دامپزشکان مجانی!

حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: افزایش بی‌رویه دانشکده‌های دامپزشکی در سال‌های اخیر و هجوم فارغ‌التحصیلان جویای شغل به بازار کار لرزان این رشته باعث شده که علاوه‌بر شعله‌ورتر شدن آتش بیکاری دامپزشکان، با نوع جدیدی از حقارت تحمیلی در میان این قشر فرهیخته روبرو شویم: «انجام کار مجانی!»

شاید به ذهن کمتر کارفرمایی خطور کند که به جای استخدام یک نیروی تمام‌وقت و پرداخت حقوق مناسب به او، اقدام به جذب نیروهای موقتی کند، از آنها به بهانه آزمایش به مدت دو ماه کار بکشد و سرانجام عذر آنها را بخواهد و به سراغ نیروی بعدی برود؛ اتفاقی که متاسفانه این روزها به یکی از ترفندهای رایج برخی بیمارستان‌ها و کلینیک‌های دامپزشکی تبدیل شده است.

اگر بحث آزمایش است، می‌تواند بین ۷ تا ۱۰ روز باشد نه دو ماه

یکی از دامپزشکان جوان و جویای کار در گفت‌وگو با حکیم مهر از مواجه شدن خود با تعدادی بیمارستان دامپزشکی‌ می‌گوید که آگهی استخدام برای نیروی تکنسین و... منتشر می‌کنند، اما این تمام داستان نیست: «زمانی که برای مصاحبه مراجعه کردم، متوجه شدم که چند نفر دیگر در صف مصاحبه هستند. بعد متوجه شدم که شرایط کار به این شکل است که می‌بایست بین ۴۰ تا ۶۰ روز به صورت رایگان کار و شیفت را به شکل کامل پر کنم و اصلا مشخص نیست که در کدام بخش قرار است کار کنم. در واقع ممکن است در بخش داروخانه، جراحی، داخلی و... کار کنم اما آنچه کاملا مشخص است این که در ازای این دو ماه کار، هیچ حقوقی دریافت نمی‌کنم و این رویه کاملا آزمایشی است. در صورتی که به اعتقاد من حتی اگر آزمایشی هم در کار است، می‌تواند بین ۷ تا ۱۰ روز باشد و اگر چنانچه این نیرو انتخاب شد، می‌بایست حقوق این ۱۰ روز هم به حساب او واریز شود. اگر هم انتخاب نشد و کار او برای آن جایگاه مناسب نبود، می‌تواند حذف ‌شود و نیازی به پرداخت نیست. اما دو ماه اصلا عددی منطقی نیست.»

متاسفانه خیلی از دامپزشکان این شرایط را می‌پذیرند

وی ادامه می‌دهد: «کارفرما یک آگهی برای جذب پنج نفر منتشر می‌کند و از این تعداد سه نفر به این شرایط راضی می‌شوند و به صورت ناخواسته در یک صف قرار می‌گیرند که نتیجه آن اصلا مشخص نیست. شاید نفر جلویی انتخاب شود و نفرات بعدی بیخود و بی‌جهت این دو ماه را هزینه می‌کنند و وقت و انرژی می‌گذارند و در آخر حتی اگر انتخاب هم شوند، حق‌الزحمه آن دو ماه محاسبه نمی‌شود. از نظر من که اصلا انتخابی در کار نیست و مثلا کارفرما از این طریق شش نفر را در سال می‌گیرد و هرکدام از این شش نفر، دو ماه هم که بخواهند بمانند، یک سال کامل شده و اصلا لزومی ندارد که برای این پوزیشن به کسی حقوق بدهند. دردناک آنجاست که خیلی‌ از افراد مخصوصا در تهران، به خاطر اینکه می‌خواهند کمی تجربه کسب کنند و به دنبال کار هستند و متقاضی زیاد است و کار کم، راضی می‌شوند که در این موقعیت قرار گیرند، اما خیلی غیرمنطقی است. چون اگر بحث آزمایش است، می‌تواند این مدت کوتاه‌تر باشد و بعد جبران شود. اگر هم کلا بحث آموزش است و آزمایشی در کار نیست و کارفرما به دنبال تعدادی نیروست که آنها را آموزش دهد، نیروها باید بپذیرند که به دوره آموزشی می‌آیند و نه استخدامی. در نهایت اگر هم افرادی راضی می‌شوند که در این شرایط قرار گیرند، صرفا در جهت اینکه آموزش ببیند، همین را برای آن فرد صاحب کار روشن کنند که من صرفا برای آموزش دیدن می‌آیم و قصد من استخدام شدن نیست که او متوجه شود فردی که می‌خواهد استخدام شود، حاضر نیست دو ماه آزمایش شود.»

خیلی از دامپزشکان جویای کار اعلام کردند که چنین تجربه‌ای را داشتند

این ماجرا آنجا دردناک‌تر می‌شود که می‌بینیم این تجربه صرفا منحصر به این یک شخص نیست و برای خیلی از دامپزشکان جوان اتفاق افتاده است. این دامپزشک اضافه می‌کند: «من این ماجرا را در پیج اینستاگرام خودم منتشر کردم و دیدم که خیلی‌ها در آنجا کامنت گذاشتند و اعلام کردند که این تجربه را داشتند. همچنین یک نظرسنجی درخصوص این تجربه منتشر کردم و بخش اعظم افرادی که در آن شرکت کردند، این تجربه را تایید کردند و تعدادی از آنها نیز به ذکر خاطرات خود پرداختند. هرچند که بعضی‌ها در گفتن برخی مسائل مقاومت می‌کردند اما تعدادی نیز تجربیات خود را تعریف کردند، مثلا اینکه خیلی‌ از کارفرمایان سابقه کار می‌خواهند، خیلی‌ها روزهای زیادی را برای آزمایش انتخاب می‌کنند و...»

