آنچه دامپزشكان می‌توانند از پزشكان بیاموزند
دکتر حسین یاوری
دامپزشک، متخصص بهداشت و بیماری‌های آبزیان
سال‌ها پیش، هنگامی كه دانشجوی دوره عمومی دکترای حرفه‌ای دامپزشكی بودم، استادی در بخش جراحی داشتیم که در زمره بهترین اساتید جراحی دامپزشكی كشور به شمار می‌رود. البته این استاد فرهیخته در ترم چهارم تحصیل هم به عنوان مدرس آمار حیاتی و احتمالات، با تلفیق دانش آمار حیاتی با جراحی دامپزشکی، این مباحث را به زیبایی هرچه تمام‌تر برای ما آن گونه ارائه داد تا بدانیم این ابزار بنیادی یعنی علم آمار، یکی از بخش‌های مهم و کلیدی در حوزه‌ی دامپزشکی است و ما را یاری می‌کند تا بتوانیم بسیاری از پدیده‌های مجهول را بر اساس داده‌های موجود، با بهترین تصمیم آماری، حل و فصل کنیم.
این استاد والامقام در این مسیر و برای انتقال مطلوب مفاهیم عملیاتی این تکنیک ریاضی، با توصیف گزارش‌ها و بیان تجربیات متعددی که طی دوران تدریس با آنها برخورد کرده بود، و با تکرار اصطلاح «تی کریتیکال» (نقاط بحرانی) با دقتی ریاضی‌وار در آن ترم در قالب کیس ریپورت، نکات لازم را به ما گوشزد می‌کرد، تا وقتی در میدان عمل با نظام‌نامه‌هایی همچون HAACP روبرو شویم، دیگر شناخت نقاط بحرانی برای ما ناملموس نباشد و بدانیم گاهی اوقات باید برای انجام صحیح کار، آموزش گره زدن برای بستن برش‌های عملیات جراحی که من در اینجا آن را گره «همدلی و هم‌اندیشی» نیز می‌نامم، آموخته باشیم.
بله همقطاران عزیز! ایشان «دکتر ایرج نوروزیان» چهره‌ی ماندگار دامپزشکی کشور است که حین تدریس در اکثر گزارش‌ها و تجربیات کاری خود که در کلاس طرح می‌کردند، نام یک نفر از همراهانش نیز به زیبایی با این گزارش‌ها گره خورده بود و همواره بیان می‌شد: «مهندس سید جوادی» تکنیسین دپارتمان جراحی دانشکده.
تا اینجای نوشتار را داشته باشید تا مجدد به اهمیت این روایت برگردیم. «آنچه پزشكان می‌توانند از دامپزشكان بیاموزند» مضمون گزارشی بود كه چندی قبل در سایت خبری تحلیلی حكیم مهر منتشر شد (اینجا). حالا می‌خواهم این گزاره را برعكس كنم و به جایش نكته‌ی دیگری را مطرح كنم كه همین قدر درست است و آن را با این مضمون بیان می‌کنم: «آنچه دامپزشكان می‌توانند از پزشكان بیاموزند» چیست؟
اولین آموزه‌ای که دامپزشکان از پزشکان باید بیاموزند، از دل همین روایت بالا سرچشمه میگیرد؛ در واقع، این قلم می‌خواهد این فرضیه را با این پرسش همراه و اعلام کند که: آیا می‌توان مدعی شد بهبود عملکرد پزشکان در گرو داشتن جامعه‌ی پرستاری توانمند و ماهری است که بعد از ویزیت یا اعمال جراحی روی بیماران، ادامه روند درمانی و حصول بهبودی بیمار به دست پرستاران سپرده می‌شود؟
حال که این فرضیه مطرح شد، حکیم مهر هم می‌تواند این نوشتار را فتح بابی بر این مهم بداند و برای تایید این فرضیه، مصاحبه‌ای با استاد نوروزیان تدارک ببیند و از ایشان پرسیده شود: آیا تایید می‌نمایند که وجود تکنیسین کارآمدی همچون سید جوادی توانسته است نقشی موثر در بهبود عملکرد جراحی‌های این استاد برجسته حین عمل و مراقبت‌های بعد از عمل داشته باشد تا الگویی برای کلینیسین‌های دامپزشکی برای گره زدن فعالیتشان با این‌چنین همراهانی را به ارمغان آورد؟ صد البته بهتر است به این نکته هم اشاره شود بر اساس شناختی که نگارنده در دوران تحصیل از این دو عزیز به دست آورده است، نباید فراموش شود كه هم سید جوادی برچسبی به عنوان دكتر در ذهن خویش به خود الصاق نمی‌كرد و هم دكتر نوروزیان این استاد ارجمند، صد البته ترسی از این نداشت كه او می‌تواند جایگاهش را تصاحب کند. این روایت را از آن رو ذکر کردم تا بهتر بتوانم بگویم یكی از مواردی كه دامپزشكان یا به طور كلی جامعه‌ی دامپزشكی می‌تواند از پزشكی برای بهبود عملكرد خود بیاموزد، همین موضوع ارتباط كاری به هم پیوسته پزشكان و جامعه پرستاری است. البته برای ثمربخشی بیشتر این ایده بهتر است در چارت دروس ارائه شده به تکنیسین‌ها در دانشکده‌های دامپزشکی ما، نوعی بازنگری بر پایه تجارب جهانی انجام گیرد.
