طرح خروج کلینیک‌های دامپزشکی از سطح شهر، منطقی و کارشناسی نیست/ تشریح نقش برجسته دامپزشکان در کنترل بیماری کووید-۱۹

حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: «تصور افرادی که تصمیم به خروج کلینیک‌های دامپزشکی از سطح شهر گرفتند، این است که به واسطه وجود این کلینیک‌ها نگهداری از حیوانات خانگی در جامعه زیاد شده و مسائلی از قبیل تهاجم فرهنگی، سگ گردانی  و... را مطرح می‌کنند، در صورتی که این قضیه برعکس است.» این را عضو کمیته تخصصی بهداشت و سلامت مواد غذایی سازمان نظام دامپزشکی به حکیم مهر می‌گوید: «اگر تعمیرگاه خودرو در کشور زیاد شود، منجربه افزایش تعداد خودروها نمی‌شود بلکه چون تعداد خودرو زیاد می‌شود، افرادی آموزش می‌بینند و تعمیرگاه تاسیس می‌کنند.»

«دکتر آراسب دباغ‌مقدم» تصریح می‌کند: «شاید این افراد تصور می‌کنند که حیوانات خانگی و حیوانات مزرعه در یک کلینیک و یک بیمارستان پذیرش می‌شوند، در صورتی که به هیچ وجه به این شکل نیست. لذا به نظر نمی‌رسد که این تصمیم منطقی و کارشناسی باشد و متاسفانه می‌توان گفت که مثل بسیاری از تصمیمات دیگری که در کشور گرفته می‌شود، ذی‌نفعان در آن دیده نشدند.»

از نظر او در کل کشور وقتی پاندمی کووید-۱۹ آغاز شد، بسیاری از همکاران دامپزشک در بخش‌های مختلف در جلوگیری از آن نقش داشتند: «شاید مردم به صورت عام این افراد را نمی‌شناسند، کمااینکه وقتی عنوان دکتر کنار اسم فردی می‌آید، به خصوص اگر آن شخص در حوزه‌ بهداشت و پیشگیری و مراکز تحقیقاتی کار ‌کند، شاید بسیاری از هموطنان ما ندانند که او یک دکتر دامپزشک است.»

حکیم مهر: آقای دکتر، اخیرا طرحی در بعضی شهرهای کشور درحال اجراست که متعاقب آن به کلینیک‌های دامپزشکی فشار می‌آورند که از مرکز شهر به سمت حومه جابه‌جا شوند. از نظر شما وجود کلینیک‌های دامپزشکی در داخل شهر، چه کمکی به کاهش شیوع بیماری‌هایی از جمله هاری می‌کند؟

متاسفانه دیدگاه‌ها نسبت به این موضوع مناسب نیست. تصور افرادی که این تصمیمات را می‌گیرند، این است که به واسطه وجود کلینیک‌های دامپزشکی در سطح شهر، نگهداری از حیوانات خانگی در جامعه زیاد شده و مسائلی از قبیل تهاجم فرهنگی، سگ گردانی و... را مطرح می‌کنند، در صورتی که این قضیه برعکس است. کمااینکه اگر تعمیرگاه خودرو در کشور زیاد شود، منجر به افزایش تعداد خودروها نمی‌شود بلکه چون تعداد خودرو زیاد می‌شود، افرادی آموزش می‌بینند و تعمیرگاه تاسیس می‌کنند. قضیه کلینیک‌های دامپزشکی و نگهداری از حیوانات خانگی هم مانند همان خودرو و تعمیرگاه است. به هر حال مقوله نگهداری از حیوانات خانگی نسبت به گذشته و مثلا زمانی که بنده نوعی فارغ‌التحصیل شدم، بسیار تغییر کرده است. من در حال حاضر نزدیک به ۲۵ سال است که در حرفه دامپزشکی مشغول هستم، هر چند تخصص من بهداشت عمومی و مواد غذایی است و کار بالینی نمی‌کنم. زمانی که من فارغ‌التحصیل شدم، در مثلا منطقه‌ای که ما زندگی می‌کردیم، شاید کلا دو خانه بودند که از حیوان خانگی نگهداری می‌کردند. اما الان در آن منطقه بعضی از خانه‌ها هستند که بیش از دو حیوان خانگی دارند. یعنی در منطقه‌ای که شاید در کل آن دو حیوان خانگی وجود داشت، الان در هر خانه‌ آن می‌توانید یک حیوان را پیدا کنید و در بعضی از خانه دو تا سه حیوان خانگی زندگی می‌کنند.

