در ادامه در پویش مردمی باورهای صنایع غذایی و در حاشیه دومین کنگره بین المللی و بیست و پنجمین کنگره ملی علوم صنایع غذایی ایران که در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری برگزار شد، کارگاهی با عنوان "بررسی باورهای مردم به محصولات صنایع غذایی" توسط انجمن صنایع غذایی و دارویی مازندران صورت گرفت که یکی از بخش های آن بررسی دغدغه مردم در مورد کیفیت و نظارت بر نحوه تولید شیرهای استریل بود.
به گزارش حکیم مهر به نقل از فودنا، شایان ذکر است در کارخانه های لبنی دو نوع شیر پاستوریزه و استریل تولید می شود که شیر استریل قابلیت ماندگاری حدود 6 ماه را دارد. در همین راستا بررسی های صورت گرفته از بین مردم به این شبهات برخورد کردیم که چگونه شیر می تواند ماندگاری 6 ماهه داشته باشد، پس یقینا مواد نگهدارنده در آن استفاده شده یا این ماده اصلا شیر نیست و محصولی شبیه به شیر است!
این موضوع در کارگاه توسط اصحاب رسانه مطرح شد که پاسخ های جالبی توسط متخصصان حاضر در جلسه بیان گردید. «حسن مکرمی» مدیر نظارت بر مواد غذایی دانشگاه علوم پزشکی مازندران با بیان اینکه به خاطر استریل شدن شیر و استریل بودن فضای درونی بسته بندی، شیر استریل می تواند تا 6 ماه ماندگاری داشته باشد، اظهار کرد: نحوه بسته و فرایند تولید شیر استریل به گونه ای است که تا 6 ماه ماندگاری تضمینی در درون بسته دارد و مردم نباید در این زمینه هیچ نگرانی داشته باشند.
استریل سازی با استفاده از فناوری روز اروپا
رئیس انجمن صنایع غذایی و دارویی مازندران با بیان اینکه در فرآیند استریل سازی، آنقدر به شیر حرارت می دهیم تا هیچ موجود زنده ای در قالب میکروب زنده نماند، اظهار کرد: پس از حرارت، شیر در ظروفی قرار می گیرد که نسبت به دما و نور مقاوم است.
«دکتر اسماعیل خاتمی مقدم» با اشاره به این نکته که اگر شیر استریلی هم فاسد شود دلیل مربوط به فرآیند تولید و یا انبارش این کالا است، تصریح کرد: در تولید شیر استریل چاره ای نداریم که از شیرخام باکیفیت استفاده کنیم و کیفی ترین شیرهای صنعت لبنیات در این بخش مصرف می شود. وی سهم شیر استریل را در ایران بسیار پایین دانست و اظهار کرد: در اغلب کشورهای توسعه یافته مصرف شیر استریل 10 تا 15 برابر ایران است.
این کارشناس، فناوری فرآروی شیر در ایران را خارجی دانست و خاطر نشان کرد: به این حد نرسیده ایم که خطوط استریل سازی شیر را در داخل تولید کنیم، به همین دلیل تمامی خطوط استریل سازی شیر در ایران از فناوری روز اروپا بهره می گیرد.
وی با بیان اینکه در استریل سازی شیر، حرارت 130 درجه در 3 ثانیه میکروب های بیماری زا را از بین می برد، اظهار کرد: هدف از خوردن شیر جذب ویتامین هایی مثل B و c نیست بلکه جذب کلسیم و پروتئین هایی است که در فرآیند استریل سازی از بین نمی روند.
رئیس انجمن صنایع غذایی و دارویی مازندران در ادامه سخنانش تاکید کرد: کیفی ترین شیر خام برای فرآیند استریل سازی انتخاب می شود در غیر این صورت ریسک تولید شیر استریل بالا می رود و هیچ تولیدکننده ی عاقلی حاضر نیست چنین اشتباهی را مرتکب شود.
در شیر استریل نمی توان از مواد نگدارنده استفاده کرد
«فرمانی» استاد دانشگاه در رشته صنایع غذایی با بیان اینکه در شیر استریل از هیچ مواد نگهدارنده ای استفاده نمی شود، گفت: "تترا پک" یکی از تکنولوژی های روز دنیا است که در بسته بندی شیرهای استریل استفاده می شود.
وی فرایند بسته بندی شیر استریل را به گونه ای دانست که اجازه ورود مجدد میکروب را نمی دهد و در ادامه خاطر نشان کرد: در استریل سازی شیر، در چند ثانیه دمای شیر به 135 درجه میرسد که این روش تاثیری در مواد غذایی موجود در شیر ندارد.
