حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: حدود ساعت ۵ صبح روز ششم آبان بود که خبر رسید در یکی از فرعیهای جاده چالوس، یک توله خرس با یک خودروی زانتیا تصادف کرده و «دکتر امید مرادی» رئیس بیمارستان دامپزشکی مرکزی تهران، معالجه این حیوان را بر عهده گرفته است. حالا روند درمان تکمیل شده و «امید البرز» در طبیعت رها شده است.
دامپزشک معالج این توله خرس یادآوری میکند آن روزی را که خرس در جاده چالوس تصادف کرده و بهدلیل ضربه مغزی و خونریزی ناشی از آن در جمجمه و همچنین زخمی که تیم درمان بعدا متوجه آن شده بودِ، یک دوره سه ماهه را تحت درمان قرار گرفت. وی به حکیم مهر میگوید: «بعد از آن که درمان حیوان خاتمه پیدا کرد، حدود ۳ ماه در در پارک طبیعت قزوین نگهداری شد تا شرایط آزادسازی را پیدا کند.»
حکیم مهر: آقای دکتر، بعد از گذشت دوره درمان خرس چه اتفاقی افتاد؟
کمیتهای در اداره حفاظت از محیط زیست استان البرز متشکل از مسئولین استانی تشکیل شد تا وضعیت حیوان مورد بررسی قرار گیرد. این کمیته تشخیص داد که خرس توانایی رهاسازی در طبیعت را دارد. لذا در اداره حفاظت از محیط زیست البرز، بررسی دقیقی برای یافتن مکان رهاسازی صورت گرفت و در نهایت تصمیم بر آن شد تا جایی نزدیک به همان موقعیت که حیوان در آن تصادف کرده بود، مکانیابی شود. بعد از بررسیهای دقیق به لحاظ غنی بودن مواد تغذیهای برای حیوان، همچنین عدم وجود گلههای چرای گوسفندان و دسترسی مردم، جایی انتخاب شد. هشتم خرداد ماه حیوان از قزوین به کرج و یک روز بعد به محل مذکور منتقل و در آنجا رهاسازی شد.
حکیم مهر: شرایط حیوان در لحظه رهاسازی چگونه بود؟
حیوان در زمان انتقال، بیهوش بود و زمانی که هوش او برگردانده شد، مسیر خود را در داخل کوه آغاز کرد. حدود ۲۰ دقیقه با چشم غیر مسلح و سپس با تجهیزاتی مثل دوربین و هلیشات پیگیری میشد تا اینکه به قله رسید و از آنجا به بعد به پشت کوه رفت و دیگر برای ما قابل دیدن نبود.
آنچه خیلی جلب توجه میکرد این بود که تقریباً از زمانی که حیوان به هوش آمد تا زمانی که ما او را میدیدیم، نیم ساعت طول کشید و حیوان در این مدت یک کوه با زاویه شیب قابل توجه را بدون هیچگونه نقص و نکته غیر طبیعی بالا رفت و وقتی به قله کوه رسید، از دید ما خارج شد. بعد از آن هم به مدت حدود ۳ هفته یک برنامه جدی در منطقه وجود داشت که محیطبانان فضا را رصد کنند که آیا حیوان به سمت مناطقی که آزاد شده بازمیگردد یا خیر. چون ممکن بود اگر نتواند تغذیه پیدا کند، به سمت مناطق مسکونی برود.
حکیم مهر: به سمت مناطق مسکونی رفت؟
خوشبختانه خیر. مطابق نظارت دقیقی که از طرف محیطبانی منطقه انجام شد، هیچ گزارشی مبنیبر اینکه حیوان بخواهد به منطقه برگردد مشاهده نشد.
حکیم مهر: فرمودید که آزادسازی حیوان در خردادماه انجام شد. چرا خبر آن این قدر دیر اعلام شد؟
بله، خود من هم اخیراً دیدم که محیط زیست خبر را اعلام کرده است. علت تاخیر را باید از مسئولین محیط زیست سؤال کرد، اما آنچه من اطلاع دارم این است که با توجه به اینکه این حیوان در یک محیط جدید آزاد شده است، ممکن است اعلام خبر آزادسازی یک حیوان که به تازگی دوران نقاهت خود را پشت سر گذاشته شکارچیان منطقه را تحریک کند؛ کمااینکه به هر حال حیوان هنوز با محیط خود غریبه بوده و ممکن است توانمندیهای آن به اندازه حیوانی که مدتها در آن ناحیه بوده، کمتر باشد. از طرفی حیوان امکان نزدیک شدن به مناطق مسکونی را داشت و شاید به لحاظ حفظ سلامتی حیوان ضروری بود که مدتی وضعیت آن پایش شود و خبر اعلام نشود تا اینکه برای خود حیوان مشکلی ایجاد نشود.
