تب برفکی، بیماری بسیار عفونی و واگیر دام است که به لحاظ شدت خسارات اقتصادی، یکی از موانع اصلی در تامین بهداشت و تولید دام و فرآورده‌های دامی محسوب می‌شود.
به گزارش حکیم مهر به نقل از ایسنا، تب برفکی یا بیماری دهان و پا یک بیماری عفونی و گاهی کشنده ویروسی است که موجب بیمار شدن حیوانات زوج سم، از جمله گاو اهلی و اعضای خانواده گاوسانان می‌شود. عامل بیماری در ابتدا به مدت دو تا سه روز تب شدید ایجاد کرده و متعاقبا تاول‌هایی در داخل دهان و روی پا ظاهر می‌شود که ممکن است پاره شده و موجب لنگش حیوان شود.
تب برفکی؛ طاعون صنعت دامداری
این بیماری بسیار واگیردار است و قطرات آیروسل دفع شده از حیوان آلوده، تماس با تجهیزات دامداری، غذا، وسایل نقلیه، البسه آلوده و حیوانات شکارچی اهلی و وحشی موجب گسترش بیماری می‌شود. این بیماری به عنوان طاعون برای صنعت دامداری محسوب می‌شود. کنترل بیماری منوط به واکسیناسیون، مراقبت شدید نقل و انتقال حیوانات، قرنطینه کردن حیوانات مبتلا، اعمال محدودیت در خرید و فروش حیوانات و گاهی معدوم کردن میلیون‌ها راس دام است.
گاو، گاومیش، گوسفند، بز، خوک، گوزن و آهو به بیماری تب برفکی حساس هستند. فیل، جوجه‌تیغی و لاما نسبت به بیماری مقاومت بیشتری داشته و در صورت ابتلا علایم خفیف بروز داده و بیماری را به حیوانات دیگر منتقل نمی‌کنند و انسان نیز به ندرت به این بیماری مبتلا می‌شود.
ویروس عامل بیماری نوعی پیکورنا ویروس و عضو شاخص جنس آفتوویروس است. عفونت زمانی اتفاق می‌افتد که ذرات ویروسی به داخل سلول میزبان راه پیدا کند. سپس ویروس سلول میزبان را مجبور به تولید هزاران کپی از خود می‌کند که نهایتا با انهدام سلول ذرات ویروسی در خون رها می‌شود. این ویروس اشکال متغیری دارد و همین موضوع تأثیر واکسیناسیون را با اشکال روبه‌رو می‌کند.
علایم بیماری تب برفکی چیست؟
علایم مشخصه این بیماری در گاو شامل تب بالا، کاهش شدید تولید شیر، بی‌اشتهایی و افسردگی شدید، تشکیل وزیکول‌های حاوی مایع سروزی و شفاف در مخاط دهان، زبان و بالشتک دندانی و نیز ناحیه تاج سم و فضای بین انگشتی است. این وزیکول‌ها به راحتی پاره می‌شود و ناحیه زخمی بر جای می‌گذارد که اگر در ناحیه پا باشد منجر به لنگش شدید و اگر در ناحیه دهان باشد منجر به ریزش شدید بزاق و اشکال در تغذیه و در نتیجه کاهش شدید وزن حیوان و تولید شیر می‌شود.
این زخم‌ها در مدت یک هفته رو به بهبودی رفته و در گوسفند و بز نیز علایم مشابه گاو وجود دارد ولی شدت علایم خفیف‌تر بوده و فقط ضایعات شدید در ناحیه پا منجر به لنگش حیوان می‌شود. اگرچه میزان شیوع بیماری به صد درصد نیز می‌رسد ولی میزان تلفات آن در دام‌های بالغ تا ۲ درصد و در دام‌های جوان تا ۲۰ درصد است. علت عمده تلفات در گوساله‌ها و بره‌ها نیز التهاب عضله قلب و بروز آریتمی‌های قلبی است. همچنین از عوارضی که پس از ابتلا به تب برفکی بر جای می‌ماند، می‌توان به سقط جنین، ورم پستان، اختلال تنفسی همراه با له‌له زدن، رشد بیش از حد پوشش بدن، کاهش تحمل به گرما و دیابت ملیتوس اشاره کرد.
واکسیناسیون دام‌ها، مهم‌ترین راهکار جلوگیری از تب برفکی
مهم‌ترین اقدام برای جلوگیری از شیوع ویروس تب برفکی به عنوان یکی از زیان‌بارترین بیماری‌های دام، واکسیناسیون به‌موقع و منظم با استفاده از واکسن موثر است که در همین رابطه رئیس اداره دامپزشکی شهرستان خرمدره می‌گوید: تب برفکی از بیماری‌های ویروسی در حیوانات زوج‌سم است که در صورت مهار نشدن می‌تواند خسارت اقتصادی سنگینی به دامداری‌ها وارد کند.
«مهدی حیدری» با بیان اینکه با توجه به سیاست‌های دامپزشکی، امسال تغییراتی در مورد نحوه واکسیناسیون دام‌ها اعمال شده است، اظهار می‌کند: با توجه به این سیاست، یک‌سوم جمعیت دامی کل کشور که شامل دام‌های عشایری و مدیریت کانون بیماری است، به‌صورت رایگان و مابقی نیز به‌صورت بهادار با بهره‌گیری از ظرفیت بخش خصوصی انجام می‌شود.
وی با بیان اینکه هزینه این واکسیناسیون به حدی نیست که دامداران نگران آن باشند، تصریح می‌کند: قیمت واکسن بر حسب دوز آن متغیر بوده و در مقایسه با قیمت دام مبلغ بسیار ناچیزی است.
این مسئول با تاکید بر اینکه در روستاها، اهالی می‌توانند به صورت همگانی درخواست واکسیناسیون دهند، یادآور می‌شود: این امر علاوه بر اینکه سبب کاهش هزینه‌های واکسیناسیون می‌شود، مدیریت بهتر واکسن را نیز در پی دارد، زیرا یک واکسن پس از باز شدن دو تا سه ساعت قابلیت مصرف دارد.
وی با تاکید بر اینکه خوشبختانه در سه ماهه دوم امسال، هیچ گزارشی از بیماری تب برفکی در ایت شهرستان نداشتیم، بیان می‌کند: واکسیناسیون تب برفکی با همکاری بخش خصوصی در فاز نخست بهاره انجام شده و در فاز دوم نیز نیازمند همکاری دامداران هستیم.
رئیس اداره دامپزشکی خرمدره با اشاره به اینکه دامپزشکی آمادگی برگزاری کلاس‌های ترویجی و اطلاع‌رسانی به دامداران برای مبارزه با این بیماری با همکاری دهیاران و شوراهای اسلامی را دارد، می‌افزاید: متاسفانه در برخی از روستاها شاهد همکاری نکردن برخی از اهالی هستیم.
حیدری با تاکید بر اینکه تب برفکی یک بیماری ویروسی بوده و از سرعت انتقال بالایی برخوردار است، خاطرنشان می‌کند: به دامداران توصیه می‌شود از خرید دام از سایر نقاط کشور به‌ویژه از مناطق مرزی جدا خودداری کنند؛ چراکه یکی از دلایل اصلی ورود این بیماری، دام‌های قاچاق است.
واکسن های با کیفیت باید وارد کشور بشه 