«شهمیرزادی» مدیر اجرایی سازمان ملی استاندارد استان نیز در این نشست با بیان اینکه تاکنون عدم انطباق کیفی در صنعت استریل سازی کشور به خصوص استریل سازی شیر ندیده است، تصریح کرد: مردم فرق بین شیر استریل و شیر پاستوریزه را نمی دانند از این رو باید نشانه گذاری در محصولات قرار داده شود تا مردم بدانند چه محصولی را با چه درجه کیفی و بهداشتی مصرف می کنند این مهم باید توسط تولیدکنندگان رقم بخورد که تاکنون نسبت به آن بی توجه بوده اند.
یک قطره شوینده، موجب تغییر رنگ شیر می شود
در ادامه یکی دیگر از شایعات مربوط به صنعت لبنی بیان شد. اینکه آیا برخی کارخانه های لبنی در فرآیند تولید شیر از مواد شوینده ای مانند وایتکس استفاده می کنند؟
«حسن مکرمی» مدیر نظارت بر مواد غذایی دانشگاه علوم پزشکی مازندران با بیان اینکه مواد شیمیایی موجود در شوینده ها به لحاظ پیوندی که کلر با پروتئین موجود در شیر ایجاد می کنند موجب تغییر رنگ کلی شیر می شود، اظهار کرد: اگر برای کاهش بار میکروبی هم بخواهند از مواد شوینده استفاده کنند مقدار مورد نیاز به حدی است که رنگ و مزه شیر را به طور کامل عوض می کند و قطعا برای مصرف کننده قابل تشخیص خواهد بود.
رئیس انجمن صنایع غذایی و دارویی مازندران نیز با بیان اینکه اگر در یک و نیم لیتر شیر یک قطره وایتکس بریزیم بو و رنگ شیر به طور کامل عوض می شود، تصریح کرد: هر چند شایعه استفاده از وایتکس در شیر صحت دارد اما مربوط یکی از سکوهای جمع آوری شیر بوده و ربطی به واحدهای لبنی ندارد.
خاتمی در ادامه سخنانش اظهار کرد: از 90 سکوی جمع آوری شیر در مازندران فقط 10 سکو مجوز فعالیت داشت که با ورود تشکل های بخش خصوصی این مطالبه جدی شد و بخشی زیادی از این سکوها تحت نظارت دستگاه های نظارتی قرار گرفتند.
وی اضافه کردن شوینده مانند وایتکس در شیر را به صورت سیستمی و سازماندهی شده اکیدا مردود دانست و خاطر نشان کرد: استفاده از ترکیبات غیر مجاز در مراکز جمع آوری شیر که فاقد شناسنامه و دور از کنترل هستند و اتفاقا فرصت بیشتری برای سر درآوردن در بازارهای غیر متعارف که امروزه با نامهایی مانند سنتی و ارگانیک شناخته می شوند، انجام شده است.
خاتمی افزود: این تقلب هیچ ارتباطی با صنایع لبنی معتبر که عموما ازشیر های صنعتی که از دامداری های صنعتی و مراکز دریافت شیر شناسنامه دار استفاده میکنند، ندارد. وی با بیان اینکه از تولید 600 تن شیر تولیدی روزانه مازندران، 200 تن به صورت فله به مردم فروخته می شود ،اظهار کرد: نتیجه روی آوردن مردم به فله خوری شیر موجب افزایش تب مالت در استان شده است به گونه ای که از سال 89 تاکنون افزایش بی سابقه ای داشته است.
وی شیوع تب مالت را به دلیل عدم رعایت موارد بهداشتی در حمل شیرهای فله دانست و اظهار کرد: فروشنده شیر آلوده به تب مالت برای جا به جایی از چندین ظرف استفاده می کند، خریدار نیز این شیر را در چندین ظرف جابه جا می کند، از این رو کانون های شیوع تب مالت از یک دست به چند دست و تا درون منزل و آشپزخانه افزایش می یابد در حالیکه مصرف کننده نهایی فقط به حرارت دادن قبل از مصرف دلخوش است.
رئیس انجمن صنایع غذایی و دارویی مازندران با بیان اینکه متاسفانه تب مالت که در حال ریشه کن شدن بود به دلیل مصرف شیر فله دوباره رشد کرده است، اظهار کرد: طبق آمار معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران در دو شهری که مصرف شیر فله بیشتر از دیگر نقاط استان بوده شاهد بیشترین ابتلا به تب مالت بوده ایم.
موارد متعدد دیگری نیز در این کارگاه به بحث و تبادل نظر گذاشته شد که در شماره های بعدی به آن ها خواهیم پرداخت. اما گذر از دیگر موارد، باید دانست هر شبهه و یا شایعه ای که در مورد صنعت غذا در فضای مجازی یا در بین مردم پخش می شود را نباید همان ابتدا باور کرد بلکه می بایست از کارشناسان و تولیدکنندگان آن صنعت پرس و جو کرد و سپس به جمع بندی برسیم.
