حکیم مهر: دبیر علمی همایش پژوهشهای قرآن و انگارههای علوم زیستی با انتقاد از کسانی که حیوانات را در خانه نگهداری میکنند و هیچ توجهی به حقوق آنها ندارند، گفت: اسلام مدافع حقوق حیوانات است اما نباید جامعه به سمتی برود که افراد حیوانات را جایگزین انسانها کنند.
به گزارش حکیم مهر به نقل از ایکنا، «حجتالاسلام علی اکبر یزدانی» دبیر علمی اولین همایش ملی پژوهشهای میان رشتهای قرآن و انگارههای علوم زیستی، در پاسخ به این سؤال که نگاه اسلام به انگارههای زیستی به ویژه ارتباط انسان با حیوانات چگونه است؟ گفت: قرآن کریم، پیامبر (ص) و ائمه اطهار(ع) برای اصلاح چهار رابطه آمدهاند. رابطه انسان با خدا، رابطه انسان با خودش، رابطه انسان با سایر انسانها و رابطه چهارم رابطه انسان با نظام آفرینش و نظام طبیعت که شامل تمام موجودات و مخلوقات میشود. یعنی در اسلام ارتباط انسان با تمام آفرینش مطرح شده است.
وی تشریح کرد: ویژگیهای این رابطه گاهی به صورت کلی در قرآن آمده و به صورت جزئی در سیره و بیانات ائمه(ع) بیان شده اما گاهی جزئیات هم در قرآن بیان شده و مبانی در قرآن وجود دارد.
این استاد دانشگاه به حدیثی از حضرت رسول(ص) اشاره کرد که میفرمایند: «بریدن شاخه یک درخت به منزله بریدن بال یک فرشته است» و گفت: در کدام دین و مکتب انسانی چنین نگاه عمیقی وجود دارد. تأکید حضرت رسول(ص) بر مراقبت از حیواناتی که بار مسافران را حمل میکنند، دستور مبنی بر اینکه به صورت حیوان ضربه نزنید و ... همه مطالبی است که در روایتها کاملاً روشن آمده است و این قابلیت وجود دارد که مبانی حقوق حیوانات از این احادیث و آیات قرآن استخراج و تدوین شود.
آزمایشگاهها و لابراتوارهای مشترک وجود ندارد/ از نگاههای اسلامی غفلت میشود
وی ادامه داد: خداوند حتی به صدای سم اسبان رزمنده و گرد و غبار سوگند یاد کرده است اما متأسفانه مراکز علمی آکادمیک ما از مراکز حوزوی و دینی ما تفکیک شدهاند و آزمایشگاهها و لابراتوارهای مشترک وجود ندارد که همین مسئله موجب شده بسیاری از مواقع حوزه و دانشگاه در خصوص این مباحث و نگاههای اسلامی غفلت کنند.
آپارتمانها به زندانهای حیوانات تبدیل شده است
دبیر علمی همایش پژوهشهای قرآن و انگارههای علوم زیستی با اشاره به اینکه در شهرهای بزرگ آپارتمانها به زندانهای حیوانات تبدیل شده است، گفت: ای کاش افرادی که حیوانات را نگهداری میکنند به حقوق حیوانات واقف میشدند و بعد آنها را نگهداری میکردند. مقام معظم رهبری سفری به شیراز داشتند در میان استقبال کنندگان، خانمی با یک سگ در بغلش حضور داشت که به آقا ابراز ارادت کرد. آقا به سلام ایشان پاسخ داد و گفت که چه سگ قشنگی داری. حالا که شما سگ نگه میداری، آیا اصول نگهداری از این حیوان را بلد هستید؟ و به وی توصیه کرد کتاب مربوط به نحوه نگهداری از سگ در منزل را مطالعه کند.
حیوانات را در خانه نگهداری میکنند و هیچ توجهی به حقوق آنها ندارند
وی افزود: از گذشته سگ، گربه و سایر حیوانات در زندگی بشر حضور و حتی دخالت داشتهاند. البته نه اینکه در تختواب، بغل، ماشین و ... باشند اما حضور داشتند. در اسلام هم برای این ارتباط آداب و رسومی وجود دارد اما متأسفانه به علت اینکه نگاهمان به غرب است در این زمینه دچار افراط شدهایم. اکنون حیوانات دریایی، پرندگان، حیوانات وحشی و ...را در خانهها نگهداری میکنند و هیچ توجهی به کمترین حقوق حیوانات ندارند.
