کد خبر: ۸۰۵۵۵
تعداد نظرات: ۱۸ نظر
نگاه شما:
نمی‌دانم چرا از اطلاق صفت ولگرد به سگ‌های بدون صاحب بدم می‌آید. ولگرد بار منفی دارد و انگار هر بلایی سرشان بیاید حقشان است. اما اگر به چهره بیشتر این سگ‌های تنها و بلاصاحب داخل شهرها نگاه کنید، نگاهی رنجدیده و معصوم دارند ...

مردم، حلقه مفقوده ساماندهی سگ‌های بلاصاحب

دکتر مرتضی توکل‌نیا

کارشناس اداره تشخیص و درمان اداره کل دامپزشکی گیلان

نمی‌دانم چرا از اطلاق صفت ولگرد به سگ‌های بدون صاحب بدم می‌آید. ولگرد بار منفی دارد و انگار هر بلایی سرشان بیاید حقشان است. اما اگر به چهره بیشتر این سگ‌های تنها و بلاصاحب داخل شهرها نگاه کنید، نگاهی رنجدیده و معصوم دارند؛ به سادگی با شما دوست می‌شوند و با اندک ملاطفتی روی زمین ولو می‌شوند تا نوازششان کنید. برخلاف سگ‌های آپارتمانی که شیطنت از صورتشان می‌بارد و جایزه و تشویقی می‌خواهند، اینها از شما چیزی نمی‌خواهند. حتی به غذای شما هم چشم ندارند، البته تا زمانی که با غذا دادن روزانه، آنها را شرطی و وابسته به خود نکنید. پدیده‌ای که در کشورهای توسعه یافته ممنوع بوده و اغلب مردم ما از عواقب آن آگاهی چندانی ندارند. خب، اصلاً چرا آنها را «سگ‌های آزاد» ننامیم که دست روزگار و تغییرات فرهنگی جامعه آنها را به ما نزدیک‌تر کرده است یا اصلاً ما به آنها نزدیک‌تر شده‌ایم، نه آنها به ما.

کوچک که بودیم، هیچ  سگی دور و بر ما نبود چون با چوب و سنگ آنها را می‌راندیم، اما حالا اگر نگوییم همه، اما خشن‌ترین افراد نیز نگاه دلسوزانه‌ای به آنها دارند. کنار هر خانه‌ای و مغازه‌ای سگی یا گربه‌ای خوابیده. اسم دارند، به آنها غذا می‌دهند، حمایتشان می‌کنند و بنابراین به ما نزدیک‌تر شده‌اند. حالا از آن ور بوم داریم می‌افتیم. تعدادشان زیاد شده؟ بله. خطراتشان بیشتر شده؟ بدون شک بله. اما با این وصف نمی‌شود کمر به نابودی‌شان بست. از این رو که در سالیان دور که کمیته اتلاف سگ‌های ولگرد در وزارت کشور شکل گرفته بود، به قول مدیر کل اسبق دامپزشکی گیلان آمار اتلاف و کشتار سگ‌های آنها حتی از آمار سگ‌های تلف شده در اثر تصادفات جاده‌ای هم کمتر بود. یکی هم به این علت که نیروی انتظامی و شکارچیان محلی هم به دلایل انسانی و فرهنگی تمایلی به این کار نداشتند. حالا که بخاطر تغییر نگاه مردم و  فشار گروه‌های حمایتی، کشتن سگ‌ها اساساً پدیده‌ای غیرانسانی تلقی می‌شود. پس بهترین راه برای دفع خطرات احتمالی آنها در حال حاضر همین جمع‌آوری، عقیم کردن، واکسیناسیون و رهاسازی آنها با هدف کاستن از جمعیت سگ‌های بلاصاحب است و البته در پاره‌ای موارد به ناچار حذف فیزیکی آنها با روش‌های انسانی و در عین حال با پیشبرد برنامه‌های ترویجی و آموزشی. اما به نظر می‌رسد برای تحقق آن راه درازی در پیش است و سرعت زاد و ولد سگ‌ها و تغییر نگاه مردم کمیته‌های ساماندهی سگ‌های بلاصاحب را بدجوری جا گذاشته است. مشکل کجاست؟ نبود دید علمی؟ نبود بودجه کافی؟ نبود رهبری واحد؟ فقدان استراتژی مناسب و شیوه کار منطقی و یا ندیدن مردم؟ ...

