حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: پایگاه خبری حکیم مهر طی یک سلسله گزارش، به بررسی انحرافات ایجاد شده در دوره‌های بازآموزی دامپزشکی پرداخت و معضلات آن را در گفت‌وگو با صاحب‌نظران این عرصه واکاوی کرد. در ادامه و بنا به رسالت خبری خود و برای رعایت انصاف و ایجاد فرصت پاسخگویی برای سازمان نظام دامپزشکی، به دیدار معاون آموزش و امور عضویت سازمان نظام دامپزشکی رفت تا توضیحات این سازمان را منعکس کند.
«دکتر مهران مهدی‌پور» در گفت‌وگو با حکیم مهر، با بیان اینکه سازمان نظام دامپزشکی جمهوری اسلامی ایران یک شخصیت حقوقی مستقل غیردولتی (ماده ۱ قانون تاسیس) است و به منظور ارتقا و پیشبرد اهداف و وظایف مختلف حرفه‌ای دامپزشکی تاسیس شده است، گفت: «از جمله وظایف آن تلاش در جهت حسن اجرای وظایف فنی و حرفه‌ای دامپزشکان (بند ۴ ماده ۲) است. در این راستا در قانون تاسیس سازمان نظام، اختیار همکاری با مراجع ذی‌ربط در اجرای برنامه‌های بازآموزی و نوآموزی مستمر دامپزشکان و سایر رده‌های حرفه‌ای دامپزشکی در جهت رشد و دستیابی به آخرین یافته‌های علمی و تکنولوژیک دامپزشکی (بند ۹ ماده ۲ و بند ۴ ماده ۳) به سازمان داده شده است.»
بعد از کرونا، دوره‌ها مجازی شد
«دکتر مهران مهدی‌پور» ادامه داد: «قبل از پاندمی کرونا دوره‌های بازآموزی و نوآموزی سازمان صرفا به صورت حضوری برگزار می‌شد. در دوران کرونا تعدادی شرکت آموزشی با اخذ مجوز از سازمان نظام دامپزشکی وظیفه اجرای دوره‌های آموزشی مجازی را به عهده گرفتند. مسلماً با توجه به جدید بودن و رایج نبودن این روش آموزشی، مشکلاتی نیز در این رابطه وجود داشت و شائبه‌هایی که هم‌اکنون در رابطه با آموزش سازمان وجود دارد، بیشتر مربوط به همین زمان است.»
وی تصریح کرد: «با توجه به اهمیت نقش آموزش در سازمان، ریاست محترم سازمان از ابتدا بر دو موضوع اصرار داشتند که یکی ایجاد یک معاونت مستقل به نام معاونت آموزش و عضویت بود که انجام شد و دیگری نیز اصلاح و بهبود شرایط آموزش که در حال پیگیری و اجراست. نمود عینی این اصلاحات و تغییرات را در راه‌اندازی سامانه ساندا ملاحظه کردید. پیش از این مراحل تمدید و صدور کارت عضویت حتی تا چند ماه طول می‌کشید و نارضایتی اعضا را به دنبال داشت. از نیمه دوم سال ۱۴۰۲ و با راه‌اندازی سامانه ساندا این فرآیند حداکثر ظرف یکی دو هفته انجام می‌شود که البته بیشتر این زمان مربوط به ارسال کارت از طریق پست است وگرنه صدور کارت در کمتر از ۴۸ ساعت انجام می‌شود.»
کارت عضویت به شکل روزانه هم صادر شده است
دکتر مهدی‌پور اضافه کرد: «گاهی افرادی به خاطر احتیاج فوری به شماره نظام و کارت عضویت، با هماهنگی با کارشناسان امور عضویت و حاضر شدن در سازمان مرکزی، در همان روز مراجعه به سامانه ساندا، کارت عضویت خود را دریافت کرده‌اند. البته فارغ‌التحصیلانی که با مدرک موقت فراغت از تحصیل مراجعه می‌کنند، چون مدرک موقت بارکد استعلام صحت مدرک را ندارد، ما با دانشگاه مربوطه جهت اخذ استعلام مکاتبه می‌کنیم که ممکن است پاسخ دانشگاه با کمی تاخیر به سازمان ارسال گردد و این تنها مورد استثنا است.»