اسلام حقوق ریگها، زمین و خاک را به رسمیت میشناسد/ هر موجودی در جایگاه ویژه خود
حجتالاسلام یزدانی با تأکید بر اینکه اسلام حق و حقوق همه موجودات و مخلوقات و حتی ریگها، زمین و خاک را به رسمیت شناخته است اما در این شناخت هر موجودی جایگاه خود را دارد در این نگاه نه انسان جایگاه خدایی میگیرد، نه حیوان به جای انسان نشانده میشود بلکه هر موجودی در جایگاه خود احترام دارد.
آیا ممنوعیت همراه داشتن سگ در شهر ریشه اسلامی دارد؟
وی در پاسخ به این سؤال که ممنوعیت همراه داشتن حیوانات در کوچه و خیابان آیا پیشینه و ریشه اسلامی دارد؟ گفت: اگر انسانی بیماری واگیر داشته باشد با اینکه انسان است و از حقوق انسانی برخوردار است قرنطینه میشود. برخی از مواقع محدودیتها به معنی ظلم به موجودات زنده نیست بلکه برای محفوظ ماندن خود حیوانات است و اینکه به عنوان یک ابزار مورد سوء استفاده قرار نگیرند و جامعه انسانی از مدار انسانی و ارتباطی خود دور نماند و این موجود جای خدا و سایر انسانها را نگیرد.
یزدانی تصریح کرد: اگر اسلام میخواست به حیوانات بیتوجهی کند اجازه سوء استفاده از حیوانات را میداد در حالی که برای رعایت حقوق آنها و نحوه نگهداری از حیوانات قوانینی وضع کرده است و تأکید کرده ظلم به حیوان ممنوع است و اگر کسی سگ در خانه داری باید شرایط درست نگهداری آن را داشته باشید. چرا اجازه تردد مردم با اسب، گاو، گوسفند و ... در سطح شهر داده نمیشود؟ چون شرایط نگهداری این حیوانات در شهرها محیا نیست.
از بس به خودمان مشغولیم غفلت کردهایم
دبیر علمی همایش پژوهشهای قرآن و انگارههای علوم زیستی اضافه کرد: ما مسلمانان مبانی رعایت حقوق انسانها، حیوانات و همه موجودات را در اسلام داریم اما غفلت کردیم و اکنون این غربیها هستند که مدعی مطرح کردن حقوق حیوانات و توجه به آنها هستند. از بس به خودمان مشغول بودیم از دعواها و نزاعهای داخلی غفلت کنیم. قبل از انقلاب که حکومت در دست سلاطین بود اکنون هم که حکومت اسلامی داریم در حوزه و دانشگاه محققان به حدی مشغول و درگیر سایر مباحث هستند که نیامدهاند حقوق حیوانات را به شکل جدی و کارآمد از منابع دینی استخراج و به مردم آموزش دهند.
نباید جامعه به سمتی برود که افراد حیوانات را جایگزین انسانها کنند
وی ادامه داد: اکنون باید کار جدی در این زمینه صورت گیرد به این نحو که هم از وجود حیوانات بهرهمند شویم و هم به آنها ظلم نکنیم و از سوی دیگر جامعه به سمتی نرود که افراد حیوان خانگی خود را جایگزین اطرافیان و دوستان خود کنند. ما حق نداریم سگ را آزار دهیم، بکشیم یا اذیت کنیم اما اجازه هم نداریم آن را به تختخوابمان بیاوریم و جایگزین اعضای خانواده خود کنیم.
یزدانی در پایان گفت: دفاع اسلام از حقوق حیوانات نادیده گرفته شده و اینگونه القا میشود که نگاه اسلام به حیوانات منفی است. دلیل این مسئله هم این است که ما نگاه اسلامی را اصلاً تبیین و اطلاع رسانی نکردهایم و معاندان هم از این مسئله سوء استفاده کردهاند به نحوی که حتی مسلمانان هم این مسائل را باور کردهاند.