به نام خداوند بخشایشگر مهربان
آنچه کنکوریها پیش از انتخاب رشته دامپزشکی باید بدانند
دکتر محمد لطفیزاده
=====================================
(پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله روانه جنگی بودند و در راه که می‌رفتند سگی با توله‌هایش را می‌بینند که در سایهای به استراحت می‌پردازد. حضرت دستور میدهند لشکر مسیرش را منحرف کند و علیرغم طولانی‌تر شدن مسیر نخواستند که آن حیوان اذیت شود. در حالی که البته قصد جان حیوان هم در میان نبود و فقط استراحت میکرد و چه بسا از آنجا بلند می‌شد و جای دیگری پیدا میکرد)
دامپزشکی از رشته‌هایی است که با اسلام و ایمان عجین است. توصیههای فراوان در قرآن کریم و روایات مبنی بر لزوم رعایت حقوق حیوانات و فراهم آوردن آسایش حیوانات از یک سو و دستورات صریح و اولویت دهی فراوان اسلام درباره ایمنی و سلامت مواد غذایی از سوی دیگر، اهمیت فعالیت دامپزشکان را دوچندان میکند. این روزها با انتشار دفترچه راهنمای انتخاب رشته کنکور سراسری و اعلام نتایج، دغدغه عمده خانوادهها انتخاب رشته فرزندان کنکوری است. چه بسا انتخاب نادرست بتواند سرنوشت فرزند یک خانواده را به مسیری ناخوشایند سوق دهد و انتخابی آگاهانه به فضل الهی تقدیری شایسته برای فرد رقم بزند.
با توجه به سؤالاتی که از اینجانب درباره رشته دامپزشکی شده و میشود شایسته دیدم در قالب پرسشهایی کوتاه و پاسخهایی مختصر و مفید قدری در انتخاب رشته دامپزشکی به خانوادههایی که در این زمینه دغدغه دارند کمک کنم. با این توضیح که برخی سؤالات مستقیم به انتخاب رشته مربوط نیست و به منظور ترسیم فضای دامپزشکی در کشورمان آورده شده، پرسش و پاسخهای زیر تقدیم میشود:
1 - رشته دامپزشکی در چه مقطعی دانشجو میپذیرد؟
در ایران دو مقطع عمده شامل دکترای حرفهای (دکترای عمومی دامپزشکی) و کاردانی دامپزشکی (فوق دیپلم) ارائه میشود که کاردانان پس از حدود دو سال می‌توانند با شرکت در یک آزمون در صورت قبولی در مقطع کارشناسی علوم آزمایشگاهی دامپزشکی ادامه تحصیل دهند.
2 - دامپزشک، دکتر است؟
دامپزشک مانند پزشک، دندانپزشک یا داروساز ، دکتر است اما در میان عموم جامعه بعضی ناآگاهیها در این باره وجود دارد که ممکن است موجب قضاوت اشتباه شود. تعدادی از مردم به دلیل عدم اطلاع از مقطع این رشته گاهی ممکن است از یک دانشجوی دکترای دامپزشکی بپرسند (به سلامتی چه زمانی برای ارشد خود را آماده میکنی؟) حال آنکه دانشجوی دامپزشکی مانند دانشجوی پزشکی از ابتدا وارد این رشته در مقطع دکترا میشود و این طور نیست که اول لیسانس و بعد کارشناسی ارشد و بعد دکترا بگیرد.
3 - دامپزشکی چند سال است؟
دکترای دامپزشکی در ایران حدود 7 طول میکشد که اگر با سرعت درس بخوانید میتوانید این دوره را حدود 6 تا 6سال و نیم تمام کنید. در مقطع کاردانی طول دوره تحصیل حدود 2 سال است.
4 - در میان مشاهیر کشورمان از دامپزشکان هم هستند؟
تعدادی از چهرههای ماندگار کشورمان که در سالیان اخیر در همایش تقدیر از چهره های ماندگار معرفی شدهاند از میان دامپزشکان هستند. برخی در قید حیات و بعضی از این دنیا رحلت نمودهاند. استاد دکتر تاج بخش، مرحوم استاد دکتر میرشمسی، مرحوم استاد دکتر نقشینه، مرحوم استاد دکتر شیمی، استاد دکتر نادعلیان، استاد دکتر شفیعی، مرحوم استاد دکتر بابا مخیر و استاد دکتر علی اسلامی از این جملهاند.
