تابستان گذشته، تابستان سختی برای صنعت غذایی تمام دنیا بود. اوایل تابستان، محققان کشف کردند که مهندسی ژنتیک در مرغها، تاثیرات نامطلوبی روی باروری خروسها ـ بهخصوص خروسهای چاق ـ داشته است.
«همشهری اقتصاد» در ادامه نوشت: بعد از آن خبر رسید که مکدونالدهای ژاپنی غذایی را به مشتریان خود معرفی کردهاند که مخلوطی از توفو و ناگت است و این به صنعت مرغداری که تاکنون ناگت را با وزن زیادی از گوشتهای مرغ وارد بازار میکرد، ضرر زیادی وارد کرد.
در آخرین مورد هم ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه خبر داد که واردات مواد غذایی و بهخصوص محصولات صنایع مرغداری را در پاسخ به تحریمهای غربی علیه روسیه قطع کرده است.
مقامهای ایالاتمتحده اعلام کردهاند تاثیر این تصمیم روسیه بر اقتصاد آمریکا بهشدت پایین است. اما در هر صورت این تحریم، روی میوهها، سبزیجات، گوشت، ماهی و صنایع لبنی نیز وضع شده و اتحادیه اروپا و کشورهایی نظیر نروژ، کانادا و استرالیا با مشکلات زیادی روبهرو خواهند شد.
براساس اطلاعات و آماری که موسسه «استاتیستا» منتشر کرده، لهستان در مقام اول ضررهای ناشی از این تحریمها قرار گرفته است. بعد از آن نروژ قرار دارد که در سال گذشته میلادی میلیاردها دلار صادرات مواد غذایی به روسیه داشته است. آمریکا نیز در زمره بزرگترین بازندگان تحریمهای جدید روسیه قرار میگیرد.
برای لهستان، مواد غذایی و نوشیدنیها بخش کوچکی از صادرات این کشور را تشکیل میدهد (11درصد)، اما تحریم روسیه در حدود 0.5درصد از رشد اقتصادی این کشور در سال2014 را متوقف میسازد.
این تحریمها باعث میشود لهستان تلاش بیشتری برای پیدا کردن خانه مناسب برای محصولات باغی خود بهویژه سیبهایش انجام دهد و نروژ نیز باید به دنبال مشتریهای جدیدی برای ماهیهای سالمون خود باشد. دانمارک و هلند هم باید انبارهای پنیر خود را به روی مشتریان دیگری بگشایند. گلابیهای بلژیک نیز در معرض خطر قرار دارند.
مرغهای آمریکایی شاید احساس طردشدگی داشته باشند، اما از آنجا که قیمت محصولات گوشتی در آمریکا بالاست و گوشت خوک، گاو و گوساله با قیمت بالایی خرید و فروش میشود، میتوان امید داشت که مرغها در هر صورت در خانه مانده و مشتریان جدیدی برایشان پیدا شود.
نشریه اسلیت، چندی پیش پیشبینی کرده بود که احتمالا روسیه، خود بیشترین ضرر را از تحریمهایی که وضع کرده، ببرد. روسیه در حدود 40درصد از محصولات غذایی خود را بهصورت وارداتی تهیه میکند و درصورتیکه تحریمها ادامه داشته باشد، در حدود نیمی از واردات گوشت و ماهی و 30درصد از میزان واردات سبزیجات این کشور کاهش مییابد.
مجبور کردن مردم به تهیه این محصولات در داخل کشور، درنهایت باعث بالا رفتن قیمتها شده و نارضایتی اقتصادی را به دنبال خواهد داشت.
تعدادی دیگر از نشریات اقتصادی بر این عقیدهاند که این آمریکاست که بیشترین ضرر را از تحریمهای روسیه میبرد، چراکه حدود 7درصد از صادرات محصولات غذایی این کشور، به روسیه است.
روسیه دومین شریک تجاری آمریکا برای محصولات طیور است. در سال2013 آمریکا حدود 267هزار تن مرغ و طیور به روسیه صادر کرده و انتشار خبر این تحریمها بسیاری از تولیدکنندگان آمریکایی را با ترس روبهرو ساخته است.
آمریکا درحالی بیان کرده است تاثیر تحریمهای روسیه علیه مواد غذایی غربی بر اقتصاد آمریکا کم است که بازرگانان و تجار آمریکایی بر این عقیدهاند که این تحریمها تاثیرات بالقوهای روی میزان فروش محصولاتشان داشته است.
«جیم زیون»، مدیر اجرایی شرکت صادرات محصولات دام و طیور «میریدیان»، در طول یک دهه گذشته مشغول صادرات محصولات خود و همچنین دانه مخصوص مرغ به روسیه بوده است، با این حال هماینک باید این محصولات را به دیگر کشورهای اروپایی مانند آلمان صادر کند.
