حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: مطابق مصوبات هجدهمین جلسه ستاد هدفمندسازی یارانه‌‌ها در ششم تیر ماه امسال و ماده واحده ۳ قانون اصلاح قانون تعزیرات حکومتی مصوب سال ۱۳۷۳ در مورد قیمت‌گذاری کالاها و خدمات، انواع واکسن و داروهای دام و طیور در گروه دوم اولویت بندی کالاها و خدمات قرار دارد و مشمول رصد، پایش و نظارت مستمر بر روند قیمت‌ها در بازار است. اگرچه نرخ‌گذاری داروهای دامپزشکی باید با رعایت ضوابط قیمت‌گذاری هیات تعیین و تثبیت قیمت‌ها و درصد ضرایب سود مصوب باشد، اما در عمل اتفاقاتی می‌افتد که به صلاح کشور نیست. از جمله این معضلات قیمتی، تخفیف‌های بی شاخ و دم از سوی تولید کنندگان داروهای دامی به داروخانه‌داران است که منجر به ایجاد رقابت‌های ناسالم می‌شود و از طرفی مرغدار و دامدار را نیز تحریک به سهم‌خواهی می‌کند.
این مسأله تا جایی پیش رفته که صدای مدیر کل نظارت بر محصولات بهداشتی، دارویی و تجهیزات پزشکی سازمان حمایت را نیز بلند کرده است. چندی پیش «اسماعیل مهدی پور» با بیان اینکه بررسی‌‌های صورت گرفته در مورد قیمت برخی از انواع داروها و واکسن‌های دامپزشکی حاکی از وجود قیمتهای غیر واقعی، ناشی از رقابت برای ارائه تخفیف‌های غیر متعارف به عوامل توزیع و داروخانه‌های دامپزشکی است، گفته بود: «در مواردی تخفیف‌های مذکور که قاعدتاً می‌بایست از سود تامین کننده اعم از تولید کنندگان یا وارد کنندگان ارائه شود، بعضاً از ضرایب سود مصوب نیز بالاتر است.»
تخفیف‌ها سودی برای داروخانه ندارد/ رقابت شدید شرکت‌های تولید کننده دارو
رئیس هیات مدیره کانون انجمن‌های صنفی داروخانه‌های دامپزشکی سراسر کشور معتقد است که تخفیف‌های این چنینی شرکت‌های تولید و واردات داروهای دامپزشکی، نه تنها دستاورد مالی برای داروخانه‌دارها ندارد، بلکه عواقب وحشتناکی نیز به دنبال دارد.
«دکتر سعید فروتن» در گفت‌وگو با حکیم مهر ادامه می‌دهد: «ما فرض می‌کنیم ضریب مالیاتی داروخانه‌های دامپزشکی ۵ درصد است. سودی هم که برای داروخانه‌ها در نظر گرفته شده، ۱۰ تا ۱۲ درصد است و عملاً نه تنها هیچ مبلغی بیش از این عاید داروخانه نمی‌شود، بلکه مبلغ سود کمتر از این درصد هم می‌شود، چراکه برخی شرکت‌های تولید کننده وارد مباحث رقابتی شدید با یکدیگر شده‌اند و محصولات خود را به دست مصرف کننده می‌رسانند.»
وی می‌افزاید: «بعضی از داروخانه‌ها به اشخاص حقیقی و حقوقی مثل تعاونی‌ها واگذار شده که تاثیر بسیار بدی در کار دیگر داروخانه‌ها داشته‌اند.»
فروتن به نقش سازمان دامپزشکی هم اشاره و تصریح می‌کند: «سازمان دامپزشکی کشور بایستی نقش خود را در کیفیت دارو و کمیت مورد نیاز و حفظ زنجیره توزیع و فروش دارو ایفا نماید.»
وی فروش خارج از استان را به عنوان یکی دیگر از مشکلات داروخانه‌های دامپزشکی معرفی و خاطرنشان می‌کند: «تولید کننده در تهران است و به اصفهان جنس می‌دهد، یا در اصفهان است و به مرکز جنس می‌دهد. این یعنی داروخانه از یک حوزه وارد حوزه دیگری شده است. از طرفی بعضی از واردکنندگان و تولیدکنندگان جنس خود را مستقیم به مصرف کننده می‌فروشند.»