کارورزی‌های رایگان دانشکده‌های دامپزشکی باعث شده دامپزشکان به کار مجانی عادت کنند

وی تصریح می‌کند: «مورد بعدی این است که این کارفرمایان از نیروی تازه فارغ‌التحصیل شده توقع تجربیات کاری‌ خیلی زیاد دارند. مثلا به بنده که تازه فارغ‌التحصیل شدم و سه سال سابقه کار دارم، می‌گفتند که اصلا سابقه‌ای نداری. یعنی کاملا تجربیات فرد را بی‌ارزش می‌کنند که به این موقعیت راضی شود. متاسفانه نمونه‌های این موارد کم نیستند. مثلا از سه جایی که من برای مصاحبه کاری مراجعه کردم، دو جا این شرایط را داشتند. خب بالاخره شخص راضی می‌شود که در یکی از این موقعیت‌ها قرار گیرد. خیلی‌ها عملا به خاطر فرسایشی که در این مصاحبه‌ها با آن روبرو شدند، راضی به این کار می‌شوند. به نظر من خیلی باید روی این مساله فرهنگ‌سازی شود تا دامپزشکان راضی به این موقعیت نشوند. البته در دوره‌های کارآموزی که ما در دوران تحصیل شرکت کردیم، هیچ مبلغی دریافت نمی‌کردیم و شاید همین مساله ملکه ذهن دانشجو و فارغ‌التحصیل شده که شاید کلا رسم همین است، در حالی که رسم این نیست. البته واقعا جاهایی هستند که یک هفته تا ده روز فرد را آزمایش می‌کنند و حتی اگر انتخاب نشد، به ازای آن یک هفته و ۱۰ روز، هزینه زحمات نیز پرداخت می‌شود.»

اگر حقوق‌ها وزارت کاری است، پس تعرفه دامپزشکی دیگر چیست؟‌

معضل دیگری که باعث سوء استفاده کارفرمایان از نیروهای تازه فارغ‌التحصیل دامپزشکی شده، پرداخت حقوق بر مبنای حداقل حقوق وزارت کار است. یکی دیگر از دامپزشکان تازه فارغ‌التحصیل در این خصوص به حکیم مهر می‌گوید: «متاسفانه با اینکه تعرفه‌های خدمات دامپزشکی به صورت رسمی اعلام می‌شود و رقم پایینی هم نیست، اما اصلا حقوق‌ها بر اساس تعرفه نیست و طبق حداقل حقوق وزارت کار محاسبه می‌شود. چیزی که من در تعرفه می‌بینم با وزارت کار فرق دارد. بنده برای مصاحبه کاری شغل تکنیسینی به یک بیمارستان دامپزشکی رفته بودم و فکر می‌کنم که از هفت روز هفته، شش روز را باید شیفت می‌ایستادم. سه روز شیفت صبح و سه روز شیف شب، به این معنا که کار ما ساعت سه و نیم صبح تمام می‌شد. تازه اگر بعد از دو ماه کار آزمایشی قبول می‌شدم و نفرات جلویی انتخاب نمی‌شدند، حقوق وزارت کار دریافت می‌کردم. چرا؟ مگر تعرفه‌های دامپزشکی متفاوت نیست؟ چرا باید با حقوق وزارت کار پیش برویم؟ این حقوق حتی برای تکنیسین هم غیرمنطقی است، کمااینکه همان تکنسین می‌تواند دانشجو یا فارغ‌التحصیل دامپزشکی باشد.»

وی اضافه می‌کند: «حتی در مورد مسئولین فنی هم به همین شکل است، همکارانی که سابقه کمتری دارند یا مصاحبه کمتری رفته‌اند، به این ارقام راضی می‌شوند و باعث می‌شوند که اگر پنج نفر هستیم و برای مصاحبه رفتیم، منی که آن وسط می‌خواهم خلاف مسیر حرکت کنم، حذف شوم. در حالی که حرف من غیرمنطقی نیست و می‌گویم که حقوق را خیلی کم در نظر گرفته‌اید. جالب است که همین مبحث را با یکی از رؤسای بیمارستان‌های دامپزشکی در میان گذاشتم و گفتم شما در ازای این حجم از کار، حقوق وزارت کاری پرداخت می‌کنید که خیلی کم است. ایشان گفتند که انگار شما به اندازه کافی در مصاحبه شرکت نکرده‌اید. این جمله خیلی زشت بود.»

خود دامپزشکان چقدر مقصر هستند؟

سؤالی که در اینجا مطرح می شود این است که خود دامپزشکان در این مسیر نادرست چقدر مقصر هستند؟ این دامپزشک معتقد است که نسبت تقصیرات ۶۰ به ۴۰ به سمت دامپزشکان است، کمااینکه تا زمانی که هستند نیروهایی که با این شرایط کنار بیایند، برخی صاحبین کار و مشاغل نیز این اجازه را به خود می‌دهند که چنین خواسته‌هایی را داشته باشند و آنها را خیلی بی‌ادبانه و حق به جانب مطرح کنند: «در این زمینه حتما باید فرهنگ‌سازی شود. اینکه رؤسایی که در این موقعیت هستند و این‌قدر آزادانه و حق به جانب عمل می‌کنند، یک مقدار بازخواست شوند. به هر حال خود آنها هم روزی دانشجو بودند و تازه فارغ‌التحصیل شده بودند و شاید صاحب کار نبودند و کارمند بودند، لذا باید مقداری نوع نگاه از بالا به پایین خود را تغییر دهند.»