5 - در میان چهرههای اجرایی و سیاسی کشورمان هم دامپزشکان حضور دارند؟
دامپزشکان جدا از حرفه اصلی خود در امور اجرایی و فرهنگی کشورمان نقش مؤثری ایفا نمودهاند. دکتر مخبردزفولی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی شاید یک نمونه از صدها مورد در این زمینه باشد. مشاور وزیر نفت فعلی تا معاون و مشاور وزرای صنعت و نفت در دوره قبل، ریاست دفتر رئیس مجلس در دوره‌های قبل و ایفای نقش در مدیریت های ارشد وزارت علوم و دانشگاه تهران و غیره از دیگر نمونهها است. در عرصه فرهنگ و هنر از اجرای برنامهها در رادیو و تلویزیون (برای نمونه دکتر محمد نظری) گرفته تا موسیقی (دکتر پیام صالحی در گروه موسیقی آریان)، مجسمهسازی (دکتر حمید کنگرانی) و شعر و ادبیات (دکتر نصرتی) دامپزشکان نقش مهمی دارند. این موضوع نشانه تنوع توانمندی افرادی است که به واسطه کسب رتبه یا علاقمندی به رشته دامپزشکی وارد شدند و در کنار آن از مهارت‌های مدیریتی و هنر بیبهره نبوده‌اند.
6 - ساختار دامپزشکی در کشورمان چگونه است؟
در ایران سازمان دامپزشکی کشور زیر نظر وزارت جهاد کشاورزی اداره میشود و بخش دولتی و حاکمیتی را شکل میدهد. سازمان نظام دامپزشکی کشور نیز به عنوان سازمانی غیردولتی با قانون مصوب مجلس شورای اسلامی نقشی مانند سازمان نظام پزشکی ایفا میکند و وظیفه آن بیشتر معطوف به امور صنفی است که این روزها بیش از گذشته در پی گرفتن برخی از امور تصدیگری از بخش دولتی هم هست. تشکلهای صنفی و غیردولتی دیگری در این بین مانند جامعه دامپزشکان ایران، جامعه اسلامی دامپزشکان، انجمن های علمی دامپزشکی در زمینههای مختلف هر یک به نوبه خود به امور صنفی و علمی مشغول هستند و تعدادی از دامپزشکان را در عضویت خود دارند.
7 - حقوق و درآمد دامپزشکان خوب است؟
این موضوع بستگی به عقاید و فرهنگ هر فرد دارد. ممکن است فردی با حقوق یک میلیون تومان در ماه راضی باشد و دیگری با حقوق سه و نیم میلیون تومان در ماه اصلاً راضی نباشد! اغلب دامپزشکان را میتوان با حقوق و درآمد متوسط (حدود یک تا دو میلیون تومان) در نظر گرفت. برخی ممکن است در این میان بسیار بیشتر و یا حتی بسیار کمتر درآمد داشته باشند. هستند دامپزشکانی که مسئولیت فنی بعهده دارند اما حقوق زیادی دریافت نمیکنند و هستند دامپزشکانی هم که مطب شخصی دارند و به واسطه فعالیت چند ساله درآمدی دو رقمی (به میلیون) در ماه دارند.
8 - یک دامپزشک بعد از دکترای عمومی میتواند تخصص بگیرد؟
رشتههای متعدد بالغ بر بیست رشته تخصصی برای دامپزشکان عمومی نظیر بیماریهای داخلی دامهای بزرگ، بیماریهای داخلی دامهای کوچک (حیوانات خانگی)، جراحی دامپزشکی، بیماریهای طیور، بیماریهای آبزیان، پاتولوژی دامپزشکی، میکروب شناسی دامپزشکی، اپیدمیولوژی، بهداشت مواد غذایی و غیره وجود دارد که دامپزشک میتواند پس از شرکت در آزمون تخصصی و قبولی در مصاحبه در این مقطع تخصصی ادامه تحصیل دهد. در کنار این برخی از رشتههای علوم پایه پزشکی نیز از میان دامپزشکان برای تحصیل دانشجو میپذیرند. البته به دلیل قبولی بسیار خوب دامپزشکان و پایه علمی مناسب قدری روند انتخاب دامپزشکان برای رشتههای مشترک با پزشکی در سالیان اخیر با تنگنظری بعضی مسئولین در وزارت بهداشت روبرو بوده و همین امر امکان ادامه تحصیل در این زمینه را دشوار نموده است.