روند اضمحلال داروخانه‌ها را می‌بینم
رئیس هیات مدیره کانون انجمن‌های صنفی داروخانه‌های دامپزشکی سراسر کشور یکی از اهداف تشکیل کانون داروخانه‌داران را استفاده از ظرفیت ۱۷۰۰ داروخانه در کشور عنوان می‌کند و می‌گوید: «به طور خلاصه اگر قرار است داروخانه دامپزشکی پابرجا بماند، این راهش نیست و من روند اضمحلال داروخانه‌ها را می‌بینم. اما اگر شرایط اصلاح شود، قطعاً امور به درستی پیش می‌رود.»
تخفیف‌ها شامل همه داروها نمی‌شود
عضو هیات مدیره کانون انجمن‌های صنفی داروخانه‌های دامپزشکی سراسر کشور معتقد است که این تخفیف‌های بالا و خارج از عرف برای داروهای دامپزشکی، شامل همه داروها نمی‌شود و بیشتر داروهای تزریقی مشمول آن می‌شوند و اكثر اين تخفيفات به دامدار و مرغدار ارائه مي‌شود.»
«دکتر عباس نعمت‌الله» در گفت‌وگو با حکیم مهر، با پذیرش مشکلات متعددی که این تخفیف‌ها به دنبال دارد، می‌گوید: «اما نباید در این میان، مساله «سوخت شدن پول داروخانه‌دار» را نادیده گرفت. وقتی شرکت دارویی، دارو را به داروخانه می‌دهد، چک را از یک دکتر دامپزشك مي‌گيرد که انسانی است که خود را موظف می‌داند چک را پاس کند. اما مشکل این است که وقتی داروخانه این دارو را به مرغدار تحویل می‌دهد، شرکت دارویی به مرغدار می‌گوید که داستان از این قرار است و من با این تخفیف دارو را به داروخانه تحویل داده‌ام و مرغدار را ترغیب به سهم‌خواهی می‌کند. از طرفی مرغدار دارو را می‌برد و مرغ او به هر دلیلی از جمله آنفلوانزا تلف می‌شود. اینجاست که برای ما مشکل ایجاد می‌کند. کمااینکه تاکنون مبلغ زیادی از سرمایه بنده به معنای واقعی سوخت شده است.»
وی ادامه می‌دهد: «این همان تخفیفی است که به داروخانه‌دار داده‌اند. در واقع این تخفیف را به داروخانه‌دار می‌دهند که این معضلات برطرف شود و درصدی از این ضرر و زیان‌ها را جبران کند، نه اینکه داروخانه‌دار همه آن را به مرغدار و دامدار بدهد. این ضرر داروخانه‌دار را چه کسی جبران می‌کند؟ مرغدار هم که ورشکست شده است و کاری از دست داروخانه‌دار بر نمی‌آید. در بخش انسانی هم همین داستان وجود دارد و برای داروها تخفیف‌های زیاد قائل می‌شوند تا حاشیه سود داروخانه‌دار را بالا ببرند.»
نعمت‌الله برهم خوردن تراز قیمت‌ها را یکی دیگر از عوارض تخفیف‌های غیر معقول شرکت‌های تولیدکننده معرفی می‌کند و می‌گوید: «در خیلی جاها کلینیسین‌ها و به خصوص در دامپروری‌ها مهندسان دامپرور ورود پیدا کرده و همه اینها از عدم نظارت حاصل می‌شود. هیچ نظارتی در ارائه مجوز دارو و توزیع نیست و رقابت‌های ناسالم در پشت پرده اتفاق می‌افتد.»
خطری به نام افزایش مصرف آنتی‌بیوتیک
منتقدان می‌گویند یکی دیگر از عوارض ناخوشایند تخفیف‌های نجومی تولیدکنندگان دارو به داروخانه‌داران، تقاضای القایی و در نتیجه مصرف زیاد آنتی بیوتیک است.
رئیس هیات مدیره کانون انجمن‌های صنفی داروخانه‌های دامپزشکی سراسر کشور ضمن پذیرش این موضوع، می‌گوید: «امروز میزان تولید و واردات بسیار بیشتر از نیاز واقعی کشور است. اگر کاری خارج از چرخه‌ای که توسط سازمان دامپزشکی کشور تعریف شده، انجام شود قطعا داخل آن فساد خواهد بود. تخفیف‌های زیاد یکی از مصادیق حرکت خارج از چرخه سازمان دامپزشکی است و قطعاً فساد می‌آورد.»
وی در توضیح چرخه مورد قبول سازمان دامپزشکی، می‌گوید: «تولید کننده، پخش سراسری، پخش استانی، داروخانه و مصرف کننده یا وارد کننده، پخش سراسری، پخش استانی، داروخانه و مصرف کننده جزء چرخه‌های اصولی و مورد تایید سازمان است که اگر غیر از این اتفاق بیفتد، فساد داخل آن خواهد بود.»
