تکذیب شایعه رابطه بین خطوط سفید روی سینه مرغ و مصرف هورمون/ این خطوط سفید مربوط به ضایعه «میوپاتی دژنراتیو» می‌باشد

حکیم مهر - در روزهای اخیر شایعاتی با مضامین زیر شبکه های مجازی در حال دست به دست شدن است:

چطوری بفهمیم مرغی که میخوریم هورمونی هستش یا نه؟

موقع خرید مرغ به سینه مرغ دقت کنید، هر چی خطای سفید سینه مرغ بیشتر باشه یعنی مرغ تو مدت زمان کمی رشد کرده و هورمونیه و چربیش بالاست!

متخصص بهداشت و بیماریهای طیور سازمان دامپزشکی کشور در این خصوص گفت : هیچگونه هورمونی در گوشت مرغ وجود ندارد.

به گزارش حکیم مهر به نقل از روابط عمومی سازمان دامپزشکی کشور، «دکتر سید علی غفوری» در رد شایعات مصرف هورمون در مرغ اظهار داشت: با توجه به بعضی اظهارنظرها در زمینه مصرف هورمون در مرغداری ها از سوی برخی افراد ناآگاه  وحتی برخی افراد تحصیلکرده  در شبکه های مجازی، باید گفت که این مسئله به قدری بی اساس، غیرعلمی و قدیمی است که شاید نیازی به توضیح نداشته نباشد، بطوریکه با یک جستجوی اینترنتی ساده مشخص خواهد شد که در سایر نقاط دنیا هم این قضیه سال هاست بعنوان افسانه مطرح است و اظهار نظرهای غیر کارشناسی به ویژه از سوی طبقه تحصیلکرده جامعه جای بسی تامل دارد .  در هر صورت جهت روشن سازی اذهان عمومی ذکر چند نکته ضروری می باشد:

در خصوص تصاویر منعکس شده اخیر در شبکه های مجازی در زمینه گوشت سینه مرغ لازم به توضیح است که تصاویر مذکور مربوط به ضایعه ای تحت عنوان "خط سفید" یا اصطلاحاً "Degenerative Myopathy ” می باشد که تابحال علت آن به درستی شناخته نشده ولی این مشکل را به فاکتورهایی همچون سرعت رشد در نژادهای جدید طیور گوشتی، وزن زیاد و سن بالای پرورش مرتبط می دانند. در این شرایط ممکن است بافت کلاژن، چربی و املاح معدنی در طول رشته های عضلات قرار گرفته که بصورت خطوط سفید مشاهده شود. هیچ یک از منابع علمی و معتبر و بر اساس نتایج تحقیقات حاضر، هیچ گونه ارتباطی بین این مسئله و هورمون وجود ندارد. چنین گوشتی فقط ممکن است از نظر ظاهری برای مصرف کننده غیرعادی باشد و همچنین میزان آبگیری چنین گوشتی در فرآیند marinate یا عمل آوری کمتر می باشد.

متخصص بهداشت و بیماریهای طیور سازمان دامپزشکی کشور در ادامه در زمینه مصرف هورمون در مرغ ابراز داشت: از منظر اندوکرینولوژی یا هورمون شناسی طیور لازم به ذکر است که اساساً هورمون های موثر بر رشد به دو دسته پروتئینی و استروئیدی تقسیم می شوند. هورمون های پروتئینی مثل هورمون رشد بعلت ماهیت ساختمانی اگر بصورت خوراکی مصرف شوند سریعاً در دستگاه گوارش تجزیه و غیرفعال می شوند و اگر قرار باشد بصورت تزریقی استفاده گردند، براساس مطالعات صورت گرفته در دهه های گذشته، بایستی روزانه و به دفعات به پرنده تزریق شوند که این امر با توجه به تعداد بسیار زیاد پرندگان در مرغداری ها از نظر اجرایی غیرممکن بوده و لذا استفاده از هورمون های رشد با ماهیت پپتیدی در طیور بطور کامل منتفی است.

وی افزود: مصرف هورمون های استروئیدی مانند استروژن، پروژسترون، تستوسترون، زرانول و ترونبولون در حیوانات با هدف رشد سریع محدود به گاو و گوسفند و آن هم در کشورهای پیشرفته در چارچوب مقررات FDA و اتحادیه اروپا می باشد. از آنجا که عضلات پرنده بویژه عضله سینه که قسمت ارزشمند و عمده گوشت مرغ را به خود اختصاص می دهد در روند تکاملی و اهلی شدن گونه ماکیان (گالوس گالوس) وظیفه اصلی خود یعنی به حرکت درآوردن بال ها جهت پرواز را از دست داده و بنابراین اساساً سلول های عضلانی مرغ فاقد گیرنده های فعال و پاسخگو به این هورمون ها می باشند، بنابراین می توان نتیجه گرفت که استفاده از هر نوع هورمون در مرغ غیرعلمی، بی تاثیر و غیرقابل اجرا می باشد.

