توضیحات معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی کشور درباره مطلب «مرگ و میر پرندگان در میانکاله و سؤالات دامپزشکان از دکتر ماکنعلی» (+پی‌نوشت حکیم مهر)

حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی:‌ معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی کشور در پاسخ به مطلب منتشر شده در پایگاه خبری تحلیلی حکیم مهر با عنوان «مرگ‌ومیر پرندگان در میانکاله و سؤالات دامپزشکان از دکتر ماکنعلی: زمانی برای درس گرفتن»، توضیحاتی را ارائه داد.

 «دکتر علی‌صفر ماکنعلی» در گفت‌وگو با حکیم مهر، با تاکید بر اینکه در خصوص این نوشته بدون نام و بعضاً جهت‌دار و مغرضانه نکاتی وجود دارد که همگان باید از آن مطلع باشند، گفت: «این متن که نویسنده محترم بدون امضا آن را بازنشر کرده‌اند، دقیقاً یک متن تخصصی بوده که بنده در راستای ارتقای دانش همکاران به روش self exercise study به دکتر اسدی معاونت سلامت خوزستان برای ترجمه دادم. یعنی در واقع خود ما قبلاً این متن را به طور کامل در اختیار دوستان گذاشته بودیم و ایکاش حق مطلب را ادا می‌کردند و بیان می‌کردند که کپی-پیست از سایت سازمان دامپزشکی کشور.»

وی ادامه داد: «نکته دوم این است که صحبت‌هایی که بنده در رابطه با بحث بوتولیسم کردم، منطبق بر تجربیات بین‌المللی و بررسی‌های همه‌جانبه به‌عمل آمده و اصول و کتب علمی بوده و به هیچ‌وجه در هیچ جا مطرح نکردم که در بحث کالبدگشایی دارای این علائم است، بلکه بنده اعلام کردم که این رخداد بهداشتی دارای تابلوی کالبدگشایی مشخصی نیست و علائم پاتونومیک هم ندارد، بلکه علائم آن صرفا علائم خفه شدن است.»

معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی کشور در ادامه گفت: «ضمنا ما یک نشست یک‌روزه تحت عنوان نشست تخصصی بررسی رخداد بوتولیسم در تالاب میانکاله خواهیم داشت که همگان می‌توانند در آن شرکت کنند و ما در آنجا به همه سوالات و ابهامات پاسخ خواهیم داد و همانند نشست سال ۹۶ برای واکسیناسیون آنفلوانزای فوق حاد پرندگان، مفصل ذهن افراد دارای ویژگی‌های خاص را روشن می‌کردم؛ همان‌هایی که بدون هیچ منطق و مرجعی موضوعاتی پراکنده مطرح می‌کردند.»

ماکنعلی تصریح کرد: «در رابطه با چگونگی مدیریت رخداد بوتولیسم در میانکاله بر اساس اصول بررسی همه‌جانبه رخداد بهداشتی، ما چند محور عملیاتی را به کار گرفتیم؛ محور اول تحت‌عنوان محور عملیات رصد، پایش و جمع‌آوری اطلاعات در منطقه میانکاله به اضافه اقدامات پیش‌دستانه بود. ما تیم‌هایی را داشتیم که وظیفه آنها جمع‌آوری اطلاعات، جمع‌آوری لاشه پرندگان تلف شده، جمع‌آوری پرندگان مریض، ثبت اطلاعات بالینی، و ثبت اطلاعات کالبدگشایی، نمونه‌برداری و ارسال نمونه به آزمایشگاه بود.»

وی خاطرنشان کرد: «محور دوم عملیات، ارسال نمونه به آزمایشگاه مرجع ملی بیماری‌های طیور برای بررسی بیماری‌های فرامرزی بود؛ کمااینکه دو بیماری نیوکاسل و آنفلوانزا از ۱۴ بیماری در دنیا، بیماری‌های فرامرزی در طیور هستند که مستندات منفی بودن این دو بیماری موجود است.»

