مدیر کل سازمان دامپزشکی استان اصفهان اظهار داشت: سویه جدید آنفولانزای فوق حاد پرندگان H5N6 که استان گیلان درگیر آن است بر خلاف سویه قبلی H5N8 انسان را هم درگیر می کند، در استان اصفهان گزارشی از سویه جدید نداریم اما در این استان به دلیل درگیر شدن با سویه H5N8 یک میلیون و دویست هزار قطعه طیور معدوم شد، امکانات و اختیارات سازمان دامپزشکی هم برای کنترل این بیماری 20 درصد است، آزمایشگاه برای کار با ویروس نداریم، در طرح تحول سلامت هم حوزه دامپزشکی مغفول مانده است.
به گزارش حکیم مهر به نقل از خبرگزاری علم و فناوری، «دکتر شهرام موحدی» افزود: آنفولانزای فوق حاد پرندگان به عنوان یک معضل جهانی شناخته شده است و گزارش هایی مبنی بر درگیری با سویه های آنفولانزای فوق حاد پرندگان توسط بیش از 60 کشور ارائه شده است، در اروپا غیر از کشور نروژ همه کشورها آلودگی با سویه های مختلف آنفلولانزای فوق حاد پرندگان را اعلام کرده اند.
وی ادامه داد: اگر چه ورود ویروس معمولا توسط پرندگان وحشی آزاد پرواز اتفاق می افتد، اما گسترش ویروس توسط خود انسانها و به اصطلاح اپیدمیولوژی دامپزشکی، گسترش توسط چرخ و کفش اتفاق می افتد.
موحدی اذعان کرد: استان اصفهان بعنوان بزرگترین استان از لحاظ تعداد واحدهای پرورش طیور و تقریبا با استان مازندران در رقابت شانه به شانه در حوزه تولیدات حوزه طیور بعنوان رتبه اول و دوم قرار دارد، بطوری که در این استان هم تراکم واحدهای طیور فوق العاده سنگین می باشد و هم تنوع فوق العاده زیاد پروش طیور را داریم، از نظر تنوع مرغ گوشتی، تخم گذار، بلدرچین، کپک، شتر مرغ و انواع و اقسام پرندگان پرورش می یابند، تنوع و تراکم فوق العاده سنگین و زیاد باعث افزایش انتشار بیماری می شود.
مدیر کل دامپزشکی استان اصفهان گفت: این استان سال 1395 درگیر سویه H5N8 ، سویه ای که در کشور گسترش یافته بود قرار گرفت و تا اردیبهشت ماه سال 96 توانستیم بیماری را کنترل کنیمِ، از اردیبهشت تا آذر ماه سال 1396 موردی از بیماری گزارش نشد.
موحد اذعان کرد: اخیرا به دنبال درگیری بسیار شدیدی که در کشور در استانهای آذربایجان شرقی، تهران، البرز و بویژه استان قم و استان مرکزی که همسایه ما بودند اتفاق افتاد، استان اصفهان دوباره درگیر سویه H5N8 (بیش از 300 نوع ویروس آنفولانزا وجود دارد که بر اساس H و N تقسیم بندی می شوند) شد.
وی تاکید کرد: در حوزه H5N8 همکاران ما در دامپزشکی بصورت شبانه روزی در سخت ترین شرایط جغرافیایی، منطقه ای و آب و هوایی و در بدترین شرایط فعالیت و مبارزه می کنند.
مدیر کل دامپزشکی استان اصفهان تصریح کرد: ما به منظور کنترل بیماری در جمعیتی بیش از 22 تا 23 میلیون قطعه طیور در حال پرورش در استان اصفهان و بخاطر این که بیماری را براساس پرتکلهای جهانی کنترل کنیم، چیزی حدود یک میلیون و دویست هزار (1200000) طیور را معدوم کردیم.
موحدی تاکید کرد: هر واحدی از حوزه طیور ما درگیر شده است ناشی از غفلت پرورش دهنده بوده، و بدون شک این ویروس از طریق خودرو آلوده، فرد آلوده یا پرنده آزاد پرواز مثل گنجشک و کلاغ ورود پیدا کرده و یا دان آلوده و یا آب آلوده بوده است، حقیقت این است که یک گپی در حوزه بهداشت واحد طیور اتفاق افتاده است و این نشان دهنده نقش بی بدیل خود تولید کننده گان در کنترل بیماری است.
