حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: اگرچه از قبل میشد آن را پیشبینی کرد اما باز هم خواندن آن تلخ و زننده بود. بیش از ۸۶ درصد از مسئولین فنی بهداشتی دامپزشکی، حقوق و مزایایی کمتر از تعرفه مصوب دریافت میکنند. این را نظرسنجی اخیر حکیم مهر از 666 مسئول فنی بهداشتی دامپزشکی میگوید. بر اساس نتایج این نظرسنجی، 86.6 درصد از شرکتکنندگان گفتند که حقوق و مزایای دریافتی آنها بر اساس ماده 18 آیین نامه نظارت بهداشتی دامپزشکی و مطابق تعرفه اعلام شده پرداخت نمیشود.
رئیس سازمان نظام دامپزشکی معتقد است که خود مسئولین فنی هم در این زمینه مقصر هستند. از نظر «دکتر محمدرضا صفری» کملطفیهای سازمان دامپزشکی هم در این مساله دخیل است.
حکیم مهر: آقای دکتر، چرا حقوق مسئولین فنی مطابق تعرفه پرداخت نمیشود؟
در ماده ۱۸ آییننامه ماده ۲۱ قانون سازمان دامپزشکی که تحت عنوان آییننامه نظارت بهداشتی نامگذاری شده، نحوه تعیین حقوق مسئولین فنی بهداشتی مراکز موضوع ماده ۲ آییننامه، دقیقا تعریف شده و ضرایب آن نیز هرسال بر اساس آخرین ابلاغ میزان حقوق قانون کار، لحاظ میشود. اما آنچه که مهم است، بحث اجرای آن است. ماده ۱۹ آیین نامه نظارت بهداشتی طبق دستورالعملی با هماهنگی سازمان دامپزشکی و سازمان نظام دامپزشکی تعیین و ابلاغ میشود و قرار بر این بوده که به کمک آن نحوه دریافت حقوق مسئول فنی به شکلی تعیین شود که وابستگی مالی از بین برود.
حکیم مهر: شاید همین دستورالعمل به نوعی دچار ابهام است. کمااینکه تاکنون ۵ مدل از آن ابلاغ شده است.
آخرین نسخه آن که ابلاغ شد، حداقلهای مورد انتظار سازمان نظام را پوشش میدهد.
حکیم مهر: طبق فرمایش شما، این دستورالعمل زمانی ارزشمند است که وابستگی مالی را قطع کند. آیا سازوکار آخرین ورژن آن به شکلی طراحی شده که قادر به انجام این کار باشد؟
این مهم در مقاطعی از طریق شرکت نظام سبز سلامت به خوبی اجرا شد؛ کمااینکه قرارداد بین شرکت نظام سبز سلامت و مسئول فنی به شکل جداگانه و قرارداد میان شرکت نظام سبز با کارفرما نیز به شکل مجزا انجام و همه قراردادها مطابق ماده ۱۸ اجرایی میشد.
حکیم مهر: پس چرا ادامه پیدا نکرد؟
کم لطفیهایی که اتفاق افتاد و عدم همکاریهای سازمان دامپزشکی دراین خصوص، باعث شد که شرکت نظام سبز سلامت عملاً نتواند موفق عمل کند. در نهایت پای انواع و اقسام قراردادها به میان کشیده شد.
حکیم مهر: جزئیات دستورالعمل نهایی که فرمودید حداقلهای مورد انتظار شما را پوشش میدهد، چیست؟
در دستورالعمل نهایی و آخرین نسخه آن چند شیوه پرداخت حقوق بر مبنای اینکه حداقل وابستگی رخ دهد، تعریف شده است. یک شیوه آن استفاده از صندوقهایی مانند نظام سبز سلامت است. شیوه دیگر ایجاد یک صندوق مشترک میان انجمنهای کارفرمایی و مسئولین به شکل مشترک است. شکل دیگر کار استفاده از بانک مطابق تعاریف دستورالعمل است. اما متاسفانه هیچ یک از این ۳ شیوه در هیچ استانی به درستی اجرا نمیشود، چون اگر قرار بود که حساب مشترک بین تشکلهای کارفرمایی و مسئول فنی ایجاد شود، تاکید شده که صندوق مشترک باید مورد تایید بانک مرکزی باشد. شرکت نظام سبز سلامت هم شرکت رسمی وابسته به نظام است، لذا آنچه در عمل اتفاق میافتد، این است که هیچ یک از ضوابط به شکل اصولی رعایت نمیشود.
حکیم مهر: آیا سازوکار نظارتی برای اجرای این اصول پیش بینی نشده بود؟
قرار بود کمیتهای در استانها مرکب از نمایندگان سازمان دامپزشکی، سازمان نظام، کارفرما و اداره کار شکل بگیرد و بر این مسائل که آیا این دستورالعمل به درستی اجرا میشود یا خیر، نظارت کند، اما متاسفانه این کمیته در بسیاری از استانها شکل نگرفته و فعال نیست.
