معارفه تا تودیع؛ زمانی برای آمدن تا رفتن، فرصتی برای بودن تا نبودن
دکتر سید بهمن نقیبی
سید رضا صالحی امیری وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی پس از اخذ رای اعتماد از مجلس شورای اسلامی در پیامی از تمامی دوستانش تقاضا نمود از ارسال سبد گل برای ایشان اجتناب نموده و به جای آن با ارسال پیشنهادات سازنده وی را در راهبری وزارتخانه تحت مسئولیت کمک کنند که قطعاً اقدامی تحسینبرانگیز است. این نوشتار با فرض آنکه درخواست مشابهی از سوی رئیس جدید سازمان دامپزشکی کشور صورت گرفته، نگاشته شده و تلاش میگردد تجربیات قریب به سه دهه خدمت در مناصب و ردههای مختلف سازمان دامپزشکی به شفافیت و صراحت، تا حدودی بدون رعایت ملاحظات معمول و البته در کمال احترام بیان گردد.
جناب رئیس! از زمانی که ابلاغ انتصابتان به عنوان سرپرست و در ادامه رئیس سازمان دامپزشکی کشور را دریافت نموده و خواهید نمود، روزشمار تودیعتان آغاز شده و توجه جدی به این موضوع به شما یادآوری خواهد نمود که مشابه آنچه تا به حال بر رؤسای پیشین سازمان دامپزشکی کشور و از جمله خودتان گذشته، حتی در متعارفترین بازه زمانی مدیریتی، فرصت زیادی برای اجرایی نمودن طرح و برنامههایتان ندارید. از فرآیند چگونگی انتصابتان اطلاعی ندارم، هر چند از قرار ماراتن سخت و نفسگیری بوده است و موضوعی است که میتواند در آینده کاریتان بسیار تاثیرگذار باشد. اگر قرار گرفتن شما در این جایگاه حاصل پیگیریهای اشخاصی خاص باشد و در اصطلاح وامدار ایشان در این مسیر بوده باشید، بیشک همان افراد در ادامه راه چون سایه تعقیبتان کرده و بر هر تصمیمتان تاثیرگذار بوده و هر انتصابتان را به دقت رصد نموده و هر از گاهی پیامی و سفارشی برایتان ارسال نموده و کارتان را با دشواری مواجه خواهند ساخت؛ لیکن چنانچه در فرآیندی فارغ از وابستگیهای سیاسی، قومیتی، فامیلی اعم از نَسَبی و سببی و صرفاً بر مبنای شایستگیهای ذاتی خودتان به عالیترین جایگاه اداری در سازمان دامپزشکی راه یافتهاید، با توکل بر خداوند و تکیه بر توانمندیهای خود و به فعلیت در آوردن پتانسیل عظیم بالقوه و استفاده از نظر مشورتی همکارانتان در بخش دولتی و غیردولتی دامپزشکی، مسیرتان در راه اعتلای جایگاه سازمان دامپزشکی کشور هموارتر خواهد بود و امیدمان به عنوان شاغلین در این حرفه ارزشمند را افزایش خواهد داد.
جناب رئیس! اگرچه طی یکی دو سال اخیر از رئیس سازمان دامپزشکی کشور به عنوان معاون وزیر جهاد کشاورزی نیز یاد میگردد لیکن به نظر نمیرسد عنوان اخیرالذکر ارزش افزودهای برای سازمان داشته و حتی ممکن است محدودیتهایی در تصمیمگیری در وظایف محوله و اختیارات تعریف شده در قانون را برایتان به دنبال داشته باشد. در بعد ملی حفظ و حراست از سرمایه دامی کشور از طریق پیشگیری، کنترل و ریشهکنی بیماریهای واگیردار دامی و نیز بیماریهای قابل انتقال بین انسان و حیوان، تضمین سلامت فرآوردههای خام دامی و نیز تعامل با بخش غیردولتی دامپزشکی در راستای ارتقای بهداشت عمومی از جمله مهمترین وظایف تعریف شده برای سازمان دامپزشکی بوده و در عرصه بینالمللی نیز بر اساس اساسنامه سازمان جهانی بهداشت دام، مرجع ذیصلاح دامپزشکی هر کشور، سازمان دامپزشکی آن کشور است و نماینده دولت نزد سازمان جهانی بهداشت دام است که نقش سیاستگذاری و نظارت بر کلیه فعالیتهای دامپزشکی در کلیه سطوح در کشور خود را بر عهده دارد. لذا پیشنهاد میگردد به لحاظ حقوقی بر «رئیس سازمان دامپزشکی کشور» بودن خویش بیشتر تکیه نمایید تا «معاون وزیر» که طبیعتاً استقلال عملکردی سازمان را تسهیل خواهد نمود؛ هر چند که این اصل که سازمان دامپزشکی کشور یک سازمان تابعه وزارت جهاد کشاورزی است، خدشهناپذیر بوده و در اصول کلی تبعیت از سیاستهای ابلاغی وزارتخانه در برنامههای توسعه پنجساله و برنامههای سنواتی کشور، گریزناپذیر است.