نهایتاً به نظر می‌رسد جلسات کمیته‌های ساماندهی سگ‌های بلاصاحب که بیشتر محل زورآزمایی ارگان‌های مرتبط است تا محلی برای هم‌اندیشی و ارائه راهکارهای مناسب و منطقی، خودش هم سروسامانی ندارد. اصلا  از کمیته‌ای که خود این حیوانات نماینده‌ای ندارند، چه چیزی می‌خواهد در بیاید؟ محیط زیست که اعلام کرده اینها جزو حیات وحش نیستند؛ دامپزشکی که می‌گوید مسئولیت من تنها متوجه سگ‌های نگهبان و گله و خانگی است؛ شهرداری‌ها هم که کلاً اینها را جزو آفات حیوانی محسوب می‌کنند. اگرچه به لحاظ قانونی مدیریت سگ‌های بلاصاحب با شهرداری‌هاست اما آنجا هم مدیریت واحد و برنامه مدونی دیده نمی‌شود و هر از چندگاهی در فضای مجازی پناهگاه‌های غیربهداشتی شهرداری‌ها و شیوه‌های غیرانسانی برخورد با این حیوانات داد عده‌ای را در می‌آورد. حتی در یک نظر بدبینانه هدف برخی شهرداری‌ها از جمع‌آوری سگ‌ها، تجمیع و شیوع بیماری‌های واگیر با هدف توجیه کشتن آنهاست تا چیز دیگر.

ورود دادستانی‌ها هم اگر چه به لحاظ دستوری و قانونی منجر به فعالیت دوچندان ادارات ذی‌ربط علی‌الخصوص شهرداری‌ها می‌شود اما در مجموع  ورود خودش هم بی‌ربط است. در این بین نادیده گرفتن نگاه مردم عادی و همچنین نگرش کاملاً منفی بر فعالیت گروه‌های حمایتی بر پیچیدگی‌های موضوع می‌افزاید. اگرچه برخی از این گروه‌های حمایتی هم راه خودشان را می‌روند و گوششان به حرف هیچ‌کسی منجمله سازمان دامپزشکی و... هم بدهکار نیست، با این حال بسیار مردمی هستند که از نان روزانه خودشان می‌زنند تا با خریدن غذای خشک و نوازش آنها و بازخورد مثبتی که از این حیوانات می‌گیرند، اندکی از استرس‌های روزانه خود بکاهند. همچنین مردمی که حیوانات محیط اطراف خود را با هزینه شخصی خود به کلینیک‌های دامپزشکی می‌فرستند تا عقیمشان کنند و یا تیمارشان کنند (بر اساس یک تخمین، تنها طی یک سال گذشته در شهر رشت تعداد بالغ بر ۵۵۰ قلاده سگ بلاصاحب با هزینه شخصی توسط مردم و گروه‌های حمایتی عقیم شده و رهاسازی شده‌اند. این تعداد بجز عقیم‌سازی توسط گروه‌های حمایتی طرف قرارداد با شهرداری‌ها است).

