دام یا چهارپایان اهلی یا احشام به مجموعه حیوانات چهارپایان اهلی گفته میشود که در دامداریها یا مزرعهها برای مصرف خوراکی و پوشاکی و کمک در کار، پرورش داده میشوند. پرورش دامها به خاطر بدست آوردن سود و منفعت و استفاده از محصولات آنها میباشد که در تقسیمبندیهای مدرن دامداری زیر مجموعه کشاورزی محسوب میگردد. از زمانهای دور از زمانی که بشر از کشاورز به شکارچی گردآورنده تبدیل شد به دامداری نیز میپرداخت.
به گزارش حکیم مهر به نقل از دریا نیوز، شمیل یکی از روستاهای استان هرمزگان است که در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۵۴۸/1نفر (۳۵۸خانوار) بودهاست. شغل مردم این روستا دامداری و کشاورزی بوده در حال حاضر مهمترین دغدغه مردم روستای شمیل ، حضور یک دامپزشک در پست دامپزشکی روستا است تا بتوانند به دام ها رسیدگی کند. بهداشت مناسب و روشهای صحیح دامداری از مهمترین راههای پیشگیری از بروز بیماریهای دامی و مشترک بین انسان و دام است اما آگاه بودن دامداران از این شیوهها در پیشگیری از بیماریها نقش بسزایی دارد.
بیماریهای دامی میهمان نام آشنای دامدارانی است که همواره با بهداشت نامناسب متضرر میشوند که این بیماریها علاوه بر زیانهای بهداشتی، خسارتهای فراوانی به سرمایههای دامی کشور وارد میکند . یکی از دامداران روستای شمیل در گفتگو با خبرنگار دریاگفت: شبکه دامپزشکی شهرستان پست دامپزشکی را در روستا شمیل تاسیس کرده است که این پست مجهز و دارای امکانات دامپزشکی است، اما حدود یک سال است که پست دامپزشکی فاقد دامپزشک است.
زمانی که به این نهاد مراجعه می کنیم می گویند: قرار داد دامپزشک قبلی به اتمام رسیده است در پی آن هستیم که یک ردیف استخدامی بگیریم و نیرو جذب کنیم . وی افزود: جذب نیرو زمان بر است.
در این فصل از سال تلفات دام بسیار زیاد است بسیاری از دامداران با شروع فصل پاییز و زمستان به علت سرد شدن هوا روش نگهداری دام ها را تغییر داده و آنها را در آغل و اصطبل های كاملا مسقف نگهداری می كنند كه این روش از عوامل بیماری زا است. به علت تراكم بالای دام در این فضاها انتقال عوامل بیماری زا از دام های بیمار به دام های سالم سریعتر صورت می گیرد كه اگر دامدار به موقع اقدام نكند موجب فراگیری بیماری در دام ها خواهد شد.
وی بیان کرد: طی چند سال گذشته از دامداران حمایت مطلوب به عمل نیامده است، علاوه بر این خشکسالی، گران شدن علوفه و افزایش مخارج نگهداری دام در کنار سودآوری پایین آن و قیمتهای دستوری موجب شده تا بسیاری از دامداران نسبت به حذف دام مولد خود اقدام کنند. دامداران به روش سنتی عمل می کنند و اطلاعات کافی در مورد بیماری ها و نگهداری دام ندارند .
دام ها دارای بیماری های مختلفی می شوند از مهمترین این بیماریها که میتواند باعث فلج شدن صنعت دامداری شود میتوان به بیماریهای سل گاوی، تب برفکی، بروسلوز، طاعون نشخوارکنندگان کوچک، هاری، آنتروتوکسمی ( زهره درد یا سرخ روده ) و تب خونریزی دهنده کریمه کنگو نام برد.آموزش به موقع و صحيح به دامداران عامل اصلي كنترل انواع بيماري هاي دامي است با توجه به اهميت موضوع، اداره دامپزشكي استان به صورت مستمر باید كارگاه هاي آموزشي براي دامداران برگزار كند.
این دامدار گفت: روستائیان برای دارو و درمان دام های خود باید با دادن هزینه های سنگینی از قبیل کرایه و انتقال دام به شهر به نزد دامپزشکان و کلینیک های دامپزشکی بیایند که به نوعی بیماری را از روستا به شهر منتقل می کنند که باتوجه به شیوع انواع بیماری این نیز جای تعجب دارد. دام ها که زبان ندارند که با اولین نشانه های بیماری اظهار کنند که مریض هستند زمانی دامدار متوجه می شود که دام مریض است که دام زمین گیر شده و در حال تلف شدن است دامدار که نمی داند مشکل دام چیست و دامپزشک است که تشخیص می دهد زمانی که با دامپزشک صحبت می کنیم می گویند دام را به شهر منتقل کنید. دامی که یک میلیون تومان قیمت آن است اگر بخواهیم به شهر ببریم باید 300 الی 400 تومان هزینه کرایه تا شهر را بپردازیم و 200-300 تومان برای ویزیت و دارو هزینه کنیم و درصد زنده ماندن دام هم بسیار کم است و ممکن است این مریضی را به دیگر دام ها منتقل کرده باشد نمی توانیم برای هر دام هزینه های هنگفت را پرداخت کنیم.
در آخر وی بیان کرد: ما از مسئولین تقاضا داریم در بحث ترویج و پیشگیری از بیماری دام به دامداران آموزش های لازم را دهند وارائه برنامه هاي آموزشي بايد مورد توجه جدي قرار گيرد شناخت بيماري هاي دامي، راه هاي پيشگيري و مقابله با آن و نيز ذبح دام به صورت بهداشتي به همراه سم پاشي و به دور نگاه داشتن جايگاه دام از محيط هاي آلوده از جمله مسائل مهمي هستند كه دامداران، به ويژه در روستاها بايد به آن توجه جدي داشته باشند.
از مهمترین راههای پیشگیری از بیماری واکسیناسیون حیوانات مانند سگهای خانگی، سگهای نگهبان و افرادی که با حیوانات سرو کار دارند است. که در روستا این کار انجام نمی شود امیدواریم با اقدام جهادی مسئولین دامپزشکی را در محل مستقر کنند تا از تلف شدن بیشتر دام ها جلوگیری شود چرا که ساختمانی از اموال بیت المال ساخته شده است و در حال تخریب است و چه بهتر است که اهالی این روستا بتوانند از این امکانات استفاده کنند.