حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: «شرکتهای دارویی از داروخانههای دامپزشکی چک قبول نمیکنند اما داروخانهها از دامداران چکهای مدتدار گرفته یا قرار است که بگیرند»؛ این را عضو هیات مدیره کانون انجمنهای صنفی داروخانههای دامپزشکی سراسر کشور به حکیم مهر میگوید و ادامه میدهد: «خیلی از دامداران یا چک نمیدهند یا اگر هم چک آنها برگشت بخورد، مراحل شکایت پروسهای بسیار زمانبر است که اغلب وصول نمیشود و چنانچه وصول شود، باعث کاهش ارزش پول داروخانه میشود. در حال حاضر به خاطر این موضوع ارزش دارایی داروخانهها به شدت افت کرده است.»
«دکتر عباس نعمتالله» به پیشنهاد خود مبنی بر اینکه از داروخانههای موجود برای ایجاد مجتمعهای درمانی و بیمارستانها استفاده شود، اشاره و تصریح میکند: «از این طریق میتوان تعامل بین داروخانهها و مراکز درمانی را افزایش داد تا بسیاری از مشکلات موجود حل شود.»
حکیم مهر: آقای دکتر، تاثیر تحریمها و همچنین شیوع ویروس کرونا بر فعالیت داروخانههای دامپزشکی سراسر کشور از نظر میزان فروش، تنوع داروها و کیفیت محصولات چگونه بوده است؟
کرونا از نظر اقتصادی همه فعالیتها را تحت تاثیر قرار داده است. قیمت همه محصولات، از نهادهها و دارو گرفته تا سایر مواد چند برابر شده اما گوشت، شیر و سایر محصولات دامی گران نشده است. قطعاً دامداران در بازپرداخت تعهدات خود به مشکل برمیخورند. کسانی که به داروخانهها بدهکار بودند، نمیتوانند بدهی و دین خود را پرداخت کنند. از طرفی فروش آنها نیز به علت گرانی کم شده و بسیاری از دامداران توان بازپرداخت وجه داروهای مصرفی فارم خود را ندارند. به طور خلاصه تاثیر تحریم و کرونا منفی بوده است و از تمام جهات صنعت دامپروری و مرغداری و تمام مشاغل وابسته منجمله داروخانهها را تحت تاثیر قرار داده است.
حکیم مهر: خیلی از داروخانههای دامپزشکی، مخصوصاً آنهایی که در حوزه داروهای طیور فعالیت میکنند، محصولات خود را بهصورت چکی میفروشند و این عمل بهصورت عرف در آمده است که متاسفانه خیلی اوقات منجر به برگشت خوردن چکها، متواری شدن خریدار و سوخت شدن پول آنها میشود. چه راهکاری برای حل این معضل پیشنهاد میکنید؟
در حال حاضر شرکتها محصولات خود را به ما به صورت نقدی میفروشند. عملاً از زمانی که ارز دولتی داروها برداشته شده، داروها گران شده یا قرار است گران شود. شرکتها از ما چک قبول نمیکنند اما ما از دامدارانی که به آنها دارو داده بودیم، چکهای مدتدار گرفتهایم یا قرار است که بگیریم. خیلی از آنها یا چک نمیدهند یا اگر هم چک آنها برگشت بخورد، مراحل شکایت مشمول پروسهای زمانبر میشود و ارزش پول ما کاهش پیدا میکند. در حال حاضر به خاطر این موضوع و عدم فروش دارو به قیمت روز، ارزش دارایی داروخانهها به شدت افت کرده است. یعنی داروخانهدار هر آنچه را که فروخته و در قبال آن چک گرفته، الان دیگر نمیتواند جایگزین آن کند. مثلا اگر یک داروخانهدار از یک نوع دارو ۱۰۰ واحد فروخته باشد، باید با پول آن ۳۰ واحد بخرد. لذا ارزش ریالی آنها پایین آمده است و انبار داروخانهها کوچک شده است.
حکیم مهر: راهکار پیشنهادی شما برای حل این معضل چیست؟
پیشنهاد من این است که فروش به شکل نقدی و به قیمت روز انجام شود؛ چون خریدهای ما نقدی است، فروش ما هم نقدی باشد که بتواند جبران خسارتهای ممکن را بکند.
حکیم مهر: آیا بازار کشش این راهکار را دارد؟
البته که خیلی از مشتریها وقتی ببینند فروش به شکل نقدی است، از دست میروند، اما به نظر من باید بین بد و بدتر، بد را انتخاب کرد.
