درست نیست سازمان دامپزشکی در اختیار وزارتخانه‌ای باشد که از حوزه سلامت بی‌خبر است

حکیم مهر - در روزهای اخیر انتقادها به عملکرد وزارت جهاد کشاورزی در زمینه تولیت سازمان دامپزشکی کشور بالا گرفته است. نایب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی معتقد است نباید سازمانی که در امر تامین مواد غذایی و سلامت مردم مسئولیت دارد، در اختیار وزارتخانه‌ای باشد که از حوزه سلامت بی‌خبر بوده و فاقد نیروی کارشناس و متخصص است. «دکتر محمدحسین قربانی» ضمن انتقاد از اینکه وزارت جهاد کشاورزی و کمیسیون کشاورزی نظارت خوبی در زمینه دامپزشکی برای کنترل بیماری‌های مشترک از جمله تب کریمه کنگو ندارند، از این گلایه‌مند است که چرا هر یک از کمیسیون‌های تخصصی مجلس، ساز خود را می‌زنند؟

حکیم مهر: آقای دکتر، شما با طرح انتقال سازمان دامپزشکی از وزارت جهاد کشاورزی به وزارت بهداشت موافقید؟

در کل بنده دلبستگی زیادی نسبت به این مساله ندارم که یک سازمان مثل سازمان دامپزشکی متمرکز در وزارتخانه‌هایی چون بهداشت یا کشاورزی باشد. اما آنچه هم‌اکنون موجبات ابهام بوده و مشکلات و گرفتاری‌های زیادی را در حوزه دامپزشکی ایجاد می‌کند، بحث بیماری‌ها و سلامت دام‌ است. بسیاری از بیماری‌های مشترک بین انسان و دام از جمله تب کریمه کنگو یا تب برفکی، تلفات زیادی از دام می‌گیرند.

امروز امکانات زیادی در زمینه تولید علم،‌ تولید داروها و فعالیت موسساتی چون پاستور در مجموعه وزارت بهداشت متمرکز است. از طرفی سلامت محصولات دامی از جمله گوشت دقیقا به بعضی از سازمان‌های ذیربط وزارت بهداشت، سازمان غذا و دارو و تا حدودی استاندارد مرتبط است. با در نظر گرفتن همه جوانب، باور کارشناسی ما این است که سازمان دامپزشکی باید در مجموعه وزارت بهداشت قرار گیرد تا بتواند فعالیت‌های کارشناسی و ارائه خدمت را بهبود بخشد. این درست نیست سازمانی که تقریبا در امر تامین مواد غذایی و سلامت مردم مسئولیت دارد، در اختیار وزارتخانه‌ای باشد که از حوزه سلامت بی‌خبر بوده و فاقد نیروی کارشناس و متخصص است. از این منظر باور داریم اگر سازمان دامپزشکی در مجموعه وزارت بهداشت قرار گیرد، راحت‌تر و بهتر می‌تواند در حوزه سلامت و تامین منابع مورد نیاز کشور ارائه خدمت کند.

حکیم مهر: به نکته خوبی در خصوص بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان اشاره کردید. اگر سازمان دامپزشکی زیر چتر وزارت بهداشت قرار گیرد، تعاملات جدید می‌تواند در جهت کنترل بهتر این بیماری‌ها باشد؟

باور ما این است که کنترل بهتری در این زمینه صورت می‌گیرد. کمااینکه امکانات و ابزارهای موجود در مجموعه وزارت بهداشت بهتر می‌تواند اهداف درمانی، پیشگیری، تولید علم و تولید داروهای دامی و انسانی را محقق کند. در کل با این جابه‌جایی، سیاست‌گذاری ارتقا می‌یابد و فعالیت‌های مورد نیاز نیز بهتر انجام می‌شود.

