هرگونه اهمال و کم‌کاری دامپزشکی، ازدحام خیل عظیمی از بیماران در بیمارستان‌ها و دیگر مراکز درمانی را بدنبال خواهد داشت

تهیه و تأمین مواد پروتئینی سالم در جیره غذایی انسان و تأمین امنیت غذایی از لحاظ کمی و کیفی می تواند شعار دام سالم غذای سالم و در نتیجه انسان سالم را عینیت بخشد.

به گزارش حکیم مهر به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، در سال ۱۳۶۹ خورشیدی به دنبال تلاش برای اختصاص روزی به نام روز دامپزشکی، دکتر حسن تاج بخش روز ۱۴ مهر را به یاد (گوش روز) پیشنهاد کردند.

این روز در ایران باستان روز مبارکی بوده چرا که نامش برگرفته از نام فرشته‌ای به نام گائوش (فرشته‌ی نگهدار چهارپایان و جانوران سودمند) است.

با قبول این پیشنهاد روز ۱۴ مهر در تقویم ایران به عنوان روز دامپزشکی نام گذاری شد.

همزمان با اهلی کردن حیوانات توسط انسان های اولیه، اولین گزاره های علم دامپزشکی پایه گذاری شد تا اینکه در پایان قرن بیستم و اوایل قرن 21 بشر توانست با بیماری های مهلکی همچون جنون گاوی، تب کریمه کنگو، آنفلوانزای خوکی و آنفلوانزای پرندگان مقابله کند و از تلفات شدید انسانی که در قرن های گذشته جامعه بشری را آزار می داد جلوگیری کند.

بیماری هایی مثل آنفلوانزای پرندگان با توجه به سابقه تلفات آن به مراتب بیش از ایدز مردم جهان را به وحشت انداخت با توجه به اهمیت موضوع سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد که در مبارزه با این بیماری ها بالاترین مقام اجرایی کشورها در جریان کلیه امور مبارزه قرار گیرد .

محوریت فعالیت ها در کشورهای جهان سازمان های دامپزشکی بوده که نقش بسزایی در کنترل بیماری های مشترک مذکور بر عهده دارند.بر این اساس و با توجه به تعریف سازمان بهداشت جهانی هدف دامپزشکی تنها درمان حیوانات نیست بلکه دقیقا تأمین سلامت مواد غذایی و بهداشت انسان می باشد، زیرا با واکسیناسیون دام ها می توان از مرگ و میر آن ها جلوگیری کرد و بر میزان فرآورده های خام دامی سالم افزود.

بیش از نیم قرن فعالیت کلاسیک دامپزشکی در استان سابقه دارد. این درحالی است که خدمات بهداشتی و پیشگیری این استان به دهه ۳۰و ۴۰ شمسی بر می گردد. که ابتدا با کنترل بیماری سل و تب مالت همراستا با کشور بوده است.

«دکتر مصطفی کنارکوهی» مدیر کل دامپزشکی استان خوزستان گفت: استان خوزستان از جنبه های مختلفی در کشور مطرح است و جایگاه ویژه خود را دارد مثلا سومین تولید کننده آبزیان، پنجمین تولید کننده طیور و هفتمین تولید کننده دام است همچنین پذیرش بیشترین عشایر بوده بطوری که پذیرای قشلاق دامداران عشایر کوچ رو حداقل 7 استان دیگر است و بزرگترین مرز واردات و ترانزیت کشور و صادرات و ... می باشد.

وی افزود : گستردگی، تنوع اقلیمی، ذخایر آبی عظیم و شرایط جغرافیایی مناسب موجب شده که خوزستان دارای کشاورزی پویا و دامپروری پر رونقی باشد که همین امر باعث اهمیت و نقش تاثیر گذار بیش از پیش دامپزشکی شود.

کنارکوهی اظهار داشت: با وجود صنعتی بودن استان اما خوزستان به عنوان یکی از قطب های مهم کشاورزی و دامپروری کشور همیشه مطرح بوده است و در حال حاضر نیز با تولید حدود 12% کل تولید محصولات کشاورزی کشور مقام نخست را دارد و همین مقام را در تولید محصولات زراعی باغی و محصولات صنعتی کشاورزی به خود اختصاص داده است.

مدیر کل دامپزشکی استان ادامه داد: استان با داشتن 1031 واحد دامپروری و 917 واحد پرورش انواع طیور و 10916 هکتار مزارع پرورش ماهی و میگو توانسته است نقش بسیار موثری را در تولید فرآورده های پروتئینی کشور داشته باشد بطوری که جایگاه سوم کشوری را در تولاید این محصولات به خود اختصاص داده است. همچنین خوزستان رتبه ششم را در زمینه پرورش جوجه گوشتی و جایگاه پنجم را در بین 10 استان بزرگ دامپرور کشور دارا می باشد.

وی بیان کرد: در آخرین بررسی های بعمل آمده سرمایه دامی استان بالغ بر 68000 میلیارد ریال برآورد شده است. در حفاظت و نگهداری از این سرمایه عظیم ملی و تولید فرآورده های پروتئینی استان دامپزشکی نقش موثر ، ارزنده و حیاتی را ایفا می کند.

کنار کوهی گفت: واکسینه نمودن دام ها مهمترین عامل پیشگیری از بیماری هاست و تامین به موقع امکانات از لحاظ واکسن، خودرو و پرسنل و تامین اعتبار مورد نیاز جهت این وظیفه خطیر امری الزامی است.

وی عنوان داشت : هر گونه برآورد غلط از شرایط ، ناهماهنگی یا اهمال در تامین بموقع این نیازها نه تنها منجر به شیوع بیماری در دام های استان می گردد بلکه همجواری استان با استان های دیگر و حتی کشور عراق شرایط گسترش سریع بیماری را در کشور فراهم می نماید.