دکتر غفوری با نگاه به جنبه های پرورشی تصریح کرد: شاید علت بروز شبهه مصرف هورمون در ذهن افراد، رشد سریع طیور گوشتی در سال های اخیر است که این امر حاصل مطالعات مداوم و طولانی اصلاح نژادی در طیور گوشتی می باشد بطوری که مرغی که در حدود 90 سال قبل در عرض 100 روز با خوردن 7/4 کیلوگرم دان ، وزن 1 کیلوگرمی می گرفت در حال حاضر با کسب صفات ژنتیکی برتر در کمتر از 35 روز بازای مصرف هر 6/1 کیلوگرم دان بیش 1 کیلوگرم وزن گیری دارد، بطوریکه در بسیاری از موارد بایستی جهت جلوگیری از بروز عوارض مفصلی و آسیت، با کاهش این سرعت رشد از طریق استراحت نوری، رقیق سازی جیره و محدودیت غذایی، مجالی را ایجاد نمود تا اسکلت، ریه و قلب پرنده به حدی از رشد برسد تا بتواند در دوره پرورش تحمل رشد و وزن گیری بالای پرنده را داشته باشد.

وی در خصوص دیگر عوامل موثر بر رشد سریع طیور گوشتی ابراز داشت که بکارگیری تغذیه نوین و استفاده از جیره های حاوی پروتئین مرغوب، انرژی مورد نیاز، اسیدهای امینه ضروری، مکمل های ویتامینه و معدنی، تقویت کننده های رشد مثل پروبیوتیک ها و پری بیوتیک ها و اسیدیفایرها و نیز آنزیم های مجاز (که همگی حاوی مواد مغذی بوده و فاقد هرگونه هورمون می باشند) دلیل دیگری برای این سرعت رشد بالاست. فراهم سازی شرایط پرورشی مطلوب از نظر دما، رطوبت، تهویه و فضای مناسب نگهداری نیز از عوامل هم افزا در این رشد سریع می باشد.

متخصص بیماریهای طیور سازمان دامپزشکی در خصوص باقیمانده های دارویی گفت: اساساً هرکدام از داروهای مورد استفاده در طیور براساس دارونامه دامپزشکی و مقررات سازمان دامپزشکی کشور دارای مدت زمان منع مصرف مخصوص به خود می باشند، بدین معنی که پرنده بعد از طی دوره زمانی که در آن مصرف دارو ممنوع می باشد، بر اساس تایید دامپزشک اجازه اعزام به کشتارگاه را دارد. خوشبختانه در سال های اخیر طرح تولید مرغ سبز یا بدون آنتی بیوتیک در تمام طول دوره نیز با برنامه ریزی و حمایت سازمان دامپزشکی کشور رو به توسعه بوده تا همین حداقل داروی مصرفی در طیور هم با بالا بردن استانداردهای بهداشتی و پرورشی مورد مصرف قرار نگیرد.

وی افزود: از لحاظ غذایی نیز ذکر این نکته ضروری است که گوشت مرغ چه از لحاظ ارزش غذایی، کمیت اسیدهای آمینه و میزان کلسترول نزدیک به صفر و چه از لحاظ بهداشتی (انگشت شمار بودن بیماری های منتقله از گوشت طیور به انسان در مقایسه با پستانداران) به عنوان منبع پروتئین حیوانی سالم و ارزان مطرح است. نکته جالب اینکه میزان استروژن های داخلی (Endogenous) در گوشت مرغ یک صدهزارم مقدار آن در برخی دانه های گیاهی است. لذا اظهار نظرهای غیرکارشناسی و انعکاس شایعاتی همچون مصرف هورمون در مرغ، جذام مرغی و آلوده بودن گوشت مرغ موجود در بازار به آنفلوانزای پرندگان، علاوه بر زایل نمودن زحمات شبانه روزی دست اندرکاران این صنعت اعم از تولیدکنندگان، دامپروران و دامپزشکان ضمن تشویش اذهان عمومی سبب تهدید امنیت غذایی جامعه نیز خواهد شد.

دکتر غفوری در پایان مصاحبه خود مجددا تاکید نمود: حتی یک نانوگرم از هیچ هورمونی در هیچ یک از حدود 25000 مرغداری در سراسر کشور استفاده نشده و هم میهنان عزیز می توانند با آرامش خیال و توجه به توصیه های بهداشتی سازمان دامپزشکی کشور از این منبع پروتئینی سالم استفاده نمایند.