در یک میزگرد مطرح شد : ریز و درشت صنعت مرغداری پس از اجرای قانون هدفمند سازی یارانه ها

مرغ داران بعد از اجرای قانون هدفمند کردن یارانه با چه مشکلاتی مواجه شدند و علت منصرف شدن برخی مرغ داران از جوجه ریزی چه بود؟

سروری: مرغ داران در ۳۲ سال گذشته همواره همراه مسئولان و مردم بوده اند و با تولیدات خود در شرایط بحرانی حتی در زمان ۸سال دفاع مقدس یار و یاور دولت و رهبری بوده اند. به دست آوردن مقام هفتم دنیا در تولید مرغ گوشتی کار آسانی نیست و حفظ این مقام در این مدت کاری بسیار سخت بوده است و در عین حال مصرف سرانه گوشت مرغ در ایران نسبت به میانگین دنیا بالاست به طوری که در دنیا سرانه مصرف ۱۴ کیلوگرم و در ایران 21.5 کیلوگرم است.

جوجه ریزی نکردن مرغ داران دلایلی دارد از جمله این که افزایش قیمت مرغ در استان و شهر مشهد چشم گیر و معنی دار است و حتی مسئولان بازرگانی تهران هم قیمت ۳ هزار و ۲۰۰ تومان مرغ را تایید می کنند چون قیمت تمام شده مرغ برای مرغ داران ۲ هزارو۱۴۰ تومان است ولی وقتی با ضایعات و هزینه های کشتار محاسبه می شود به ۳ هزارو۲۰۰ تومان افزایش می یابد.

البته این که چرا در ۱۰ روز گذشته ناگهان قیمت مرغ از ۲ هزارو۷۵۰ تومان به ۳ هزار و۲۰۰ تومان افزایش یافت دلایلی دارد، چون بعد از اعلام زمان برداشت یارانه ها، ابتدا قیمت گازوئیل برای خودروهای حمل بار ۱۵۰ تومان اعلام شد و بنابراین برخی خودروهای حمل بار به مرغ داری ها نرفتند و میزان کشتار کاهش یافت و تعادل عرضه و تقاضا به هم خورد و باعث افزایش قیمت گوشت مرغ شد.

موضوع دیگر این که در فرآیند بازار، خریدار روی محصولات مرغ داران قیمت گذاری می کند و تولیدکنندگان در این راستا نقشی ندارند.

تولیدکنندگان به قانون هدفمند کردن یارانه ها احترام گذاشته و خود را ملزم به اجرای این قانون می دانند ولی در محاسبات به عمل آمده فقط در مصرف سوخت و گرمایش سالن های مرغ داری  کیلویی ۲۰۰ تومان در قیمت مرغ تاثیر می گذارد به طوری که به طور میانگین قبلا در فصل سرما ۳ لیتر سوخت با قیمت ۱۶ تومان مصرف می شد که ۵۰ تومان هزینه داشت ولی در حال حاضر با این روند هزینه سوخت برای تولید یک کیلو گوشت ۴۵۰ تومان برآورد می شود و به این ترتیب ۲۰۰ تومان افزایش قیمت در یک کیلوگرم گوشت مرغ محاسبه می شود ضمن این که مرغ داران در ابتدای جوجه ریزی باید دمای سالن را به ۳۲ درجه بالای صفر برسانند تا زمین سالن هم گرم شود و این موارد خواه ناخواه باعث افزایش قیمت مرغ شد.

وقتی قانون یارانه ها اجرا شد مرغ داران ابتدا بلاتکلیف بودند و نمی دانستند چطور برای تامین سوخت، نقدینگی تامین کنند چون قبل از اجرای قانون برای تامین ۳۰ هزار لیتر گازوئیل یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان پرداخت می کردند ولی با اجرایی شدن قانون برای تامین این میزان سوخت ۱۲ میلیون تومان وجه نقد لازم است.

