حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: «زلزله غرب کشور با همه درد و رنجهایی که ایجاد کرد، اما نشان داد که توان بخش خصوصی دامپزشکی در کمک رسانی، به شرط اینکه سازمان یافته عمل کند، بسیار بالاست.» این را رئیس نظام دامپزشکی استان کرمانشاه و مسئول انجمن صنفی درمانگاهها و مراکز مایهکوبی این استان به حکیم مهر میگوید. «دکتر کامیار محمدزاده» از همان ساعات اولیه بروز بحران، در منطقه حاضر شده و با تشکیل گروههای مختلف ستادی، سعی در کنترل امور داشته است.
حکیم مهر: آقای دکتر، از مناطق زلزله زده غرب کشور چه خبر؟
۴۸ ساعت ابتدای بحران، اولویت کمکرسانی با بخش انسانی است، اما ما از روز اول یک ستاد مردمی تشکیل دادیم و با نیروهای بخش خصوصی شروع به کار ستادی کردیم. برای دو منطقه و مسیری که در استان کرمانشاه مشکل داشت، رابطهایی را تعیین کردیم. طبیعی است که در چند روز ابتدایی بیشتر خدمات ما انسانی بود. با توجه به اینکه همکاران کلینیسین و داروخانه ما در شهرستان شناخت کافی نسبت به روستاهای مختلف داشتند، کمکهایی که به وسیله جامعه دامپزشکی از کل کشور میآمد، به این سمت هدایت میکردیم. همزمان نیروها تجهیزات معاینه و درمان هم داشتند و اگر کسی خدماتی در این زمینه لازم داشت، به شکل موردی انجام میدادند.
روز به روز که جلوتر رفتیم و مردم از شوک حادثه درآمدند، در کنار خدمات و کمکهای غیر نقدی، خدمات دامپزشکی در کنار بخش دولتی نیز اضافه شد. تا همین دیروز بیشترین اولویت اداره دامپزشکی، دفع لاشه و ضدعفونی کردن آن بود اما ما همچنان که در بحث دفع لاشه کنار اداره بودیم، کار درمانی هم انجام میدادیم. تا روز پنج شنبه و جمعه شدت کمکها خیلی زیاد بود و میتوان گفت منطقه اشباع شده بود، لذا طی دو سه روز گذشته، باز هم به شکل ستادی در حال انبار کردن کمکها هستیم و به مرور زمان این موارد را به منطقه ارسال کنیم.
حکیم مهر: آخرین وضعیت به چه شکل است؟
آخرین وضعیت همین است که ظرف سه روز گذشته تمرکز خود را روی بحث انبارسازی گذاشتهایم و اکیپهای بومی منطقه همچنان خدمات دامپزشکی را به آن بخشها میدهند. به مرور زمان حداقل ۱۰ تا ۱۵ اکیپ داشتیم که فعالیتهای دامپزشکی انجام میدادند. خوشبختانه از کل کشور برای ما آذوقه فرستادند و حدودا بالغبر ۲۵ تا ۳۰ خودرو از سوی جامعه دامپزشکی به ما رسید؛ این جدای از مواردی بود که از طرف ادارات کل دامپزشکی و دانشکدههای دامپزشکی ارسال میکردند.
حکیم مهر: برنامه آینده شما چیست؟
برنامه ما برای هفتههای آینده وارد کردن اقلام انبار شده به مرور زمان و بر اساس نیاز و ضرورت به منطقه است. در هفتههای آینده اکیپهای سیار ما در هر ۲ ناحیه استان کرمانشاه مستقر شده و فعالیت میکنند. از امروز نیز کار برآورد خسارت وارد شده به همکاران را شروع کردیم و در حال پیگیری صورتجلسه میزان خسارت وارد شده به درمانگاهها، داروخانهها و مراکز مایهکوبی هستیم تا بلکه بتوانیم برای همکاران بخش خصوصی که آسیب دیدهاند، تسهیلاتی را فراهم کنیم.
حکیم مهر: برای دامهای باقی مانده در مناطق زلزلهزده چه برنامههایی دارید؟
حدود ۵ تا ۶ گروه جهادی از طریق نظام دامپزشکی استان در منطقه فعالیت کردند. خیلی گروههای دیگر هم بودند که قصد آمدن داشتند اما به دلیل عدم هماهنگی و توانایی، این امکان فراهم نشد که از این قابلیتها استفاده کنیم. اما ما از این هفته، هر هفته یک یا دو روز اکیپ سیار در مناطق داریم و کار درمان انجام میدهیم. در حال حاضر اولویت ما به جز درمان، حفظ سرمایههای دامی باقی مانده است. یک خودروی خوراک دام دیروز توزیع شد. امروز هم در حال رایزنی هستیم از استانهای مختلف که تا آنجا که میتوانیم خوراک دام تهیه و در منطقه توزیع کنیم.