بخش دوم این یادداشت البته چنانچه قسمت اول به درستی انجام بگیرد، راه حلی برای بزرگ‌ترین چالش کنونی كلینیسین‌های دامپزشكی است كه این می‌تواند راهكاری برای كم كردن فعالیت دكترهای تقلبی نیز باشد.
شاید چالش برانگیزترین مسئله‌ی فنی در بین كلینیسین‌های دامپزشكی كه آفت امروزه‌ی حوزه‌ی درمان دامپزشكی كشور میباشد، دخالت غیر حرفه‌ای در امر دامپزشكی است. كافیست جستجویی مختصر در پلتفرم‌های مجازی داشته باشیم، آن‌گاه در می‌یابیم که همه به دنبال راهكاری برای این مهم هستند. مهمترین راهكار ارایه شده كه كه شیوه‌نامه‌اش هم ابلاغ شد ولی اجرایی نشد، طرح «همیار دامپزشك روستا» بود. حال با قبول این نکته كه حذف كامل دكترهای جعلی چه در حوزه‌ی پزشكی و چه دامپزشكی كاری غیرممكن است، اما آیا نمی‌توان با مد نظر گرفتن فرضیه بالا و مواردی که در ذیل به عنوان آخرین بخش این یادداشت ارایه می‌شود، این چالش مهم را به حداقل كاهش داد؟
اکنون این پرسش و چالش مهم در حوزه‌ی دامپزشکی مطرح است: چرا کلینیسین‌های دامپزشکی از این قابلیت بالقوه به درستی بهره نمی‌برند تا هم مراحل مراقبت بعد از تشخیص را به این افراد واگذار کنند و هم اینکه جلوی خوددرمانی‌ها یا ورود افراد غیرمرتبط را بگیرد؟
بخش سوم و انتهایی یادداشت را با سه گزاره ذیل و با همان فرمت همیشگی این قلم یعنی «آیا میدانید» بدون هیچ حرف اضافی به پایان می‌رسانیم:
- آیا میدانید پزشکان با تخصص مشابه، در بیمارستان همگی در کنار هم کار میکنند و گاهی بیماران را به همکار خود ارجاع می‌دهند یا از مشاوره همقطاران‌شان بهره می‌گیرند و برای استفاده از مرخصی هم نوبت‌های کاری را به یکدیگر واگذار میکنند که می‌توانیم این نکات را نیز از آنها بیاموزیم؟
- آیا میدانید نام پزشکان در مجتمع‌های پزشکی همگی در یک تابلوی مشترک درج می‌شود که ما هم می‌توانیم از این مهم الگوبرداری کنیم و اگر در یک محله چند کلینیک دامپزشکی دایر میباشد، از تابلویی مشترک برای درج نام کلینیک‌ها بهره ببریم؟
- آیا می‌توانیم اعلام کنیم یکی از کارآمدترین روش‌های ارائه و گسترش صنعت خدمات دامپزشکی، دایر کردن بیمارستان‌ها یا کلینیک‌های دامپزشکی با همکاری همزمان چند دامپزشک و کادر سایر رده‌ها میباشد؟
خلاصه مطلب حکیم مهر در یک جمله: زیراب همو نزنیم، مثل پزشکها پشت هم باشیم هر کاری انجام بدید،دامپزشکی در ایران به یک هشتم ارزش پزشکی نمی رسه.ولی مسئولین ایران به این رشته خدمتگزار انسان چرا این قدر بی تفاوتی و بی اهمیتی نشون می دن واقعا باید ریشه یابی بشه!!کشورهای برتر و پیشرفته دامپزشکی رو در مقام اول قرار دادن ولی مقامات ایران اصلا تو حال و هوای دیگه هستن!!!! ......................... از یه طرف فارغ التصحیل دامپزشکی رو از 5برابر نیاز کشور زیاد تولید می کنند،از طرف دیگه از چند کشور گوشت وارد می کنن!!!و در این میان پول خوبی هر گروه تو جیب می زنه ......................... 