بعد از انعکاس مشکل و پی گیری آن هیئت وزیران دوم دی ماه دو مصوبه را تصویب کرد و مرغداران را کمی از نگرانی درآورد بدین صورت که قرار شد سوخت به مرغداران تحویل و هزینه آن تا پایان سال کسر شود و تصویب شد یک میلیون تن گندم درجه ۲ با قیمت ۱۷۵ تومان و همچنین جو در اختیار مرغداران قرار دهند ولی در جلسه ای که بین مقامات و شرکت پخش فرآورده های نفتی تشکیل شد دوباره اعلام شد پول سوخت را از مرغداران تا پایان ماه اخذ کنند و در حال حاضر به جز دو شهرستان اخذ پول سوخت را تا پایان ماه قبول نکرده اند.

با این وجود مرغداران انتظار دارند قیمت مرغ برایشان ملموس باشد تا بدانند با چه شرایط و با چه وضعیتی این وضع را پیش ببرند.

در حال حاضر وضعیت کرایه حمل نهاده های دامی به مرغداری ها چگونه است؟

سروری: یکی از بحث های مهم تولیدکنندگان کرایه های حمل  نهاده های مصرف است یعنی حمل سویا از بندر تا مشهد ۵۰ هزار تومان کرایه داشت ولی الان با افزایش قیمت گازوئیل هنوز این نرخ تعیین نشده است از سوی دیگر نرخ خدمات ارائه شده دام پزشکان و اکیپ واکسیناسیون به مرغداران هنوز معلوم نیست و باید روشن شود چه نرخی اعلام خواهد شد همچنین هزینه های برق که ۸ برابر شده است و با محاسبه ای که کرده ایم ۴۰ تومان در قیمت تمام شده یک کیلوگرم مرغ زنده هزینه برق خواهد بود و معلوم نیست دولت تا چه میزان افزایش قیمت مرغ را مجاز اعلام خواهد کرد، طیور خارج از شمول قیمت گذاری است و اگر در آینده طیور خارج از شمول قیمت گذاری قرار نگرفت چه قیمتی را برای گوشت مرغ تعیین خواهند کرد. ضمن این که هزینه های کشتار و حمل  مرغ کشتار شده به مغازه ها تغییر می کند و روشن است گوشت مرغ تغییر قیمت منطقی داشته باشد ولی معلوم نیست تا چه میزان این نرخ قابل پذیرش خواهد بود؟

مرغدار ظرف ۳۰ سال گذشته در هر شرایط کار تولید خود را قطع نکرده است و با وجود بحث آنفلوآنزا و تلفات شدیدی که مرغدارها روبه رو شدند ولی تنها بخش کشاورزی بود که از برنامه ۵ سال دوم جلوتر بود این ادعا نیست بلکه یک واقعیت است.

در حال حاضر بحث تامین نقدینگی برای مرغداران مهم است و باید تدابیر اتخاذ شده حالت اجرایی به خود بگیرد.

برنامه های معاونت امور دام جهاد کشاورزی با توجه به مشکلات تولیدکنندگان و مصوبات دولت چیست؟

مهندس طاهری: ضمن تشکر از روزنامه وزین خراسان که در انتقال مسائل و مشکلات همواره ثابت قدم بوده و زمان خوبی را برای ارائه این اخبار به شهروندان انتخاب کرده است، باید عرض کنم اگرچه از زمان اجرای یارانه ها خبر نداشتیم ولی در این مدت تصمیماتی برای مرغداران در این راستا اتخاذ شد به طوری که اولین موضوع بحث نقدینگی بود و در این راستا ۴۴ میلیارد تومان تسهیلات بانکی در سراسر استان برای مرغداران در نظر گرفته شده است و هیچ نیازی به مراجعه مرغ داران به مرکز استان نیست و ترتیبی اتخاذ شده تا با سرعت در اختیار مرغدار قرار گیرد، البته این شرایط ویژه اعلام شده است چون قبلا اعلام می شد بانک به هر مرغداری که شرایط آن را دارد تسهیلات بدهد ولی در حال حاضر به همه متقاضیان تسهیلات پرداخت خواهد شد. قدم بعدی ما این است که از ۳۶۰ میلیارد تومان تسهیلات جدیدی که برای تامین نقدینگی سوخت مرغداران در کشور در نظرگرفته شده است و به گفته وزیر جهاد کشاورزی گویا ۱۲۰ میلیارد تومان تسهیلات در کشور قطعی شده است سهم استان را بگیریم.