کنار کوهی افزود: گنجینه کادر علمی دانشگاهی استان در زمینه پزشکی دام، درمانگاه ها و آزمایشگاه های مجهز، بخصوص آزمایشگاه رفرانس مرکز تشخیص اداره کل که جزو معدود آزمایشگاه بزرگ منطقه ای کشور می باشد پشتوانه خوبی برای کنترل بموقع بیماری در دام های استان می باشد.

واگذاری درمان دام به بخش خصوصی

وی تاکید داشت: در حال حاضر حداقل 60% فعالیت های واکسیناسیون دام ها و پیشگیری از بیماری های دامی از طریق خرید خدمات از بخش خصوصی و با نظارت مستقیم اداره کل دامپزشکی استان صورت می گیرد. دامپزشکی استان 100% بخش درمان دام ها را نیز به بخش خصوصی واگذار نموده و تمامی توان خود را به بررسی بیماری های نوپدید ، نوظهور و یا درمان مواردی از دام های بیمار که پیچیده بوده و به هر دلیل بخش خصوصی آنها را به تشکیلات دولتی ارجاع می نماید، اختصاص داده است.

کنار کوهی اظهار کرد: دامپزشکی استان در بالا رفتن تولید ناخالص ملی و رفاه اجتماعی نقش شایانی دارد اما نگهداری و حفظ فرآورده های تولید شده امری مهم است و پرسنل دامپزشکی استان با حساسیت و جدیت بر نگهداری، انتقال و توزیع بهداشتی آنها نظارت داشته

نظارت دامپزشکی بر واردات نهاده دام کشور

مدیر کل دامپزشکی استان گفت: استان خوزستان دارای مرز مشترک زمینی 420 کیلومتری با کشور عراق و مرز آبی 210 کیلومتری با آب های گرم خلیج فارس می باشد. بندر امام خمینی نیز تنها بندری است که دروازه ورود تمامی نهاده های دامی و انسانی فله کشور نظیر سویا و ذرت و گندم و جو دامی ، پودر ماهی ، کنجاله منداب ، کنجاله کلزا ، و ... می باشد که نظارت بهداشتی بر ورود کلیه نهاده های دامی فله کشور توسط دامپزشکی استان صورت می گیرد.

کنار کوهی افزود: در ضمن علاوه بر بندر بزرگ بندر امام خمینی ماهشهر بنادر خرمشهر، آبادان و هندیجان، فرودگاه بین المللی اهواز و همچنین مرزهای خاکی چزابه دشت آزادگان ، شلمچه خرمشهر از مبادی خروجی دام و فرآورده های دامی صادراتی می باشند این وظیفه دامپزشکی است که بر ورود و خروج کلیه دام ها و فرآورده های دامی که از قرنطینه های استانی صورت می گیرد نظارت داشته و از تردد هر گونه دام و یا فرآورده دامی آلوده غیر بهداشتی جلوگیری نماید.

وی بیان کرد: بیماری های هاری، تب کریمه کنگو، سل، تب مالت، کیست هیداتید، تب کیو، سیاه زخم و ... از جمله بیماری هایی هستند که از دام به انسان منتقل و موجب خسارات جانی و مالی سنگینی به جامعه می گردند. وظیفه اصلی دامپزشکی در این رابطه، کنترل این بیماری ها در دام ها و پیشگیری از انتقال آنها به افراد انسانی می باشد.

مدیر کل دامپزشکی استان عنوان داشت: هرگونه اهمال و کم کاری دامپزشکی استان در زمینه کنترل بیماری های مشترک ازدحام خیل عظیمی از بیماران در بیمارستان ها و دیگر مراکز درمانی را بدنبال خواهد داشت که تامین هزینه های درمانی آنها از توان هر دولتی با هر توان مالی خارج خواهد بود و این جدای از خطرات بهداشتی جدی تحمیلی آنها به جامعه می باشد.

ضرورت وجود دامپزشک حیات وحش در خوزستان

همچنین «سعید عیدی گماری» رئیس اداره محیط زیست اندیمشک در خصوص دامپزشک حیات وحش گفت: ساختار بدن دام ها و حیوانات اهلی شبیه به حیوانات وحشی است با این تفاوت که بدن حیوانات وحشی به دلیل این که در طبیعت شرایط سختی را گذرانده اند مقاوم تر است.

عیدی گماری افزود: ما برای درمان بیماری حیواناتی که در منطقه حفاظت شده اندیمشک وجود دارند از دامپزشکان کمک می گیریم هر چند وجود دامپزشک حیات وحش امری ضروری است.

وی بیان کرد: در سال های گذشته عده ای از گوزن های حفاظت شده پارک ملی فعلی کرخه دچار بیماری شده که بر اثر اینت بیماری تعدادی از ان ها تلف شدند که در صورت وجود دامپزشک حیات وحش میزان تلفات بسیار کمتر می شد.

رئیس اداره محیط زیست اندیمشک اظهار داشت: پیشنهاد می کنیم در هر استانی یا حداقل در استان خوزستان کلینیک تخصصی حیات وحش دایر شود تا امر پییشگیری و درمان بیماری ها در دامان طبیعت بصورت تخصصی پیش رود.

زمانی دامپزشکی فقط آشنای روستاها بود و جامعه شهری با خدمات آن بیگانه ؛ ولی امروزه تصور اینکه سفره ای غذایی بهداشتی پهن شود و دامپزشکی در تامین این سفره نقشی نداشته باشد امری دور از ذهن و تقریبا محال است.

تصور اینکه جامعه ای بتواند بدون حضور دامپزشکی امنیت غذایی افراد خود را تامین کند و یا موفق به تامین کامل بهداشت خود گردد، امری نا ممکن خواهد بود.