و تو چه می‌دانی ۱۳ تیر چیست!
دکتر میرجلال سیدرسولی
سیزدهم تیرماه با تصویب دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی كشور به‌عنوان «روز ملی مبارزه با بیماریهای قابل انتقال بین حیوان و انسان» نامگذاری شده است. مناسبت این انتخاب، تقارن آن با نجات یک پسربچه هارگزیده توسط لوئی پاستور و واکسن ابداعی وی در ۱۳۴ سال پیش است.
طبق تعریف WHO (سازمان بهداشت جهانی) بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان یا زئونوزها، بیماریها یا عفونتهایی هستند که بصورت طبیعی قابل انتقال بین یک حیوان مهره‌دار و انسان باشند و یک عامل زئونوتیک می‌تواند ویروس، باکتری، قارچ و یا سایر بیماریهای قابل انتقال باشد.
در حال حاضر بر اساس آخرین گزارش WHO ، شصت و یک درصد بیماریهای عفونی و هفتاد و پنج درصد بیماریهای نوپدید، زئونوز هستند که شامل بیش از هشتصد نوع بیماری می‌شوند.
نام بیماریهای مهمی چون کیست هیداتید، بروسلوز، تب کریمه - کنگو، مشمشه، سل، لیشمانیوز، لپتوسپیروز، هاری، شاربن، ابولا و... را همگی شنیده‌ایم ضمن اینکه در سالهای اخیر ویروسهای نظیر مرس، سارس و... خبرساز بوده‌اند.
دلیل اصلی این نامگذاری علاوه بر جلب نظرات به بحث بسیار مهم بهداشت و سلامت عمومی، افزایش وقوع بیوتروریسم، پیچیده‌تر شدن شرایط بروز بیماریهای نوپدید و...، توجه بیشتر به افرادی‌ست که به واسطه شغل یا مکان خاص خود بیشتر در معرض این بیماریها هستند. روستائیان، دامداران، قصابها، کارگران کشتارگاهها، دامپزشکان و... عمده‌ترین قشری هستند که بیشتر در معرض خطر هستند. نکته جالب اینکه دامپزشکان علاوه بر اینکه بعنوان سربازان گمنام سلامت در صف اول مبارزه با بیماریهای دامی هستند، به دلائل شغلی نسبت به اکثر افراد، بیشتر در معرض این بیماریها قرار می‌گیرند.
از طرفی می‌دانیم که بعلت تغییرات اقلیمی و محیطی، عوامل انسانی، مسائل اجتماعی و سیاسی و بویژه بحث بیوتروریسم و... خطر بیماریهای مشترک در حال افزایش است.
حال که میزان خطرات ناشی از بیماریها در انسان و دام روز به روز به هم نزدیکتر می‌شوند و به گفته دانشمندان، دیواری که میان این دو وجود داشت روز به روز بیشتر فرو می‌ریزد، آیا وقت آن نیست که تدبیری اساسی‌تر اندیشیده شود و به دلائل بی‌شماری که پیشتر نیز بارها در مورد چرایی آن قلم‌فرسایی شده است (اینجا)، مجددا در مورد الحاق سازمان دامپزشکی در وزارت بهداشت (البته به شرطها و شروطها و الحاظ چگونگی و زیرساختهای لازم) اقدام شود؟
در نهایت هرچند این روز عنوان «روز ملی» را یدک می‌کشد ولی طبق معمول اثری از این مناسبت در تقویم ملی کشورمان نیست چرا که در سال ۱۳۸۵ از تقویم مناسبتی کشور حذف شده است!
بقول جناب صائب تبریزی:
هیچ‌کس را دل نمی‌سوزد به من چون آفتاب
گر چه از بام بلند آسمان افتاده‌ام...
دکتر میرجلال سیدرسولی
۱۳/تیر/۱۳۹۸
