آیا عرضه شیر خام آزاد می شود؟/ معاون سازمان دامپزشکی : وزارت بهداشت از ما خواسته با این پیشنهاد موافقت نکنیم

حکیم مهر - شیری که قرار است به مردم عرضه شود باید علاوه بر طی فرایند پاستوریزاسیون و اخذ تمامی مجوزهای لازم ، استانداردهای موردنظر وزارت بهداشت را نیز دارا باشد.
به گزارش خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران، سعید سلطانی سروستانی رئیس اتحادیه سراسری دامداران با بیان این مطلب که نظارت بر توزیع مواد خام دامی زیر نظر سازمان دامپزشکی است، گفت: ما از حدود یک ماه پیش پیشنهاد عرضه شیر فله ای را به برخی دستگاه های اجرایی از جمله سازمان دامپزشکی ارایه کرده ایم و منتظر پاسخگویی آنها هستیم.

وی افزود: علت مطرح ساختن چنین پیشنهادی تعلل برخی کارخانجات در خرید شیر و همچنین کاهش قیمت شیر بوده است.

براساس این گزارش، سازمان های اجرایی از جمله سازمان ملی استاندارد، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان دامپزشکی کشور در برابر این پیشنهاد واکنش های متفاوتی نشان دادند.

سازمان استاندارد طی اطلاعیه ای اعلام کرد که سازمان دامپزشکی و وزارت بهداشت باید در این زمینه اعلام نظر نمایند.

اطلاعیه سازمان استاندارد به شرح زیر است:

طی روزهای اخیر مباحثی در خصوص عرضه شیر خام به صورت فله در جامعه مطرح شده که این سازمان برای اطلاع عموم جامعه توضیحات زیر را اعلام می دارد.

1- کیفیت شیر خام عرضه شده از نظر بار میکروبی به شرایط بهداشتی محیط تولید بستگی دارد و چنانچه محیط تولید شیرخام تحت کنترل بهداشتی نباشد بار میکروبی شیر به میلیون ها عدد خواهد رسید.

2- براساس مصوبه نود و یکمین اجلاس شورای عالی استاندارد در سال 1373، پنیر و سایر فرآورده های لبنی (به استثناء تولیدات سنتی) مشمول مقررات استانداردهای اجباری قرار گرفته است.

3- سازمان ملی استاندارد ایران مسئولیت نظارت بر تولیدات صنعتی را به عهده دارد و مسئولیت نظارت بر تولیدات مواد غذایی سنتی و عرضه کالا به صورت فله در سطح بازار به عهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است.

4- براساس قانون، مسئولیت بهداشت و نظارت بر شیر فرآوری نشده (خام) با سازمان دامپزشکی است.

5- شیرخام مشمول استانداردهای اجباری نیست و در استانداردهای ملی برای آن بسته بندی تعریف نشده است.

بنابراین در خصوص سلامت این فرآورده و عرضه آن به صورت خام و فله ای سازمان دامپزشکی کشور و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی سیاست کنترل های لازم را به عمل آورده و اعلام نظر نمایند.

براساس این گزارش، برخلاف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی که از ابتدا مخالفت خود را با این پیشنهاد اعلام کرده است سازمان دامپزشکی پاسخ روشنی به آن نداده و تنها به بیان این مطلب که این پیشنهاد را دریافت کرده و در حال بررسی آن است اکتفاء‌ کرده است.

محسن مشکوة معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی کشور با اشاره به این موضوع که سازمان دامپزشکی و وزارت بهداشت سازمان هایی دولتی و در برابر بحث بهداشت عمومی جامعه و سلامت محصولات غذایی که به بازار عرضه می شود مسئول و پاسخگو هستند گفت: ما نمی توانیم بدون در نظر گرفتن این ملاحظات و همچنین جوانب مختلف این پیشنهاد اظهارنظر کنیم.

وی افزود: دلیل اینکه شیر باید فرآیندهایی چون پاستوریزاسیون یا استرلیزاسیون را طی کند این است که از انتشار بیماری های مشترک بین انسان و دام نظیر سل، تب کیو (Q Fever) و به ویژه بروسلوز (تب مالت) جلوگیری شود.

براساس این گزارش، بیماری تب مالت یا بروسلوز به عنوان یکی از مهمترین بیماری های مشترک انسان و دام محسوب می شود، باکتری بروسلا که ایجاد کننده این بیماری است طیف وسیعی از پستانداران اهلی و وحشی را مبتلا می سازد.

این بیماری به علت ایجاد سقط جنین در دام، کاهش تولید شیر، عقیمی و نازایی دام های مبتلا مانع فروش و صادرات دام می شود و صدمات اقتصادی هنگفتی را به دنبال دارد.

این بیماری از گاو، خوک، گوسفند یا بز آلوده به انسان انتقال می یابد اما از انسان به انسان منتقل نمی شود.

عامل این بیماری می تواند از راه دستگاه گوارش، تنفس و همین طور از راه جلدی وارد بدن انسان شود.

این عامل به دو شکل مستقیم وغیرمستقیم از دام به انسان سرایت پیدا می کند، در حالت اول تماس مستقیم با خون و احشای دام های آلوده است و در مشاغلی که ارتباط مستقیم با دام دارند دیده می شود.

لازم به ذکر است، خوردن گوشت پخته دام آلوده از راه های آلودگی به این بیماری نیست.