حکیم مهر: برخی کلینیسینها از فروش داروی بدون نسخه توسط برخی همکاران داروخانهدار گلایه دارند. چه راه حلی برای این موضوع پیشنهاد میکنید؟ با توجه به نسبت بالای داروخانهها به کلینیکها و بیمارستانهای دامپزشکی، آیا عملاً صرفاً فروش دارو با نسخه، کفاف دخل و خرج داروخانه را میدهد؟
در این خصوص پیشنهادی کلی در زمینه ویرایش شیوهنامهها به سازمان دامپزشکی دادیم. پیشنهاد این بود که از داروخانههای موجود برای ایجاد مجتمعهای درمانی استفاده کنند، یعنی بتوانیم از این طریق تعامل میان داروخانهها و مراکز درمانی را بالا ببریم تا مشکل فروش داروی بدون نسخه حل شود. همانطور که ممکن است عدهای از داروخانهها بدون نسخه دارو بفروشند، عده ای از کلینیسینها هم هستند که دارو میفروشند. این یک معضل کلی است.
اگر بخواهیم به صورت کلیتر به قضیه نگاه کنیم، ما در سطح اول یک واردکننده و تولیدکننده داریم؛ در سطح بعدی پخشهای سراسری، سپس پخشهای استانی، در سطوح پایینتر داروخانهها و در انتها کلینیسینهایی که تجویز میکنند و دامدارانی که مصرفکننده هستند. در تمام این چرخه امکان خروج دارو از مسیر قانونی وجود دارد؛ از واردکننده و تولیدکننده گرفته تا آخرین حلقهی این زنجیره که کلینیسین میباشد. یک قسمت از مشکلات هم میتواند فروش بدون نسخه توسط داروخانهها باشد که البته به نظر میرسد درمانگران غیرمجاز و فروش داروهای مجاز و غیرمجاز توسط قاچاقچیان دارو و عرضهکنندگان غیرمجاز دارو و همچنین فروش دارو در فضای مجازی مشکلی بسیار بزرگتر باشد. به نظر من اگر بحث فنی اصلاح امور مطرح است، چنانچه درمانگران غیرمجاز کنترل شوند، تا ۷۰ درصد معضل کلینیسینها حل میشود.
حکیم مهر: اشاره کردید که طرح پیشنهادی را به سازمان دامپزشکی کشور دادید؟
همانطور که میدانید شیوهنامهها از طرف سازمان دامپزشکی ابلاغ و اجرای آن توسط سازمان نظام دامپزشکی صورت میگیرد. طرح اصلاحی ما به هر دو ارگان ارجاع شده، مبنی بر اینکه در شیوه نامهها سازوکاری در نظر گرفته شود که از داروخانههای موجود برای ایجاد مجتمعهای درمانی استفاده شود. همین طرح باعث کاهش فروش دارو بدون نسخه میگردد و همچنین با راهاندازی نسخه الکترونیک، معضل فروش بدون نسخه که فکر نمیکنم بیشتر از ۲۰ تا ۳۰ درصد معضل دارویی کشور باشد، به همین طریق حل شود.
به نظر من در اینجا باید ردههای بالاتر را کنترل کنند. شرکتهای بزرگی که اسم آن را تحت عنوان اینتگریشن در قالب فروش مستقیم شرکتها به دامداریها و مرغداریهای بزرگ آوردند. اینهاست که عملاً حجم عمدهای از چرخهی دارویی را شامل میشود. یک دامداری یا گاوداری کوچک که داروی بدون نسخه میگیرد، از نظر فراوانی و حجم دارو آن قدر نیست که الان بهعنوان معضل در کشور مطرح میشود.
حکیم مهر: آيا از پیشنهاد شما استقبال شد؟
هنوز سومین ویرایش شیوهنامه نهایی نشده است و باید منتظر ماند و دید که نتیجه آن چه میشود.
حکیم مهر: برخی فارغالتحصیلان جوان دامپزشک، از وجود انحصار در صدور پروانه داروخانههای دامپزشکی و بالا بودن بیش از حد امتیاز تاسیس گلایه دارند. نظر شما در این زمینه چیست؟
در همه مشاغل حوزه دامپزشکی، معضل بزرگ ما پذیرش بیرویه دامپزشک است که این وظیفه را دانشگاه آزاد و خیلی از دانشگاههای دولتی به عهده گرفتند و تعداد فارغالتحصیلانی را که ایجاد میکنند، بیش از نیاز و شاید بتوان گفت ۱۰ برابر نیاز کشور است. این افراد وقتی فارغالتحصیل میشوند، به دنبال کار میگردند و همه آنها توقع دارند که داروخانه یا کلینیک راهاندازی کنند. آنها هم که از قبل در این رستهها شاغل بودند، باید به نوعی حفظ شرایط کنند. خود شما گفتید که داروخانهها بدون نسخه میفروشند؛ حال فرض کنید که تعداد دیگری به این داروخانهها اضافه شود. اینکه چاره مشکل نیست. اول باید از ورود بیرویه دانشجو جلوگیری شود و در مناطق محروم یا کمتر توسعه یافته، از طریق تاسیس یا تجمیع داروخانهها و کلینیکها و مجتمعهای درمانی ایجاد اشتغال کرد.
حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.
اگه یه جوالدوز به همسایه میزنید یه سوزن هم به خودتون بزنید، بد نیست...