حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: وقوع فاجعه سیل در فروردین‌ماه سال ۹۸ و بروز خسارت‌های فراوان ناشی
از آن، بیش از هر زمانی جای خالی دامپزشکان آموزش دیده در حوزه مدیریت بحران را
نشان داد. رئیس سازمان نظام دامپزشکی کشور معتقد است که پر کردن این خلاء با همکاری
مراکز نظامی امکان‌پذیر است. خاص آن که بسیاری از دامپزشکان در زمان خدمت سربازی،
آن‌گونه که باید مورد استفاده قرار نمی‌گیرند.
«دکتر محمدرضا صفری» در صدد است که آموزش مدیریت بحران در
دامپزشکی را با همکاری سازمان دامپزشکی، الزامی کند و می‌گوید: «همه کسانی که در
حرفه کار میکنند، در هر رده‌ای که هستند حتما باید این دوره‌ها را ببینند و بدون
این دوره‌ها مجوز آنها تمدید نشود.»
حکیم مهر: آقای دکتر ریشه دامپزشکی نظامی از کجاست؟
دامپزشکی نظامی واژه جدیدی نیست و در بسیاری از کشورهای
جهان، بخش نظامی پایه‌گذار دامپزشکی نوین، بوده است. از جمله در خود ایران، پایه
دامپزشکی نوین حسب نیازی که در حوزه نظامی به حضور و خدمات همکاران دامپزشک احساس
می‌شده، بخش نظامی بوده است که این طرح با ایجاد مرکز تربیت دامپزشک و به دنبال آن
دانشکده دامپزشکی پایه‌ریزی شد و طبیعتا براساس آن اقدامات لازم را هم انجام دادند.
حکیم مهر: عملکرد این بخش را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در طول نزدیک به ۱۰۰
سال گذشته، همکاران دامپزشک در بخش نظامی منشاء کارهای بزرگ بودند و برجسته‌ترین
آن در طول دوران دفاع مقدس بود که سلامت غذا در جبهه‌ها بر عهده همکاران دامپزشک
بوده است و حتی یک مورد هم مسمومیت فراگیر با مواد غذایی آلوده نداشتیم. این
نشانگر کارکرد دامپزشکی است. ما عنوان آن را دامپزشکی نظامی خطاب میکنیم. طبیعتا
متناسب با زمان و تغییر شرایط، کارکردهای متنوعی را می‌توان برای مجموعه نظامی تعریف
کرد. قرار نیست که همیشه تشکیلات نظامی آماده به جنگ و اسلحه به دوش باشند. این
تشکیلات به جهت مدل برنامه‌ریزی، فرماندهی، نظم‌پذیری، کنترل و پاسخ‌گویی ساخته
شدند تا بحران‌ها را مدیریت کنند، لذا در حوزه سازندگی هم نقش قوی دارند. اینکه
بعضا می‌شنویم که در کشورهای مختلف و در زمان بروز بحران‌هایی مثل آنفلوانزا در
فرانسه، آلمان، انگلستان یا آمریکا، ارتش گوش به فرمان دامپزشکی است، معنی آن این
نیست که فرمانده ارتش زیر نظر دامپزشکی است. معنی آن این است که چنین بخش‌هایی به
شکل ساختارمند، برنامه‌مند و تربیت شده در نهادهای نظامی برای روز بحران ایجاد شده
تا در خدمت بخش اجرا قرار گیرد.
حکیم مهر: به نظر شما اصلی‌ترین مولفه مورد نیاز در هنگام
وقوع بحران چیست؟
تجاربی که خود بنده در چندین بحرانی که در طول ۲ دهه مدیریت به دست آوردم، این
است که در همه این موارد، آنچه که در روز رخداد بحران نیاز است، فرماندهی واحد،
دستورپذیری، نظم‌پذیری و کنترل است. چیزی که در همین سیل اخیر کاستی‌های آن را
مشاهده کردیم. این مساله علی‌القاعده در نهادهای نظامی مفهوم پیدا می‌کند. ما در
حوزه دامپزشکی بحرانی مثل آنفلوانزا را پشت سر گذاشتیم و امیدواریم که دیگر تکرار
نشود.
خود بنده تجربه فراوانی داشتم از اینکه مثلا می خواستیم یک
واحد مرغذاری را که چند ۱۰
هزار قطعه مرغ آن درگیر آنفلوانزا بوده، معدوم‌سازی کنیم، اما به خاطر ترس از بیماری،
عدم آموزش و مهارت کار، کسی به ما کمک نمی‌کرد. ما در تشکیلات نظامی سالی بیش از
هزار نفر همکار دامپزشک داریم که به‌عنوان سرباز به آنجا می‌روند و عملا استفاده
مناسبی از حضور و دانش آنها نمی‌شود و چه بسا به کارهایی گمارده می‌شوند که ضرورتی
ندارد و حتی در شان آنها نیست. این افراد می‌توانند به شکل صحیح تربیت شوند، آموزش
ببیند، تجربه و مهارت پیدا کنند و گوش به فرمان روزی باشند که بحران سیل و زلزله می‌آید.