زیون درحالی با خبرنگار بلومبرگ گفتوگو کرده است که محصولات او در آستانه ورود به روسیه بازگشت خورده و او مشغول عودت دادن 44هزار پوند از محصولات خود از روسیه به سمت آلمان بود. او امیدوار است که خریداران جدیدی برای محصولات خود بیابد.
زیون معتقد است احتمالا میتواند مشتریهای جدیدی برای خود بیابد، اما در هر صورت هیچکس اختلال در سیستم بازار و فروش را دوست ندارد و به نظر میرسد اختلالات در بازار آمریکا به دلیل تحریمهای روسیه هر روز بیشتر از روز قبل میشود.
«تایسون فودز»، یکی از بزرگترین شرکتهای تولید مواد غذایی در ایالاتمتحده، یکی از شرکتهایی است که بیشترین ضرر را از تحریمهای جدید روسیه میبرد. این شرکت در همان ابتدای مطرح شدن بحث تحریمها 2درصد از سود سهام خود را از دست داد.
دیگر شرکتهای تولیدکننده گوشت مرغ نیز نظیر «پیلگریمز پراید»، که حدود 14درصد از صادرات محصولاتشان به روسیه بوده با مشکلات مالی زیادی مواجه خواهند شد. شرکت تولیدی «سندرسون فارمز» نیز که 13درصد از صادراتش به روسیه بوده، انتظار دارد با ضرر مالی زیادی روبهرو شود.
این تنها صنایع مرغداری آمریکا نیست که از این مسائل ضرر میبیند و شرکت پپسیکولا نیز حدود 7درصد از میزان صادرات خود را از دست خواهد داد. شرکتهای «نوتلا» و «کرافت ماکارونی و پنیر» نیز از دیگر شرکتهایی هستند که با ضرر مالی زیادی مواجه خواهند شد.
پرورشدهندگان مرغ نیز داستان مشابهی را نقل کردهاند. روسیه به عنوان سومین مقصد صادرات محصولات پروشدهندگان مرغ در آمریکا شناخته میشود و صادرات این محصولات حدود 303میلیون دلار در سال برای آمریکا سود تجاری دارند.
مردم روسیه تنها حدود 7درصد از محصولات پرورش مرغ آمریکا را خریداری میکنند. صادرات این محصولات در دهه90 حدود 40درصد کاهش داشته است. با این حال روسیه و برزیل هر دو برای پر کردن این شکاف در عرضه محصولات غذایی وارد میدان شدهاند.
اوایل دهه1990، آمریکا بازار روسیه را با مرغهای ارزانقیمت خود پر کرد ـ مردم محلی به این مرغها لقب «پای بوش» داده بودند ـ اما بعد از آن در سال2002 به یکباره میزان واردات مرغ آمریکایی به روسیه کاهش پیدا کرد. آمریکا در آن زمان تعرفه فولاد را بالا برده بود و روسیه به تلافی این اقدام، از میزان واردات مواد غذایی خود از ایالاتمتحده کم کرد.
روسیه با این حال در آن زمان اعلام کرد این اقدام بهدلیل عدم پایبندی تولیدکنندگان به قوانین و مقررات بهداشتی و ایمنی مواد غذایی در آمریکا بوده است. بعد از آن در سال2008 و درطول جنگ با گرجستان نیز روسیه از میزان واردات مواد غذایی خود از کشورهای غربی و بهخصوص آمریکا کم کرد.
در آن زمان یکی از روزنامهنگاران آمریکایی به نام «پیتر بیکر» نوشت که در یکی از ملاقاتهای پوتین و جورج دبلیو بوش، پوتین به رئیسجمهور آمریکا پیشنهاد داده بود که «گیاهانی که برای غذای مرغهای صادرشده به روسیه اختصاص میدهد را با گیاهانی که برای مرغهای آمریکایی اختصاص میدهد در زمینهای متفاوتی بکارد تا مرغها با کیفیت بهتری به روسیه برسند.»
در سال2010 و آغاز شدن دور تازهای از جنگ مرغی بین روسیه و آمریکا، منجر به تولید مازاد بیش از 14میلیون دلاری در صنعت مرغداری شد و اداره غذای ایالاتمتحده مجبور به خرید همه این تولید مازاد شد تا تولیدکنندگان آسیب اقتصادی نبینند.
بعد از این بحران سال2010، دیمیتری مدودف رئیسجمهور روسیه در آن زمان دیداری از واشنگتن داشت و میزان واردات مرغ از ایالاتمتحده به روسیه دوباره به میزان قبلی خود بازگشت. اما به نظر میرسد دور جدیدی از جنگ مرغی در راه است و شاید با برگزاری اجلاس مرغی این بحران نیز به پایان برسد.