رییس انستیتو تغذیه ایران با اشاره به لزوم صرف وعده سحری در ماه مبارک رمضان، با بیان این که مصرف نکردن سحری در ایام روزهداری علاوه بر سوء تغذیه، احتمال واکنش بدن برای مقابله با گرسنگی طولانی مدت را به دنبال دارد، خستگی، افت قند خون، کاهش یادگیری و بیحوصلگی را از عوارض حذف وعده سحری دانست و بر لزوم استفاده از غذاهای حاوی قندهای پیچیده همراه با لبنیات، سبزیجات، میوهجات و مقدار کمی گوشت و حبوبات در وعده سحر تاکید کرد.
دکتر احمدرضا درستی، متخصص تغذیه با تاکید بر صرف سحری در ماه مبارک رمضان از سوی روزهداران، گفت: برخی معتقدند که در صورت نخوردن سحری مشکلی نداشته و به راحتی میتوانند روزههای ماه مبارک رمضان را سپری کنند. این در حالی است که حتی اگر از نظر گوارشی، نخوردن سحری برای برخی افراد مشکل ظاهری ایجاد نکند، اما از نظر علم تغذیه تنها سیری شکم مهم نیست، بلکه سیری سلولی نیز بسیار اهمیت دارد.
خستگی، افت قند خون، کاهش یادگیری و بیحوصلگی از عوارض حذف وعده سحری
وی با بیان این که نخوردن سحری فشار بسیاری به بدن وارد میکند، ادامه داد: در نهایت مصرف نکردن سحری در ایام روزهداری علاوه بر سوء تغذیه، احتمال واکنش بدن برای مقابله با گرسنگی طولانی را به دنبال دارد. این افراد ممکن است به حالت چاقی ظاهری (که گاه در اثر تورم بدن اتفاق میافتد) نیز دچار شوند. علاوه بر این به دنبال نخوردن سحری، مواد زائد حاصل از سوخت چربی در بدن جمع شده و حالت خستگی زیاد در انتهای روز را سبب میشود. در عین حال حذف وعده سحری، پایین آمدن قند خون (هیپرگلیسمی) در طول روز را به دنبال دارد که به کاهش قدرت یادگیری، بیحوصلگی و خستگی منجر میشود؛ بنابراین مصرف سحری در ایام روزهداری ضروری است.
لزوم صرف سحری متعادل برای همه روزهداران به ویژه نوجوانان در حال رشد
دکتر درستی با بیان این که برای تامین نیازهای هر فرد مقداری از گروههای غذایی باید به صورت روزانه دریافت شوند، افزود: سحری باید شامل یک وعده غذای کامل برای هر فرد باشد؛ چرا که در طول روز بدن علاوه بر انرژی، به پروتئین، مواد معدنی و ویتامینها نیاز دارد. اگر روزهداری در برخی افراد منجر به کاهش دریافت سبزیجات یا لبنیات شود و یا اگر روزهداری به اضافه دریافت شیرینیها (مانند زولبیا و بامیه) منتهی شود، تاثیر نامطلوبی بر وضع تغذیه فرد خواهد داشت. بنابراین صرف سحری مناسب و متعادل برای همه روزهداران به ویژه نوجوانان در حال رشد لازم است.
در ایام روزهداری چربی سوزانده شود نه پروتئین!
وی با بیان این که بدن انسان علاوه بر نیاز به انرژی برای زنده ماندن و انجام فعالیتهای روزمره، به پروتئینها نیز برای ساخت سلولهای جدید نیاز دارد، ادامه داد: اگر مقدار انرژی که از کربوهیدراتها (اعم از قند و شکر یا نشاسته موجود در نان، برنج، سیب زمینی، ذرت و جو) و چربیها (اعم از انواع حیوانی یا گیاهی شامل روغنهای جامد و مایع) به بدن میرسد کافی نباشد بدن ناچار به سوزاندن پروتئینهای با ارزش بدن میشود و به قول معروف گوشت بدن را می سوزاند.
این متخصص تغذیه به ایسنا گفت: پروتئینی که در بدن از بین برود ممکن است مدتها وقت و غذای مناسب لازم باشد تا بتواند دوباره جایگزین شود. بر این اساس، اگر روزهداری برای کسانی منجر به سوخت شدید پروتئینهای بدن شود، لازم است رژیم غذایی این افراد به دقت مورد بازنگری و کنترل قرار گیرد.
