حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: خدمات پزشکی و دامپزشکی در بخش خصوصی معمولاً از طریق نصب تابلو، کارت ویزیت، سرنسخه و ... معرفی میشوند که طبیعتاً ساخت این تابلوها، نیازمند برخی الزامات از نظر مبلمان شهری و همچنین قوانین نظارتی است. حکیم مهر قصد دارد در دو گزارش جداگانه، به مقایسه قوانین مربوط به این بخش در دو حوزه پزشکی و دامپزشکی بپردازد.
تابلوی تمام پزشکان شاغل در مجموعههای خصوصی باید برابر ضوابط سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی در محل مناسب و در معرض دید نصب شود.
قوانین پزشکی در مورد تابلو چه میگوید؟
پزشکان آئیننامهای دارند تحت عنوان استانداردسازی تابلوها و سرنسخههای مؤسسات پزشکی، شاغلان حرف پزشکی و وابسته پزشکی که کلیه مؤسسات پزشکی و پیراپزشکی اعم از دولتی و غیر دولتی بر طبق ماده یک قانون مقررات امور پزشکی دارویی مصوب سال ١٣٣٤ و نیز مطبها و دفاتر کار اعضای سازمان نظام پزشکی و شاغلان سایر حرف وابسته که رسیدگی به تخلفات انتظامی حرفهای آنان بر عهده تشکیلات انتظامی سازمان نظام پزشکی است، مشمول آن میشوند. البته به استثنای مواردی که مطابق قانون مصوب مجلس بر عهده سازمان نظام صنفی خاصی گذاشته شده باشد. این آییننامه شرایطی را برشمرده که برخی از آنان به این شرح هستند:
- کلیه مؤسسات، مطبها و دفاتر مشمول این آئیننامه الزاماً باید دارای تابلو، سرنسخه و مهر باشند.
- مطبها و دفاتر کار مشمول این نامه میتوانند حداکثر ٣ تابلو بیرون ساختمان (متصل به ساختمان یا نصب بر روی پایه عمودی) داشته باشند.
- مطبها و دفاتر کار واقع در کوچهها و یا خیابانهای فرعی میتوانند یک تابلوی راهنما در خیابان اصلی (سرگذر) داشته باشند.
- اندازه تابلوی مطبها و دفاتر کار ٧٠ در٥٠ سانتی متر میباشد.
- رنگ زمینه تابلوی مطبها و دفاتر کار اعضای سازمان نظام پزشکی سفید و رنگ زمینه تابلوی دفاتر کار شاغلان سایر حرفهای وابسته پزشکی زرد میباشد.
- تابلوهایی که دو طرفه هستند، میباید هر دو طرف آنها یکسان باشد.
- طرح کلی تابلوها باید مطابق الگوی استاندارد ارایه شده توسط کمیسیون ماده ٢٥ این آییننامه باشد.
- استفاده از هر گونه شکل و طرح یا زمینه در تابلو مطبها و دفاتر کار ممنوع است.
قوانین مربوط به موسسات چه میگوید؟
این آییننامه برای مؤسسات نیز شرایط خاصی را قائل شده است. از جمله:
- اندازه تابلوی بیمارستانها و مؤسساتی که یک ساختمان مستقل را به خود اختصاص دادهاند، متناسب با ابعاد سر در ساختمان میباشد.
- بیمارستانها و مؤسساتی که یک ساختمان مستقل به خود اختصاص دادهاند، به ازای هر ضلع دیوار مشرف به خیابان مجاز به داشتن ۲ تابلوی متصل به ملک (مماس یا عمود به نمای ساختمان) میباشند.
- مؤسسات پزشکی و پیراپزشکی که جزئی از یک ساختمان را به خود اختصاص دادهاند، میتوانند به تعداد مشابه مطبها و دفاتر کار و ... به ابعاد ۱۰۰ در ۷۰ سانتیمتر داشته باشند.
- طرح کلی تابلوی مؤسسات پزشکی و پیراپزشکی باید مطابق الگوی استاندارد ارایه شده توسط کمیسیون ماده ٢٥ این آئیننامه باشد.
- نصب تابلو خارج از ساختمان برای معرفی کادر درمانی شاغل در مؤسسات پزشکی براساس ضوابط این آییننامه بلامانع است.
این آییننامه حتی محتوای تبلیغات پزشکان در تابلوها را هم مد نظر قرار داده است. از جمله اینکه:
درج موارد زیر در تابلوی مطبها و دفاتر کار الزامی است:
- عناوین مندرج در پروانه مطب و آرم سازمان نظام پزشکی برای اعضای سازمان.
البته برچسب آرم برای تابلوهای قدیمی توسط سازمان تهیه و در اختیار اعضاء قرار میگیرد.
از طرفی درج موارد زیر در تابلوی مطبها و دفاتر کار اختیاری است:
- تلفن، ساعات و ایام پذیرش بیماران و عناوین مندرج در پروانه مطب به زبان انگلیسی.
چه عناوینی ذکر شود؟
- مطابق آییننامه پزشکان و دندانپزشکان دارای درجه دکترا، ضمن قید عناوین به شرح مندرج در پروانه مطب میتوانند ۳ رشته مصوب طبابت مورد علاقه خود را بدون ذکر عنوان تخصص و فوق تخصص در تابلو قید نمایند.
- کسانی که در یک رشته تخصصی مدرک اخذ نمودهاند، میتوانند حداکثر تا ۲ عنوان از شاخههای آن رشته را که کار میکنند، به عنوان شاخههای انتخابی بدون ذکر عنوان فوق تخصصی یا فلوشیپ در تابلو قید نمایند.