«اسکار» یکی از سگ‌های رها در پارک شهر رشت بود. سگی ابرو نارنجی، محلی، باوقار و با محبت که اولین بار که  زمان کرونا دیدمش، احساس کردم از خانه‌ای رانده شده است. او همراه بانوان پارک که در حال دویدن بودند، می‌دوید و دوست داشت نوازشش کنند. نهایتاً با یکی از بانوان پارک جور شد و آن خانم اسمش را گذاشت «اسکار» و به عبارتی مامانش بود. خانم من هم که دوست آن بانو بود، یه جورایی خاله‌اش می‌شد و من هم به حساب شوهر خاله اسکار بودم و او توی پارک برای خودش کس و کاری داشت. اسکار اما کم کم از نفس می‌افتاد و یکی از چشم‌هایش گود رفت. گوشه‌ای می‌خوابید و لاغری و ترشحات چشمی همه را نگران کرده بود. تا اینکه که با راهنمایی من بانوان پارک آن را به یک کلینیک دامپزشکی بردند (آقایان پارک که هیچ! فقط نظریه می‌دادند). بیماری را «دیستمپر» تشخیص دادند و به او سرم و دارو تزریق کردند اما بردن روزانه او به کلینیک و سرم‌تراپی سخت و هزینه‌بردار بود. این مسئولیت را یک خانم حامی حیوانات به عهده گرفت و نهایتاً او را به یک پانسیون غیرمجاز مخصوص نگهداری حیوانات بیمار بردیم که با مدیریت خوب یکی از تکنسین‌های دامپزشکی زیر نظر دامپزشک بود. تحت نظر دامپزشک درمان‌ها موفقیت‌آمیز واقع شد و پس از چند روز آثار بهبودی در او هویدا شد. اما دیگر محیط اسارت را تحمل نمی‌کرد و مجدداً به پارک شهر رشت برگردانده شد. لیکن رفتارش عوض شده بود، پرخاشگری می‌کرد و به بچه گربه‌های پارک حمله‌ور می‌شد. نهایتاً همان خانم حامی آن را از پارک خارج کرد و پس از واکسیناسیون هاری به یک نفر سپرد که دارای خانه ویلایی و باغ بود. از من می‌پرسید دوره نقاهت بیماری دیستمپر آیا اجازه می‌داد آن را مجدداً رها کنیم؟ جواب من این است که نه! حرف حساب جواب ندارد اما راه دیگری هم وجود نداشت. هیچ کس تمایلی به یوتانزیا نداشت.

اما اسکار برای من نماد تغییر نگاه مردم به حیوانات، همکاری و همبستگی بین مردم عادی، یک گروه بدون حاشیه حامی حیوانات، کلینیک‌های دامپزشکی و پانسیون نگهداری حیوانات بیمار شد. نقش من به عنوان یک دامپزشک دولتی که به صورت اتفاقی در این رخداد قرار گرفتم، تنها ارتباط دهنده این گروه‌ها بود که خوشبختانه منجر به بهبودی سگ مبتلا به دیستمپر شد. اما در پس این ماجرا  من به چند نکته و ظرفیت در زمینه ساماندهی سگ‌های بلاصاحب و رها پی بردم.

۱- ظرفیت مردمی که می‌توانند بنا بر حس حیوان‌دوستی خود کارهای زیبایی انجام دهند. این مردم البته در خطر بیماری‌های مشترک هستند. گاهی کارهای افراطی می‌کنند و نیاز به آموزش و راهنمایی دارند.

۲- ظرفیت شبکه گروه‌های حمایتی در ارائه خدماتی نظیر حمل سگ‌ها به کلینیک‌ها، عقیم‌سازی و تیمار سگ های بیمار و پیدا کردن اشخاص و اماکنی برای نگهداری این‌گونه حیوانات بدون چشمداشت از منابع دولتی. شاید که در این بین برخی نیز متنفع شوند چون به هر حال کاری است شاق و بعضاً خطرناک! اینها نیز نیاز به راهنمایی و آموزش و مدیریت دارند.

۳- ظرفیت برخی کلینیک‌های دامپزشکی در ارائه خدمات ارزان‌تر و شایسته تقدیر برای سگ‌های رها و انتظار حمایت دولتی از آنها در زمینه اعطای تسهیلات و واکسیناسیون رایگان ویژه سگ‌های بلاصاحب و عقیم شده در کلینیک‌ها 

۴- اهمیت وجودی و ظرفیت بالای پانسیون‌های مجاز و بهداشتی نگهداری حیوانات سالم و بیمار (در حال حاضر مکان‌های نگهداری غیرمجاز حیوانات به محلی برای انتقال بیماری مبدل شده است)

