به گزارش حکیم مهر به نقل از ایرنا، سازمان جهانی بهداشت سالهای قبل شعاری را برای هفته آگاهی از آنتی بیوتیک انتخاب میکرد؛ ولی در سال جاری به منظور ارایه راهکارهای انعطاف پذیر و عملی، انتخاب شعار را به عهده مخاطبان گذاشته است.
کمپین آگاهی از آنتی بیوتیک مجموعهای شامل پوستر، آگهی، اینفوگراف و فایلهای چندرسانهای به تمام زبانهای سازمان ملل تنظیم کرده و خواهان مشارکت تمام افراد و نهادها در سراسر دنیا در این موضوع است تا تمام افراد برای تمرکز روی این معضل تشویق شوند.
از زمان کشف آنتی بیوتیک، این داروها نقش سنگ بنای پزشکی مدرن را ایفا کردهاند. با این حال استفاده نابجا و مستمر از این منبع دارویی در انسان و حیوان، باعث ظهور معضلی به نام مقاومت در برابر آنتی بیوتیک شده است.
مقاومت ضد میکروبی به مقاومت یک میکرو ارگانیسم (شامل باکتری، قارچ، ویروس و انگل) در برابر داروهای ضد میکروبی، برای درمان عفونت ناشی از آن گفته میشود. زمانی که این میکرو ارگانیسمها نسبت به داروهای ضد باکتری، ضد قارچ و ضد ویروس مقاوم شوند، داروهای استاندارد بی اثر میشوند، عفونت در بدن باقی می ماند و به راحتی منتقل میشود.
درمان بسیاری از بیماریهای کشنده مانند سل، فقط با آنتی بیوتیک امکان پذیر است و همین یک مورد نشان میدهد مقاومت در برابر این گروه درمانی تا چه اندازه میتواند خطرناک باشد.
یک برنامه جهانی برای مقابله با مشکل رو به رشد مقاومت در برابر آنتی بیوتیکها و سایر داروهای ضد میکروبی در شصت و هشتمین مجمع جهانی بهداشت در ماه می سال ۲۰۱۵ میلادی تایید شد. یکی از اهداف اصلی این طرح بهبود آگاهی و درک مقاومت در برابر آنتی بیوتیک از طریق ارتباطات موثر، آموزش و تعلیم است.
تکامل گونههای مقاوم یک پدیده فرآیندی کاملا طبیعی است و زمانی رخ میدهد که میکرو ارگانیسم به اشتباه تکثیر شود یا صفات مقاوم بین چند میکرو ارگانیسم رد و بدل شود.
استفاده مکرر و نابجا از آنتی بیوتیک، یکی از مهمترین دلایل افزایش باکتریهای مقاوم به دارو هستند. آنتی بیوتیک یک منبع با ارزش دارویی است که برای درمان عفونتهای باکتریایی مورد استفاده قرار میگیرد و استفاده از آن تنها با تجویز پزشک و در یک دوره درمانی کامل موثر است.
باید درنظر داشت که آنتی بیوتیک فقط قادر به درمان عفونتهای باکتریایی است و به هیچ عنوان در برابر عفونتهای ویروسی مانند سرماخوردگی، گلودرد و آنفلوانزا موثر نیست.
مقاوت در برابر آنتی بیوتیک به یک معضل جهانی بدل شده و همین امر کارشناسان سازمان جهانی بهداشت را به ایجاد کمپینی برای مقابله با این معضل واداشته است.
در سال ۲۰۱۲ میلادی، سازمان جهانی بهداشت گزارشی را مبنی بر افزایش مقاومت به داروهای ایدز ارایه کرد. این گزارش پیام آور این مطالب بود که کنترل این بیماری مهلک با داروهای رایج، اثربخشی کمتری دارد و باید به سمت داروهای پرهزینه تر حرکت کرد.
در سال ۲۰۱۳ میلادی، ۴۸۰ هزار مورد جدید بیماری سل مقاوم به دارو در ۱۰۰ کشور گزارش شد که به معنی دورههای درمان طولانی تر و اثر بخشی کمتر داروهای فعلی بود.
بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، نسبت بالایی از باکتریهای مقاوم به آنتی بیوتیک که سبب عفونتهای شایعی مانند عفونتهای دستگاه ادراری، ذات الریه و عفونتهای خون میشوند، وجود دارند. ناکارا بودن دارو نسبت به عفونت به معنای افزایش نرخ ناتوانی و مرگ و تحمیل هزینههای هنگفت در حوزه بهداشت است.
با ارایه راهکارهایی میتوان به حل معضل مقاومت در برابر آنتی بیوتیک کمک کرد. یکی از این موارد افزایش اطلاعات در زمینه بیماریها، درمانهای رایج و اثر بخشی داروها است. برای اولین قدم باید اطلاعات دقیقی در مورد درمانهای رایج و اثر بخشی آن به دست آورد تا بتوان مواد نابجای استفاده از آنتی بیوتیک را تشخیص داد.
مورد دوم توقف استفاده از آنتی بیوتیک در مزارع و دامداریها است؛ چراکه استفاده از آنتی بیوتیک در مزارع و دامداریها، یکی از مهمترین روشهای انتقال به انسان است. عدم تجویز آنتی بیوتیک در بیماریهای انگلی، قارچی و ویروسی، استفاده از دوره کامل آنتی بیوتیک و توسعه داروهای مختلف از دیگر راهکارهای عملی برای کنترل این معضل است.