جناب رئیس! نگاهی گذرا به چگونگی روابط و تعاملات بین سازمان دامپزشکی کشور با سازمان نظام دامپزشکی ج.ا.ا طی سالیان اخیر بیانگر سینوسی بودن سطح تعاملات و همکاریها میباشد. در مقاطعی از زمان کمی تا قسمتی دوستانه همراه با رگبارهای پراکنده تعامل و همدلی ولی در اکثر موارد همراه با چالش و وزش طوفانهای تقابل بوده و چه بسیار فرصتهای طلایی که در سایه همکاریهای مشترک میتوانست حاصل شود که همچون ابر بهاری از سپهر دامپزشکی کشور گذر کردند و نعمت بارشی و حتی نمی از آن عاید هیچیک از دو سازمان نشد. بایستی بپذیریم سازمان نظام دامپزشکی بر اساس قوانین، عهدهدار برخی از وظایف و مسئولیتهایی گردیده که پیشتر در اختیار سازمان دامپزشکی کشور بوده است. باید میدان را برای سازمان نظام دامپزشکی بازتر نمود تا مسئولین آن پیگیر حقوق اعضایشان از طریق مجاری مربوطه باشند، در آموزش هدفمند نیروهای شاغل در دامپزشکی کشور بکوشند برای تربیت نسلی کارآمد که در دانشکدههای دامپزشکی بیشتر با مبانی نظری علم دامپزشکی آشنا شدهاند و پلی باشند بین دانشگاه و صنعت و علم و تجربه، فرصتی یابند برای ایجاد رفاهیات اعضای خود تا دشواری فعالیت در حرفه سخت دامپزشکی را اندکی تعدیل نمایند و... . مطمئن باشید در صورت تحقق این اهداف، نفع مستقیم آن متوجه سازمان دامپزشکی کشور خواهد شد جهت خدمترسانی متعهدانه به ذیربطان این حرفه شریف که الحق سزاوار برترین خدمتها هستند.
جناب رئیس! پس از به روزرسانی چارت و پستهای سازمانی سازمان دامپزشکی در زمستان ۱۳۹۱، تعدادی از رؤسای سازمان عمدتاً مبتنی بر سلایق مدیریتی، تغییراتی در تشکیلات آن ایجاد نمودند. دفتر ارزیابی مخاطرات که از آن به عنوان نقطه قوت سازمان یاد میشد، محو و تشکیلات آن در دل دو تا سه دفتر دیگر حل شد و از آن فقط نامی مانده بر کتاب تشکیلات تفضیلی سازمان؛ دفتر قرنطینه و امنیت زیستی که همچنانکه از نامش پیداست میتواند نقشی مهم در سلامت دامها و فرآوردههای خام دامی ایفا نماید، از حوزه معاونت بهداشتی و پیشگیری سازمان منتزع و با ادغام در دفتر امور بینالملل و سازمانهای تخصصی، ماهیت عملکردی مبهمی یافت و یا مواجه شدیم با ایجاد «مرکز تحقیقات بیماریهای منتقله از دام و فرآوردههای دامی» که تا جایی که اطلاع داریم فقط نامی است حک شده بر تابلویی در راهرویی و خروجی قابل اعتنایی از آن منتشر نشده است؛ لذا به نظر میرسد تعیین تکلیف تشکیلات سازمان بایستی در سریعترین زمان ممکن عملیاتی گردد. اگر آنچه مکتوب و مصوب شده بود، صائب است، تشکیلات آن احیاء گردد و چنانچه آنچه در حوزه عملکردی ایجاد شده، صحیح است، نسبت به تغییر و تصویب آن در تشکیلات تفضیلی اقدام گردد.