وی با بیان اینکه در حال حاضر دوره‌های بازآموزی و نوآموزی سازمان نظام دامپزشکی به سه روش مجازی، حضوری نظری و حضوری عملی برگزار می‌شود، خاطرنشان کرد: «نظر سازمان این است که دوره‌ها عمدتاً به سمت برگزاری حضوری برود. ما دوره‌ها را قانونمند کرده‌ایم و برای هرکدام از دوره‌های مذکور سقف تعداد شرکت‌کننده گذاشته‌ایم. به عنوان مثال، برای دوره مجازی حداکثر مجاز تعداد شرکت‌کننده 100 نفر است و برگزارکنندگان موظفند بخشی از زمان برگزاری را به پرسش و پاسخ بین شرکت‌کنندگان و مدرس اختصاص دهند.»
کیفیت دوره ارتباطی به مجازی یا حضوری بودن آن ندارد
دکتر مهدی‌پور ضمن اشاره به چند مطلب در مورد برگزاری دوره‌ها، افزود: «اول اینکه این تصور که دوره‌های مجازی از کیفیت مناسب برخوردار نیست، تصور درستی نیست، چون کیفیت دوره ارتباطی به مجازی یا حضوری بودن آن ندارد. مسلما دوره آموزش مجازی نیز اگر از یک مدرس خوب و یک بستر و شرایط مناسب برخوردار باشد، می‌تواند برای شرکت‌کنندگان بسیار مفید و کارآمد باشد. مورد دوم اینکه با توجه به پراکندگی متفاوت اعضای نظام در استان‌های مختلف و در نظر گرفتن اینکه اگر بخواهیم در استانهایی مثل کرمان و یا سیستان و بلوچستان که دارای وسعت بسیار زیاد هستند، آموزش‌های مستمر داشته باشیم، برگزاری دوره‌های آموزشی به صورت صرفاً حضوری کار مشکلی است و مسلماً باید بخشی از آموزش به شکل مجازی باشد؛ هر چند سیاست سازمان این است که در هر نقطه‌ای شرایط مهیا باشد و اولویت برگزاری به صورت حضوری است.»
وی با بیان اینکه استان‌های مختلف کشور از شرایط یکسانی برخوردار نیستند، توضیح داد: «به عنوان مثال در همه استان‌ها دانشکده دامپزشکی وجود ندارد و مسلماً استانهایی که از این امکان برخوردار هستند، استفاده از اساتید و امکانات دانشکده‌ها، برنامه‌ریزی آموزشی را آسان‌تر می‌کند. حضور شرکت‌های آموزشی نیز در استان‌های مختلف یکسان نیست و اکثر شرکت‌ها در تهران متمرکز هستند؛ به همین خاطر برنامه‌ریزی کردیم که در استانهایی که فاقد شرکت آموزشی مستقر هستند، خود نظام استان در زمینه آموزش فعال‌تر باشد.»
شرایط جذب مدرسین جدید چیست؟
معاون آموزش و امور عضویت سازمان نظام دامپزشکی اظهار کرد: «با نظام استان‌ها مکاتبه شده است که نیازسنجی در سطح استان انجام دهند و آمار اعضای فعال و شاغل در بخش‌های مختلف را تهیه کنند. آماری از واحدهای دام، طیور و آبزیان هر استان تهیه شود تا برنامه‌ریزی آموزش بر اساس پتانسیل استان انجام شود، به عنوان مثال برنامه‌ریزی آموزش در استان‌های ساحلی که دارای پتانسیل آبزی‌پروری هستند با استان‌های غیرساحلی متفاوت خواهد بود. همچنین آمار کلینسین‌های متخصص مجرب شاغل در استان را تهیه و رزومه آنها را برای بررسی به سازمان ارسال کنند. رزومه کلیه مدرسین نظام در کمیته‌های تخصصی ۱۴ گانه نظام بررسی و در صورت تایید، اجازه تدریس داده می‌شود، مدرسین جدید در صورت نیاز در مصاحبه حضوری نیز شرکت می‌کنند.»
