حمایت کامل خود و مجموعه نظام دامپزشکی را از مسئولین فنی بهداشتی اعلام می‌دارم

حکیم مهر: رئیس سازمان نظام دامپزشکی جمهوری اسلامی ایران با حضور در برنامه زنده تلویزیونی نوزی از شبکه سلامت سیما به برخی شبهات مطرح شده از سوی هموطنان درخصوص سلامت و کیفیت گوشت و فرآورده های خام دامی و نیز اجرای مفاد برخی برنامه‌ها و اهداف سازمان نظام دامپزشکی در این خصوص پاسخ گفت.

به گزارش حکیم مهر به نقل از روابط عمومی و امور بین الملل سازمان نظام دامپزشکی، مشروح گفت و گوی «دکتر شکیبا» مجری دامپزشک برنامه نوزی و «دکتر حامد زارعی» رئیس سازمان نظام دامپزشکی به شرح ذیل می‌باشد:

 دکتر شکیبا مجری برنامه: جناب دکتر، ممنون از اینکه دعوت برنامه نوزی را پذیرفتید، بسیاری از بینندگان ما این سوال را مطرح می‌نمایند که آیا گرانی‌ها بر کیفیت و سلامت گوشت مورد استفاده در سبد غذایی مردم تأثیرگذار است؟ یا بعضاً شنیده می‌شود که از گوشت حیوانات دیگری در مراکز تهیه غذا مورد استفاده قرار می‌گیرد که البته در اینجا بحث کشتار غیر مجاز دام که در واقع یکی از دغدغه‌های مهم مردم و مسئولین هست مطرح می‌شود، پاسخ شما در این خصوص چیست؟

 دکتر زارعی: ضمن تشکر از شما و دست اندرکاران برنامه خوب نوزی، بله شما به نکته مهمی اشاره کردید، می‌توان گفت؛ با احوالاتی که به خصوص پس از حذف ارز ترجیهی رخ داد که البته این امر باید نیز اتفاق می‌افتاد، به شایعات درخصوص سلامت گوشت دامن زده شد.

پاسخ به این سوال از چند منظر قابل بیان است، در وهله اول اینکه اگر بخواهیم این مسئله را کلی در نظر بگیریم، باید بگویم که مردم عزیز نباید نگران امنیت مواد غذایی و پروتئینی جامعه با منشأ دامی باشند و گمان نبرند که یک طیف گسترده‌ و وسیعی از ناامنی و عدم سلامت در هر یک از خریدهای روزانه آنها وجود دارد.

و اما از منظر دوم باید اذعان داشت که یک سری دستورالعمل و ضوابط بهداشتی در اماکن مختلف تولید و فرآوری مواد غذایی پروتئینی و کشتارهای مربوطه تحت نظر سازمان محترم دامپزشکی کشور حاکم هست که رعایت آن برای افرادی که زیر نظر سازمان نظام دامپزشکی در این زمینه مشغول فعالیت هستند الزامی است و به طور مداوم توسط مسئولین ذی‌ربط رصد و کنترل می‌شوند که طبیعتاً محصولاتی که از این طریق به دست مصرف کننده می‌رسد سالم و به دور از هرگونه نگرانی است.

اما منظر سوم که خودتان هم بدان اشاره کردید مقوله مهم کشتار غیر مجاز دام در کشور ما مطرح هست که به آن اصلاحاً کشتار کنار خیابانی هم اطلاق می‌شود و نمونه بارز آن کشتار دام در حاشیه شهرها و مناطق روستایی کشور و یا کشتار به مناسبت‌های مختلف و در مکان‌های غیراستاندارد است که خب نظارتی هم بر آن حاکم نیست.

 البته برای جلوگیری از این ادامه این روند، ستاد خوب و کارایی به همت مسئولین امر در سازمان دامپزشکی کشور شکل گرفته است که به جد این مسأله را مورد پارزیابی و نظارت قرار داده‌اند.

