حکیم مهر - در حالیکه طبق برنامه پنجم توسعه یارانه شیر باید پرداخت میشد و هر ساله میزان آن کمتر از سال قبل نمیبود تا میزان مصرف سرانه به میانگین جهانی برسد، از 15 تیرماه با حذف یارانه 500 میلیارد تومانی اختصاصا یافته به شیر، ظرفیت تولید این محصول 30 تا 50 درصد کاهش و مصرف سرانه شیر و دیگر محصولات لبنی نیز کم شده است.
در حالی که طبق برنامهی چهارم توسعه باید سرانه مصرف شیر به میانگین جهانی (دو برابر میزان فعلی) میرسید، این برنامه محقق نشد و به برنامهی پنجم توسعه موکول گردید، اما امسال به عنوان اولین سال برنامهی پنجم یارانهی شیر قطع شد که این امر باعث افزایش قیمت شیر خام و دیگر محصولات لبنی شده است.
به گفته مجید علیداد ـ رییس اتحادیهی لبنی ـ در پی افزایش قیمت شیر خام و محصولات لبنی و حذف یارانهی شیر قدرت خرید مردم کاهش یافته که در این میان ظرفیتهای تولید شیر خام در کشور30 تا 50 درصد خالی شده است.
وی تصریح کرد: مصرف شیر در برخی استانها 20 تا 30 درصد و در برخی استانها همچون همدان50 درصد کاهش یافته است.
علیداد اظهار کرد: قرار بود یارانهی شیر در قالب شیر مدارس و ارگانهای اجتماعی پرداخت شود، که هیچ خبری از این شیوهی پرداخت یارانه نیست. همچنین قرار بود یارانهی شیر به علوفه و خوراک دام اختصاص یابد که قیمت شیر خام کاهش یابد اما قیمت خوراک دام روزافزون رو به افزایش است و هیچ یارانهای پرداخت نشده است.
چندی پیش سخنگوی کارگروه تحولات اقتصادی اعلام کرد که یارانهی شیر به صورت نقدی دیگر پرداخت نخواهد شد.
همچنین قرار بود 300 میلیارد تومان در قالب تسهیلات به صنایع لبنی و 300 میلیارد تومان به دامداران برای تامین نقدینگی پرداخت شود، اما این مبلغ هم پرداخته نشده است.
میانگین مصرف سرانهی شیر در جهان 160 کیلوگرم و در کشورهای پیشرفته 350 کیلوگرم است، در حالی که این میزان در کشورمان 80 کیلوگرم بوده که طبق برنامهی چهارم توسعه دو برابر میشده و به سرانه مصرف جهانی میرسیده است.
کما اینکه اکنون نه تنها این میزان سرانه در کشور ما محقق نشده، بلکه ظاهرا رو به کاهش است و برخلاف آن در جهان مصرف سرانهی شیر رو به افزایش است. لذا کشور با وجود تولید سالانهی بیش از 9 میلیون تن شیر خام و خودکفایی در تولید و داشتن ظرفیت خالی برای تولید بیشتر با کاهش تولید و مصرف سرانه شیر مواجه شده است.
به عقیده کارشناسان این کاهش مصرف زنگ خطری برای سلامت جامعه محسوب میشود، چرا که با کاهش مصرف شیر بیماریها و هزینههای درمان افزایش مییابد، کما اینکه تاکنون طبق گفتهی کارشناسان سلامت و بهداشت میانگین قد جوانان کشورمان روبه کاهش است و میانگین عمر افراد نیز 20 سال کم شده است.
با توجه به این موارد و نیز ضرورتهای طرح هدفمندی یارانهها، بهنظر میرسد برای دستیابی به شرایط مطلوب، اتخاذ تصمیمهای مکمل و همهجانبهنگرتری ضروری است.