جناب رئیس! ساختمان اصلی فعلی سازمان در معرض خطر جدی است. اگر حادثهای همچون حریق به ویژه از طبقات پایین آغاز و به فوریت اطفاء نگردد، کارکنان مستقر در سازمان هیچ راه فراری نداشته و قربانی شعلههای بیتوجهی مسئولین ذیربط طی سالیان ماضی خواهند شد. تدبیر عاجل در حل معضل ضروریست و درنگ در آن جایز نیست.
جناب رئیس! نگاهی گذرا به احکام کارگزینی همکاران بازنشسته به وضوح روشن میسازد که چه جفای بزرگی به همکاران سازمان که عمری در صف مقدم جبهه سلامت کشور در نبرد بودهاند، شده است. پرداخت مزایای غیرمستمر بدون درج در احکام کارگزینی و خارج از شمول کسور صندوقهای بازنشستگی در هر حدی هم که باشد، مسکنی است جهت کاهش آلام و نه علاج آن. تلاش جهت اصلاح احکام کارگزینی همکاران در راستای تعمیم قوانین موجود در سایر دستگاههای اجرایی با وظایف مشابه همچون اعمال ضریب ۱/۱ در امتیاز طبقه مشاغل بهداشتی و درمانی (تبصره ۳ ماده ۶۶ قانون مدیریت خدمات کشوری)، فوقالعاده محرومیت از مطب دامپزشکان، برخورداری از حق فوقالعاده سختی کار و کار در شرایط غیرمتعارف نظیر کار با مواد شیمیایی (بند ۳ ماده ۶۸ قانون مدیریت خدمات کشوری) و مهمتر از همه فوقالعاده خاص، نقشه راه مسئولین مربوطه در این ارتباط بایستی باشد. برخورداری به دور از تبعیض پرسنل از مزایای پیشبینی شده پرسنلی (همچون پرداختیهای غیرمستمر، اعمال مدارک تحصیلی اخذ شده در ایام خدمت بر اساس شرایط احراز معنونه در قانون، استفاده از مامورسراهای دامپزشکی، اعزام به ماموریتهای آموزشی و نظارتی و...) با بیان دقیق و شفاف قوانین و دستورالعملهای موجود در هر مورد، سبب ایجاد همدلی بیشتر در بین کارکنان سازمان دامپزشکی کشور و انگیزه فزونتر ایشان در خدمترسانی بهینه به جامعه هدف خواهد گردید. هر یک از پرسنل در هر شهرستان و بخشی که مشغول خدمت هستند، بایستی اطمینان یابند حقی از ایشان بر اساس قوانین مصوب تضییع نخواهد گردید. اگر در هر جایی از کشور مسئولیتی بیشتر از وظایف مصرح پست سازمانی به شخصی محول شده (به عنوان نمونه تحویل خودروی اداری به کارشناسان و کاردانان و تکنسینها)، در جبران زحمات آنان کوتاهی نگردد و در این ارتباط با اخذ نظرات مسئولین استانی رویهای یکنواخت در سطح کشور تعریف و عملیاتی گردد.
جناب رئیس! به معاونین منتصب جدید و یا ابقاء شده در ستاد سازمان فرصت دهید مدیران کل ستادی را خود انتخاب نموده و در قبال انتخاب خود مسئولیتپذیر باشند و همچنین به آنان توصیه نمایید در انتخاب معاونین دفاتر و رؤسای گروهها دخالت نکرده و صرفاً از آنان برنامه و عملکرد طلب نمایند. همگی میدانیم که در انتخاب مدیران کل استانی هماهنگیهایی با مسئولین استانی ضرورت دارد لیکن در راستای اعمال حاکمیت سازمانی تلاش گردد با استدلال و ارائه مستندات، شایستهترین فرد در هر استان به سِمَت مدیر کلی انتخاب شود. یادتان نرود که هر گونه اشکال عملکردی در مدیر کل انتصابی در آینده کاری او در استان منحصراً و مستقیماً متوجه شخص جنابعالی خواهد بود و در صورت بروز هر مشکلی، کسی از مسئولین استانی دخیل در انتخاب مدیر کل، در کنارتان نخواهد بود. به این مدیران کل نیز اختیار تام در انتخاب معاونین خود بدهید. ارزیابی واقعی عملکرد مسئولین در هر رده سازمانی حائز اهمیت بوده و مهمتر از آن تاثیرگذاری نتایج ارزیابی در آینده شغلی مدیر ارزیابی شده به دور از هر گونه پارامتر غیرمرتبط دیگر است. اگر چه اخذ نظرات مشورتی از همکاران صاحب تجربه در تصمیمگیری درست، بسیار موثر خواهد بود لیکن به نظر میرسد صدور ابلاغ مشاور برای افراد کارآیی لازم را ندارد. یکسال را بدون وجود مشاوران دارای ابلاغ سپری نمایید؛ چنانچه با مشکلی مواجه شدید میتوانید به روال جاری سازمان در چند سال اخیر برگردید. پیشبینی میشود مشکلی حادث نگردد.
