انتقاد مرکز پژوهش‌های مجلس از جایگاه کمرنگ سازمان دامپزشکی کشور در مدیریت سگ‌های پرسه‌زن آزاد

حکیم مهر: مرکز پژوهش های مجلس طی گزارشی به مرور چالش های مدیریت سگ های پرسه زن آزاد در کشور، پرداخت و نوشت: در طی دو سال گذشته، هزینه ای بالغ بر ۹ میلیون یورو جهت واردات واکسن ضدهاری انسانی به کشور صرف شده است.

به گزارش حکیم مهر به نقل از دیارمیرزا، دفتر مطالعات زیربنایی این مرکز در گزارشی با عنوان «مروری بر چالش‌های مدیریت سگ‌های پرسه‌زن آزاد در کشور» آورده است که در سبک زندگی امروزی، رابطه انسان با این سگ‌ها، دستخوش تغییر شده ‌است؛ حفاظت از جان انسان‌ها، زنده‌یابی در هنگام وقوع بلایای طبیعی از قبیل زلزله، همیاری به پلیس، حفاظت از دام، همراهی با نابینایان و سالمندان و غیره ازجمله مواردی است که سبب ارتباط بیشتر سگ‌ها با زندگی انسان‌ها شده‌ است. از دیدگاه جانورشناسی، سگ‌ها جزء حیوانات اهلی طبقه‌بندی شده و لذا به هیچ‌یک از زیستگاه‌های طبیعی در کره زمین تعلق ندارند؛ این بدین معناست که ورود آنها به هریک از زیست‌بوم‌های حیات‌وحش، به‌منزله ورودی گونه‌های غیربومی یا مهاجم می‌تواند تلقی شود.

گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس می‌افزاید که سگ پرسه‌زن آزاد (ولگرد)، به هرگونه سگ گفته‌ می‌شود که فارغ از بلاصاحب بودن یا دارای صاحب بودن، کنترلی بر رفتار آن نباشد. ازجمله آثار این حیوانات در حیات‌وحش می‌توان به مواردی مانند شکار مستقیم گونه‌های جانوری حساس، رقابت غذایی با سایر جانوران، اثر بیماری‌زایی، اثر هیبرید شدن با سگ‌سانان وحشی و ایجاد وضعیت فضای ناامن اشاره کرد. درخصوص تأثیرات این‌گونه جانوران بر سلامت شهروندان و محیط‌های اجتماعی می‌توان به مواردی نظیر شیوع بیماری‌های قابل ‌انتقال بین سگ و انسان (نظیر هاری و کیست هیداتیک)، تهدید بهداشت عمومی و آلودگی محیط زیست‌های انسان‌ساخت، سگ‌گزیدگی و تلفات انسانی و سلب آرامش روانی اشاره کرد.

در همین راستا آمار ارائه شده توسط مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور نشان ‌می‌دهد علی‌رغم آنکه در طی دو سال گذشته، هزینه‌ای بالغ بر ۹ میلیون یورو جهت واردات واکسن ضدهاری انسانی به کشور صرف شده‌ است، طی همین مدت ۳۰ نفر جان خود را به‌دلیل ابتلا به این بیماری از دست داده‌اند.

با بررسی و انجام مطالعات تطبیقی درخصوص رویکرد اتخاذ شده در سایر کشورها مشخص شده است که چالش‌ها و موانعی نظیر عدم وجود قانون جامع مدیریت سگ‌ها، جایگاه کم‌رنگ سازمان دامپزشکی کشور در مدیریت سگ‌های پرسه‌زن آزاد، عدم آموزش و فرهنگ‌سازی کافی در زمینه سگ‌ها، ایجاد کانون سگ‌های پرسه‌زن آزاد به‌واسطه دسترسی آزاد به پسماندها و غذارسانی غیراصولی، عدم توجه به نقش و ظرفیت سمن‌ها در حوزه مدیریت سگ‌های پرسه‌زن آزاد، عدم وجود پایگاه داده مناسب درخصوص وضعیت جمعیت سگ‌های ولگرد و عدم توجه کافی به واکسیناسیون ض هاری سگ‌ها در مسیر حل معضل سگ‌های پرسه‌زن آزاد در کشور وجود دارد.

جایگاه کمرنگ سازمان دامپزشکی کشور در مدیریت سگ‌های پرسه‌زن آزاد

با وجود نقش کلیدی سازمان دامپزشکی کشور به عنوان یک سازمان تخصصی در مدیریت بهینه جمعیت و ساماندهی سگ‌های پرسه‌زن آزاد، بر طبق بند «15» ماده (۵۵) قانون شهرداری‌ها و همچنین بند «31» ماده (۱۰) اساسنامه، تشکیلات و سازمان دهیاری‌ها، مدیریت اجرایی سگ‌های پرسه‌زن آزاد بر عهده شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور بوده و در دستورالعمل سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های وزارت کشور، صرفاً به حضور نماینده سازمان دامپزشکی کشور در تشکیلات ملی، استانی و شهرستانی به عنوان یکی از اعضای کارگروه بسنده شده است.

بر این اساس، کمرنگ بودن نقش سازمان دامپزشکی کشور در مدیریت سگ‌های پرسه‌زن آزاد به عنوان یکی از چالش‌های موجود در راستای حل این معضل مطرح است.

عدم توجه کافی به واکسیناسیون ضد هاری سگ‌ها

انجام فرایند واکسیناسیون ضد هاری سگ‌ها یکی از اقدامات اساسی در جهت جلوگیری از شیوع بیماری هاری است. واکسینه نمودن 70 درصد از سگ‌ها و افزایش آگاهی، یکی از برنامه‌های سازمان جهانی بهداشت برای ریشه‌کن کردن بیماری هاری می‌باشد. علاوه بر آنچه بدان اشاره شد، آمار ارائه شده توسط مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور نشان می‌دهد که هزینه واردات هر دوز واکسن هاری سگی بین 5/0 تا 7/0 یورو بوده که این مهم در کاهش خروج ارز و بار اقتصادی تحمیلی به کشور به نسبت واردات واکسن ضدهاری انسانی را در پی خواهد داشت.

برای دانلود و مطالعه متن کامل این گزارش «کلیک» فرمایید