تضمین امنیت غذایی در گرو اجرایی شدن مرزبانی زیستی - دکتر سجاد ایمانی

«تضمین امنیت غذایی در گرو اجرایی شدن مرزبانی زیستی»

دکتر سجاد ایمانی

دامپزشک، دبیر امنیت غذایی قرارگاه زیستی کشور، کارشناس سازمان پدافند غیرعامل کشور

مرزبانی به عنوان یک ساختار برای تأمین امنیت ملی و سلامت عمومی از اصلی‌ترین رویکردهای پدافند زیستی است که دستگاه های اجرای، نظامی، انتظامی و قضایی موظفند در چهارچوب راهبردها و سیاست‌های ابلاغی سازمان پدافند غیرعامل کشور البته با نگاهی علمی، فنی و تخصصی نسبت به اعمال چرخه پدافند زیستی در هر یک از حوزه های شش گانه که آمد و شد های مرزی دارند اقدامات لازم را اعمال نمایند.

 از سویی باید این موضوع را یادآور شد که مرزبانی زیستی در قالب این ادبیات در حقیقت چیز جدیدی نیست و وظایفی را به وظایف دستگاه‌ها اضافه نمی کند و تنها با انسجام دیدگاه ها در حوزه‌های تخصصی تأثیر اقدامات صورت گرفته را همه‌جانبه، یک سو و یکپارچه کرده و حتی ساختار های منفعل را فعال و پویا و ضابطه‌مند می سازد.

امروز اگر کشور مان با موضوع قاچاق دام و دارو و...  مواجه بوده و اگر ناچار به واردات گوشت گرم و منجمد، واردات دام زنده، واردات نباتی و بذرهای مختلف کشاورزی شده است حساسیت مرزبانی زیستی و الزام به انسجام عملکرد دستگاه های مختلف بیش از پیش احساس می شود. به طوری که هر دستگاه و هر فرد مسئول در حوزه ی تخصصی خود و در جهت حصول امنیت زیستی به عنوان حلقه ای از یک زنجیر ایفای نقش کرده و در راستای دستیابی به هدفی واحد، وظایف ذاتی خود را اعمال می نماید.

 قرارگاه زیستی کشور به عنوان فرمانده، هماهنگ کننده، ساختار ساز و البته نظارت کننده بر حسن انجام عملکرد با اعمال وظایف خود این اصل را محقق خواهد ساخت.

 بنده قبلا در ویژه نامه مرزبانی زیستی به موضوع مرزبانی زیستی در کشور استرالیا اشاره کرده بودم تا نشان داده شود این هدف دور از ذهن نبوده و جز امیال اتوپیایی و دست نیافتنی نیست و تنها نیاز به یک هماهنگ کننده در جهت همسو نمایی اقدامات اجرایی دستگاه ها دارد که این نقش توسط قرارگاه های زیستی سیاستگذاری، عملیاتی و‌ اجرایی می شود.

کارگروه های تخصصی قرارگاه های زیستی استان‌ ها به عنوان خط مقدم این جبهه لازم است با نگاهی همه جانبه و همسو و ساختار محور در جهت اعمال این اصل برای دستیابی به امنیت زیستی پایدار و با سرلوحه قرار دادن آیین نامه اجرائی مرزبانی زیستی مصوب شورای عالی کمیته دائمی پدافند غیر عامل کشور، شروع کننده این حرکت در استان ها می باشند.

در این بخش مرزبانی زیستی از منظر دست‌یابی به امنیت غذایی تحت بررسی قرار خواهد گرفت:

 نه تنها در منطقه ما بلکه در جهان شاهدیم که جنگ زیستی در زمان صلح از سوی استکبار جهانی بر علیه بسیاری از کشور ها در حال وقوع است. و به طور خاص با هدف قرار دادن زیر ساخت های اقتصادی و به دنبال آن اثر بر امنیت اجتماعی، اقتدار حاکمیت را تحت تأثیر قرار داده است که برای نیل به این اهداف اصلی ترین رکن آسیب پذیر که هر دو قطب مذکور را متأثر می‌سازد ، خدشه دار نمودن امنیت غذایی است.

امنیت غذایی از دیدگاه پدافند غیرعامل با مؤلفه های سلامت، حلیت، پایداری و در دسترس بودن غذا برای آحاد مردم تعریف می شود و که تأمین این اجزا از اصلی ترین وظایف حاکمیت نسبت به ملت است. در کشور ما نهادهای حاکمیتی نظیر وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و وزارت جهاد کشاورزی و سازمان های زیرمجموعه این دو وزارتخانه مسئول تأمین اغلب مؤلفه های امنیت غذایی هستند.