جناب رئیس! مجرای ارتباطی همکاران با حوزه ریاست را فراختر نمایید. بگذارید هر که، هر چه در دل دارد، بدون لکنت بیان نماید. ترتیبی اتخاذ فرمایید به دغدغههای همکاران پاسخ مناسب داده شود. دستور به فعالسازی نظام پذیرش و بررسی پیشنهادات دهید تا همه چیز ثبت و قابل رصد گردد. با تشکیل کمیتهای ویژه تمامی منتقدان و مخالفان برنامههایتان را در سراسر کشور شناسایی نمایید، نه برای آنکه قلع و قمعشان کنید بلکه بدان جهت که به طور مستمر فعالیتهای مدیرانتان را رصد و نظراتشان را به شما منتقل نمایند. قدرشان بدانید و بر صدرشان نشانید که آنان موهبتهای الهی هستند در تنظیم و جلوگیری از انحرافتان در برنامهها در مسیر پیش رو.
جناب رئیس! مدیریت روابط عمومی سازمان علیالقاعده بایستی گوش شنوا و زبان گویای دستگاه باشد و البته به واسطه داشتن دو گوش و یک زبان، شنیدارش دو مرتبه فزونتر از نطقش باشد. سالهاست همه از گمنامی حرفه دامپزشکی صحبت میکنند و سالیان متمادی است که روابط عمومی سازمان در بین دستگاههای تابعه وزارت جهاد کشاورزی رتبه نخست را کسب میکند. علت این تناقض کنکاش گردد که چرا مدیران این بخش فقط خود را معرفی کردهاند، سوای از توانمندیهای دستگاه متبوع. صداقت در بیان اخبار و اطلاعات حوزه دامپزشکی اصلی بسیار مهم است. میدانم که باور دارید که عوامفریبی به هر شکل آن نه شایسته مخاطبین و نه در شأن مسئولین دامپزشکی است. نیروهای تحت امرتان در حوزه اطلاعرسانی را توجیه نمایید که اخبار خروجی سازمان عاری از آلودگی به بزرگنمایی، گزافهگویی ، غلط رسانی و دروغرسانی باشد. در بیان اخبار و وقایع بیشتر به آنچه عملیاتی شده و ارزش اطلاعرسانی عمومی دارد، تکیه گردد و نه آنچه در آیندهای مبهم قرار است عملیاتی شود و یا آرزو و «وهم» عملیاتی شدن آن وجود دارد.