وی خاطرنشان کرد: هر چند که درحدود 33 کانون بیماری در این استان داشتیم، در حال حاضروضعیت استان نسبتا مطلوب است، اما باید توجه داشته باشیم که جمعیتی بیش از 22 تا 23 میلیون قطعه طیور در یک زمینی است که زیر آن یک گسلی بنام آنفولانزا قرار دارد و هر لحظه امکان دارد این گسل جابجا شود، در اثر عدم دقت و رعایت مسائل بهداشتی- قرنطینه ای یا جابجا کردن طیور آلوده از راههای مواصلاتی که این مورد تحت کنترل حوزه دامپزشکی هم نیست.
دامپزشکی 20درصد امکانات و اختیارات کنترل بیماری آنفولانزا فوق حاد پرندگان را دارد
موحدی تصریح کرد: در حوزه کنترل بیماری آنفولانزا فوق حاد پرندگان حدود 20 دستگاه متولی هستند، و خوشبینانه قریب 20 درصد از امکانات و اختیارات کنترل بیماری آنفولانزا در اختیارات دامپزشکی است، دیگر دستگاهها 80 درصد اختیارات و امکانات را در این زمینه دارند.
مدیر کل دامپزشکی استان اصفهان افزود: بعضی مواقع برای پلمپ یک مرغداری باید دوستان در دادستانی کمک کنند، فرمانداران کمک کنند، بحث محیط زیست مطرح می شود و باید اداره کل محیط زیست کمک کنند، مقابله با واحدهای غیر مجاز را هم داریم که باید جهاد کشاورزی کمک کند، کنترل بسیار شدید راههای مواصلاتی بین استانی و داخل استانی مطرح است و قطعا باید پلیس راه کمک کند.
وی گفت: دستگاهها به تناسب به ما کمک کرده اند، بعضی دستگاهها ضعیف تر و بعضی قوی تر، سازمان جهاد کشاورزی در حوزه مقابله با واحدهای غیر مجاز پرورش طیور همکاری خوبی داشته اند. خیلی از دستگاهها خیلی خوب عمل کردند بعضی دستگاهها هم هنوز اهمیت برای آنها روشن نشده است.
موحدی خاطرنشان کرد: انتظار داریم جاده های مواصلاتی استان جدی تر کنترل شود یعنی همه خودروهای حمل، چه دام چه طیور و فرآورده های مرتبط از جمله گوشت، کود مرغی، پوست و غیره همه باید دارای مجوزهای حمل بهداشتی باشند. چرا که اگر یک کامیون آلوده از یک استانی وارد یک استانی و یا از یک شهری وارد شهری شود و استان و شهر را آلوده کند کنترل بیماری غیر ممکن است و در واقع پیدا کردن یک سوزن در یک انبار کاه است.
سویه جدید H5N6 انسان را هم درگیر می کند
مدیر کل دامپزشکی استان اصفهان ادامه داد: بر عکس H5N8 که هیچ گونه گزارش درگیری انسانی تا الان نداشته (بعید نیست با همین سویه و تغییرات ژنتیکی انسانی هم درگیرشود)، اما سویه جدید H5N6 که پرندگان وحش در استان گیلان آوردند و در حال حاضر استان گیلان درگیر است و چند نمونه هم کنار دریاچه چیتگر تهران داشتیم، گزارش درگیری و تلفات در حوزه انسانی وجود دارد و یک سوم از افراد آلوده فوت کرده اند، طبق گزارش تایید شده ای در دنیا 18 نفر با این سویه آلوده شده اند که 6 نفر فوت کرده اند، در ایران تا الان گزارش رسمی درگیری انسانی با سویه جدیدH5N6 نداریم. به هر حال باید توجه داشت این ویروس خطرناکی است ویک سوم افراد مبتلا فوت کرده اند.
وی در پاسخ به این سوال که غیر از استان گیلان و تهران، آیا این ویروس دردیگر استانهای کشور گزارش شده است، گفت: استانهای دیگر را اطلاعی نداریم اما در استان اصفهان تا این لحظه گزارش نشده است.