وی با اشاره به اینکه با اکثر دانشکده‌های دامپزشکی تفاهم‌نامه همکاری با رئیس شورای نظام دامپزشکی استان مربوطه منعقد شده است، گفت: «هدف ما این است که از اساتید و امکانات آموزشی دانشکده‌ها مثل کلاس‌های درس، سالن‌های آمفی‌تئاتر، آزمایشگاه‌ها و بیمارستان آنها در جهت آموزش و مهارت‌افزایی اعضا استفاده کنیم. اخیراً نیز با انجمن جراحی دامپزشکی ایران تفاهم‌نامه همکاری منعقد کرده‌ایم و از توان این انجمن نیز بهره می‌بریم. با مراکز علمی معتبر کشور از جمله پژوهشگاه رویان نیز همکاری داریم و در حال انعقاد تفاهم‌نامه همکاری هستیم.»
عایدی سازمان از محل برگزاری دوره‌های آموزشی چقدر است؟
دکتر مهدی‌پور درخصوص میزان هزینه‌های دوره‌ها، تصریح می‌کند: «تعیین تعرفه دوره‌های آموزشی هر ساله از طریق وزارت جهاد کشاورزی و با در نظر گرفتن تورم سالانه ابلاغ می‌شود. به طور کلی مبلغی که برای برگزاری دوره‌های آموزشی توسط سازمان اخذ می‌شود، چه آنهایی که توسط شرکت‌های آموزشی و یا دانشکده‌ها و چه آنهایی که توسط نظام دامپزشکی استان‌ها برگزار شود، مبلغ قابل توجهی نیست. ما با اینکه سال گذشته نزدیک به ۱۷ هزار نفر ثبت‌نام در دوره‌های آموزشی مختلف داشته‌ایم، مبلغ عایدی سازمان بیش از حدود ۲ میلیارد تومان نبوده است و بیشتر عایدی از محل آموزش، صرف برگزاری کلاس، هزینه مدرس و سایر هزینه‌های برگزاری می‌شود و سازمان از این محل انتفاع چندانی نمی‌برد و این دوره‌ها نقش بسیار کمی در درآمد سازمان دارند. کلا نگاه سازمان به آموزش نگاه درآمدی و بنگاه‌داری نیست.»
وی به‌روزرسانی برنامه‌های آموزشی سازمان را یکی از برنامه‌های در حال پیگیری معرفی و خاطرنشان کرد: «ما از طریق کمیته‌های تخصصی سازمان در حال به‌روزرسانی برنامه‌های آموزشی هستیم. یکی از موارد، دستورالعمل تعیین صلاحیت مسئولین فنی است که طی چندین جلسه با شرکت کارشناسان محترم سازمان دامپزشکی و بخش خصوصی به‌روزرسانی شده و به زودی ابلاغ می‌شود. در این دستورالعمل، رتبه‌بندی مسئولین فنی-بهداشتی و دوره‌های آموزشی مورد نیاز آنها به شکل کاملاً تخصصی تدوین شده است. برای دامپزشکان شاغل در هر رشته تخصصی، دوره‌های آموزشی مورد نیاز با سرفصل‌های به‌روز شده که در کمیته‌های تخصصی سازمان بررسی و به‌روزرسانی شده است، در نظر گرفته شده است.»
تازه فارغ‌التحصیلان باید دوره‌های بازآموزی ببینند
دکتر مهدی‌پور افزود: «برای همکارانی که تازه فارغ‌التحصیل می‌شوند، با اینکه تعداد واحدهای درسی نظری و عملی بسیاری را گذرانده‌اند، ولی ضروری است که در زمینه تخصصی که قصد ورود به آن را دارند، دوره‌های بازآموزی و آموزش‌های عملی و مهارت‌افزایی ببینند تا آماده ورود به کار شوند و در کار خود موفق‌تر عمل کنند. برای این عزیزان نیز دوره‌های آموزشی مورد نیاز در کمیته‌های تخصصی در حال تدوین است.»