جناب رئیس! دفاتر سهگانه بهداشت و مدیریت بیماریها قلب تپنده سازمان هستند. هر گونه بیمهری به این دفاتر هم در حفظ و حراست از سرمایه دامی کشور اختلال ایجاد میکند و هم در سلامت فرآوردههای خام دامی. ثبت دقیق بیماریهای دامی در سامانه پایش و مراقبت از بیماریها، تابلوی راهنما در مدیریت بیماریها اعم از باکتریایی، ویروسی، انگلی و... است. نبایستی به صرف پرداختن به یک یا چند بیماری، از توجه به سایر بیماریها غافل شد. وقوع بیماریها به واسطه فراهم شدن شرایط محیطی و مواجهه میزبان و عامل بیماری، گریزناپذیر است. ثبت دقیق وقایع در سامانه جهت تحلیل و آنالیز و شناسایی خط سیر بیماری و توقف در اشاعه بیماری است که به سازمان دامپزشکی کشور هویت میبخشد. پنهان کردن وقوع و شیوع بیماریها کمکی به حل موضوع نخواهد کرد. گزارش بیماریها به سازمان جهانی بهداشت دام با جدیت و دقت صورت پذیرد. مدیران موظف گردند در ارائه اطلاعات مربوط به بیماریها در مصاحبهها علمیتر سخن گویند و البته مبتنی بر واقعیات! شاید برای جلوگیری از التهاب در جامعه به ویژه زمانیکه وقوع یک بیماری دامی فاقد ارزش اطلاعرسانی عمومی باشد، اطلاع رسانی محدود به جامعه هدف (مثلاً دامداران) گردد ولی استراتژی کلی این میتواند باشد که «جز راست نباید گفت؛ هر راست نشاید گفت». گوش مردم از بیان مواردی همچون قرار داشتن سازمان در بهترین شرایط در حوزه بهداشت و بیماریهای دامی و یا بیان خلق معجزاتی همچون ریشهکنی تعدادی از بیماریهای دامی در بازه زمانی یک یا دو ساله پر بوده و بیتوجه از کنار آن گذر نموده و البته کارشناسان مرتبط با اطلاع نسبی از شرایط، در این گذر، لبخندی تلخ و پرمعنا بر چهره خواهند داشت.
در حوزه نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی با بازگشت مجدد به مبانی بهداشتی، اقدامات سازمان و ادارات کل به دقت بازبینی و مستند گردد. مبادا کاخی مجلل از برنامههای توسعهای بنا نماییم بر فونداسیونی که به مرور زمان از درون فاقد استحکام و به سبب بیتوجهی نظارتی مستمرمان در آستانه تخریب باشد.
ارائه برنامه مجزا در ارتباط با وضع موجود اقدامات نظارتی بر تولید هر یک از فرآوردههای خام دامی انجام و حسب امکانات، وضعیت مطلوب تدوین و مسیر حرکت از وضعیت موجود به مطلوب به دقت ترسیم و بر اجرای آن نظارت دقیق معمول و در بازههای زمانی مختلف میزان انحراف عملکرد از برنامه آنالیز و دلایل انحراف شناسایی و راهکارهای اصلاحی، اجرایی گردد. ارائه برنامهها و نظارت بر اجرا در مواردی که الزام بهداشتی خاصی جهت صادرات فرآوردههای خام دامی و یا استحصالی از آنها از سوی اتحادیه اقتصادی بینالمللی یا کشوری که پتانسیل تبدیل شدن به بازار هدف قابل قبولی به لحاظ حجم تبادلات اقتصادی را دارد، بایستی به جدیت عملیاتی گردد و البته از یاد نبریم در همه حال سلامت هموطنانمان که مصرفکننده مهم فرآوردههای خام دامی هستند، اولین اولویت در برنامههای نظارت بهداشتی سازمان دامپزشکی بوده و خواهد بود. مزید استحضار اعلام میدارد سالیانه حجم قابل توجهی از فرآوردههای خام دامی تولید شده به واسطه سهلانگاری صاحبان آنها در رعایت الزامات بهداشتی در مراحل استحصال، فرآوری، حمل و نقل و عرضه توسط ناظران بهداشتی دامپزشکی ضبط و معدومسازی میگردد و این موضوع هر روز و هر روز در حال تکرار و تکرار است. اگر چه ضبط و معدومسازی فرآوردههای خام دامی به عنوان خروجی اقدامات نظارت بهداشتی در نظر گرفته میشود ولی این موضوع از دو منظر قابل بررسی و مداقه است و بایستی برای آن فکری اندیشیده شود. بخشی از آن مربوط به دستگاه ناظر و بخشی دیگر مرتبط با صاحب فرآورده است. همکاران ناظر بهداشتی بایستی ملزم شوند به علتیابی تکرار در عملیات معدومسازی فرآوردهها و تمامی نقاط خطر طی برنامهای زمانی، مشخص و به مالکین فرآوردهها اعلام و بر رفع آن نظارت گردد. از طرفی با بهرهگیری از نظرات حقوقی و پیگیری تصویب قوانین لازم، مجازاتهای لازم برای صاحبان این کالاها که با نادیده گرفتن توصیههای بهداشتی دامپزشکی سبب فساد فرآورده و معدومسازی آن میگردند، در نظر گرفته شود. به موازات حساسیت و اعزام ناظرین بهداشتی به خارج از کشور، تیمهای ممیزی «کشتارگاههای دام» کشور به فوریت تشکیل و گزارشات شفافی از وضع موجود ارائه و برای نواقص، تدبیری عاجل به عمل آید. احتمال دارد نتایج ممیزی در بخش اخیرالذکر راضیکننده نباشد.