دکتر موحدی تاکید کرد: همه مباحث بهداشتی که در مورد H5N8 مطرح شد، در مورد H5N6 بویژه که تلفات طیور می دهد و مشکلات انسانی هم دارد باید با دقت بیشتری نه تنها توسط دامپزشکی بلکه همه دستگاههای دیگر که متولی کنترل آنفولانزای فوق حاد پرندگان هستند رعایت شود.
علل ورود و گسترش ویروس کدامند
مدیر کل دامپزشکی استان اصفهان اظهار داشت: این ویروس را خیلی از کشورها گزارش کرده اند پرندگان وحشی مرز جغرافیایی نمی شناسند و از گمرک و جایی هم رد نمی شوند، این برمی گردد به هر کشور که چگونه بتواند ویروس را کنترل کند، بدین مفهوم که علاوه بر حدود 20 دستگاه متولی و در کنار اعتبارات مکفی که باید تخصیص داده شود و در زمان های بحران بلافاصله و بدون درنگ اقدامات لازم انجام گیرد، هیچ کدام نقشی مهمتر از نقش خود تولید کننده گان ندارد.
وی تصریح کرد: متاسفانه در گلپایگان رها سازی طیور تلف شده در کانالهای آب اتفاق افتاده بود که این باعث می شود تمام پرندگان آزاد پرواز مثل گنجشک و کلاغ و یا پرندگان وحشی که از این طیورتلف شده استفاده می کنند و یا حتی سگ و گربه و جوندگان مبتلا شوند و ویروس را در یک منطقه جغرافیایی فوق گسترده ای پخش کنند پس قطعا رفتارهای پرخطر تولیدکننده گان، عدم رعایت نکات بهداشتی و متاسفانه عدم ساختار بهداشتی مطلوب واحدهای پرورش همه اینها دست به دست هم می دهد که ما نتوانیم ویروس را کنترل کنیم.
استاندارد واحدهای پرورش طیور چگونه است و چرا طیور تلف شده در محیط رها می شوند
موحدی گفت: واحدهایی که از ما مجوز بهداشتی می گیرند باید کوره لاشه سوز و یا چاه دفن تلفات داشته باشند، معمولا واحدهای دارای مجوز بهداشتی مشکل ساز نیستند بلکه این مشکل ناشی از واحدهای غیرمجازی است که پرورش طیور دارند نه در مرغداری بلکه در مرغدانی در یک مخروبه ای اقدام به پرورش طیور می کنند و معمولا هم اینها به پنهان کاری و مسائلی از این دست روی می آورند و انشا الله همه دستگاهها دست به دست هم دهند و با این واحدها مقابله کنند.
چرا تا به حال با این واحدهای مقابله نشده است
موحدی گفت: برخورد با واحدهای غیر مجاز نیازمند کارگروهی شامل دستگاههای مختلف از جمله استانداری، فرمانداری سازمان جهاد کشاورزی، دادستانی و دامپزشکی است.
وی تصریح کرد: اقدامات خیلی خوبی حداقل این چند وقت شروع شده اما یادمان باشد که واحدهای غیر مجاز که بخواهیم پلمپ کنیم به هر حال نوعی از کلمه اشتغال به دنبال این بحث ها مطرح می شود، یک ممانعت های اجتماعی پیش می آورد حتی گاهی ما با اعتراض شاید فرمانداران و یا نمایندگان مجلس روبرو می شویم، البته با توضیحات مکفی قانع می شوند، این خود یک مشکل است، چرا که بحث اشتغال را هم یدک می کشند. دامپزشکی هم متولی برخورد با واحدهای غیرمجاز در کنار دیگر دستگاهها می باشد.