تصور کنید که چقدر خوب بود اگر در سیل خوزستان، ۵۰۰ نفر نیروی نظامی دامپزشک
آموزش‌دیده، گوش به فرمان پای کار باشند.
حکیم مهر: پیشنهاد مشخص شما در این زمینه
چیست؟
پیشنهاد من که آن را در کمیته دامپزشکی نظامی پدافند غیرعامل
سازمان که خود ما آن را برای نخستین بار راه‌اندازی کردیم هم مطرح کردم این است که
با عنایت به وظایفی که در قانون سازمان آمده، یک بخشی را در سازمان نظام برای مدیریت
بحران و سازماندهی داوطلبین ایجاد کنیم. همکاران دامپزشک در این یک ماه گذشته
کارهای بسیار زیبایی انجام دادند و در سیل استان‌های مختلف، انواع کمک‌های خوب رسید.
همه تقاضا داشتند که ما نیازمند سازماندهی داوطلبین در دامپزشکی هستیم. سازمان
نظام براساس قانون بند ۱۱ ماده ۲ اجازه دارد و جزء وظایف اوست که اعضا را برای کمک
به بحران بسیج کند. بسیج اعضا یعنی سازماندهی داوطلبین. بر این اساس تصمیم گرفتیم
که چنین بخشی را در سازمان نظام ایجاد کنیم. داوطلبین را شناسایی کرده و به کمک
مراجع ذی‌ربط، آموزش‌های لازم را به آنها ارائه دهیم و در مواقع رخداد حادثه، خواهش
کنیم که کمک‌رسانی کنند. ضمن اینکه جزء وظایف حرفه‌ای ما هم هست و به‌عنوان فعالیت
داوطلبی هم قلمداد میشود.
در کنار آن برگزاری همایش نقش دامپزشکی در مدیریت بحران را
پیشنهاد کردیم که به کمک دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران برگزار شد.
حکیم مهر: اتفاقا در همان همایش اشاره
کردید که دامپزشکی نظامی و مدیریت بحران باید به شکل واحد درسی آموزش داده شود. آیا
طرحی برای آن دارید؟
از ۲ سال قبل، ۲ واحد درسی تدوین شده و محتوای آموزشی،
سرفصل‌ها و اساتید آن در همین کمیته دامپزشکی نظامی پدافند غیرعامل تعریف شده است.
همکاران ما در بخش نظامی چه در ارتش، سپاه، نیروی انتظامی، وزارت دفاع و ... بسیار
باتجربه، دارای دانش و با سواد هستند و حرفه و تخصص آنها در حوزه مدیریت بحران
است. این دوستان در کنار ما هستند تا بتوانیم آموزش را در دانشگاه داشته باشیم.
ضمن اینکه بنا داریم آموزش مدیریت بحران در دامپزشکی را با همکاری سازمان دامپزشکی،
الزامی کنیم. یعنی همه کسانی که در حرفه کار میکنند، در هر رده‌ای حتما این دوره‌ها
را ببینند و بدون این دوره‌ها مجوز آنها تمدید نشود. بنده اگر متخصص طیور، آبزیان،
دام بزرگ، کوچک و میکروبیولوژی هستم، هیچ تفاوتی نمی‌کند. اگر دامپزشک هستم و در
رشته دامپزشکی هستم، در زمان مدیریت بحران همه باید کنار هم قرار بگیرند. به این
خاطر این آموزش‌ها جزء آموزش‌های اجباری قرار بگیرد و نهایتا مجموعه دامپزشکی
آمادگی لازم را برای حضور در عرصه مدیریت بحران و بلایا داشته باشد.
حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار
ما قرار دادید.
جناب دکتر مدیریت بحران و باید ابتدا مدیران یاد بگیرن نه دامپزشکان بخش خصوصی!! کلینسین ها فقط میتونند گرفتاریهای خودشونو مدیریت کنند نه بحران هایی که ناشی از ... 
| آفرین انصافا همینطوره 
| اول باید دید ما دچار بحران در مدیریت هستیم یا مشکل در مدیریت بحران داریم !!؟؟ اولین دانشگاهم بافت ارائه میده. با سلام خدمت همکاران گرامی باید شوخی را کنار گذاشت و قبول کرد که در خصوص موضوعات بحران ، تریاژ ، و مسائل اورژانسی ، دروس دامپزشکی ضعیف تر از پزشکی هست. یادش بخیر استاد عزیزم مرحوم حسام الدین حیدرپناه کتاب پر محتوایی داشت در خصوص مسائل هواشناسی و فرسایش خاک و تاثیر آن بر مراتع داشت. 