در پی اعلام این خبر مقامات استان جلساتی برگزار و متفق القول اعلام کردند مصوبه وزیر آن هم برای ۱۵ روز باقی مانده تا پایان ماه دردی را دوا نخواهد کرد و در استان زمان یک ماهه برای دریافت وجه سوخت مرغداران مصوب شده است و امیدواریم تا آن موقع پرداخت تسهیلات نقدینگی به مرغداران آغاز شود. من پیشنهاد می کنم دولت نقدینگی سوخت مورد نیاز مرغداران را ۳ ماهه دریافت کند چون اگر مدت زمان پرورش مرغ، خالی شدن سالن و چک مدت دار وجه تولید گوشت در بازار را محاسبه کنیم مرغدار حدود ۱۰۵ روز برای پرداخت نقدینگی سوخت به دولت زمان لازم دارد.

در عین حال با وجود تلاش همه مسئولان هنوز نتوانسته ایم شرکت نفت را برای پرداخت پول سوخت مرغداران در ۳ ماه متقاعد کنیم.

در مورد نحوه عرضه نهاده های طیور به مرغداران هم توضیحاتی ارائه دهید؟

مهندس طاهری: حدود ۲۲ هزار تن گندم با قیمت ۳۰۵ تومان جهاد کشاورزی تحویل گرفته و ۱۶ هزار تن آن ۶ ماهه تحویل مرغداران خواهد شد.

درصدد هستیم مشکل وثیقه بانکی برای خرید گندم را حل کنیم و یا این که وثیقه برای تحویل گندم ندهیم و توسط شرکت مادر تخصصی در جهادکشاورزی این محموله را خریداری کنیم تا بین مرغداران توزیع شود.

این اقدامات در صورتی که به زودی اجرا شود مشکلات مرغداران حل خواهد شد و مرغداران می توانند بدون دغدغه به تولید خود ادامه دهند.

در چند روز گذشته با مشکل استقبال نکردن مرغداران از جوجه ریزی مواجه شدیم و دغدغه داشتیم که مبادا در آستانه ایام نوروز و سال جدید با افزایش قیمت گوشت مرغ مواجه شویم. ولی در حال حاضر مرغداران جوجه ریزی را آغاز کرده اند اگرچه هنوز به پیک خود نرسیده است.

ناگفته نماند این نوع شوک ها در اجرای بزرگترین طرح تحول اقتصادی کشور طبیعی است و ما باید تحمل کرده و البته تدبیر هم بکنیم.

صنعت مرغداری یک صنعت بزرگ محسوب می شود و مرغ و تخم مرغ قوت لایموت مردم به حساب می آید بنابراین ما با همه وجود درصدد هستیم مشکلات این صنعت را بعد از اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها به نوعی مرتفع کنیم.

با این توضیحات در حال حاضر جوجه ریزی مرغداران در چه مرحله ای قرار دارد؟

مهندس طاهری: در حال حاضر جوجه ریزی وضعیت نرمالی دارد به طوری که قیمت جوجه به ۷۰۰ تومان رسیده است ولی از نظر ما قیمت جوجه باید ۶۵۰ تومان باشد و این که قیمت جوجه به بالاتر از قیمت اعلام شده رسیده نشانه این است که مرغداران جوجه ریزی را آغاز کرده اند و منحنی جوجه ریزی منحنی مثبتی می باشد، همچنین وضعیت کنترل و کشتار مناسب است به طوری که از چند روز تنش به وجود آمده در بازار، قیمت مرغ زنده به ۲ هزار و ۲۵۰ تومان هم رسید ولی فعلا به کیلویی ۲ هزار و ۷۰ تومان کاهش پیدا کرده است و این نشان دهنده این است که وضعیت کشتار مرغ هم مناسب است ولی امیدواریم به استفاده از ذخایر مرغ نینجامد، در حال حاضر ذخیره هایی را از منابع داخل و خارج در دسترس داریم هر چند در استان ما این ذخیره نیست ولی در کشور رقم قابل توجهی گوشت مرغ ذخیره شده است.