9 - حیطه فعالیت یک دامپزشک چقدر وسعت دارد؟
یک دامپزشک از تأسیس داروخانه دامپزشکی و آزمایشگاه تشخیص طبی دامپزشکی گرفته تا مطب (برای طبابت در زمینههای گوناگون) و نیز مسئولیت فنی کارخانجات بسته بندی مواد غذایی بخصوص با منشاء دامی تا عضویت هیأت علمی دانشگاهها و مراکز آموزشی و مراکز تحقیقاتی مانند مؤسسه تحقیقات واکسن و سرمسازی رازی و همچنین مسئولیت فنی و نظارت بهداشتی در کشتارگاههای دام و طیور توانمندی دارد. حیطه فعالیت یک دامپزشک و توانمندی وی بسیار وسیع است بطوری که این حرفه را دارای (تنوع و گوناگونی بسیار زیاد) میدانند و اثرگذاری خدمت دامپزشک از مزرعه تا میزغذا است.
10 - بازار کار رشته دامپزشکی در ایران و جهان چگونه است؟
در خارج از ایران کشور به کشور این موضوع متفاوت است اما عمده فعالیت بخش خصوصی در خارج کشور بخصوص در کشورهای به ظاهر پیشرفتهتر بر طبابت حیوانات خانگی متمرکز است که این مسئله در کشور ما قدری متفاوت است. در ایران به دلیل افزایش بیرویه پذیرش دانشجو و رشد نامتوازن فرصتهای شغلی همزمان با این افزایش بازار کار روز به روز دشواریهایی به خود دیده است. اکنون در برخی شهرهای بزرگ بازار کار دامپزشکی اشباع یا نزدیک به اشباع است اما در برخی استانها و شهرهای کوچک با کمبود دامپزشک روبرو هستیم. با بازار کار این رشته در وضعیت فعلی و آتی مانند همه رشتههای دیگر، اگر به خداوند بزرگ توکل شود و خوب درس بخوانید قطعاً به جای آنکه به دنبال کار باشید به شما کار پیشنهاد خواهد شد حتی اگر بازار کار بسیار بد باشد.
11 - خانمها هم دامپزشک میشوند؟
در سالیان گذشته ظرفیت زیادی از تحصیل در رشته دامپزشکی توسط خانمها اشغال شد و دختران جوان توانستند گوی سبقت را از پسران بربایند اما با توجه به آنکه دختران در همه زمینههای متنوع حرفه دامپزشکی الزاماً نمیتوانند و یا نمیخواهند فعالیت کنند محدودیتهایی در این باره اعمال شده است. اکنون تعداد قابل توجهی از خانمها در زمینههای مختلف از طبابت تا مسئولیت فنی و کار در زمینه شرکتهای واردات و پخش دارو و واکسنهای دامپزشکی فعالیت دارند اما اینجانب به خانم دامپزشک توصیه به کار در یک شرکت دارویی لزوماً نمیکنم چون برخی شرایط فعالیت در این شرکت‌ها را مناسب و در شأن زن مسلمان ایرانی و یک بانوی دامپزشک با درجه تحصیلی دکترا آن هم به عنوان بازاریاب علمی نمیدانم! با این حال تعدادی از بانوان دامپزشک محترمه هم در این شرکت‌ها مشغول فعالیت هستند که عمدتاً درآمد آنچنان بالایی ندارند.
12 - مناسبتهای دامپزشکی در ایران چگونه است؟
در ایران هر سال چهاردهم مهر ماه روز دامپزشکی به واسطه درج در تقویم رسمی کشورمان به عنوان (روز دامپزشکی) گرامی داشته میشود و در جهان نیز آخرین شنبه آوریل هر سال روز جهانی دامپزشکی نام دارد و حتی سال 2011 در دنیا به عنوان (سال دامپزشکی) نامگذاری شده بود.