۵- نقش دامپزشکی به عنوان رهبر: ارائه راهکارها، شناسایی گروه‌ها، قانونمند کردن فعالیت‌ها و هماهنگی بین اجزا

۹/۸/۱۴۰۳

 

انتشار یافته: ۱۸
در انتظار بررسی: ۰
غیر قابل انتشار: ۳
نازنین
|
United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland
|
۰۸:۲۱ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۴
9
12
درود و سپاس
جای تشکر داره که بعد از مدت های مدید ، شاهد دست نوشته ای مهربانانه نسبت به شهروندان اجتماعی کوچک خودمان بودیم. تصمیم گیری های سگ ستیزانه و ایجاد فرهنگ سازی غلط متاسفانه نه تنها کمک کننده نخواهد بود بلکه معضل ساماندهی سگ ها رو قطعا پیچیده و سخت تر خواهد کرد
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۰:۱۰ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۴
7
3
این مسئولیت را یک خانم حامی حیوانات به عهده گرفت
مامانش فقط رفیق روزهای خوش بود؟
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۲:۱۷ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۴
4
8
کاش سازمان دامپزشکی یک سر و سامانی به پانسیون ها و آرایشگاه ها و پت شاپ ها بدهد این طفل بی سرپرست را به سرپرستی بگیرد
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۷:۰۷ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۹
خخخخخخخخخ
از گیلان
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۹:۲۶ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۴
1
6
دکتر جان سلام
فکری به حال پیشگیری بیشتر و بهتر و مقابله با هاری رو در سطح استان انجام بدین
..................
خودتون شاهد هستین هر هفته ما چند تا کیس هاری در سطح استان داریم , .............. در فکر کنترل جمعیتشان باشین . در فکر فراهم نمودن بستر مناسب پرداخت غرامت به دامدار باشین ، تا هر روز با گریه و افسوس دام هاشون رو تو گودال چال نکنن یا مجبور بشن به چوبدار مفت بفروشن.
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۸:۵۰ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۵
تا کنون چند مورد هاری مشاهده کردید
ناشناس
| Germany |
۱۳:۵۹ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۶
دامدار با کوچکترین علایم دام مشکوک به هاری با علم به دریافت غرامت فورا دامپزشکی را در جریان می گذاشت تا با نمونه گیری چه مثبت چه منفی بتواند دام ی را خریداری کرده جایگزین نماید متاسفانه با حذف غرامت
دام هار دیگر گزارشی از دامدار یا بخش خصوصی به اداره داده نمی شود دام توسط دامدار پس از تلف شدن دفن می شود و یا اینکه فروخته می شود در این بین شبکه بهداشت و درمان هم بابت افرادی که واکسن زده تقاضای نتیجه نمونه می کند که بعضاً در دسترس نیست
دکتر امید مرادی
|
Germany
|
۲۰:۵۰ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۴
4
13
بسیار جالب است که
نویسنده محترم به تبین صادقانه و متواضعانه‌ی تجربه‌ی عملی از تعامل سازنده با جوامع محلی می‌پردازد و نهایتاً به نتایجی می‌رسد که در مراجع علمی معتبر هم تاکید شده است.
توجه به نقش جوامع محلی نه تنها مهم بلکه از ضروریات امکان تحقق هر شکل برنامه موفق مدیریت جمعیت سگ‌ها است، به طوری که مشارکت جوامع/ Community engagement به عنوان یک از ۴ مبنای اساسی در برنامه بیان شده است، از طرف دیگر برای حل مشکلاتی مانند ریشه‌کنی هاری هم صراحتاً گفته شده است که سیاست‌های از بالا به پایین محکوم به شکست هستند، بلکه بر ضرورت برنامه‌های جوامع محور/ Community based programs تاکید می‌شود.
