمق وجود بسیاری از انسانها دارد نه شدنی است و نه درست. تنها هدایت صحیح این جریان است که می‌تواند نتایج مطلوب به بار آورد. برای پیشگیری از بروز هر گونه مشکل، لازم است خرید و نگهداری از حیوانات در منازل، باغها، کارخانه‌ها و ... با مشورت با دامپزشک حیوانات خانگی و تحت نظارت ایشان صورت گیرد .آموزش‌های لازم درباره نگهداری، تغذیه وبهداشت آنها به صاحبان‌شان داده شده و بر روی آنها واکسیناسیون و درمان‌های لازم صورت گرفته، و در شناسنامه‌های بهداشتی آنها ثبت گردد و در فواصل منظم توسط دامپزشک مورد معاینه قرار گیرند.
هرگاه وجود نیازی را در جامعه بپذیریم، درباره آن اندیشیده، بررسی کرده و مسیر مناسب جهت هدایت آن را خواهیم یافت. در غیر این صورت چنان‌چه آن را انکار نموده و با تهیه برنامه‌های سطحی غیر کارشناسانه و یا برخوردهای خشن و قهرآمیز سعی در مقابله با آن بنماییم، شاید در ظاهر موفق به محدود کردن این نیاز گردیم ولی در واقع آن را تبدیل به پدیده‌ای مخفیانه نموده‌ایم که قطعاً تبعات منفی آن گریبانگیر جامعه شده و در این مورد، سلامت و بهداشت کل جامعه را به مخاطره خواهد انداخت.
خبر مرتبط :