13 - خود شما از دامپزشک بودن و وضع خود راضی هستید؟
این سؤال را اگر از بالغ بر سی هزار عضو سازمان نظام دامپزشکی کشور بپرسید به تعداد هر نفر پاسخهای متفاوت دریافت میکنید. بنده شخصاً از دامپزشک بودن خود راضی هستم اما ممکن است خیلی از دامپزشکان از دامپزشک بودن راضی نباشند که عمده این نارضایتی مربوط به درآمد آنها یا فرصتهای کم شغلی باشد. هرچند عدهای هم ممکن است باشند که اصولاً از هیچ چیز و هیچ شرایطی راضی نیستند!
14 - استخدام دولتی هم در دامپزشکی داریم؟
دامپزشکان هم در مجموعه دولتی سازمان دامپزشکی و هم در مجموعه نظامی و نیروهای مسلح کشورمان به عنوان مسئول طب پیشگیری و بازرس بهداشتی عمدتاً مواد غذایی می‌توانند فعالیت نمایند اما همانطور که میدانید ظرفیتهای استخدام دولتی در کشورمان چندان رو به افزایش نیست و محدودیتهایی در این باره وجود دارد.
15 - دید جامعه نسبت به دامپزشک چگونه است؟
در سالیان گذشته به تدریج دید جامعه نسبت به دامپزشک و نقش و توانمندی وی بهبود یافته است اما تا وضعیت مطلوب فاصله نسبتاً قابل توجهی وجود دارد. گاهی ممکن است حتی دامپزشک در یک جمع مورد تمسخر هم متأسفانه واقع شود که این ناشی از ناآگاهی جامعه و ضعف دستگاههای مسئول در این زمینه برای آگاهیبخشی است. ممکن است اولین پرسش در میان اطرافیان بعد از انتخاب این رشته این باشد که (سوسکهای خانه ما دل درد دارند دکتر جان چیکار کنیم؟) این پرسش طنزگونه و نظایر آن را بسیاری از دامپزشکان تجربه کردهاند و حتی در صدا و سیما و سایتها گاهی مورد طعنه قرار گرفته و دستمایه طنزهای نازل قرار داشته اند. با این حال این یک روی سکه است. اما اگر اعتماد به نفس وجود داشته باشد میشود با توضیح توانمندیها و گوناگونی حرفهای دامپزشکی بر این موضوع فائق آمد و به مردم نیز آگاهی داد که پدر علم واکسن کشور و سازنده واکسن فلج اطفال در ایران و چند واکسن مهم دیگر یک دامپزشک بود که در سالیان اخیر از میان ما رفت (مرحوم استاد دکتر میرشمسی) یا مدیر پروژه مهم داروی آنژی پارس (درمان زخم پای ناشی از دیابت) یک دامپزشک است (دکتر معتمدی) و یا بسیاری از نمونههای دیگر که نیازی به بازگویی آنها در این مجال نیست. سعی دامپزشک باید این باشد که با توضیح توانمندی خود ضمن بالابردن علم و دانش جایگاه خود را در تأمین سلامت عمومی جامعه تبیین نماید. این راه قدری دشوار است اما نباید هم از آن ترسید.
16 - برای انتخاب رشته دامپزشکی باید چه فاکتورهایی را مدنظر قرار دهم؟
اگر علاقه به کار با حیوانات یا امور پزشکی (ورود به سالن کالبدگشایی، جراحی و سروکار داشتن با خون و غیره) و یا حوصله تحصیل طولانی و امتحانات بعضاً دشوار را ندارید از انتخاب رشته دامپزشکی حتماً صرفنظر نمایید.
17 - دامپزشکان از سایر گروه پزشکی کمتر درس میخوانند؟
دامپزشکان از نظر واحدهای درسی با اختلاف قابل ملاحظه بیش از دندانپزشکان و داروسازان درس میخوانند و اصولاً در طب از آنان توانمندتر هستند. اختلاف طول تحصیل دامپزشکی و پزشکی به لحاظ تعداد واحدهای درسی هم تنها به واحدهای کشیک شبانه پزشکان مربوط میشود و دامپزشک در برخی دروس مانند انگل شناسی به عنوان نمونه به دلیل واحدهای بیشتر تحصیلی شاید دو برابر یک پزشک اطلاعات داشته باشد. البته این به معنای نفی رشته های دیگر نظیر پزشکی نیست و نقش پزشکان عزیز در خدمت به جامعه به جای خود محفوظ و قابل احترام است.