ماکنعلی افزود: «جالب است بدانید بعضی افراد که در راستای منافع ملی حرکت مناسبی انجام نمی‌دهند، خارج از اخلاق و روش اداری نمونه‌هایی دور از چشمان ما به موسسه رازی بردند و نتایج نمونه‌ها در موسسه‌ای که بایستی قواعد اداری را رعایت می‌کردند، همگی منفی بودند؛ پس هیچ ابهامی در منفی بودن آنفلوانزا و نیوکاسل وجود ندارد.»

معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی کشور ادامه داد: «محور سوم عملیات، انجام آزمایش‌های تخصصی در آزمایشگاه مرجع ملی و مطالعات کاربردی سازمان دامپزشکی کشور برای بحث فلزات سنگین و خواص فیزیکی شیمیایی آب بود. محور چهارم آزمایشگاه مرکزی انستیتو پاستور ایران که تنها ازمایشگاه مرجع برای بوتولیسم است و نتیجه آن هم مثبت شد و این سند هم موجود است؛ همچنین بررسی سیانید‌ها و ارگانوفسفرها در آزمایشگاه مرکزی و مرجع خراسان رضوی بود که نتایج همگی منفی و موجود است.»

وی با بیان اینکه مهمترین محور، محور تجزیه و تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده و طراحی الگوریتم برای رسیدن به نتیجه قطعی در سازمان دامپزشکی کشور بود، گفت: «بر اساس این محورها در قالب یک بررسی همه جانبه، ضمن منتفی کردن بیماری‌های فرامرزی، سموم و آلاینده‌ها، تمامی عواملی را که می‌توانند باعث مرگ و میر بالا شوند، بر اساس یک روش کاملاً تخصصی بررسی کردیم و به این نتیجه قطعی رسیدیم  که علت این رخداد، بوتولیسم بوده و در کوتاه‌ترین زمان ممکن در حدود یک هفته، اقدامات لازم انجام گرفته است.»

ماکنعلی تصریح کرد: «البته ما در یک مکاتبه رسمی اعلام کردیم که به مدت ۱۰ تا ۱۴ روز بایستی رصد و پایش برای بررسی تلفاتی که قبلاً ممکن است اتفاق افتاده و جمع‌آوری نشده باشد، ادامه یابد. کمااینکه در منطقه میانکاله با حدود ۶۸ هزار هکتار وسعت، ممکن است در روزهای آینده هم تعدادی تلفات مربوط به گذشته را جمع آوری کنیم.»

وی در پایان گفت: «مقاله منتشر شده دقیقاً ترجمه دفترچه راهنمای بوتولیسم پرندگان است که توسط سازمان دامپزشکی کشور هفته گذشته ترجمه و بر روی وبسایت سازمان قرار گرفته است؛ ای‌کاش نویسنده مقاله به این مسأله اشاره و حداقل حق ترجمه را حفظ می‌کرد.»

پی‌نوشت حکیم مهر:

در ابتدا لازم می‌دانیم از معاونت محترم بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی کشور به خاطر سعه صدر و توضیحات مبسوط و سریعشان تشکر نماییم. مسلماً ارائه دیدگاه‌های فنی و تخصصی گوناگون و پرسش‌های مختلف درباره موضوعات روز دامپزشکی (ازجمله رخداد میانکاله) و همینطور پاسخ مسئولان مرتبط سازمان، می‌تواند گامی مهم برای ارتقاء دامپزشکی کشور محسوب شود و اتفاقاً یکی از رسالت‌های مهم پایگاه خبری- تحلیلی حکیم مهر به عنوان رسانه تخصصی دامپزشکی، فراهم آوردن چنین بستری می‌باشد.

مسلماً حکیم مهر همان‌گونه که طی سال‌های اخیر نشان داده است، همواره حامی و پشتیبان سازمان دامپزشکی کشور برای دستیابی به اهداف عالیه خود و ارتقاء بهداشت و سلامت جامعه بوده و خواهد بود.