حکیم مهر: واکنش سازمان نظام دامپزشکی به این مساله چه بوده است؟
ما این نقصان را به سازمان دامپزشکی منعکس و طی یک ماه اخیر آن را تکرار کردیم. از آنجا که دبیرخانه آن در اداره کلهای مستقر در استانهاست، سازمان باید عملکرد اداره کل استانها را در خصوص تشکیل این کمیته و نظارت بر اجرای دستورالعمل مطالبه کند. فکر میکنم بهتر باشد حکیم مهر هم این مساله را از سازمان دامپزشکی سوال کند که آیا این اتفاق رخ داده یا خیر؟ اعتقاد من این است که اگر کمیته شکل بگیرد، نتیجهای که از نظرسنجی پایگاه خبری حکیم مهر در این زمینه به دست آمده، میتواند در کمیته مطرح و در آنجا مشخص شود که کدام کارفرما حقوق کدام مسئول فنی را رعایت نکرده است.
حکیم مهر: به غیر از نظارت، سایر کارکردهای این کمیته چیست؟
این کمیته میتواند نقش موثری در رعایت ضوابط داشته باشد. بعد از ابلاغ دستورالعمل، آن فشاری که کارفرما بر اجرای ضابطه و قانون داشت، کاهش پیدا کرده است. ما سراغ داریم استانهایی را مانند استان کرمانشاه که در آن کار به خوبی پیش میرفته اما بعدا دچار مشکل شدند و به نوعی شاهد عقبگرد بودند. حرف ما این است که آخرین دستورالعمل ابلاغی به درستی اجرا نشده و کمیته مورد نیاز برای نظارت بر اجرای دستورالعمل نیز اساساً در بسیاری از استانها شکل نگرفته است و لذا ما در اجرای ماده ۱۹ نسبت به سالهای قبل عقبتر هم رفتهایم.
حکیم مهر: فرمودید که این کمیته از سوی کدام ارگان باید شکل میگرفته است؟
در ادارات کل دامپزشکی استانها. نکته دیگر این است که به پیوست همین دستورالعمل اعلام شده، قراردادی وجود دارد که مسئول فنی و کارفرما باید طبق آن عمل کنند. ما به نظام دامپزشکی استانها اعلام کردیم که متاسفانه غیر از قرارداد ابلاغی بین مسئول فنی و کارفرما، یک قرارداد داخلی نیز منعقد میشود. قرارداد اول مطابق ماده ۱۸ است که نظام دامپزشکی و اداره کل در جریان آن هستند. اما در پشت پرده توافق دیگری صورت میگیرد که جزئیات آن پنهان میماند. سازمان نظام اعلام کرده که قراردادهای این چنینی از مصادیق تخلف و آسیب به شئون حرفه دامپزشکی است و اگر باید در هیاتهای بدوی و عالی انتظامی مطرح شود تا با آن مسئول فنی بهداشتی که این قرارداد را امضا میکند، طبق ضابطه برخورد شود.
یک سری از دوستان مسئول فنی میگویند چرا به ما فشار میآورید؟ در صورتی که ابزار ما این طرف است. وقتی که مسئولین فنی بهداشتی با هم به شکل متحد عمل و ضابطهها را رعایت کنند، کارفرما فرصت انتخاب دیگری را ندارد و او هم خود را ملزم میداند، اما متاسفانه خیلی از همکاران مسئول فنی بهداشتی این مساله را رعایت نمیکنند؛ البته ملاحظات زیادی هم دارند که قابل درک است اما اگر خود ما آنچه را که تصویب کردیم و حق و حقوق ماست، رعایت نکنیم، نمیتوانیم انتظار داشته باشیم که دیگران آن را رعایت کنند.
حکیم مهر: مطابق ماده ۱۲ آیین نامه نظارت بهداشتی، تعیین ظرفیت، شرح وظیفه و تایید صلاحیت مسئولین فنی بر عهده سازمان نظام دامپزشکی است. آیا تاکنون در این زمینه اقدامی کردهاید؟
اتفاقاً بند دیگری در همین آییننامه وجود دارد که مربوط به تعیین شرح وظیفه مسئولین فنی است که به شکل مشترک بر عهده سازمان نظام با همکاری سازمان دامپزشکی قرار داده شده است. اگر ما همکاران را تایید صلاحیت و ظرفیت نکنیم، آشفتگی ایجاد میشود. مثلا شخصی به مدت ۱۵ سال مسئول فنی بهداشتی یک کشتارگاه بوده و حقوقی هم دریافت میکرده است. امروز شخص جدیدی فارغالتحصیل میشود و صاحب کشتارگاه به نفر قبلی میگوید که دیگر با شما کاری ندارم و ایشان را میخواهم. اگر ما مراکز موضوع ماده ۲ آیین نامه را تایید صلاحیت و مسئول فنی بهداشتی را سطح بندی کنیم، آن زمان حق و حقوق اعضا رعایت میشود. مثلا ۱۰ کشتارگاه گرید الف و ۲۰ مسئول فنی بهداشتی گرید الف خواهیم داشت. کارفرما مجبور است از بین ۲۰ نفر انتخاب کند نه از بین ۱۰۰۰ نفر.