این متن تمایز علمی و اخلاقی دیگر هم با اظهارات سلیقه‌ای متداول در رسانه‌ها دارد و آن به رسمیت شناختن فردیت/ individuality است که هم شامل جوامع و هم سگ‌ها فارغ از وضعیت مالکیتشان می‌شود. این توجه اخلاقی در واقع از ضروریات امکان تحقق مشاهدات علمی از واقعیات است، واقعیاتی که مطابق روال متداول، در مواجه‌های از دور یا از بالا به کلی مغفول می‌مانند، اظهاراتی بسیار کلی و مبهم از کل سگ‌ها فارغ از زیرجمعیت‌شان و اکولوژی آنها که مشخصا وابسته به مناسبات اجتماعی و نحوه تعاملشان با جوامع است.
و دقیقا در مورادی هرچند اندک، که نویسنده از اصالت قلم خود فاصله می‌گرید و صرفا به اظهارات متداول استناد می‌کند، متن کم دقت شده و گاهی به خطا می‌رود، مثلا اشاره به اقداماتی نظیر عقیم‌سازی و بازگردانی با هدف کاهش جمعیت که دقیق نیست. در منابع روز هدف اصلی از اجرای برنامه‌ها کاهش تراکم جمعیت نیست، بلکه کاهش نرخ گردش جمعیت یا turnover است تا پوشش واکسیناسیون حفظ شود و با افزایش سطح سلامتی ریسک بیماری ها کاهش یابد، برنامه‌های مثل عقیم سازی و بازگردانی هم به این اهداف کمک می‌کنند، اما هرچند در کاهش تراکم جمعیت به واسطه کنترل یکی از منابع مولد جمعیت موثر است، اما اگر ورود‌ی‌های اصلی جمعیت مانند رهاکردن یا زاداوری سگ‌های صاحبدار و توله های ناخواسته کنترل نشود، کاهش تراکم جمعیت محقق نخواد شد، اما در تثبیت جمعیت واکسینه شده و افزایش سطح سلامتی سگ و انسان موثر است.
در پایان از آقای دکتر توکل نیا بابت نگارش این متن زیبا و متفاوت تشکر می‌نمایم.
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۸:۵۹ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۵
دقیقا کدام واکسن؟
فقط واکسن هاری کافی است؟
سگها تنها فقط عامل انتشار عاری هستند؟
اگه کلا این جمعیت حذف شود پوشش واکسیناسیون سگهای صاحبدار خدشه دار میشود؟
لیدا شیروانی
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۸:۳۵ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۷
بسیار ممنون از توضیحات علمی و کامل شما .
توکل نیا
| Germany |
۲۲:۲۴ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۷
ممنونم جناب دکتر مرادی بخاطر نقطه نظرات علمی و نکات ارزنده ای که متذکر شدید
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۳:۰۶ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۵
6
5
درود و سپاس از آقای دکتر توکل نیا
ای کاش برای هر مرکز که شرایط عقیم کردن را دارد اجبارا هر ماه ۵ سگ میذاشتن که عقیم کنند. در غیر این صورت مجوزشان را لغو کنند. مگر نه دامپزشکان حاضر نیستند حتی جواب یک سوال را بدهند و تا ویزیت نگیرن. من خودم برای حیوانات آسیب دیده یا برای عقیم سازی یک پناهگاه در شیراز کمک میکردم و یه روز برای همون دکتری که برای همون پناهگاه کار میکرد عکس یک توله گربه فرستادم و گفتم چشماش قرمز شده چه پمادی بزنم عکس را نگاه کرد اما هیچ پاسخی نداد در صورتی که من میخواستم اگر تجویزی کنه حق ویزیت را بهش بدم. باز هم یه روز برا سگ خودم رفته بودم سنوگرافی یه انسان را دیدم میگم انسان چون هر آدمی انسان نیست یه گربه ای آورده بود که کنار خیابون بوده که عکس برداری کنن ببینه پاش شکسته یا نه اما همون مرکز در شیراز که پول پارو میکنه میگفت تا پول ندی عکس نمیگیریم که اون موقع ما چون درگیر حیوون خودمون بودیم متوجه نشدیم خلاصه اون آقا رفته بود چون خودش هم اوضاعی مالی خوبی نداشت و دوباره برگشت ما گفتیم چی شده گفت نتونستم رهاش کنم دلم سوخت حالا پول خوراکم باشه میدم و ما براش پول واریز کردم و اون دیگه رفت عکسو بگیره.