فروتن با تاکید بر اینکه تنها محل عرضه دارو به مصرف کننده، باید داروخانه و به همراه نسخه و با تجویز دامپزشک درمانگر باشد، تصریح می‌کند: «نسخه ممکن است الکترونیک، تلفنی یا ... باشد اما حتما باید با تجویز دکتر درمانگر باشد. امروز مسئول خرید یک دامداری دارو را می‌خرد و به این شکل از چرخه خرید نمی‌کند. اما اگر در چرخه قرار بگیرد.»
روند فعلی به مصرف بی‌رویه دارو منجر می‌شود
وی تاکید می‌کند: «من خواستار شفافیت هستم. اگر کسی درآمد دارد، باید مالیات آن را هم بدهد. اما بزرگترین مساله غیر از مسائل تجاری، مسائل سلامتی انسان است. من و شما که لبنیات، گوشت مرغ و تخم مرغ مصرف می‌کنیم، باید با اطمینان خاطر مصرف کنیم. اما با این روند کار که به مصرف بی‌رویه دارو منجر می‌شود، مشکلات زیادی پیدا خواهد شد.»
عضو هیات مدیره کانون انجمن‌های صنفی داروخانه‌های دامپزشکی سراسر کشور مساله تاثیر تخفیف‌ها در افزایش مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها را نمی‌پذیرد و می‌گوید: «۹۹ درصد مرغداران و دامداران با دکتر دامپزشک کار می‌کنند و با او هماهنگ هستند و لذا مصرف را بالا نمی‌برند. این مشکل تنها برای فعالان خرده‌پای این حوزه ممکن است اتفاق بیفتد و اینها هستند که دارو را بدون تجویز، مصرف می‌کنند.»
نعمت‌الله با یادآوری اینکه مصرف داروی ما در بخش انسانی ۱۰ برابر استاندارد جهانی است، می‌گوید: «در این بخش که دیگر بحث تخفیف‌ها مطرح نیست؛ بحث بر سر فرهنگ است. وقتی یک انسان بیمار می‌شود و به پزشک مراجعه می‌کند، اگر تنها یک قرص یا کپسول بگیرد، اعتراض می کند اما اگر کیسه داروی او پر شود، بیمار راضی است. اینجا که دیگر بحث تجاری مطرح نیست و به داروخانه دار هم ارتباط پیدا نمی‌کند. چون فرد الزاما داروی خود را از یک داروخانه خاص تهیه نمی‌کند. لذا این یک بحث فرهنگی است. من مطمئن هستم که مرغداران و دامداران حداقل در تهران، لحظه به لحظه با ازمايشگاه و دامپزشک در ارتباط‌ند.»
وی می‌افزاید: «اگر مصرف آنتی بیوتیک بالاست به دلیل عملکرد ضعیف دامپزشکان ماست که قصد دارند با آنتی بیوتیک بیماری را کنترل کنند. ما کنترلی روی مرزها و همچنین ورود و خروج ویروس، کارگر و شرایط واکسیناسیون نداریم. چون کنترل نیست دامپزشک مجبور است با آنتی بیوتیک طول این ۵۰ روز را طی کند.»
راهکار چیست؟
رئیس هیات مدیره کانون انجمن‌های صنفی داروخانه‌های دامپزشکی سراسر کشور با تاکید بر اینکه اگر کانون با قدرت زیاد کار خود را پیش بگیرد، می‌تواند بسیاری از مشکلات را حل کند، ادامه می‌دهد: «کانون زمانی قوی است که انجمن‌های قوی داشته باشد. لازمه انجمن قوی این است که تمام داروخانه‌های کشور در تشکل‌ها باشند، نظرات خود را بدهند و همه جوره حمایت کنند. ۵ نفر اعضای هیات مدیره نمی‌توانند معجزه کنند، اما کل مجموعه کشور می‌توانند کارهای بزرگ انجام دهند.»
فروتن می‌افزاید: «عوامل زیادی در ایجاد مشکلات داروخانه‌دارها دخیل هستند که برای رفع آنها باید قیمت‌ها کاملا شفاف و واقعی و جنس هم واقعی و تحت کنترل باشد. درواقع آن سورسی که گفته شده باید پر و داروها باید آزمایش مارکتینگ شود. ناظران باید دارو را از قفسه داروخانه بردارند و آن را کنترل کنند که متاسفانه این کار انجام نمی‌شود. اگر می‌خواهیم به مشکلات بپردازیم، باید به همه آنها بپردازیم. نه اینکه یک جزء را ببینم و مابقی را رها کنیم.»