حکیم مهر: آیا روند بهبودی خرس مطابق پیشبینیها پیش رفت؟
بله. طی مدتی که از استان البرز به قزوین منتقل شد، یک بار دیگر تیم درمانی او گرد هم آمدند و حیوان را به شکل کامل معاینه و وزن کردند. بررسیهای جدی روی سلامتی حیوان انجام و آزمایشهای کاملی از او گرفته شد. کلیه آزمایشها و بررسیهای بالینی نشان دهنده این بود که حیوان در سلامت کامل است. در ادامه درمان ضد انگلی صورت گرفت و کارهای ابتدایی مورد نیاز برای حیوانی که دوباره قصد بازگشت به طبیعت را داشت، انجام شد. در نهایت تیم درمانی اعلام کرد که حیوان از لحاظ سلامتی شرایط بازگشت را دارد.
حکیم مهر: در مسیر درمان با مشکل خاصی مواجه نشدید؟
وقتی یک کار به نتیجه میرسد، قطعاً یک نفر به تنهایی در آن تاثیرگذار نبوده است. در این مورد هم یک کار تیمی و یک هماهنگی کامل بین آقای دکتر درگی دامپزشک محترم اداره محیط زیست استان البرز با بیمارستان مرکزی وجود داشت. هر کس هر قسمت از کار را که به صورت تخصصی پیش میبرد، جمعبندی آن در یک کمیسیون بررسی میشد. پای کار بودن تک تک افرادی که در فرایند درمان نقش داشتند، خیلی تاثیرگذار بود. شاید کاری نبود که یک نفر بخواهد آن را پیگیری کند و جلو ببرد.
نگهداری حیوان به خصوص آن زمان که اوضاع خوبی نداشت، در کرج خیلی مناسب بود. هر نکتهای را که ما اشاره میکردیم یا ضروری میدانستیم به خوبی پیاده میشد. بعد که به قزوین منتقل شد، با همان حساسیت نگهداری و تغذیه شد. این خیلی مهم است حیواناتی که شانس بازگشت به طبیعت را دارند، در تماس مستقیم با افراد قرار نگیرند و تغذیه آنها طوری باشد که عادت به تغذیه دستی از سوی انسان پیدا نکنند. همچنین شرایط نگهداری باید به گونهای باشد که حیوان به نوع خاصی از غذا عادت نکند و آن غذایی را دریافت کند که در طبیعت در دسترس اوست تا تغییری در ذائقه او ایجاد نشود.
همه اینها با برنامهریزی انجام شد. در کنار اینکه کار درمانی این کیس با اهمیت بود، همسنگ آن، بحث نگهداری و دوران نقاهت نیز به همان درجه مهم بود و خیلی خوب انجام شد. در انتخاب مسیر درمانی حیوان در همان استان، اداره محیط زیست البرز نقش کلیدی داشت. یعنی صفر تا صد این کار با حمایت آنها بود. از لحظهای که حیوان پیدا تا لحظهای که رها شد، خیلی جاها آنها تصمیماتی را گرفتند که نیازمند شهامت بود. مدیر کل البرز و دامپزشک آنها هم در این مورد خیلی حرفه ای برخورد کردند و اسیر تصمیمات آنی یا کارهایی که منجر به سلب مسئولیت از خود شود، نشدند. در کل مدیریت این کیس یک نکته با اهمیت بود که خیلی خوب انجام شد. من از همه این عزیزان به خصوص دکتر رستمی که در بحث درمانی راهنماییهای زیادی کردند، تشکر میکنم.
حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.
غیر از جناب دکتر مرادی دامپزشک دیگری نیست که حکیم مهر از مسئولین مراکز درمانی مانند دکتر فتاحیان، دکتر آل داود، دکتر محبی، دکتر بیطرف و .... با ایشان مصاحبه کند؟
بنظر نوعی طرفداری و جانبداری وجود دارد
قطعا ایشان نه از نظر علمی و یا موفقیت کار در بین ۳ نفر اول دام کوچک نیستند اما محبوب حکیم مهر هستند و این موجب دلسردی مخاطبان میشود