ضمن ارائه آماری از کشتار مرغ در استان بازار مرغ به گفته کارشناسان پرنوسان ترین بازار محسوب می شود چه تدابیری اتخاذ کرده اید تا این نوسان بعد از اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها بیشتر نشود؟ و برای کوتاه کردن دست دلالان چه برنامه ای دارید؟

مهندس طاهری: میزان کشتار در استان به معنای میزان تولید نیست چون برخی از ایام سال تولیدمان به صورت مرغ زنده از استان خارج می شود.

بنابراین میزان کشتار به منزله میزان تولید مرغ نیست و امسال پیش بینی می شود میزان تولید مرغ در استان به ۱۱۶ هزار تن برسد، با این وجود در کشتارگاه های ۱۴ گانه استان روزانه ۲۶۰ تن مرغ کشتار می شود. مرغ پرورشی می تواند بین ۴۵ تا ۵۵ روز در سالن بماند ولی ما معتقد هستیم مرغ ۴۳ روز باید در سالن بماند و به همین نحو هم بیمه (۴۳ روز) تنظیم می شود و از نظر ما مرغ ۴۵ روزه به وزن مطلوب (۲ کیلو و ۳۰۰ گرم) می رسد وقتی مرغدار احساس می کند بازار کمی بهتر شده چند روزی دیرتر مرغ خود را به کشتارگاه می برد و گاهی اوقات مرغ های 2.5کیلویی در بازار که قسمت اعظم آن چربی است به این دلیل است. در این موارد ما نمی توانیم نقشی داشته باشیم چون مرغدار خطرپذیری کرده است.

من معتقدم در بازار آزاد و سرمایه گذاری زرنگی تولید کنندگان لازم است که اگر این فاکتور را از تولیدکنندگان بگیریم وضعیت بازار غیرقابل پیش بینی خواهد بود بنابراین باید تولیدکنندگان هوشیاری لازم را داشته باشند و هر کسی می خواهد به سود بالاتری برسد باید یکسری خطرپذیری هم داشته باشد و این امر طبیعی هم است در غیر این صورت تفکر مارکسیستی حاکم شده و به سمت افول خواهد رفت، در عین حال این طرز تفکر هم درجه دارد و درجه اش را هم ما تنظیم می کنیم وقتی که قیمت افزایش یافت سعی می کنیم از منابع دیگر و به طور غیرمستقیم آن را جبران کنیم.

به عنوان نمونه اگر مرغ به بازار نیامد سعی می کنیم مراکز پرمصرف  مرغ را که شناسایی شده هستند با تحویل مرغ، آن ها را از بازار خارج کنیم و روز بعد قیمت مرغ خودبه خود کاهش پیدا می کند.

جوجه ریزی هم میانگینی دارد قبلا جوجه کشی تونلی بود یعنی تخم مرغ وقتی وارد می شد جوجه هم از طرف دیگر خارج می شد این روش غلط بود در حال حاضر به صورت بسته بندی است.

آقای مهندس طاهری ادعا کردند که قیمت جوجه یک روزه مبلغ ۷۰۰ تومان است حال آن که قیمت جوجه تا هزار و ۱۰۰ تومان هم رسیده است در این مورد اگر توضیحی دارید ارائه کنید؟

مهندس سروری: جوجه تا قبل از هدفمند کردن یارانه ها به هزار و ۱۰۰ تومان رسیده بود وقتی بعد از اجرای قانون هدفمند سازی مرغدار نتوانست به علت افزایش قیمت سوخت سالن خود را گرم کند قیمت جوجه تا ۵۰۰ تومان هم کاهش یافت ولی الان جوجه یک روزه به ۷۵۰ تومان رسیده است.

این که جوجه یک روزه از مبلغ ۶۵۰ تومان به هزار و ۱۰۰ تومان افزایش قیمت پیدا می کند دلیلش چیست؟

مهندس طاهری: برای وضعیت تولید در وزارت جهاد کشاورزی برنامه هایی تنظیم می شود و امروز اگر تصمیم می گیریم 2.5سال بعد جواب خواهد داد.