نکته قابل ذکر در بحث کشتار غیر مجاز و در اصطلاح خیابانی این است که در اذهان و باور مردم عزیز گوشت تازه ذبح شده دارای کیفیت به مراتب بهتری است از این رو شاهد هستیم در برخی مراکز و به خصوص رستوران‌ها، دامی در لحظه ذبح و گوشت آن سریعاً مورد استفاده قرار می‌گیرد که متأسفانه اینجا دیگر نمی‌شود اطمینان خاطری نسبت به سالم بودن آن داشته باشیم.

دکتر شکیبا: بعضاً مشاهده می‌کنیم که هنگام سفر و طبیعت گردی، برخی سودجویان دامی را ذبح و به بهانه تازه بودن حتی به قیمت بالاتری به مردم عرضه می‌کنند که به این ترتیب آن مدت زمان لازم برای نگهداری گوشت پس از کشتار در یخچال نگهداری شود رعایت نمی‌شود. لطفا در این خصوص نیز توضیحاتی ارائه بفرمایید.

  دکتر زارعی: خب باید به مردم عزیز کشور خاطر نشان سازیم که گوشت بلافاصله پس از ذبح نیازمند طی کردن مدت زمانی برای مصرف است که این مسئله هم از لحاظ بهداشتی و هم از لحاظ افزایش کیفیت بسیار حائز اهمیت است چراکه گوشت پس از کشتار دارای انقباضات عضلانی است که در اصلاح به آن جمود نعشی می‌گویند که در این هنگام ساختاری سفت دارد اما با طی شدن مرحله پیش سرد از این وضعیت خارج شده و ترد و نرم می‌شود.

 و اما نکته بسیار مهم دیگر در این فرآیند که مردم عزیز کشورمان باید بدانند این است که با قرار داده شدن گوشت در یخچال در مدت زمان ۲۴ ساعت پس از ذبح، بسیاری از عوامل بیماری زای گوشت از بین رفته و غیر فعال می‌شوند مانند عامل بیماری زای تب خونریزی دهنده کریمه کنگو که متأسفانه باعث فوت چند نفر از هموطنانمان عزیزمان در چند وقت اخیر بر اثر ابتلا به آن شده است.

 دکتر شکیبا: آقای دکتر حالا که بحث گوشت قرمز مطرح شد لطفا در خصوص گوشت‌های یخ زده وارداتی که بسیار مورد سوال مردم در برنامه ما بوده است نیز توضیحاتی ارائه بفرمائید که اصولا باید با گوشت یخ زده چکار کرد؟ آیا باید یخ آن باز شود سپس مورد استفاده قرار گیرد یا اینکه آیا می‌توان گوشت یخ زده را به صورت چرخ کرده مورد استفاده قرار داد یا خیر؟

 دکتر زارعی: فرآیند تولید گوشت منجمد هم مانند سایر فرآورده‌ها پروتکل های بهداشتی خاص خود را دارد، در واقع گوشتی که به شکل یخ زده در دسترس همگان قراردارد چه تولید داخل باشد و چه خارجی، تمامی موازین بهداشتی در مورد آن رعایت شده و منع مصرف آن به هر صورتی وجود ندارد.

دکتر شکیبا؛ نگرانی‌هایی در اقشار جامعه در خصوص رستورانها و وعده غذایی عرضه شده توسط آنها وجود دارد. در اخبار چند روز اخیر هم شنیده شد که تخلفاتی مبنی بر استفاده از گوشت سایر حیوانات شامل تک سمی‌ها صورت گرفته، ما چه تضمینی و یا امنیتی می‌توانیم در این خصوص به مردم عزیزمان بدهیم که در هنگام صرف غذا در رستورانها نسبت به گوشتی که مورد مصرف قرار می‌گیرد اطمینان خاطر داشته باشند؟

 دکتر زارعی: در مورد اخبار این چند روز اخیر و استفاده از گوشت تک سمی‌ها در خوراک باید عرض کنم که نه واقعا این طور نیست بلکه مبحث مورد اشاره موضوع کشتار غیر مجاز دام بوده است که متأسفانه بدین شکل در بین مردم بازتاب پیدا کرد، البته نه اینکه هیچ موردی از تخلف را شاهد نباشیم، بلاخره هر جا که روند کاری در جریان باشد افراد سودجو و متخلف هم حضور دارند اما عدد و رقم این تخلفات در سطحی نیست که موجبات نگرانی و دغدغه مردم را فراهم سازد.

