جایی برای حیوانات نیست...(درباره حمایت از حیوانات)

حکیم مهر - مطلب ذیل با نگاهی به وبلاگ دانشجویان دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز با عنوان (جایی برای حیوانات نیست) نوشته سعید سیری در اینجا بازخوانی می گردد :

طرفداران حقوق حیوانات      

کسانی که عقیده دارند ایجاد درد و رنج برای حیوانات حیوانات نادرست است ، حیوانات نباید خورده شوند، در باغ وحش ها اسیر و زندانی باشند و در تحقیقات دردناک یا هر نوع تحقیقات دیگری از آن ها استفاده شوند طرفداران حقوق حیوانات  نامیده می شوند. این گروه بیانیه ی جهانی حقوق حیوانات را رسما در تاریخ 15اکتبر سال 1978 اعلان کردند.مفاد این بیانیه توسط اتحادیه بین المللی حقوق حیوانات در سال 1989 مورد تجدید قرارگرفت و در سال 1990 به رئیس مجمع عمومی یونسکو تسلیم گردید و در همان سال منتشر گردید.این بیانیه شامل 10 ماد ه است که به راحتی با یک جستجوی ساده در اینترنت می توانید تمام مفاد این بیانیه را مطالعه نمایید.

قانون حمایت از حیوانات                           

قانون حمایت از حیوانات در برگیرنده ی لوایح قضایی و قانونی می باشد که به منظور حفظ حقوق طبیعی و اجتماعی  و بیولوژیکی حیوانات و انسان هاست که نکته ی بسیار مهمی است و در بیشتر کشورهای متمدن دنیا اجرا می شود.سازمان دولتی حمایت از حقوق حیوانات در سال 1979 به وسیله ی وکیلی به نام آقای جویس تیشلر ایجاد شد.برای پی بردن به اهمیت این قانون می توان ذکر این نمونه را لازم دانست که این قانون لااقل در 69 دانشگاه حقوقی ایالات متحده ی آمریکا تدریس می شود.قانون حمایت از حیوانات در برگیرنده ی حوزه ی وسیعی از یافته های منطقی و بحث های قابل اجرا درموردحقوق و نحوه ی اجرای این قوانین درباره ی حیوانات می باشد.

اما امروزه این قوانین کامل تر و جامع تر از قبل و نکته هایی به این موارد اضافه شده است که شاید درک برخی از آنها برای ما کشورهای جهان سوم سخت باشد.از این نمونه ها می توان از چند قانون زیر نام برد که به تازگی به قوانین قبلی اشاره کرد :

_ قانون حمایت و حق سرپرستی از حیوان یا حیوانات بعد از جدایی و طلاق زوجین

_تخلفات مربوط به دامپزشکی

_موردهایی که سبب مرگ یا جراحت به حیوانات است براساس سهل انگاری کسی که آن حیوان را سرپرستی و همراهی می کند.

_و...

البته باز هم باید اشاره کرد که شاید برای ما بعضی از این نوشته ها عجیب  و خنده دار است و البته این از کشوری که در دانشکده های آن که باید مهد و پرورش کسانی باشد که طلایه دار حقوق حیوانات در جامعه خود باشند و بدترین رفتارها هم در همین مکان ها انجام می شود چندان عجیب نیست(آخرین نمونه هم مشاهده ی شخصی خودم در دانشکده بود که افرادی جاهل سگی را به شدت مورد ضرب و شتم قرار می دادند و هزاران برخورد دیگر که از نقاط مختلف گزارش می شوند.نکته جالب این مورد بود که این افراد خود را دانشجوی دکترای دامپزشکی می دانند).اما باید اشاره کرد که خوشبختانه این افراد قشربسیار کوچکی را از جامعه را تشکیل می دهند و هنوز هم افراد محترم و دانشکده های بسیاری وجود دارند که تلاش های بسیار زیادی در راه  جا انداختن فرهنگ حقوق حیوانات و برخورد با حیوانات انجام داده اند.