حکیم مهر: آقای دکتر، یکی از نگرانی‌ها در بحث اعتبارات سازمان دامپزشکی است. با وجود مضیقه‌های مالی وزارت بهداشت، آیا انتقال سازمان، ضربه‌ای به بودجه‌های آن نمی‌زند؟

خیر. این انتقال هرگز تهدیدی برای بودجه سازمان دامپزشکی نخواهد بود. درست است که سازمان در مجموعه یک وزارتخانه قرار می‌گیرد، اما بودجه هریک از سازمان‌ها و مراکز تحقیقاتی و علمی زیر مجموعه وزارت بهداشت ردیف جداگانه‌ای دارد. کمااینکه جابه‌جایی ردیف بودجه می‌تواند جرم و خلاف باشد و لذا قطعا چنین چیزی رخ نخواهد داد. درست است که وزارت بهداشت در حوزه منابع بیمه‌ای با مشکلات زیادی مواجه است، اما دلیل نمی‌شود که مثلا منابع حوزه عمران در حوزه بیمه صرف یا منابع حوزه پژوهش در زمینه امور جاری هزینه شود. ردیف‌های بودجه‌ای در هر سال در کمیسیون تلفیق و نهایتاً صحن علنی تصویب می‌شود و ردیف و جایگاه خود هزینه خواهد شد.

حکیم مهر: یکی از اتفاقات مبارک برای پزشکان، بازنگری اساسی در کتاب کالیفرنیا بود که آرزوی دیرینه برخی رشته‌ها در زمینه افزایش تعرفه‌ها را جامه عمل پوشاند. آیا دامپزشکان هم می‌توانند امیدوار به اتفاق مشابه بعد از انتقال سازمان باشند؟

این یک فرایند است که مراحل خاص خود را دارد و اگر اتفاق بیفتد، بسیاری از مشکلات دامپزشکان را مرتفع می‌کند. قطعا با سیاستگذاری‌هایی که وزارت بهداشت دارد، می‌توان در این زمینه تجدیدنظر کرد تا تعرفه‌های دامپزشکی هم متناسب با شرایط روز و شرایط تورم باشد.

حکیم مهر:‌ در حال حاضر تعامل کمیسیون‌های بهداشت و کشاورزی در زمینه نظارت بر بهداشت مواد غذایی به چه شکل است؟

هریک از کمیسیون‌ها وظایف خود را انجام می‌دهند. تعاملی که ما در کمیسیون بهداشت می‌توانیم در زمینه دامپزشکی با کمیسیون کشاورزی داشته باشیم، بحث سلامت محصولات دامی و تامین درمان و داروهای مورد نیاز است که روند کنونی آن بسیار کند است. تعاملی که در حوزه قانونگذاری نیاز است، وجود دارد اما هر یک از کمیسیون‌های تخصصی ساز خود را می‌زنند و این یک واقعیت است.

حکیم مهر: آقای دکتر، در ابتدای صحبت به بحث تب کریمه کنگو اشاره کردید. ارزیابی شما از وضعیت کنونی این بیماری در کشور چیست؟

متاسفانه وزارت جهاد کشاورزی و کمیسیون کشاورزی نظارت خوبی در زمینه دامپزشکی برای کنترل بیماری‌های مشترک از جمله تب کریمه کنگو ندارند. بنده حتی یک گزارش جامع در این خصوص ندیدم و هر چه بوده از تلاش و کوشش دوستان دامپزشک ما بوده است. خیلی از گزارش‌ها در این خصوص رسانه‌ای نشد و قطعا آمار و ارقام به مراتب بیشتر از این است که از سوی وزارت بهداشت ارائه شده است. اما آنچه که ما را نگران می‌کند، شیوع این بیماری و افزایش آن است. گزارش‌های ما حاکی از این است که این بیماری در بسیاری از مراکز باعث تلف شدن تعداد بالای دام‌ها شده است. دام‌ها سرمایه ملی ما هستند، لذا این اتفاقات باعث هزینه اجتماعی برای کشور می‌شود.

شعار پیشگیری بهتر از درمان است که در افکار عمومی هم نهادینه شده، الزاماً فقط برای بیماری‌های انسان نیست و در همه حوزه‌ها از جمله دامپزشکی نیز صادق است. دامداری یکی از اشتغال‌های مولد جامعه است. لذا باید سیاست‌گذاری، نظارت و تامین بسیاری از موارد مورد نیاز برای دامداری‌های کشور که ایجاد اشتغال می‌کنند، مورد توجه قرار گیرد. بحث تامین گوشت و پروتئین کشور مورد توجه است لذا کنترل بیماری‌ها باید در اولویت قرار گیرد و زمان بیشتری برای آنها اختصاص دهیم. نه اینکه منتظر بمانیم تا چند نفر مبتلا شوند و هزینه انسانی و تلفات انسانی رخ دهد، بعد رسانه‌ها خبر آن را منتشر کنند و جار و جنجال و حساسیت ایجاد کنند.

حکیم مهر:‌ ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.