آسودگی خاطر مردم نسبت به وعده غذایی که از محلی تهیه می‌کنند و یا از مراکزی محصولات پروتئینی می‌خرند ابتدا به مسئولین امر یعنی متولیان مربوطه در حوزه دامپزشکی و وزارت بهداشت برمی‌گردد، در .واقع این امر در گرو فعالیت مسئولین فنی بهداشتی است که پروانه فعالیت و تأیید صلاحیت آنان توسط سازمان نظام دامپزشکی انجام می‌شود.

در آیین نامه نظارت بهداشتی دامپزشکی که قانونگذار آن را مصوب و ابلاغ نموده است بر الزام حضور و فعالیت یک ناظر و مسئول فنی بهداشتی در تمامی اماکن دامی اعم از واحدهای پرورش، تولید، نگهداری و نیز مراکز فرآوری  و تولید محصولات غذایی با منشأ دامی تأکید شده است که البته مسئولین فنی بهداشتی می‌بایست توسط سازمان نظام دامپزشکی تأیید صلاحیت شده و این سازمان بر روی فعالیت حرفه‌ای آنان نظارت دارد. در واقع عرضه دام و فرآورده های دامی بدون تأیید و نظارت مسئول فنی بهداشتی قابل عرضه به بازار نخواهد بود.

پس اگر مردم عزیز ما خرید خود را چه به شکل غذای آماده و چه به شکل محصول خام پروتئینی دامی از مراکز معتبر و دارای مجوز تهیه نمایند قطعا دغدغه‌ای نباید داشته باشند چرا که در داخل چرخه شبکه بهداشتی دامپزشکی کشور مشکلی وجود ندارد.

اما در خصوص تهیه غذای گرم از رستوران باید به اعتبار مراکزی که به آن مراجعه می کند دقت نمایند. به طور مثال هنگامی که قیمت گوشت قرمز و یا مرغ مشخص است و ملاحظه می‌شود که در  فلان رستوران و یا مرکز تهیه غذا یک وعده غذایی مثلاً کباب و یا جوجه کباب به قیمت پایینتر از نرخ منطقی بازار عرضه می شود درمی‌یابیم که قطعا اینجا مورد و مشکلی وجود دارد که بنده در همینجا از هموطنانمان عزیزمان خواهش میکنم که از صرف غذا و خرید از چنین مراکزی قطعا خودداری نمایند.

دکتر شکیبا: آیا دامپزشکی نظارتی بر این مراکز دارد؟ بحث ارزانی وعده غذایی یک طرف ماجرا است اما آیا نظارتی هم بر روی مسئول فنی بهداشتی مربوطه به منظور جلوگیری از بروز خطاهای احتمالی اعمال می‌شود؟ آیا قطع ارتباط مالی آنها با کارفرمایان رعایت می‌شود؟  در مراکز خرید و عرضه گوشت و مرغ چه ابزارهای بازدارنده ای برای شما وجود دارد؟ و چه تمهیداتی قابل پیش‌بینی است، آیا این نظارتها کامل و به اندازه کافی بازدارنده هست یا خیر؟

 دکتر زارعی: امروزه به منظور نظارت بر آن دسته از فروشگاه‌ها و مراکزی که محصولات خام دامی عرضه می‌شود چه قبل از طبخ و یا بعد از طبخ، بازرسین سازمان محترم دامپزشکی کشور و بخش خصوصی دامپزشکی به عنوان مسئولین فنی بهداشتی و هم مجموعه وزارت بهداشت یک مجموعه بین شبکه‌ای را تشکیل داده‌اند که از این طریق گزارش‌های تخلفات از طریق بازرسین ما به دستگاه قضا و یا نیروی انتظامی ارجاع می‌شود که اینها در مجموع عوامل بازدارنده محسوب می‌شوند.