نقش مهم رسانه‌ها در حل مشکلات موجود
وی رسانه‌ها را یکی از بازوان اصلی حل این مشکل معرفی می‌کند و می‌گوید: «به خصوص رسانه‌ای مثل پایگاه خبری حکیم مهر که اکثریت دامپزشکان آن را می‌خوانند، تاثیر زیادی در حل این مشکلات دارد. به طور خلاصه کارها باید قانونمند انجام شده و زنجیره نیز باید رعایت شود.»
عضو هیات مدیره کانون انجمن‌های صنفی داروخانه‌های دامپزشکی سراسر کشور بهترین راهکار را در کاهش تعداد کارخانه‌های تولید کننده داروی دامپزشکی می‌داند.
بیش از دو برابر نیاز داخلی، دارو تولید و وارد می‌شود
نعمت‌الله ضمن انتقاد از اینکه در کشور بیش از دو برابر نیاز، دارو تولید و وارد می‌شود، تصریح می‌کند: «وقتی دارو بیش از نیاز وارد می‌شود، این رقابت شکل می‌گیرد و تخفیف‌ها به وجود می‌آید. از آنجا که عرضه و تقاضا با هم همخوانی ندارد، دارو روی دست تولید کننده می‌ماند. مثلا در دولت‌های قبل مجوز کارخانه داده‌اند و الان به بهره‌برداری رسیده است. لذا به نظر من بزرگترین ایراد فنی این است که بیش از نیاز کشور دارو تولید و وارد می‌شود. چرا ۱۰ سال پیش این رقابت‌های ناسالم نبود؟»
وی ادامه می‌دهد: «وقتی تولید، عرضه و تقاضا همخوانی ندارند، شاهد عواقبی چون این دست رقابت‌ها هستیم. پس لازم است داروها را درجه‌بندی کرده و به آنها که کیفیت کمتری دارند، اجازه تولید ندهند و برای واردات هم محدودیت قائل شوند. از طرفی به هرکس مجوز داروخانه ندهند، چون انسان‌های تازه‌کاری وارد بازار شده‌اند که بیشتر این معضلات از سوی آنهاست.»
واکنش نه چندان مطلوب روابط عمومی سازمان دامپزشکی
گفتنی است خبرنگار حکیم مهر به منظور انعکاس نظرات و تصمیمات سازمان دامپزشکی در زمینه مبارزه با معضلات موجود در این بخش، بارها با روابط عمومی سازمان تماس گرفت و اما به نتیجه‌ای نرسید.
واقعا چرا انقد تولید دارو ا شاه میبخشه، شاهقلی نمبخشه طرف میخواد از مرغدار کمتر بخوره میگن نکن این کارو.به این دلایل ......... و خونشو تو شیشه کن | میبخشید مگه قراره بجای دان به مرغها دارو خورانده بشه که خون مرغدار با قیمت واقعی دارو بره تو شیشه بنظر می آید کسی بر کیفیت مواد اولیه و نحوه تولید نظارتی ندارد البته زیاد هم تعجب آور نیست چون آنهایی که باید نظارت کنند از رشته ای که دارند کینه ای عمیق دارند و طبعا برایشان مهم هم نیست که در این کارخانه ها و شرکتها چه میگذرد فقط ساعاتی را پر کنند و حقوقی هم بگیرند دیگر چه اهمیتی دارد که فلان آقا و یا فلان شرکت چه بر سر دامپروری و سلامت مردم می آورد !!!!؟؟ بحث اینه که ماده موثر داروهای تولید داخل اگه برسی بشه نصف اونی که رو بروشور دارو نوشته شده هم نمیرسه. من ریپوت مستند دارم مثلاکپسول آموکسی 500ماده موثرش 220میلیگرمه این که مال فارماکوپه انسانیه وای به حال داروهای دامپزشکی که مال خیلی شرکتها که نام نمیبرم آب خالیه 
باید مجوز داروپخش های متخلف ب درنگ باطل شه 
نظرات دقیق و سازنده ای است.
روشن است تاموقعی که سازمان دامپزشکی در وزارت تولیدی جهادکشاورزی است و مشاوران آن هم عمدتا از کسانی انتخاب می شود که علی رغم لفاظی های پر طمطراق و مغلق گویی های فراوان بر تداوم دامپزشکی در این وزارتخانه اصرار دارند، از این بدتر هم به روز دامپزشکان بخشهای مختلف از جمله داروخانه داران عزیز خواهد آمد!