خواستم بگم بدون پول دامپزشکی کار نمیکنه برا حیوانات
اما نمیگم همشون احتمالا انسان های خوبی در بینشان هستند.
اون جمله اجباری که گفتم برای پزشکان غیر دامپزشکان شامل میشه اما آدم ها بعضی ها واقعا دارند و میگن نداریم اما آیا حیوانات میتونن دروغ بگن؟ میتونن کسب درآمد کنن برای غذا و درمان؟ همه میدونید جواب نه هست. آدم ها خودشان مسیر زندگیشون انتخاب میکنن یا باید کار کنن حالا هر کاری که باشه کار هست و شریف هست( جز کارهای خلاف مثلا دزدی و ... ). اما حیوانات که نمیتونن کار کن. پس سازمان حمایت حیوانات و امداد حیوانات وجود داشته باشد. اگر اسمی،سازمان گذاشته میشود باید تمام وظایف مختص به اسم سازمان را انجام دهد
فقط شنونده نباشیم عمل کنیم برای این حیوانات بیگناه
با سپاس برای تغییرات بهینه
پاسخ ها
khakhs
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۸:۵۵ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۵
دامپزشک که رایگان برای حیوانات کار کند بعد هزینه اجاره مطب و وسیله و آب و برق و گاز و افراد شاغل در مطب هزینه خود و خانواده اش را از کجا بیاورد؟
دقت نکردی این کار دامپزشکه باید ازین راه پول دربیاره یک بخشی رو به انتخاب خودش به افراد نیازمند کمک میکنه
از طرفی نمیشه یک حامی با پز عالی و جیب خالی بود اونی که دلش میسوزه بره کار کنه پول دربیاره هزینه کنه
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۸:۵۷ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۵
7
5
هیچ دقت کردین همین سگ ولگرد آلوده باعث آلودگی چند تا سگ صاحبدار شده که ناخواسته از اون پارک عبور کردن یا برای گردش آورده شدن و آلوده شدند
مراکز نگهداری هم که نمیتونه هزینه کنه تمام سگها رو 7 گانه بزنه میتونه؟
خب مسلمه که الودگی منتشر میشه اما این دلیل میشه که این سگها رو رها کنیم تا باعث اشاعه الودگی بشن؟
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۲۰:۴۱ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۶
4
7
چه کسی پاسخگو کودکانی هست که مورد گزش سگ های بلاصاحب قرار گرفته،از یک سمت یک عده میگن شهرداری ها باید سگ هارو جمع کنه از یک سمت عده ای میگن نباید جمع کنه
حامیان عزیز هم که فقط بلد هستند که تو هر بوستان و خیابونی یه مشت غذا بریزن که این سگها از محیط های بیرون شهر به سطح شهر بیان
لیدا شیروانی
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۸:۳۶ - ۱۴۰۳/۰۸/۱۷
1
3
تشکر از آقای دکتر توکل نیا.
محدثه محمدزاده
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۱:۵۹ - ۱۴۰۳/۰۸/۲۱
1
1
ممنونم از آقای دکتر توکل نیای عزیز که با قلم ماهرانه، احساسات مهربانانه و حس وظیفه خود، متواضعانه با نوشتن این مقاله دلنشین و مقاله های پیشین در مسیر ساماندهی سگ های معصوم بلاصاحب قدم برداشتند. امیدوارم با همکاری مردم خونگرم، دامپزشکان زحمت کش و مسئولین مربوطه استان گیلان هرچه زودتر این هدف بزرگ محقّق شود.
دکتر طباطبایی
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۶:۴۱ - ۱۴۰۳/۰۸/۲۱
1
1
درود بر شما دکتر عزیز . موضوع را بسیار جامع و همه جانبه مطرح کرده اید اما مثل همه موضوعات دیگر ،هیچکس به حرف هیچکس گوش نمیدهد ولی شما وظیفه تان را انجام داده اید .آرزوی سلامتی برای شما
نظر شما
ادامه