ذکر این نکته اینجا ضروری است که با تمام اتفاقات مثبت و فعالیت‌های خوبی که در حوزه فعالیت سازمان دامپزشکی صورت گرفته و قطعا در آینده نیز ارتقا خواهد یافت اما در حال حاضر انتظارات از سازمان دامپزشکی بسیار بالا رفته است، تکالیف قانونی بسیار زیادی برای این سازمان تعریف شده است اما با اختیارات بسیار محدود، در واقع انتظاراتی که از سازمان دامپزشکی وجود دارد به هیچ وجه با داشته های آن سازمان همخوانی ندارد که این امر باید به صورت اصلاح در قانون آن برقرار شود.

پیشنهاد بنده در این خصوص که عهده دار مسئولیت سازمان نظام دامپزشکی به عنوان یک سازمان غیردولتی هستم این است که با در نظر گرفتن تمام موارد و حوزه‌هایی که درگیر آن هستیم مانند صدور پروانه‌ها، تأیید صلاحیت‌ها، آموزش و سایر امور صنفی اما می‌توان به عنوان متولی بخش خصوصی کمک شایانی به حل این معضلات داشته باشیم.

واگذاری امور قابل واگذاری به نظام دامپزشکی یکی از جمله این موارد است، مثلاً می‌دانیم که بر روی گوشتی که به شکل خام و یا وعده غذایی در سبد مصرف مردم قرار میگیرد، آزمایشاتی به منظور پایش و رصد تقلبات و ارزیابی کیفیت در آزمایشگاه‌ها انجام می‌شود که این فرآیند میتواند توسط آزمایشگاه‌های بخش خصوص انجام شود که اتفاقا بسیار خوب و کارآمد هم هستند.

 در کل بخش خصوصی دامپزشکی ما ظرفیت انجام ممیزی‌ها را دارند ‌و می‌توانند به خوبی در این خصوص ایفای نقش نمایند.

امروزه شما ملاحظه می‌کنید که در هر دستگاه و تشکیلات حاکمیتی یک امور کلی وجود دارد و یک سری واگذاری ها مانند دفاتر پلیس به علاوه 10، دفاتر خدمات قضایی و پیشخوان دولت که از سیستم حاکمیت جدا شده و به بخش خصوصی واگذار شده اند اما تابع اختیارات و وظایف دستگاه اصلی هستند که این امر می‌تواند در حوزه دامپزشکی هم اتفاق بیفتد.

 دکتر شکیبا: و به عنوان سوال آخر تصمیمات جدید شما برای انجام بهینه تر امور سازمان نظام دامپزشکی در  حوزه هایی از قبیل نظارتها، تایید صلاحیت ها آموزش و نوآموزی و سایر موارد چیست؟

 دکتر زارعی: در مدت زمان کمتر از دوماهی که از حضور بنده در رأس این سازمان می‌گذرد، برنامه‌های تحولی بسیار زیادی را در تمامی عرصه‌ها پیگیری نموده و یا در حال برنامه ریزی هستیم، هم در اصلاح ساختاری و اداری و هم در زمینه تکالیفی که بر دوش این سازمان قرار دارد که یکی از مهمترین این اقدامات در حوزه تأیید صلاحیت مسئولین فنی بهداشتی و نظارت بر آنها است که ما برای آنها برنامه ویژه‌ای از حیث آموزش و نو آموزی در نظرگرفته ایم.

جا دارد بنده در اینجا حمایت کامل خود و مجموعه نظام دامپزشکی را از مسئولین فنی بهداشتی عزیز که واقعا جانانه در فضاهایی که آلودگی شدیدی دارد مشغول به کار هستند اعلام دارم، متأسفانه در همین ماه گذشته همکار عزیزی را به خاطر ابتلا به تب کریمه کنگو از دست دادیم.

در کل برنامه‌ریزی‌های مطلوب درخصوص آموزش دانش‌آموختگان جوان به منظور کسب مهارت و تجارب حرفه‌ای برای ورود آنان به بازار کار درحال انجام است تا باری از روی دوش کارفرمایان عزیز برداشته شود تا با خیال راحت و آسوده به امر تولید بپردازند که موجبات رشد و توسعه اقتصادی کشور و در نهایت آرامش خاطر مردم عزیز کشور را فراهم خواهد ساخت.