یوزهای در اسارت یعنی دلبر، کوشکی و ایران در میان انتقادات فراوان از تهران به سمنان منتقل شدند.
به گزارش حکیم مهر به نقل از پایگاه خبری دیده بان محیط زیست ایران، بزرگترین انتقادی که کارشناسان محیط زیست به این پروژه داشتند این بود که انتقال یوزها به سمنان، بخشی از تمرکز، توجه و توان محیط زیست این استان را از حفظ آخرین زیستگاه زادآور یوز در کشور یعنی مجموعه حفاظتی توران منحرف نموده و به پروژه تکثیر در اسارت یوز معطوف میسازد. انتقادی که کاملا بهجا بوده و زوایای آن بهمرور نمایان میشود.
طبیعی است که با انتقال یوزها به توران بخشی از نیروی انسانی و امکانات مجموعه ذخیرهگاه زیستکره توران و مجموعه محیط زیست سمنان درگیر نگهداری و حفاظت از یوزهای در اسارت شده و از حفظ زیستگاه و یوزهای وحشی بازبماند.
از رفتار و گفتار مسئولان اداره کل حفاظت محیط زیست استان سمنان نیز میتوان پیبرد که حفاظت از یوز و زیستگاهش در سایهی پروژهی تکثیر در اسارت قرار گرفته است.
چندی قبل مدیر کل محترم حفاظت محیط زیست سمنان در توئیتی اظهار داشتهاند که: «وقتی تعداد جمعیت یک گونه در طبیعت از ۵۰ فرد کمتر شد آن گونه از نظر IUCN انقراض یافته تلقی میشود و تنها راهکار باقیمانده جمعآوری تمام افراد باقیمانده آن گونه از طبیعت و نگهداری و تکثیرشان در اسارات است.»
صحبتهای آقای عبدوس در این رابطه اشتباه و اطلاعات ارائه شده توسط ایشان نادرست است. در هیچیک از گایدلاینها و منابع اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) چنین موضوعی مطرح نشده است. از نظر این اتحادیه تا زمانیکه حتی یک فرد از گونهای در طبیعت باقیمانده است آن گونه در طبقهبندی منقرض شده (extinct) قرار نمیگیرد.
همچنین طی روزهای اخیر دامپزشک و کارشناس بیماریهای حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست استان سمنان در مصاحبهای با خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) اظهار داشته است: «تلههای زندهگیری یوزپلنگ نر برای کمک به زادآوری یوزپلنگ انتقالی به استان سمنان از پارک پردیسان تهران با نام «ایران» در محدوده پارک ملی توران نصب شد.»
اقدام برای زندهگیری یوزهای وحشی از طبیعت آنهم بوسیله قفسهای فلزی با استفاده از طعمه و مکانیسمی مشابه تلهموش، خطایی بزرگ برای محیط زیست کشور است که بروز خسارتی جبرانناپذیر برای وضعیت بحرانی یوزپلنگ آسیایی را بهدنبال دارد.
زندهگیری و خارج نمودن یوز از زیستگاه طبیعی با توجه به جمعیت بسیار کم و شکنندهی این گونه هیچ توجیه علمی و منطقی نداشته و اقدامی بسیار خطرناک بهشمار میرود.
تلههایی که به این منظور طراحی و ساخته شده، کاملا ناایمن و مرگبار است.
در صورتیکه یوزِ وحشی درون این تلهها گرفتار شود بهشدت دچار استرس شده و قطعا آسیب جدی به خودش وارد میکند.
آیا مسئولان محیط زیست استان سمنان فکر کردهاند اگر یوز مادهای که چند توله دارد درون این تله گرفتار شود چه سرنوشتی در انتظار یوز مادر و تولههایش خواهد بود؟ آیا تلهها قابلیت تشخیص جنسیت داشته و فقط یوزهای نر را جذب و گرفتار میکنند؟
این در حالی است که پیش از این معاون محترم محیط طبیعی و مدیرکل محترم دفتر حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست، صراحتا بحث زندهگیری یوز از زیستگاه طبیعی را تکذیب نموده و مخالفت خود را با این موضوع اعلام کرده بودند.
امیدواریم پیش از بروز خسارتهای جبرانناپذیر و صرف وقت و انرژی در مسیرها نادرست و بدون بازگشت، همه توان و ظرفیت محیط زیست در سازمان و استان سمنان معطوف به حفظ زیستگاه و اندک باقیمانده جمعیت یوز در طبیعت شده و اقدامات غیر کارشناسی در رابطه با یوزپلنگ متوقف شود.
قطعا میبایست برای حفظ ذخیره ژنتیکی، انجام تحقیقات و تولیدمثل یوزپلنگ آسیایی برنامهریزی و اقدامات اساسی صورت گیرد اما تکثیر در اسارت با هدف نجات نسل یوز آسیایی پروژهای بی نتیجه است چراکه حتی اگر یوزها در اسارت تولیدمثل کنند، تولههای متولد شده در اسارت، قابلیت زندگی و بقا در طبیعت را نخواهند داشت.
بنابراین با توجه به اثبات زادآوری یوز در توران، (مشاهده خانواده پنج فردی یوز در تاریخ ۹۹/۲/۲۵) حفظ زیستگاه و اندک جمعیت باقیمانده در طبیعت، مهمترین و تنها راه نجات یوزپلنگ آسیایی است.