ایجاد برخی نارساییهای گوارشی به دنبال مصرف غذاهای آبکی و مایعات فراوان در وعده سحر
رییس انستیتو تغذیه ایران در ادامه در رابطه با نوع و روش مصرف مواد غذایی در وعده سحری، تصریح کرد: مصرف غذاهای آبکی و نوشیدن مایعات فراوان در طول صرف غذا، کاهش دسترسی آنزیمهای گوارشی به غذاها را سبب شده و در نهایت به برخی بیماریها و نارساییهای گوارشی منجر میشود.
غذاهای سرخ کرده و ادویهدار در وعده سحر، تشنگی شدید در طول روز را سبب میشود
وی افزود: مصرف ادویه فراوان در وعده سحر، علاوه بر ایجاد ناراحتیهای دستگاه گوارش به تشنگی در طول روز هم دامن میزند. مصرف غذاهایی مانند کله پاچه و سیرابی نیز در وعده سحر مناسب نیست؛ چرا که به علت داشتن مقادیر زیاد چربی، منجر به بروز مشکلات گوارشی و همچنین تشنگی شدید در طول روز میشود. غذاهای سرخ کرده مانند انواع کوکو و کتلت و همچنین گوشتهای سرخ شده از قبیل انواع کباب و ماهی نیز میتواند عوارض مشابهی را به دنبال داشته باشد. مصرف سس مایونز، خامه، سوسیس و کالباس نیز در سحری مناسب نیست و ناراحتیهای گوارشی از قبیل ترش کردن را سبب میشوند.
نوشیدنیهای گازدار منجر به سوءتغذیه، چاقی و بیماریهای گوارشی میشود
این متخصص تغذیه نسبت به نوشیدنیهای گازدار در وعده سحر هشدار داد و گفت: نوشیدن نوشابههای گازدار به سوء تغذیه، افزایش احتمال چاقی و افزایش بیماریهای گوارشی منجر میشود. عدم نوشیدن مایعات کافی، نوشیدن چای، قهوه و کاکائوی زیاد و غلیظ، عدم مصرف و یا مصرف ناکافی میوهها و سبزیجات نیز ممکن است یبوست را به دنبال داشته باشد که این مشکل با مصرف میوه و سبزی در حد مناسب، برطرف میشود. مصرف روغن زیتون همراه سالاد نیز در پیشگیری از یبوست موثر است.
دکتر درستی با بیان این که مصرف بسیار کم یا مصرف بیش از حد سبزیها و به ویژه بادمجان در وعده سحر، تشنگی در طول روز را افزایش میدهد، گفت: کم خوری در ایام روزهداری میتواند به سوء تغذیه، سرگیجه، سردرد، اختلالات عصبی، لاغری مفرط، افت قند خون و غیره منجر شود. در مجموع کم خوری، پرخوری و همچنین ریزه خواری همگی سلامت فرد را تهدید میکند.
تاکید بر استفاده از نان، پنیر، سبزیجات و میوهجات در وعده سحری
وی با بیان این که اگر قرار است در وعده سحرغذای پختنی مصرف شود باید به مقدار کم از آن غذا استفاده شود، توصیه کرد که همراه غذاهای پختنی از نان، پنیر، سبزیجات و میوه جات نیز استفاده کرد. همچنین برای پیشگیری از مسمومیت غذایی، بهتر است غذای سحری زودتر تهیه شده و پس از کمی خنک شدن، در یخچال قرار داده و به هنگام سحر مجددا به خوبی گرم شود.
لزوم استفاده از غذاهای حاوی قندهای پیچیده همراه با لبنیات، سبزیجات و میوهجات در وعده سحر
رییس انستیتو تغذیه در پایان گفت: بهتر است وعده سحری متشکل از غذاهای حاوی قندهای پیچیده (مانند نان، سیب زمینی آبپز، ماکارونی و مقداری برنج کم روغن) و غیرسرخ کرده باشد. علاوه بر قندهای پیچیده لازم است از لبنیات کافی، مقداری سبزیجات و میوهجات و همچنین مقدار کمی گوشت و حبوبات در وعده سحر استفاده شود.