و از سوی دیگر نگاه همه جانبه ی علمی و فنی به این موضوع در جهت حصول اطمینان از مصونیت ملی جز مطالبات سازمان پدافند غیرعامل کشور از دستگاه های مسئول در این حوزه می باشد. و از آنجا که بخش اعظم امنیت غذایی از راه مرزبانی زیستی تأمین می شود، موضوع مرزبانی زیستی بعنوان یکی از اولویت های مدنظر پدافند زیستی در دستور کار قرارگاه عملیاتی پدافند زیستی کشور قرار گرفته است.

 بدیهی است که اولین گام برای همسویی اقدامات پیش رو در این حوزه تعریف هدف و اساس فعالیت هر یک از حلقه های این زنجیره است. با این حال متاسفانه شاهد هستیم که سازمان غذا و داروی کشور ما به عنوان پرچمدار دستیابی به امنیت غذایی در حوزه سلامت انسان و مجموعه وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی از اساسنامه برخوردار نیست، که نیازمند اقدام عاجل و علمی مسئولین در این خصوص می باشد.

در گام دوم ایجاد امکانات و اهتمام در بروزرسانی توان تشخیص به منظور رصد و پایش تهدیدات حوزه سلامت و همچنین تقویت ظرفیت منشأ شناسی اقلام مختلف غذایی به منظور حصول اطمینان از حلیت فرآورده های وارداتی و تولیدی از اهمیت ویژه برخوردار می باشد.

در مرحله ی بعد نظارت دقیق بر سازوکار نظام توزیع مواد و‌ فرآورده های غذایی از مزرعه تا سفره قرار می گیرد، که باید مد نظر افسران جبهه مرزبانی زیستی باشد. در یک مثال ملموس برای کلیه سطوح می توان بیان داشت در شرایط کنونی کشور که نهادهای مسئول برای تامین نیاز های پروتئنی خانوارها ناچار به واردات وسیع شده اند. و با عنایت به این موضوع که کشور های مبدا واردات از وجود بیماری های مختلف سرایت کننده پاک نبوده و مصونیت صد درصدی ندارند، در اینجا یک ساختار نظارتی کار آمد تحت قالب مرزبانی زیستی نباید کیفیت توزیع را فدای سرعت توزیع نمایند.

حال آنکه واردات دام زنده با عدم اقدام به قرنطینه فنی و در صورت سهل انگاری به راحتی میتواند ظهور اپیدمی ناشی از بیماری هایی فرامنطقه ای را در سطح کشور بدنبال داشته باشد.

این مهم نیز نیازمند هماهنگی بین تمام مجموع های اصلی و جنبی دخیل در این مسئله می باشد. بطوری که امکان پذیر است، با محوریت کارگروه های تخصصی قرارگاه زیستی استانی هر واحد نسبت به ایفای نقش خود در مرزبانی زیستی اهتمام ویژه داشته باشد.

در این موضوع خاص نقش سازمان دامپزشکی کشور و سازمان نظام دامپزشکی هم به عنوان صیانت کنندگان از امنیت غذایی در حوزه فرآورده خام دامی و هم بعنوان کانون تعامل با بخش خصوصی در تامین الزامات حاکمیت بر این بخش پر رنگ تر و تاثیر گذار است.

بنحوی که با بهره برداری حداکثری از ظرفیت های قرارگاه پدافند زیستی استان ها باید بدون اغماض و با پشتوانه حاکمیتی در اعمال اقتدار مرزبانی زیستی در این حوزه بیش از پیش نقش آفرین شوند.

گام نهایی مجموعه اقدامات مرزبانی زیستی می تواند با بعنوان یک نیروی محرکه در جهت اصلاح سبک زندگی و مقاومت در برابر تغییر ذائقه های القای از سوی دنیای مصرف گرای غرب، تاثیر گذار بوده و با آگاه سازی در سطوح مختلف اجتماعی، فرهنگ سازی با پشتوانه علمی و تحقیقاتی و همچنین بهربرداری هوشمندانه از ظرفیت دنیای رسانه به ایفای نقش بپردازد.

 بحمدالله چرخه ی مرزبانی زیستی در کشور به سرعت در حال ترقی است و با تعریف ساختار و موشکافی موضوعات، تهدیدات و سناریوهای مختلف سیر صعودی تعالی را پیش گرفته است و در صدد تامین امنیت کامل با اقدامات پیشدستانه برای عموم ملت در ام القرای جهان اسلام می باشد. و انشاءالله با ارائه الگوی موفق به بار نشسته در انقلاب اسلامی برای صالحان مستضعف عالم چراغ راهی روشن و امید آفرین خواهد بود.