حکیم مهر: آیا موفق شدید میزان خسارت دامی را برآورد کنید؟
متاسفانه خیر، اما خسارت خیلی زیاد است. امروز قرار است که برآورد خسارت همکاران را انجام دهیم.
حکیم مهر: آیا دامهای تلف شده بیمه بودند؟
خیر. متاسفانه نزدیک به ۹۰ درصد دامهایی که تلف شدند بیمه نبودند و این معضلی است که ما با آن دست به گریبان هستیم.
حکیم مهر: آقای دکتر، این روزها در فضای مجازی، بحث زیادی بر سر مخاطرات بهداشتی بالای دامهای تلف شده در مناطق میشود و مردم از این بابت نگران هستند.
واقعیت این است که متاسفانه در بحران اتفاق افتاده، دامپزشکی و موارد مرتبط با بهداشت دامپزشکی اولویت دوم مسئولین است؛ در صورتی که به نظر من این باید در همان اولویت اول قرار گیرد. ۴۸ ساعت اول تمام توجهات به بخش انسانی است اما از همان لحظه باید همکاری با جامعه دامپزشکی که شامل سازمان و بخش خصوصی است، انجام شود و امکانات برای این قضیه در اختیار آنها قرار گیرد. در هر صورت بعد از اینکه ۴۸ ساعت گذشت و نگاه کمی متفاوت شد، بچههای سازمان دامپزشکی و استانهای اطراف کمک زیادی کردند و اکیپهای زیادی در منطقه حاضر شدند. ۵۰ واحد در منطقه بودند که الان هم در حال لکهگیری هستند. در واقع جای نگرانی نیست و موارد عمده دفع لاشه انجام شده است. همکاران بخش خصوصی نیز تا آنجا که در توان داشتند کنار بچههای سازمان بودند و چند اکیپ از استانهای معین مخصوصا ایلام و کردستان به ما کمک کردند.
حکیم مهر: در شرایط کنونی مهمترین نیاز شما چیست؟
حفظ سرمایههای دامی موجود و رسیدگی به بحث تغذیه و درمان و پناهگاه آنها؛ این ۳ معضلی است که روی آن کار میکنیم. در بحث پناهگاه نیروهای بخش خصوصی با تهیه نایلون، سرپناههای موقتی را برای دامها ایجاد کردهاند. تلاش کنونی ما هم رایزنی برای تهیه خوراک دام، درمان و واکسیناسیون است. اکیپهای جهادی در راه هستند و ما آنها را به دو منطقه هدایت و سعی میکنیم خدمات درمانی بخش خصوصی دامپزشکی را در هر دو جبهه حداقل تا چند ماه آینده حفظ کنیم. در کنار آن کمکهای غیرنقدی از سوی دامپزشکی را نیز به منطقه تزریق میکنیم.
حکیم مهر: وضعیت همکاریهای بین بخشی در جریان کمک به زلزلهها زدهها را چطور ارزیابی میکنید؟
احساس بنده این است که زلزله با تمام درد و رنجی که ایجاد کرد، نشان داد استفاده از توان بخش خصوصی در صورتی که درست استفاده شود و به عنوان یک ساختار در این مواقع طراحی شود، میتواند کمک کننده باشد. چیزی که از بچههای دامپزشکی در بحث کمکها و بخش بهداشتی درمانی دیدیم، فوق العاده بود؛ آنها سنگ تمام گذاشتند اما متاسفانه باز هم نشد از تمام ظرفیت موجود آنها استفاده کرد.
حکیم مهر: چرا؟
علت اصلی آن عدم ساماندهی بخش خصوصی بود. مشکل این است که هیچ ساختار منظم و مشخصی برای بخش خصوصی وجود ندارد. بخش دولتی ستاد بحران دارد اما یک ساختار برای موارد اورژانس بخش خصوصی دامپزشکی نیازمند است. امیدوارم سازمان نظام دامپزشکی این رویه را آغاز کند که در هر استان، از دوستان علاقهمند به کمک در این شرایط یک اکیپ سازماندهی شده و مجهز بسازد تا در موارد مشابه بتوان از آنها به صورت ساختاری و سازماندهی شده، استفاده کرد.
حکیم مهر: بهعنوان حرف آخر...
از خانواده بزرگ دامپزشکی صمیمانه تشکر میکنم.
پینوشت حکیم مهر:
جا دارد در اینجا از کلیه همکاران بخش دولتی، بخش خصوصی و فعالان صنعت دام و طیور که با از خود گذشتگی و با همه توان خود برای رسیدگی به مشکلات و رفع آلام زلزله زدگان غرب کشور آستین همت بالا زدند، به نوبه خود تقدیر و تشکر نماییم.
تشکر ویژه ای هم می کنیم از «دکتر محمد یادگاری» که با همکاری تنی چند از همکاران، در ساعات اولیه این حادثه دلخراش به منطقه حادثه عزیمت نموده و با همه توان خود، به یاری زلزله زدگان شتافتند.