وی با تاکید بر اینکه دوره‌های آموزشی نظام از تنوع زیادی برخوردار است، اظهار کرد: «برخی از این دوره‌ها تخصصی است و فقط اعضای مشخص می‌توانند در آن شرکت کنند. مثلاً اگر یک همکار دامپزشک در یک درمانگاه عمومی یا داروخانه کار می‌کند، می‌تواند در بسیاری از دوره‌های مرتبط با دام، طیور و آبزیان شرکت کند، چون در واقع یک دامپزشک باید عموما از بیماری‌های دام، طیور و آبزیان و حتی حیوانات دیگر بستگی به محل فعالیتش، مانند کرم ابریشم و زنبور عسل اطلاعات داشته باشد ولی اگر در یک بیمارستان تخصصی مثلا پرندگان مشغول به کار باشد، دیگر گذراندن دوره‌های دام کوچک، دام بزرگ و یا آبزیان برای او امتیازی نخواهد داشت.»
بیش از ۲۰ شرکت آموزشی در سازمان نظام دامپزشکی ثبت شده است
معاون آموزش و امور عضویت سازمان نظام دامپزشکی با اشاره به اینکه در حال حاضر بیش از ۲۰ شرکت آموزشی در سازمان نظام ثبت شده است، گفت: «ولی فقط تعداد معدودی در آنها فعالیت دارند که یکی از دلایل آن رقابتی بودن کار در این زمینه است. با توجه به تعدد رقبا، یک شرکت آموزشی اگر نتواند دوره‌های آموزشی جذاب و باکیفیت برگزار کند، کم‌کم مخاطبین خود را از دست می‌دهد و به قول معروف دخل و خرجش جور در نمی‌آید و از گردونه خارج می‌شود. رقابت هم در کیفیت است و اگر شرکتی نتواند از اساتیدی که برای شرکت‌کنندگان جذابیت داشته باشند، استفاده کند، مخاطبین خود را از دست می‌دهد. البته در کنار استاد خوب، عناوین و مطالب ارائه شده نیز مهم هستند. در حال حاضر فضای کار دامپزشکی بسیار رقابتی شده و دامپزشکان مشتاق کسب تجربه و مهارت‌های عملی بیشتر هستند و به دنبال دوره‌هایی هستند که مفید باشد. در سال گذشته نزدیک به ۱۷ هزار نفر در دوره‌های آموزشی نظام شرکت کردند.»
دکتر مهدی‌پور در پایان تصریح کرد: «یکی دیگر از برنامه‌های سازمان راه‌اندازی یک سامانه جامع آموزشی است که تمام فعالیت‌های آموزشی از طریق آن ساماندهی خواهد شد و هر یک از اعضا با مراجعه به این سامانه می‌تواند از طریق تقویم آموزشی دوره‌های مورد نیاز خود را انتخاب و در آن شرکت کند و همین‌طور از وضعیت آموزشی خود باخبر شود.»
نظام پزشکی سامانه 
در استانهایی که تعداد شهرستان زیاد یا وسعت زیادی دارند اصلا برگزاری دوره صرفا حضوری که کاملا غیرمنطقیه چون افراد نمی تونن از جاهای دور و مسافت زیاد هر سال چندین مرتبه برن مرکز استان برای یک دوره. بنابراین حداقل نصف دوره باید مجازی باشه.
امکان تدریس بهترین اساتید از هر نقطه ای از ایران وجود داشت و همکاران هم این فرصت را داشتند که از آموزش اساتید مجرب استفاده کنند.
من در فیلد دام بزرگ کار می کنم و روزانه ساعت های طولانی در جاده ها هستم . از این روستا به آن روستا و از این دامداری به آن دامداری. از زمانی که کلاس ها آنلاین شد در تمام دوره های مربوط به فیلد کاری خودم شرکت کردم و بعدا فایل های صوتی آن دوره ها را بر روی فلاش مموری گذاشتم در زمان رانندگی گوش می کردم.
بی نهایت مفید بود
این در حالی است که قبل از مجازی شدن دوره ها کمتر فرصت شرکت در کلاس های حضوری را داشتم و اگر لازم بود در دوره ای شرکت کنم در زمان برگزاری دوره مجبور بودم کارم را تعطیل کنم و پس از دوره هم امکان بازبینی آن وجود نداشت.