18 - سلامت واحد و نقش دامپزشکان در سلامت عمومی جامعه چیست؟
انجمنهای علمی و صنفی در دنیا به تازگی مفهومی تحت عنوان (سلامت واحد) را معرفی کردهاند که در آن با درنظر گرفتن نقش مهم دامپزشکان در تأمین سلامت جامعه تلاش در نزدیک کردن خدمات و همکاری بیشتر مابین دامپزشکان و پزشکان و اولویت دهی به پیشگیری به جای درمان شده است. این مفهوم در ایران هنوز به خوبی معرفی نشده و جای کار بسیاری دارد.
19 - مفهوم بیماریهای مشترک و دامپزشکان چه ارتباطی با هم دارند؟
حدود نیمی از عوامل بیماریزا در انسان منشاء حیوانی (یا از طریق حیوان یا فرآورده های غذایی با منشاء حیوانی) دارند و بیش از نیمی از عوامل عفونی بیماریزا در انسان هم از حیوانات به انسان منتقل میشوند. با این توضیح پرواضح است که بیماریهای قابل انتقال بین حیوان و انسان (که به اشتباه بیماریهای مشترک خوانده میشود، چون هر بیماری مشترکی قابل انتقال نیست مانند دیابت!) که طیف وسیع و شایعی دارند ابتدا توسط دامپزشکان پیشگیری میشود و با درمان دامها زمینه بروز و انتقال آن به انسان کاهش مییابد. تو خود بخوان حدیث مفصل از این مجمل در نقش دامپزشکان به عنوان مهمترین افرادی که سلامت سفره غذای مردم از صبحانه تا شام تأمین میکنند.
20 - نقش دامپزشکی در پدافند غیرعامل چیست؟
اقداماتی که بطور غیرمسلحانه در کاهش آسیب پذیری مؤثر است و جنبه پیشگیرانه هم دارد به زبان ساده پدافند غیرعامل نامیده میشود. با توجه به آنکه 80 درصد عوامل بیوتروریستی خطرناک (مانند عوامل عفونی بیماریزا) منشاء حیوانی دارند دامپزشکان در پیشگیری از شیوع این بیماریها و اتخاذ تدابیر و تمیهدات پیشگیرانه از ستونهای پدافند غیرعامل کشورمان محسوب میشوند.
21 - دامپزشک میتواند پژوهشگر موفقی باشد؟
با توجه به زمینه علمی مناسب و غنی در دانشگاهها (که البته باید دانشجو تلاش خود را در کسب علم بکار بگیرد) امکان ورود دامپزشکان به عرصه پژوهش فراهم است. دامپزشکان پژوهشگری از گذشته تاکنون افتخارآفرین بوده اند و این نه تنها در کشورمان که در جهان رایج است. از سالمون (کاشف میکروب سالمونلا) گرفته تا یکی از دو کاشف باسیل سل و بسیاری دیگر از دامپزشکان مطرح تا دامپزشکان ایرانی که امروزه در دنیا در شبیه سازی حیوانات (کلونینگ) و واکسنسازی (مرحوم دکتر میرشمسی و استاد شفیعی) صاحب نام هستند نمونههایی از این مدعا هستند. امروزه در مؤسسه واکسن و سرم سازی رازی، انستیتوپاستور، پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی، شرکتهای دانش بنیان، مرکز تحقیقات قلب و غیره دامپزشکان نقش مهمی در تحقیق و پژوهش به عهده دارند و این صرفنظر از نقش اعضای هیأت علمی دانشگاهها است که می‌توانند در کنار تدریس به پژوهش هم مشغول باشند.
