یک هفته است که هکتار به هکتار جنگل توسکستان در میان شعلهها خاکستر میشود و نیروهای امدادی موفق به مهار کردن آتش نشدهاند. این میان خطر نابودی منحصر به فردترین گونههای گیاهی و حیوانی، باعث نگرانی دوستداران محیط زیست شده است.
به گزارش حکیم مهر به نقل از رکنا، یک هفته تمام است که آتش، جنگلهای توسکستان را خاکستر میکند و باقدمتترین و مهمترین گونههای گیاهی را به نابودی میکشاند. سرخدار یکی از گونههای این رویشگاه است که گرچه از عصر یخبندان جان سالم به در برده است اما معلوم نیست چه سرنوشتی در این آتشسوزی پیش رو دارد. مهار نشدن این آتش باعث فرار و آوارگی بسیاری از حیوانات شده است. هراس اسب های فراری از آتش به حدی بوده است که نیروی های محیط زیست نتواستند آنها را به منطقهای امن هدایت کنند.
پیش بینی می کردیم رویشگاه های جنگلی شمال آتش بگیرد
«محمد درویش»، فعال محیط زیست در رابطه با آتش سوزی جنگلهای توسکستان گفت: ما از اول هم پیش بینی میکردیم که اگر رویشگاههای جنگلی شمال آتش بگیرد چون انبوهی جنگلها زیاد است، احتمال این که بتوان آن را خاموش کرد خیلی کم است. ما با یک پاییز خشک روبرو هستیم و چون بارندگی کم است آتشسوزیها به جنگلهای شمال رسیده است.
درویش در رابطه با آمادگی سازمان محیط زیست ونهادهای مربوطه در برابر آتش سوزیهای جنگلی گفت: با توجه به این که ما به صورت تخصصی یگان هوایی اطفا حریق نداریم و پرسنلی که برای این کار آموزش دیده باشد به اندازه کافی وجود ندارد، طبیعی است که چنین اتفاقی بیفتد.
کلانتری اعتقادی به سرمایه گذاری برای اطفا حریق رویشگاه های جنگلی ندارد
محمد درویش افزود: رییس سازمان محیط زیست صراحتا میگوید که سرمایه گزاری برای اطفا حریق در رویشگاههای جنگلی توجیه اقتصادی ندارد. وقتی که رییس سازمان محیط زیست چنین حرفی را میزند افق این که ما شاهد این باشیم که روزی بالاخره صاحب یک یگان اطفا حریق میشویم خیلی تیرهتر و ناامیدکننده تر میشود. یک موقع هست که مسئولین سازمان طبیعت پیگیر این مطالبات هستند ولی میگویند که دولت همراهی نمیکند. الان وضعیت به شکلی است که خود آن ها هم پیگیر نیستند. رییس سازمان محیط زیست میگوید که این آتش سوزی های جنگلها دلایل طبیعی دارد، خودش رخ میدهد و خودش هم خاموش میشود. درصورتی که توسکستان رویشگاه یک گونه منحصر به فرد یعنی سرخدار است که پایه های پانصد ساله دارد و الان در حال سوختن است و احتمال این که بتوان آن را جبران کند واقعا بعید است.
آوارگی و نبرد برای حیواناتی که آتش به آنها زده است
محمد درویش با اشاره به آسیبهایی که به حیوانات در آتش سوزی جنگلها وارد میشود گفت: در آتش سوزی حیوانات دچار تنش میشوند و هنگام فرار نمیتوانند تولههایشان را با خود ببرند و پرندهها هم تخمهایشان را جا میگذارند. وقتی آن ها از منطقه خود وارد منطقه غریبه میشوند درگیریهای زیادی برایشان بوجود می آید. حیوانات موقع فرار مجبوراند از جاده ها عبور کنند و احتمال مرگشان بیشتر میشود. از طرفی نزدیک به سکونتگاه های انسانی میشوند ممکن است شکار شوند. این تنشها منجر به نابودی شان میشود. وقتی هم که به قلمروی قبلی خود برمیگردند چون همه چیز سوخته است غذا برایشان وجود ندارد. این تنشی است که تا دو سال ادامه پیدا میکند.
پرندگان می میرند و مقابله با آفات کشاورزی کاهش می یابد
این فعال محیط زیست اظهار کرد: هرقدر که این آتشسوزیها بیشتر باشد توان تولید اکسیژن، میزان و تعدیل اقلیم کاهش پیدا میکند. تفاوت دمای شب و روز افزایش پیدا میکند. آشیان سازی کم میشود و در نتیجه جمعیت پرندگان کم خواهد شد و نهایتا میزان مقابله پرندگان با آفات کشاورزی پایین میآید.
محمد درویش درمورد این که چقدر از این آتشسوزیها غیرطبیعی است، گفت: گزارش سازمان جنگل ها میگوید که 90 درصد آتشسوزیهایی که در عرصههای جنگلی کشور رخ میدهد عمدی است. از این 90 درصد هم بخشی از آن ناشی از رفتارهای ناآگاهانه مردم است. مثلا یک ته سیگار روشن توی رویشگاه پرت میکنند یا آتشی در جنگل روشن میکنند و کامل خاموش نمیکنند. اما گاهی هم ناشی از اختلاف دو دامدار یا کشاورز است یا این که میخواهند درخت ها را هرس بکنند که سایه کمتری باشد علف بیشتری تولید بکنند. یا این که کاه و کلش باقی مانده مزرعه را آتش میزنند و این آتش به جنگل سرایت پیدا میکند.
آتش افروزان در جنگل ها را مجازات نمی کنند
درویش در پاسخ به این که تا چه حد مجازاتی که برای آتشسوزیهای عمدی در نظر گرفته شده است میتواند بازدارنده باشد، گفت: اگر که سفت و سخت بگیرند میتواند خیلی بازدارنده باشد. اگر جریمهها درست و دقیق وضع شود و متخلفین به موقع و سزاوارانه جریمه شوند، مثل همه جای دنیا میتواند بازدارنده باشد. اما متاسفانه این اتفاق نمی افتد.