امسال در سطح کشور یک میلیارد جوجه لازم داشتیم وقتی برنامه جوجه را تنظیم می کنیم حداکثر ۱۰ درصد تلفات در نظر می گیریم ولی ممکن است اتفاقی بیفتد و درصد تلفات به ۱۳ درصد افزایش یابد لذا این امر باعث نوسان قیمت جوجه می شود.

من معتقدم به دلایل متعدد برنامه ریزی را که در 2.5سال قبل انجام داده ایم الان به این نیاز دارد که حداقل ۵۰ میلیون جوجه جدید به سیستم اضافه کنیم به این دلیل در شهریور ماه امسال تصمیم گرفتیم ۵ میلیون جوجه توسط شرکت پشتیبانی وارد شود ولی بعد از آن با انتقال شرکت پشتیبانی از جهاد کشاورزی به وزارت بازرگانی واردات جوجه قطع شد. با این توضیح برای یک میلیارد جوجه تولید داخلی وارد کردن ۵۰ میلیون جوجه خارجی عددی محسوب نمی شود! ضمن این که به همین عدد هم که آمار دقیق آن را ندارم از استان به افغانستان و چند کشور دیگر به خاطر قبضه کردن بازارهای هدف جوجه صادر می کنیم. به همین دلیل است که قیمت جوجه در برخی اوقات نوسان پیدا می کند.

دلیل این که نتوانستید جوجه وارد کنید چه بود؟

مهندس طاهری: شرکت پشتیبانی شرکتی صددرصد دولتی بود و تصمیمات ما ضرر و زیانی برایش به بار می آورد و ما هم ضرر و زیان را پرداخت می کردیم ولی وقتی اتحادیه مرغداران کشور جوجه وارد کند حساب و کتاب کردند و احتمال دادند با وجود این که مجوزهای لازم را داشتند متضرر شوند و جبران خساراتی هم نخواهد بود بنابراین جوجه وارد نشد.

سروری: برای تامین جوجه باید ۷۰۰ هزار مرغ مادر ماهانه جوجه ریزی کند و اگر ما به مرغ مادر بسنده کنیم ۷ ماه دیگر تخم مرغ های جوجه مادری که ریخته شده وارد دستگاه جوجه کشی شده و توزیع می شود، خارج از اجرای قانون هدفمندسازی یارانه ها در اردیبهشت ماه جوجه ریزی ۹۰۰ هزار بود بنابراین طبیعی بود که در دی ماه کاهش قیمت جوجه را داشته باشیم.

من استنباط می کنم فشار برای جوجه ریزی از ۱۰ دی ماه شروع شود و تقریبا تا ۱۵ بهمن ادامه یابد و حتی کسانی هم که سالی یک بار جوجه ریزی می کنند از این زمان استفاده کرده و برای رساندن خود به بازار سال نو جوجه خریداری کنند.برای این که ما بتوانیم بازار مرغ خوبی داشته باشیم که دولت محترم نیاز دارد همان طور که اشاره شد تامین نقدینگی مرغدار برای خرید سوخت خیلی مهم و ضروری است بنابراین اگر دیرتر برای این امر اقدام کنیم از آن طرف مشکل زیادتری را باید متحمل شویم.برای این که مرغداران با دغدغه کمتری به تولید خود ادامه دهند ترجیحا پول سوخت مرغداران در دوره ۳ ماهه دیده شود و از سوی دیگر با وضع فعلی مصوبه ای که توسط وزیران ابلاغ می  شود تا اجرای آن، زمان را از دست خواهیم داد و مرغدار برای تولید دچار فراز و نشیب هایی شده و بازار را تحت الشعاع خود قرار خواهد داد و در صورتی که سوخت تحویلی به مرغداران در انتهای دوره را از مرغدار کسر کنند در روند تولید مشکلی به وجود نخواهد آمد وگرنه نقدینگی مرغدار با وام تخصیصی برای الان جوابگو نیست.