تاثیرات پیشرفت های علمی            

پیشرفت های روز افزون علمی و تحقیقاتی از جمله مسائلی است که موجب جدال در محافل علمی و اخلاقی و حقوقی در دنیا می شود.زیرا گاهی این پیشرفت ها در قالب تعاریف و چارچوب های قانونی نمی گنجد و از مرزهای قانونی و اخلاقی فراتر می رود.در حال حاضر پیشرفت های موجود در زمینه ی مهندسی ژنتیک که منجر به ایجاد موجودات جهش در موجودات شد، یکی از این موارد که باعث جنجال های خبری بسیار زیادی در دنیا شد پروژه ی  (( آن کوموس )) یا موش تغیر یافته ی هاروارد بود.این موش که یک موش معمولی است با تغیر ژنتیکی و با ایجاد ژن های مخصوص فرم های سرطان را در آن کشت داده شده و به انواع سرطان حساس است.آن چه که موجب جدال در این زمینه شده ثبت یک موجود زنده به عنوان اختراع است.اولین بار این ثبت در سال 1989 رد شد اما در 2 اکتبر 1991 ثبت انجام شد ولی با این تفسیر که آن کوموس راهی برای آسانترکردن تحقیقات بر روی بیماری سرطان است  و این هدف از چنان اهمیتی فوق العاده ای برخوردار است که هر امری مانند رنج بردن حیوان در مقابل آن ناچیز است.

در این بخش نگاهی بسیار کوتاه به مسئله ی حقوق حیوانات از زاویه ای دیگر در سه مبحث اسلام، ایران و دنیا خواهیم داشت با ذکر این نکته که این مباحث بسیار خلاصه می باشند.
اسلام

اسلام به عنوان یک دین آسمانی مقررات و سفارشات بسیاری درباره ی حقوق حیوانات بیان کرده است و از جنبه های مختلفی به این موضوع توجه کرده است.در حقیقت آن چه را که امروزه تحت حقوق حیوانات عرضه می شود 1400 سال پیش دقیق تر و حتی لطیف تر و با ضمانت پاداش های دنیوی و اخروی اسلام بیان کرده است.

در دیدگاه اسلام یک فرد مسلمان نباید به حقوق طبیعی حیوانات بی اعتنا یاشد. در آیات و روایات توجه ویژه ای به حقوق حیوانات شده است که بسیاری از آن ها مربوط به عمل (( ذبح )) است.از جمله ی این روایات می توان به نمونه های زیر اشاره کرد :

_پیامبر اکرم (ص) فرموده اند هر کس می خواهد حیوانی را ذبح کند باید چاقوی تیز و برنده ای را انتخاب کند تا کندی چاقو موجب آزار حیوان نشود.

_همچنین حضرت محمد قطعه قطعه کردن حیوانات را نهی می کرد و اجازه نمی دادند که تا حیوان را در

جایی حبس کنند تا بمیرد. پیامبر کشتن حیوان باردار یا شیرده را نیز مکروه می دانست.

_امیر المومنین در زمان حکومت بی نظیر خود در تاریخ با ابلاغ رسمی از همه ی قصاب ها خواست ذبح را درست و نیکو انجام دهند و هر کس اطاعت نمی کرد جریمه می شد.

_حضرت امام صادق (ع) در روایتی از امام محمد باقر (ع) فرمودند که پرنده مادامی که در لانه اش است در امان خداست و فقط اگر پرواز کرد می توان صیدش کرد.

و...

دو نمونه از ایران

انجمن حمایت از حیوانات

این انجمن با نام انجمن حمایت از حیوانات شناخته می شود و یک NGO  یا نهاد مردمی است که از ابتدای زمستان سال 1377 آغاز به کار کرد.این انجمن پس از 6 سال فعالیت در سال 2005 در جلسه ی ماه نوامبر پس از بررسی مدارک و فعالیت ها با اکثریت قاطع به عضویت جامعه ی جهانی پشتیبانی از جانوران یا WSPA پذیرفته شد. انجمن حمایت از حیوانات  با نام Iran SPCA به جهانیان معرفی شده است .