چه اقدامات علمی در این زمینه انجام داده اید
مدیر کل دامپزشکی استان اصفهان درپاسخ به این سوال با تاکید بر این که مقابله با ویروس دقیقا مثل یک جنگ است، جنگ همه امکانات خودش را می طلبد شما نمی توانید بجنگید در کنار این که اسلح مدرنی و تجهیزات مدرن نداشته باشید فقط سرباز داشته باشید امکان پذیر نیست، تصریح کرد: در حوزه دامپزشکی همین طور است، ما در حوزه خودرویی هم دچار یک سری مشکلات هستیم. یادمان باشد مقابله با ویروس نیازمند آزمایشگاه بسیار خوب و پیشرفته ای است ما علیرغم این که آزمایشگاهی نسبتا خوب و افراد متخصص و مجرب هم داریم اما امکان کار با ویروس را نداریم، نه تنها دامپزشکی استان اصفهان ظاهرا در کشور هم بعید است که غیراز یکی دو آزمایشگاه بتوانند در این زمینه کار کنند.
وی ادامه داد: راه اندازی آزمایشگاه انکار نائذیر است و درخواست ویژه ای که از استانداری محترم استان داشتیم و امیدواریم که جامعه عمل بپوشد این است که استان اصفهان بعنوان قطب تولیدات کشور و بعنوان استان معین تهران نیازمند آزمایشگاه Level3 می باشد، آزمایشگاهی است که بتواند با ویروس کار کند چون براساس پرتکلهای جهانی باید کار کنیم و قطعا برای این استان نیاز است،اعتبارات مکفی به استان اصفهان داده شود بویژه با نیم نگاهی که این استان بعنوان استان معین تهران هم هست.
در طرح تحول سلامت حوزه دامپزشکی مغفول مانده است
مدیر کل دامپزشکی استان اصفهان یادآور شد: حوزه دامپزشکی حتی از طریق قانونگذاران ما مورد توجه قرار نگرفته است، درطرح تحول سلامت که طرحی بسیار خوب و موفق است این حوزه جایگاهی ندارد، انتقادی که ما داریم این است که حتی قانونگذار یک ریال از طرح تحول سلامت را به حوزه پیشگیری در حوزه بیماریهای مشترک سازمان دامپزشکی تخصیص نداده است، اصلا این حوزه مغفول مانده است.
وی خاطرنشان کرد: دامپزشکی نقش بی بدیلی در حوزه سلامت دارد چه در حوزه مقابله با بیماریهای مشترک انسان و دام مانند تب مالت، سیاه زخم ، هاری، آنفولانزای فوق حاد پرندگان و جنون گاوی و چه در تامین سلامت و امنیت غذایی سفره مردم از گوشت و شیر و تخم مرغ مرغ و ماهی و میگو مغفول مانده است، کمک به سازمان دامپزشکی کشور از لحاظ اعتبارات فوق العاده مغفول مانده، اداره کل دامپزشکی ما امکانات بسیار محدودی در این حوزه دارند.
توصیه هایی به مردم و پرهیز از رفتارهای پر خطر
موحدی در پایان به بیان توصیه هایی به مردم و پرهیز از رفتارهای پر خطر پرداخت و گفت: مردم بدانند مصرف مرغ هایی که کشتار شده و تحت نظارت دامپزشکی هستند به هیچ عنوان مشکل ساز نیست، همچنین مصرف تخم مرغ هایی که تحت نظارت حوزه دامپزشکی است و در بازار به فروش می رسند به هیچ عنوان مشکل ساز نیست.
وی ادامه داد: مردم باید از مصرف تخم مرغهای تحت عنوان تخم مرغ بومی با پوسته های قهوه ای بشدت پرهیز کنند یعنی این تخم مرغ ها احتمال خطر ابتلا آنفولانزا را دارند چرا که هیچ نظارت روی آن نمی شود. حتی تخم بلدرچین بصورت بسته بندیهای بسیار شکیل بفروش می رسند در صورتی که کد بهداشتی دامپزشکی را ندارد مورد تایید نبوده و خطرناک است.
موحدی افزود: رفتار پرخطری که مردم می کنند خرید مرغهای خانگی از دوره گردها و پرنده فروشی های سطح شهر است که بشدت آلوده هستند هیچ مرغ خانگی نباید از دوره گردها و پرنده فروشیهای سطح شهر خریداری شود.
وی تاکید کرد: مردم باید از ذبح مرغ برای خودرو نو و خانه هم فعلا بشدت خودداری کنند چرا که خطرناک است.