منظور جنابعالی این است که اگر نقدینگی مرغدار در حال حاضر حل نشود در ایام نوروز و زمان پیک مصرف دچار افزایش قیمت مرغ خواهیم بود؟

-در حال حاضر در تامین نقدینگی مشکل داریم و اگر این مشکل تولید کننده رفع نشود امری طبیعی است که در بازار مرغ اثرگذار خواهد بود. باید اعتراف کنم مصوبه خیلی کارشناسی و حساب شده است ولی هدف ما این است که تمام مصوبه عینا اجرا شود چون در این مصوبه آمده «تا پایان سال هزینه سوخت از مرغداران اخذ شود» متاسفانه در اجرا تغییراتی به وجود آمده است گویا زمان آن به ۱۵ روز تقلیل یافته است و در مجموع پیش بینی ما این است در صورت ادامه این روند و اجرایی نشدن مصوبه، تولید مرغ کاهش خواهد یافت.

آقای مهندس مزاری صحبت های مدیرعامل اتحادیه مرغداران و معاون امور دام سازمان جهادکشاورزی استان را شنیدید، در حال حاضر دولت و استانداری برای حل مشکلات مرغداران چه تدابیری اندیشیده است، در صورتی که نقدینگی تولیدکنندگان حل نشود بازار مرغ دچار نوسانات قیمتی در آخر سال خواهد شد؟

مهندس مزاری: تشکر می کنم از روزنامه خراسان که به موقع این امکان را فراهم کرد تا با طرح و بررسی مشکلات، اطلاع رسانی لازم برای مردم و تولیدکنندگان انجام شود، دولت بعد از ساعت ها جلسات مختلف در کشور و مراکز استان ها و تبادل نظرات مصوباتی را گذرانده و به استان ها ابلاغ کرده است. با اعلام بسته های حمایتی قیمت های حامل انرژی و آرد و نان اصلاح شد و روشن است وقتی طرح بزرگ تحول اقتصادی که اجرایی شد، تردید داشتیم مصوبات در همه نقاط اجرایی شود و تولیدکنندگان خواستار اصلاح این مصوبات باشند بنابراین بلافاصله با اعلام مصوبات، افزایش حامل های انرژی و سوخت و نقدینگی مطرح شد.

لازم به ذکر است در حال حاضر در مرکز هر شب ستاد هدفمند کردن یارانه ها تشکیل جلسه داده و در استان هم به طور مرتب مشکلات موجود را به ستاد مرکزی گزارش می کند و شرایط واحدهای تولیدی را با اخذ نظر آن ها به تهران اعلام می کند، در دومین روز شروع اجرای قانون، کمیته سوخت در استان تشکیل جلسه می دهد و در این جلسه مطرح شد که مرغداران مرحله اول سوخت را به قیمت ۱۶تومان دریافت و بقیه هزینه سوخت را تا پایان ماه پرداخت کنند ولی پاشنه آشیل مرغدار در زمستان بحث انرژی است و ما وقتی بحث نقدینگی را به تهران گزارش کرده ایم تا جواب آن به دست ما برسد و شرکت نفت دستورات را ابلاغ بکند زمان می خواهد و تا از شرکت نفت تهران به پخش و توزیع فرآورده های نفتی ابلاغ نشود مصوبه قبلی قابل اجرا خواهد بود، من روزانه چند بار با مهندس هرندی مدیرعامل پخش و توزیع فرآورده های نفتی استان در تماس هستم و دائم پیرامون این مسئله و حل آن مذاکره می کنم، همان طور که عزیزان حاضر در این میزگرد اعلام کردند برای برآورده  کردن خواسته تولیدکنندگان کمی زمان لازم است و این عامل باعث شد چند روزی جوجه ریزی در مرغداری ها به تاخیر بیفتد ولی من مطمئن هستم مرغداران سخت تر از این شرایط را هم سپری کرده اند و این بار هم تا ابلاغ تصمیمات جدید از کار و تلاش دریغ نخواهندکرد. ذکر این نکته ضروری است که مرغدار در هر شرایط زمان جوجه ریزی خود را براساس وضعیت بازار تعیین می کند تا بهره برداری بیشتری از تولیدات خود به عمل آورد، با پی گیری شبانه روزی بحث سوخت مرغداران خیلی سریع حل شد و جوجه ریزی ها هر روز بیش از روز دیگر در