کانون دوستداران حیوانات

کانون دوستداران حیوانات یا پناهگاه وفا در سال 1382 با هدف حمایت ازحیوانات تشکیل شده است.از آنجاییکه مؤسس این پناهگاه یک مدافع قدیمی حقوق حیوانات است ایده او سبب شد که طرفداران حیوانات را دور هم جمع کند و این قدم ها هم زمانی شروع شد که همسر وی قطعه زمینی برای این امر اهداکرد و ساختن پناهگاه شروع شد و اواسط سال 2004 به بهره برداری رسید.این کانون نخستین مرکز خیریه نگهداری از حیوانات بی سرپناه ایران را در سال 1383 در دشت های وسیع شرقی شهر هشتگرد راه اندازی کرد.

مشکلات در ایران

مشکلات در ایران را می توان به چند مورد بسیار مهم خلاصه کرد که شامل موارد زیر است :

_نبود قوانین حمایت کننده از حیوانات

_ضعف اطلاعات عمومی نسبت به روش های نگهداری و بیماری های حیوانات

_از بین رفتن زیستگاه های طبیعی

_وجود عقاید خرافی و غیرواقعی در مورد حیوانات در بین عوام

_کمبود مراکز درمانی حیوانات و نبود فرهنگ مراجعه به دامپزشک

_عدم وجود ارتباط بین مراکزی که در زمینه های حیوانات فعالیت می کنند با خارج از کشور

_فقدان مطالب فرهنگ وحمایتی در متون درسی و آموزشی

_عدم اعتقاد و توجه مدیران بر لزوم حمایت از حیوانات

_و...

البته عدم وجود قوانین دلیل بسیار مهم آزار رسانی به حیوانات است که خود این مورد به 2 دلیل مهم تقسیم می شود

1-     نشانه های ناهنجاری روانی

2-     فرهنگ و تربیت غلط

این دو مورد از مهم ترین دلایل آزار رسانی به مخلوقات مظلوم خداست که جای بحث بسیار زیادی دارد که در حوصله ی این مطلب نمی گنجد اما ذکر یک داستان جالب به درک بهتر مطلب کمک کند.

_اگر به خاطر داشته باشید سال هایی نه چندان دور قاتل سریالی معروفی به نام بیجه دستگیر شد.از شخص او سوال شد دلیل کشتن این همه آدم چه بود؟ اوبا یک سوال گزینه 1 یعنی ناهنجاری روانی را به خوبی اثبات کرد و پاسخ داد : من قبلا سگ می کشتم.در حدود 100 سگ را کشتم و سلاخی کردم با خود گفتم وقتی کشتن سگ این قدر لذت دارد کشتن انسان می تواند چه لذتی داشته باشد؟؟؟؟؟؟؟؟...

یک نمونه از دنیا

WSPA

جامعه ی جهانی پشتیبانی از جانوران یک گروه بین المللی پدید آمده از بیش از 900 سازمان مردم نهاد از حقوق جانوران از 90 کشور جهان است . این سازمان از همگرایی 2 نهاد پشتیبانی از حقوق جانوران در سال 1981 پدید آمد و دارای دفاتر متعدد در کشور های گوناگون همچون ایالات متحده ی آمریکا ،انگلیس، آلمان ، استرالیا ، برزیل، تانزانیا ، تایلند دانمارک، کانادا ، کاستاریکا، کلمبیا ، هلند و ... است.دفتر اصلی این سازمان در شهر لندن انگلیس است.این سازمان همانند دیگر گروه های پشتیبان جانوران مخالف ، هر گونه سوء استفاده  و بدرفتاری با حیوانات است.این سازمان مخالف بدرفتاری های مختلف از قبیل گاوبازی ، شکار نهنگ ، واداشتن جانوران به انجام حرکات نمایشی در سیرک و افزایش بی رویه دامداری است.

با تلاش این گروه مردم نهاد بازی نمایشی که در آن خرس ها به جنگ با یکدیگر فرستاده می شدنددر بیشتر مناطق پاکستان برچیده شد.