زیرهمکف یا روی همکف؛ مسئله این نیست؟!!
دکتر علی منصوبی
فارغ از همه نقطهنظرات و بازخوردها نسبت به پخش سریال داستانی «زیرهمکف» از شبکه یک سیمای ج.ا.ا، مجالی شد تا به نکاتی اشاره نمایم:
1. در سیاست معاونت سیما از گذشته دور، انتخاب سریالهای ساعت22 شبکه یک، همواره با دقت و حساسیت زیادی تهیه و پخش می گردید و تلاش می شد تا حاصل کار به لحاظ کیفی الف و دارای استانداردهای لازم بوده و از فیلمنامه منسجم و جذاب گرفته تا انتخاب عوامل حرفه ای و بازیگران نام آشنا باشد. اما توسعه دسترسی مخاطبین به شبکه های خانگی و ماهواره ای و محدودیت های مالی صدا و سیما در اختصاص بودجه کافی از یکسو و لزوم پُرکردن ساعت های پخش شبکه های مختلف از سوی دیگر موجب گردیده تا شاهد کمرضایتی و ریزش مخاطبین نسبت به گذشته باشیم، که پخش سریال به اصطلاح طنز زیرهمکف با درجه کیفی ج به زعم بنده در بهترین ساعت پخش تلویزیون از نشانه های بارز این نقیصه است.
2. تهیه کننده این سریال از افراد نام آشنا و باتجربه در این حوزه می باشد که سریال «لیسانسه ها» از کارهای موفق وی در تلویزیون بوده است. کارگردان محترم هم حداقل ساخت چند فیلم سینمایی طنز و سریال داستانی در کارنامه خود دارد. دو نویسنده سریال هم در گذشته کارهای قابل قبولی از جمله سریال «پرده نشین» را به روی کاغذ نگاشته اند که شاید برای تهیه و تولید یک سریال طنز لازم باشد، اما کافی نیست. هرچند انتخاب نقشآفرینان کم سابقه یا بی سابقه تناسبی با عوامل اصلی تولید ندارد که شاید ناشی از محدودیت های مالی بوده است!؟؟ بنابراین نمی توان توقع چندانی از این اثر به عنوان یک مخاطب عام داشت، چه برسد به مخاطب خاص و فرهیخته.
3. اینکه نویسندگان محترم یک دکتر دامپزشک را برای شخصیت اصلی داستان برگزیده، اتفاق خوبی برای خانواده دامپزشکی است. اینکه نویسندگان به برخی مشکلات معیشتی و شغلی فارغ التحصیلان این رشته پرداخته اند هم قابل تقدیر است. اینکه نویسندگان فرصت مناسبی را برای آشنایی بیشتر مخاطبین با این طبقه تحصیلکرده و زحمتکش ایجاد کرده اند هم ستودنی است. اما، اما فرصتسوزی بزرگی هم کرده اند. چه بسا با کمی تامل، تحقیق و مشورت بیشتر می توانستند از پتانسیلهای این حرفه به نحو هوشمندانه بهره برداری نمایند که هم در ارتقای سطح کیفی و کشش دراماتیک قصه تاثیر مثبتی داشته باشد و هم بتواند موقعیتهای طنز نقادانه و نه تمسخرکننده بیشتری ایجاد نماید. همانطوریکه برای خلق یک مامور نیروی انتظامی در نگارش یک فیلمنامه و تولیدآن با مرجع مربوطه (موسسه ناجی هنر) دهها مکاتبه و مشاوره میکنند و در بیشتر مواقع یک کارشناس فنی هم دارند، ایکاش ..... !!!!!
4. اما شاید پخش این سریال تلنگری هم به مسئولین و صاحبان سرمایه حوزه دامپزشکی باشد که نقش مشارکت در تهیه و تولید فیلمها و سریالهای داستانی، مستند، آموزشی و... با کیفیت و استانداردهای قابل قبول را جدی بگیرند. بر کسی پوشیده نیست که تنوع، جذابیت و بکر بودن فعالیتهای حوزه دامپزشکی از یک سو و نیاز تهیه کنندگان تولیدات بصری دولتی و خصوصی به سوژهها و فضاهای جدید برای جذب مخاطبین بسیار مهم است. مخاطبینی که در عصر رقابتی رسانه ای و ارتباطات نوین دیجیتالی به عنوان یک گیرنده پیام، می توانند کانال و پیام دهنده خود را در ثانیه ای تغییر دهند.