حکیم مهر - از آنجا که با دست خالی نمیتوان نسبت به ریشهکنی بیماریهای مختلف اقدام کرد، اگر اعتبار مورد نیاز تأمین شود، میتوانیم اعلام کنیم که ایران تا چند سال آینده بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک را ریشهکن کرده است.
مدیرکل دفتر بهداشت و مدیریت بیماریهای دامی سازمان دامپزشکی کشور در گفتگو با خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا) با اعلام این خبر گفت: بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک از سال 1373 دامهای ایران را درگیر کرد و خاستگاه اصلی آن از آفریقا است که از مرزهای غربی به ویژه کشور عراق به ایران وارد شد.
«دکتر داریوش جهانپیما» افزود: این بیماری دامهای سبک از قبیل گوسفند و بز را درگیر میکند و در حیات وحش نیز کلها حساستر هستند.
وی با اعلام آنکه مخاطرات اقتصادی بزرگترین معضلی است که کشورهای درگیر با آن روبهرو هستند، خاطرنشان کرد: بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک سومین بیماری است که از سوی مجامع بینالمللی برای ریشهکنی آن هشدار داده شده است.
جهانپیما ادامه داد: نخستین بیماری که توسط جهان بر ریشهکنی آن تأکید شده، آبله است و سپس ریشهکنی طاعون گاوی در سال 2011 میلادی در جهان اعلام شد و بهعنوان سومین بیماری کاندید جهانی طاعون نشخوارکنندگان کوچک است که امیدواریم بتوانیم تا سال 2030 میلادی ریشهکنی آن را در جهان جشن بگیریم.
وی تصریح کرد: از سال 2015 میلادی سازمانهای جهانی از جمله فائو و سازمان بهداشت جهانی برنامهریزیهایی را برای ریشهکنی این بیماری انجام دادهاند و بهویژه کشورهای آسیایی و آفریقایی در ریشهکنی این بیماری باید حساستر باشند.
کمبود واکسن بیماری طاعون نشخوارکنندگان در ایران و جهان
مدیرکل دفتر بهداشت و مدیریت بیماریهای دامی سازمان دامپزشکی کشور یادآور شد: از آنجا که ایلات و عشایر در 45 درصد از مساحت کشور جابهجا میشوند، این بیماری بیشتر بین گلههای عشایر کوچنده شایع است و هرساله لطمههای اقتصادی زیادی را وارد میکند.
جهانپیما تأکید کرد: برنامه ملی مبارزه با این بیماری تهیه شده و بزرگترین مشکل اجرایی شدن این برنامه نبود واکسن است، بهگونهای که این واکسن در دنیا نیز از کمیت کافی برخوردار نیست.
وی اظهار داشت: برنامه ریشهکنی جهانی مقابله با طاعون نشخوارکنندگان کوچک دارای چهار مرحله است و کشور ایران در مرحله دوم این بیماری قرار دارد.
جهانپیما همچنین گفت: در مرحله نخست، بررسی اپیدمیولوژیک که برنامه ملی آن در کشور تهیه شده و در مرحله دوم پوشش مناطق پرخطر است که توانستهایم این مرحله را پشت سر گذاشته و مناطق پرخطر کشور را شناسایی کنیم.
وی در ادامه افزود: در مرحله سوم باید بتوانیم برای 55 میلیون رأس دام سبک در کشور، پوشش واکسیناسیون مناسبی ایجاد کنیم. علاوه بر آن باید بتوانیم 26 میلیون دز واکسن به مصرف برسانیم.
جهانپیما خاطرنشان کرد: سال سوم مرحله ارزیابی بیماری است که گلههای درگیر پس از واکسیناسیون کلی باید معدومسازی شوند.
وی ادامه داد: در حال حاضر ایران در مرحله دوم جهانی قرار دارد و لازم است بودجه برای ادامه برنامه و تأمین واکسن تأمین شود.
نیازمند 26 میلیون دز واکسن در کشور هستیم
مدیرکل دفتر بهداشت و مدیریت بیماریهای دامی سازمان دامپزشکی کشور تصریح کرد: برای هفت سال برنامهای که تدوین کردهایم، بودجهای معادل 230 میلیارد تومان پیشبینی شده است که برای سال نخست 20 میلیارد تومان باید تعلق میگرفت که بتوانیم 26 میلیون دز واکسن را تهیه کنیم.
جهانپیما یادآور شد: متأسفانه واکسنهای تولیدشده توسط مؤسسه تحقیقات واکسن و سرمسازی رازی کفاف نیاز کشور را نمیدهد و علاوه بر آن نیز بودجه کافی برای واردات نداریم، بنابراین دامداران ناگزیر هستند خود نسبت به تأمین واکسن فوق اقدام کنند.
وی با اعلام اینکه دو زمان برای واکسیناسیون بهترین جواب را میدهد، تأکید کرد: «اردیبهشت - خرداد» و «مهر - آبان» بهترین زمان است که بتوانیم قبل از آغاز کوچ واکسیناسیون را انجام دهیم تا آلودگیها منتقل نشود.
جهانپیما اظهار داشت: در سال جاری با توجه به واکسیناسیون انجامشده در سال گذشته نتایج خوبی حاصل شده، بهگونهای که بودجه برای تأمین سه میلیون دز واکسن در سال گذشته وجود داشت و با استفاده از آن توانستیم 60 درصد کانونهای بیماری را کاهش دهیم.
وی همچنین گفت: برای داشتن واکسیناسیونی هدفمند و پوشش مناطق پرخطر، برآورد شده است که 26 میلیون دز واکسن برای تمامی دامهای کشور مورد نیاز است که بر اساس اعلام انجامشده به مؤسسه تحقیقات واکسن و سرمسازی رازی، توان تولید 15 میلیون دز اعلام شده است.
جهانپیما در ادامه افزود: از این مقدار تولیدی که قرار است مؤسسه رازی داشته باشد، هفت میلیون دز تأمین شده که حدود سه میلیون دز آن در زمان مناسبی استفاده شده است و مابقی آن نگهداری شده تا بتوانیم در مرحله بعد از آن استفاده کنیم.
ریشهکنی طاعون نشخوارکنندگان دامهای کوچک در دنیا تا سال 2030
مدیرکل دفتر بهداشت و مدیریت بیماریهای دامی سازمان دامپزشکی کشور خاطرنشان کرد: تا سال 2030 میلادی باید ریشهکنی طاعون نشخوارکنندگان دامهای کوچک در دنیا اعلام شود، بنابراین کشورهای منطقه باید اقدامات خاصی را طی این مدت انجام دهند.
وی ادامه داد: اگر واکسن و بودجه کافی وجود داشته باشد، ظرف چند سال آینده ایران میتواند اعلام کند که توانسته ریشهکنی بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک را انجام دهد.
جهانپیما در پایان تصریح کرد: بر اساس تفاهمنامههای موجود در سازمان دامپزشکی، منع قانونی برای واردات واکسن در زمانی که منابع داخلی امکان تولید نداشته باشند، وجود دارد، اما بزرگترین مشکل ما مالی است که باعث شده نتوانیم دارو و واکسنهای مورد نیاز را از سایر کشورها تأمین کنیم.