جناب رئیس! ارتباط سازمان با همکاران بخش غیردولتی دامپزشکی نیازمند بازنگری جدی است. در حال حاضر تعداد قابل توجهی از فارغالتحصیلان ردههای مختلف دامپزشکی در بخشهای متعددی از این حرفه مشغول به کار هستند که استنباط میگردد حلقه اتصالی آنها با سازمان سست، کمرنگ و یا حتی قطع میباشد. تلاش در احیای ارتباط بین سازمان و شاغلین بخش غیردولتی دامپزشکی نه یک نیاز عادی که ضرورتی اجتنابناپذیر است. در این ارتباط، سازمان نظام دامپزشکی نیز میتواند نقشی موثر ایفا نماید. مسئولین فنی بهداشتی شاغل در مراکز مختلف از جمله مراکز نگاهداری و پرورش دام (به معنای عام آن)، مراکز تولید و استحصال و فرآوری و عرضه فرآوردههای خام دامی و... نبایستی فراموش گردند. در اجرای دستورالعمل اجرایی نظارت بهداشتی دامپزشکی اجرای مواد ۲، ۱۸ و ۱۹ از اهمیت خاصی برخوردار است. تولیدکنندگان فرآوردههای خام دامی بایستی بدانند که تولید فرآورده سالم و بهداشتی مسئولیت آنهاست و مسئولین فنی بهداشتی مستقر در مراکز پیشگفته بایستی آگاه گردند که مسئولیت آنها با مدیران تولید واحدها بصورت تضامنی است و آنها نیز مسئولیت سنگینی در این ارتباط دارند.
جناب رئیس! نگاهی گذرا به درصد جنسیتی پذیرفتهشدگان دانشکدههای دامپزشکی طی سالیان اخیر بیانگر تغییرات عمده در ترکیب جنسیتی دامپزشکان آینده در کشور است و بدون نیاز به برخورداری از هوشی خاص، قابل پیشبینی است که در آیندهای نه چندان دور بسیاری از مناصب دولتی و فرصتهای شغلی غیردولتی در حوزه دامپزشکی به بانوان اختصاص خواهد یافت. بر این اساس در زمان فعلی گماردن تعدادی از بانوان شاغل در بخشهای مختلف سازمان دامپزشکی به پستهای مدیریتی، یادگار خوبی خواهد بود از شما و مسیری را خواهد گشود برای نفرات بعد از شما که از توانمندیهای ایشان در سازمان بهره بیشتری برده شود، قبل از آنکه دیر شود و به جبر زمان و مقتضیات زمانه، شاهد حضور بانوان در ردههای مدیریتی دامپزشکی باشیم.
جناب رئیس! ...
جناب رئیس! ...
آنچه بیان شد در حد فهم نگارنده و دانش و تجربیات او بود و میتواند توسط سایر همکاران متعهد و علاقمند تکمیل گردد. فرصت محدود است؛ بسیار محدود! توانتان را ششدانگ به ارتقای جایگاه دامپزشکی کشور از طریق اعمال دقیق وظایف و مسئولیتها و با بهرهگیری کامل از اختیارات اختصاص دهید. دعای خیر ما بدرقه راهتان و همراهی متعهدانه و صادقانه با شما، همپای هر گامتان خواهد بود.
مهر ماه ۱۴۰۳
سید بهمن نقیبی
کارشناس شاغل در سازمان دامپزشکی
متن بسیار خوبی بود.
حس دلسوزی دران موج میزد.
امید است دکتر رفیعی پور نقش ریاست سازمان دامپزشکی را اجرا کند.
موفق باشید
دقیقا نقشه راه مورد نیاز سیستم مدیریتی و تشکیلات سازمانی از بالا تا پایین
قصدشان مجیز گویی نبود که تعریف کنند
مشک آن است که خود ببوید نه آنکه عطار بگوید