آیا میدانید سطح آموزش و امکانات آموزشی و تعدد کیس و بیمار در دوران آموزشی ، در گروه پزشکی و دامپزشکی ، از زمین تا آسمان تفاوت فاحش و وحشتناکی دارد !!؟؟ حکیم مهر عزیز شما اونقدر از این متن زدی،من خودم نمی دونم چی نوشتم.مملکت جمهوری هست می شه راحت انتقاد کرد ما که توهین نمی کنیم بعضی مسائل گفته می شه تا بعضی ها فکر نکنن که مردم هیچی نمی دونن و مواظب باشن بیشتر خطا نکنن و سعی در اصلاح اشتباهات خود باشن نه ادامه.لااقل به جای حذف معادل مناسب در نظر خودت رو جایگزین کن.تو پرانتز بذار که معلوم بشه شما ملایم تر کردید.ممنون از زحمات شما. بذارید یک ریکال به همکاران پزشکم بکنم در زمانی که جلسه ای که همکار بنده در نظام پزشکی داشتند مشکلاتی که در فیلد درمان (خرد و کلان) به صورت فیش بون مطرح کردیم که کاشف به عمل اومد که این دوستان اصلا با ضریب k آشنا نیستند و هیچ برنامه ای ندارند تقصیری هم نداشتند چون از دید مدیر به قضیه نگاه نکرده بودند.(متاسفانه هنوز هم نمیدونند) | خوبه که نظام دامپزشکی برای دام کوچک تعرفه تعیین نکرده.تعرفه های تعیین شده رو به خودشون بگی عملا انجام نمی دن اینها رو برای این نوشتن که دامپزشک بخش خصوصی همیشه در جا بزنه.حساب این رو نمی کنه که مشاغل خصوصی نه بیمه دارن نه درآمد مشخص ماهانه و مزایای دیگه.هر وقت سر کار رفت یا کیسی بود درآمدی هست.روز تعطیل اگه مشتری نباشه درآمد هم نیست. | می گویند دو فرد منطقی هرگز با هم اختلافی پیدا نمیکنند ! در این زمینه هر دو قشر زحمت کش کلنیسین و تکنسین مقصر هستند اولا کلینیسین ها ادامه درمان را به تکنسین نمیدهند میترسند دفعه بعد دامدار بجای دامپزشک به ان تکنسین با قینت نازلتر تماس بگیرد و در واکسیناسیون دام حق تکنسین ها را بالا میکشند حتی از انعام دامدار نمیگذرند و در عوض هم تکنسین ها برای امرار معاش اقدام به درمان دام میکنند در صورتی که اطلاعی از پاتولوژی فارماکولوژی اناتومی .......ندارند و صرفا چند تا انتی بیوتیک و سرم و ویتامین درمانی میکنند و معمولا خیلی از بیماریها در صورت عدم درمان بعد از چند روز سرم تراپی و ویتامین تراپی بهبود میابد و البته دارو خانه داران هم مقصر هستند و دارو را در اختیار تکنسین ها میگذرند اونایی که اینجا کامنت گذاشتن، میتونن مقاله چاپ کنن. جالبه، کامنت ها از متن پر حجم تر است . البته عالی. 
با احترام به همه دوستان مشکل ما از آنجایی شروع شد که به کارشناسی ارشد گفتیم دکتر دامپزشک و اکثر ماها شدیم عالم بی عمل و تنها غروری خشک و غیر فرارونده را به نمایش میگذاریم 
دام های آزمایشگاهی هم در حقیقت یک نوع راهکار تجربی مطالعه هستند که مورد استفاده هر دو گروه کلینیسین های انسان و دامپزشک هستند.
بنابراین نبایستی اطلاعات برآمده از دام های آزمایشگاهی را با داده های مربوط به بیماری های طبیعی دام های مردم یکی گرفت و به اشتباه تصور کرد که پزشکی بیشتر مدیون دامپزشکی است.