بنابر این گزارش ، مصرف شیر و فرآورده های لبنی آلوده مثل پنیر تازه، سرشیر و... ، انتقال تنفسی از طریق افشانه های موجود در هوای آغل و اصطبل آلوده با آزمایشگاه و فرو رفتن سر سوزن سرنگ حاوی واکسن های حیوانی به دست انسان از جمله راه های غیرمستقیم سرایت این بیماری از دام به انسان هستند.
علامت اصلی این بیماری تب است که می تواند با احساس سرما یا لرز تکان دهنده همراه باشد، سردرد، تعریق شدید به ویژه شب ها، ضعف و خستگی، بی اشتهایی، لاغری، افسردگی، بزرگ شدن کبد، طحال، غدد لنفاوی، اختلالات مفصلی و... از دیگر علایم تب مالت هستند.

تشخیص قطعی تب مالت با آزمایش خون انجام می گیرد و با درمان کامل معمولا طی 3 تا 4 هفته علایم بهبودی ظاهر می شود.

درمان شامل یک دوره استراحت و مصرف آنتی بیوتیک است، در رژیم غذایی این بیماران از غذاهای نرم و ساده شروع می کنند و به تدریج تنوع و مقدار غذای بیمار را افزایش می دهند تا زمانی که به برنامه غذایی عادی برسد بهتر است از غذاهای پرانرژی و نوشیدنی ها و مایعات فراوان استفاده کرد.

پیشگیری از این بیماری با واکسیناسیون دام های آلوده و ریشه کن کردن آن در دام ها صورت می گیرد ولی در هر صورت با توجه به اینکه این بیماری در دام های ایران به وفور وجود دارد برخی بهترین راه پیشگیری را اجتناب از مصرف شیر نجوشیده یا غیرپاستوریزه، پنیر محلی و به ویژه بستنی های متفرقه و غیرپاستوریزه می دانند.

مشکوة ادامه داد: میکروب هایی که در محیط اطراف وجود دارند ممکن است از طریق دام، مکانیسم دوشیدن شیر یا از راه های دیگر وارد شیر شوند.

به گفته وی، مواد مغذی که در شیر وجود دارند سبب افزایش تعداد این میکروب می شوند یا آنزیم هایی را تولید می کنند که روی کیفیت شیر اثر منفی می گذارد.

مشکوة افزود: همه این عوامل سبب تعریف فرآیندی می شوند که طی آن شیر در مراکز شناخته شده و مشخصی تحت عنوان کارخانجات یا کارگاه های شیر پاستوریزه و استرلیزه حرارت کافی ببیند و تولید شود.

وی با بیان این مطلب که از حدود یک ماه پیش بحث عرضه شیر خام توسط اتحادیه سراسری دامداران مطرح شده است گفت: در ابتدا وزارت بهداشت نسبت به این موضوع واکنش نشان داد و اعلام کرد موافق این مسئله نیست.

مشکوة‌ افزود: زمانی که این موضوع به سازمان دامپزشکی ارجاع داده شد ما اعلام کردیم این تقاضا را دریافت کرده ایم و در حال بررسی آن هستیم.

وی با اشاره به اینکه سازمان دامپزشکی تاکنون هیچ پاسخی به این پیشنهاد نداده است گفت: تا زمانی که بخشنامه جدیدی از سوی سازمان دامپزشکی ارایه نشود که اجاز چنین کاری را بدهد دستورالعمل های قبلی به قوت خود باقی و روال گذشته حاکم است.

مشکوة افزود: ما نشست های مشترکی را با مسئولین وزارت بهداشت برگزار کردیم و تقاضای آنها این بود که سازمان دامپزشکی با این موضوع موافقت نکند.

وی ادامه داد: از نظر مسئولین وزارت بهداشت برگشتن به گذشته و روال سنتی عرضه شیر کار درستی نیست زیرا آن زمان کارخانجات تولید شیر پاستوریزه به اندازه کافی وجود نداشتند و تولید صنایع لبنی نیز به اندازه امروز نبود.

در همین رابطه، زهرا عبدالهی سرپرست دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت با اشاره به مخالفت این وزارت خانه با عرضه شیرخام گفت: شیری که قرار است به مردم عرضه شود باید علاوه بر طی فرآیند پاستوریزاسیون و اخذ تمامی مجوزهای لازم، استانداردهای مورد نظر وزارت بهداشت را نیز دارا باشد.

وی همچنین با بیان این مطلب که کنترل کلیه محصولات غذایی که وارد بازار می شوند برعهده سازمان غذا و دارو است گفت: این سازمان متولی ایمنی و سلامت محصولاتی است که به بازار عرضه می شوند و اگر تمام استانداردهای موردنظر وزارت بهداشت در یک محصول رعایت نشده باشد آن محصول به عنوان محصولی که می تواند سلامت مردم را به خطر بیاندازد مورد تائید وزارت بهداشت نخواهد بود.

این در حالی است که به گفته سلطانی، نظارت بر توزیع مواد خام دامی زیرنظر سازمان دامپزشکی است و وزارت بهداشت نمی تواند با این طرح مخالفت کند.

با توجه به تمامی این اظهارات به نظر می رسد، برگشتن به سنت های گذشته و عملی شدن طرح اتحادیه سراسری دامداران راه پرپیج و خمی را پیش رو دارد و بعید است که سازمان های اجرایی چنین طرح پرخطری را بپذیرند، با وجود این باید منتظر ماند و دید نتیجه نشست های کارشناسانه این سازمان ها چه خواهد شد و به کجا می انجامد ؟

خبر مرتبط :