سازمان نظام در اواخر دوره ریاست دکتر خلج، این مساله را با سازمان دامپزشکی مطرح و در حوزه کشتارگاه با دکتر هاشمزاده به جمع بندی رسید. دستورالعمل تعیین ظرفیت، شرح وظیفه و تایید صلاحیت نیز آماده شد که متاسفانه باز هم در آن مقطع سازمان دامپزشکی کوتاهی کرده و آن را ابلاغ نکرد.
گذشته از این مساله، گاهی هم میان مواد ۱۹ و ۴ آییننامه، خلط مبحث ایجاد میشود. ماده ۱۹ آیین نامه ناظر بر صلاحیتها و نظارت بر عملکرد مسئول فنی بهداشتی است و نه نظارت بر عملکرد کارفرما. ماده ۴ آین نامه است که مربوط به نظارت بر عملکرد کارفرماست. در واقع این دعوایی که در این چند سال بوده و کارفرماها یک طرف ماجرا بودند و نکته اینجاست که ماده ۱۹ اصلا ارتباطی به کارفرما ندارد. قانونگذار تصریح کرده که به منظور نظارت بهینه بر عملکرد مسئول فنی بهداشتی و قطع وابستگی مالی ایشان به کارفرما، طی دستورالعملی که سازمان با همکاری نظام تعریف میکند، نحوه پرداخت حقوق تعیین میشود. نظارت بر عملکرد کارفرما و واحد تولید در ماده ۴ همین آییننامه است که گفته مراکز موضوع این ماده حداقل در بازههای زمانی ۶ ماهه باید تحت ممیزی سازمان دامپزشکی قرار گیرند. متاسفانه ماده ۴ هم به درستی اجرا نشده و اساساً ممیزی وجود ندارد. پس اگر مراکز ماده ۲ به شکل درست ممیزی شوند و در ماده ۱۲، تایید صلاحیت و ظرفیت به درستی اجرا شود، دستورالعمل ماده ۱۹ هم به درستی اجرا شود و کمیته کاری آن در استانها شکل گیرد، طبیعتاً شاهد شرایط موجود نخواهیم بود.
آنچه امروز رخ داده این است که نسبت به سالهای قبل حتی عقبتر افتادیم و نوعی سازشپذیری و عدم اجرای ضوابط و مقررات شکل گرفته که اصلا اتفاق خوبی نیست. قبلا هم یکی از همکاران مسئولین فنی بهداشتی یکی از مراکز تولیدی استانها تماس گرفته و همین بحث را مطرح کردند که کارفرما اصرار دارند ایشان قرارداد داخلی امضا کند و ایشان تبعیت نمیکنند. اینجا هم اداره کل و هم نظام باید پای کار بیایند و کمک کنند تا ضابطه به درستی اجرا شود. خود همکاران مسئول فنی بهداشتی هم نقش کلیدی دارند و باید به شکل متحد و همراه از حقوق خود دفاع کنند که ما هم بتوانیم وظیفه خود را به درستی اجرا کنیم.
حکیم مهر: اتفاقاً به نظر میرسد مسئولین فنی هم کم مقصر نیستند؛ به هر حال نباید زیر بار حقوق ناکافی بروند.
بله. نقش آنها بسیار کلیدی است. درست است که امروز با معضل تعدد فارغالتحصیل روبرو هستیم و فضای کار خیلی مهیا نیست، اما دلیل نمیشود که به هر قیمتی تن به کار دهیم. وقتی همه ما آنچه را که ابلاغ شده رعایت کنیم، طبیعتا کارفرما نمیتواند سراغ شخص دیگری برود. انسجام مسئول فنی بهداشتی در دفاع از حقوق خود و صیانت از جایگاه و منزلت خود نقش کلیدی دارد. از آن طرف هم ما به همکاران در استانها از جمله رؤسای نظام، اعضای شورای نظام و همکاران بخش خصوصی ابلاغ کردیم که اگر با موردی مواجه شوند که همکاری قرارداد پایینتر از آنچه ابلاغ شده را امضا کرده، این جزء مصادیق تخلفاتی است که در هیاتهای بدوی عالی و انتظامی قابل طرح و رسیدگی است.
حکیم مهر: موردی هم پیش آمده که با مسئول فنی برخورد کنید؟
بله. در یکی از استانها این اتفاق افتاد و برخورد جدی هم صورت گرفت. هر موردی به هیات بدوی گزارش شود، هیات موظف است که آن را خارج از دستور و برنامه زمانبندی به شکل فوری پیگیری کند. وقتی یک عضو حق خود را تضییع میکند، این باعث تضییع حقوق همه اعضا میشود. پس ما موظف هستیم که از حقوق اعضا صیانت و دفاع کنیم.
حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.