22 - درسهای دامپزشکی و پزشکی به هم شبیه است؟
دامپزشک مجاز به دخالت در امور پزشکی به عنوان پزشک نیست اما درسهایی که میخواند بسیار نزدیک به پزشکی و در مواردی کاملتر هم هست. در 4 سال نخست دروسی نظیر پاتولوژی (مقایسهای)، بافتشناسی، فارماکولوژی، آناتومی (مقایسهای)، ایمونولوژی، میکروبیولوژی، ویروس شناسی، قارچ شناسی و غیره غلبه دارد و در دو تا سه سال پس از آن دروس درمانگاهی مانند بیماریهای داخلی، جراحی، مامایی، رادیولوژی و سونوگرافی، بمیاریهای طیور، بیماریهای آبزیان، بیماریهای حیوانات خانگی و غیره غالب میشوند. در حیوانات خانگی بسیاری از بیماریها و داروها همان بیماریهای و داروهای انسان است اما با تجویز متفاوت به طوری که طب حیوانات خانگی را به طب نوزادان در انسان تشبیه میکنند با این تفاوت که کار در دامپزشکی سختتر هم هست چرا که نوزاد انسان برخی ناراحتیها را با گریه نشان میدهد اما حیوان این کار را هم نمیکند و مهارت دامپزشک در تشخیص بیماری تعیین کننده است. در دامهای بزرگ و مزرعه‌ای که از شیر و گوشت آنها استفاده میشود و پرندگان صنعتی که از گوشت و تخم مرغ آنها استفاده میکنیم و نیز آبزیان حدود نیمی از بیماریها و داروها مشابه انسان و بقیه اختصاصی دامپزشکی است.
نکته مهم آنکه یک دامپزشک عمومی برخلاف پزشک عمومی که صرفاً در مطب به تشخیص بیماری و درمان اولیه می پردازد قادر است انواع اعمال جراحی از سزارین گرفته تا جراحی ارتوپدی و جراحی چشم و غیره را انجام دهد و به امور مرتبط با دندانپزشکی و رادیولوژی و سونوگرافی و نظایر آن هم مسلط است و این حاکی از توانمندی بالای دامپزشکان در طب است.
23 - دامپزشک فقط در دامداری کار می کند؟
همانطور که قبلاً گفته شد کار دامپزشک صرفاً در دامداری نیست و طیف وسیعی از فعالیتها را میتواند انجام دهد. بدیهی است که کار در روستا و دامداری به رغم شیرینی برخی اقتضائات را هم دارد که از آن جمله به فاصله آمد و رفت به دامداری و محل زندگی عمدتاً در بیرون فضای شهرهای بزرگ و یا نیاز به تعویض لباس به دلیل بوی دامداری و غیره می توان اشاره نمود. دامپزشکانی که در طب حیوانات خانگی فعالیت دارند یا مسئول فنی شرکت های بسته بندی مواد غذایی یا شرکت های دارویی و واکسن کار می کنند با چنین اقتضائاتی کمتر مواجه هستند. سختی کار در دامپزشکی هم چندان کم نیست. خطرات ناشی از تماس با عوامل بیماریزا در دامداری، حین تماس با حیوانات خانگی، در کشتارگاههای دام هنگام بازدید و بازرسی لاشه دام و یا هنگام کار در آزمایشگاه از جمله مواردی است که باید مدنظر داشت. البته با بکاربردن اصول حفاظتی می توان از این خطرات کاست.
سخن آخر :
در این نوشته نه چندان بلند سعی بر آن بود که نمایی واقعی ترسیم شود اما پیشنهاد میکنم قبل از انتخاب رشته دامپزشکی با تعدادی از دامپزشکان در مصادر مختلف از دانشگاه تا دامداری تا مطب حیوانات خانگی تا شرکتهای دارویی دامپزشکی و غیره مشورت نمایید و با محیط کار آنها بیشتر آشنا شوید. از سوی دیگر محدودیتهای ذکر شده سبب ترس در عدم ورود به این رشته نمیشود چه آنکه این محدودیتها سالیان سال مانند هر رشته دیگری وجود داشته اما به دلیل قدرت علمی بالا و نهفته در این رشته، توانمندی در تأمین سلامت جامعه، خدمت به مردم در تأمین غذای سالم و ایفای نقش در ایمنی و امنیت غذایی کشورمان، انجام پژوهشهای بنیادی و تأثیرگذار، کمک به کاهش آلام حیوانات که حتماً اجر الهی در پی دارد و غیره سالانه تعداد قابل توجهی به این رشته وارد شده و میشوند و از مزایای این رشته در کسب دانش و احساس خوشبختی به دلیل خدمت به جامعه (از طریق تأمین غذای سالم) و تأمین حقوق حیوانات و کمک به کاهش درد آنها بهرهمند میگردند.
به امید موفقیت همه جوانان ایرانی در انتخاب رشته
خوب و واقع گرایانه 
پیشنها به حکیم مهر دارم مطلبی در مورد این که ظرفیت رشته های وزارت بهداشت امسال کم شده ولی دامپزشکی تغییری نکرده درج کند