بحث دیگر این است که شاید فکر می‌کنند حیوانات خانگی و حیوانات مزرعه در یک کلینیک و یک بیمارستان پذیرش می‌شوند، در صورتی که به هیچ وجه به این شکل نیست. همان‌طور می‌دانید اینها دو تخصص مختلف هستند و بنابراین اگر مثلا در یک منطقه‌ای از تهران یا شهرهای بزرگ، بیمارستان دامپزشکی داریم، این بیمارستان‌ها معاینه حیوانات خانگی را به عهده دارند نه حیوانی مثل گاو، اسب، گوسفند و... قطعا همکاران ما برای اینکه به مزارع و محل‌های پرورش و نگهداری از حیوانات مزرعه‌ نزدیکتر باشند، خودشان به خارج از شهر می‌روند. این مقوله از زمان قدیم وجود داشته که درمانگران یا همکاران فعال ما در بخش دام‌های بزرگ، به درمان اسب، دام‌های مزرعه و... می‌پردازند، اما آن بخشی که داخل شهرها هستند، در حوزه حیوانات خانگی فعالیت می‌کنند. حیوان خانگی هم اسمش روی خودش و شامل حیوانی است که در خانه نگهداری می‌شود.

تنها دستاورد انتقال کلینیک‌های دامپزشکی به بیرون از شهر این است که یک هزینه‌ بابت رفت و آمد به صاحب دام و یک هزینه‌ به همکار ما تحمیل می‌شود که هر روز باید حدود ۳۰ کیلومتر از منزل خود به خارج از شهر برود. لذا به نظر نمی‌رسد که این تصمیم منطقی و کارشناسی باشد و متاسفانه می‌توان گفت که مثل بسیاری از تصمیمات دیگری که در کشور گرفته می‌شود، ذی‌نفعان در آن دیده نشدند.

حکیم مهر: منظور از ذی‌نفعان چه کسانی هستند؟

صاحبان دام و همچنین همکاران دامپزشک ما هستند. در کدام یک از مجامعی که چنین تصمیمی در آن گرفته شده، از همکاران یا از نمایندگان صنف و یا تعدادی از شهروندان ما دعوت شده که حضور داشته باشند؟ به هر حال کسی که سگ یا گربه نگهداری می‌کند نیز شهروند این کشور و هموطن ماست. آیا از اینها دعوت و از آنها سوال شده که خانم یا آقایی که سگ یا گربه نگهداری می‌کنید، آیا مایل هستید ۵۰ کیلومتر رانندگی کنید و به خارج از شهر بروید؟ مسلما جواب آنها منفی خواهد بود. در کشور ما تصمیماتی گرفته می‌شود که ذی‌نفعان در آن نقشی ندارند و این هم یکی از آن تصمیمات است.

حکیم مهر:‌ آقای دکتر، گذشته از بحث انتقال کلینیک‌های دامپزشکی به خارج از شهر، از نظر شما نقش دامپزشکان در ارتقای سلامت و بهداشت با تاکید بر بیماری کووید-۱۹ چیست؟ 

در کل کشور وقتی پاندمی کووید-۱۹ آغاز شد، بسیاری از همکاران ما در بخش‌های مختلف در جلوگیری از آن نقش داشتند. شاید مردم به صورت عام این افراد را نمی‌شناسند، کمااینکه وقتی عنوان دکتر کنار اسم فردی می‌آید، به خصوص اگر آن شخص در حوزه‌ بهداشت و پیشگیری و مراکز تحقیقاتی کار ‌کند، شاید بسیاری از هموطنان ما ندانند که او یک دکتر دامپزشک است. من همکاران زیادی را در انستیتو رازی، انستیتو پاستور، آزمایشگاه‌ها‌ی خصوصی یا آزمایشگاه‌های دانشگاهی و مراکز تحقیقاتی می‌شناسم که جزو اولین کسانی بودند که آزمایش‌های کرونا را راه‌اندازی کردند و جزو افتخارات این کشور هستند. همینطور در بخش تولید و تحقیقات واکسن، چه در انستیتو رازی که همکاران دامپزشک ما مستقر هستند و چه در انستیتو پاستور و در سایر مراکز، باز همکاران دامپزشک ما نقش داشتند.

همچنین در کمیته‌های علمی این بیماری در سطح وزارت بهداشت و به خصوص کمیته علمی اپیدمیولوژی کرونا، تعداد زیادی از همکاران ما حضور و نقش دارند. وقتی این افراد در صفحه تلویزیون ظاهر می‌شوند، عنوان آنها را دکتر فلانی اپیدمیولوژیست معرفی می‌کنند، در صورتی که عموما پایه درسی این آقای دکتر اپیدمیولوژیست، دامپزشکی بوده و بعدا تخصص اپیدمیولوژی یا سایر تخصص‌های مرتبط با مبارزه با بیماری‌های واگیر را گرفتند.

لذا من فکر می‌کنم که همکاران دامپزشک ما هم دوشادوش سایر کارکنان گروه بهداشت و درمان در مبارزه با این بیماری نقش داشتند. اگر نگوییم به واسطه تحقیقاتی بودن، نقش آنها پایه‌ای‌تر بوده و اگر نگوییم نقش آنها گسترده تر بوده، اما می‌توانیم بگوییم که در حد سایر همکاران نقش داشتند.

حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.