- رتبه رسمی علمی عناوین دانشگاهی میتواند در تابلوی مطب نصب و ذکر گردد.
درج موارد زیر در تابلوی مؤسسات پزشکی الزامی است:
- نام و عنوان مؤسسه مطابق پروانه تاسیس و شماره پروانه تاسیس موسسه و تاریخ تاسیس.
اما مطابق آییننامه درج موارد زیر در تابلوی مؤسسات اختیاری است:
- نام و نشانه نهادی که مؤسسه به آن تعلق و وابستگی دارد.
- خدمات و بخشهای تخصصی، نشانه مؤسسه (در صورتی که نشانه ثبت رسمی شده باشد).
- نام مؤسس در صورتی که عضو سازمان نظام پزشکی باشد.
در جای دیگر آییننامه تصریح شده که در نصب تابلو مطب بر روی پایه فلزی در معابر، رعایت ضوابطی که از سوی کمیسیون ماده ٢٥ این آیین نامه تعیین میگردد الزامی است. همچنین مسؤلیت صدور مجوز تابلوها بر عهده سازمان نظام پزشکی محل است.
سرنسخه چگونه باشد؟
آییننامه استانداردسازی تابلوها و سرنسخههای مؤسسات پزشکی، شاغلان حرف پزشکی و وابسته پزشکی در بخش دوم خود به شرایط مربوط به سرنسخه میپردازد. از جمله اینکه:
- اندازه سرنسخه برای مؤسسات، مطبها و دفاتر کار موضوع این آییننامه حداقل ۱۰ در ۱۵ سانتیمتر و حداکثر ۳۰ در ۲۰ سانتیمتر است.
- محتوای سرنسخه (بهصورت چاپی یا دستنویس) در مورد مطبها و دفاتر منحصراً شامل موارد زیر است :
- نام و نام خانوادگی (همراه با پیشوند دکتر در موارد دارای مدرک دکترا)
- شماره نظام پزشکی عضویت (الزامی)
- عناوین مندرج در پروانه مطب (الزامی)
- نشانی و تلفن (الزامی)، (web ) و پایگاه اطلاع رسانی Email دورنگار و ... (اختیاری)
- ساعات پذیرش بیماران (اختیاری)
- عناوین علمی دانشگاهی (اختیاری)
- مندرجات فوق به زبان انگلیسی (اختیاری)
اما محتوای سرنسخه مؤسسات پزشکی و وابسته پزشکی بهصورت چاپی یا دستنویس منحصراً شامل موارد زیر است :
- نام و عنوان مؤسسه مطابق پروانه تأسیس (الزامی)
- شماره پروانه و تاریخ تأسیس (الزامی)
- نام و نشانه نهادی که مؤسسه به آن تعلق و وابستگی دارد (حسب مورد)(الزامی)
- خدمات و بخشهای تخصصی (مطابق پروانه تأسیس) (الزامی)
- نشانه مؤسسه (در صورتی که نشانه ثبت رسمی شده باشد) (اختیاری)
- تلفن و نشانی (الزامی)
- (web ) و پایگاه اینترنتی Email دورنگار(اختیاری)
- مندرجات فوق به زبان انگلیسی (اختیاری)
اما اعضایی که به هر دلیل فاقد محل خاص اعم از مطب یا دفاتر کار جهت اشتغال هستند، با کسب مجوز از سازمان نظام پزشکی محل از درج آدرس در سر نسخه معاف میباشند.
مهر چگونه باشد؟
آییننامه در بخش بعدی، به شرایط استفاده از مهر برای پزشکان پرداخته است. از جمله اینکه:
کلیه نسخههای صادر شده توسط اعضای سازمان نظام پزشکی بدون مهر فاقد اعتبار است. مهر یاد شده شامل موارد زیر است:
- نام و نام خانوادگی (همراه با پیشوند دکتر در موارد مدرک دکترا) (الزامی)
- شماره عضویت نظام پزشکی (الزامی)
- حداقل یکی از عناوین مندرج در پروانه طبابت یا گواهینامه یا دانشنامه (به زبان انگلیسی یا فارسی) (الزامی)
- عناوین علمی دانشگاهی (اختیاری)
- نام مؤسسهای که عضو سازمان در آن شاغل است (حسب مورد با درخواست مؤسسه مورد نظر صرفاً برای استفاده در سر نسخه همان مؤسسه) (اختیاری)
پیگیری و نظارت چگونه باشد؟
آییننامه همچنین ساز و کار پیگیری و نظارت را نیز به شکل شفاف بیان کرده است. از جمله اینکه:
- مشمولان این آییننامه صرفاً مجاز با استفاده از تابلو، سرنسخه و مهر مربوط به خود هستند. افراد شاغل در یک مؤسسه میتوانند از
- سرنسخه آن مؤسسه با مهر و امضای خود استفاده کنند.
- درج هرگونه تبلیغات در تابلوها، سرنسخهها و مهرهای مشمول این آییننامه ممنوع است.
بهمنظور هماهنگی و نظارت کلان و پیگیری لازم برای ساماندهی وضعیت تابلو، سرنسخه و مهر موضوع این آییننامه کمیسیونی در سازمان مرکزی نظام پزشکی با ترکیب زیر تشکیل میشود.
- معاون نظارت و برنامه ریزی (رییس کمیسیون)
- دو نفر به انتخاب رییس کل سازمان نظام پزشکی
- دو نفر از اعضای شورایعالی به انتخاب شورایعالی
- معاون انتظامی
- یک نفر بهعنوان نماینده وزارت بهداشت
- یک نفر بهعنوان نماینده وزارت رفاه و تامین اجتماعی حسب مورد به تشخیص رییس کمیسیون
- یک نفر بهعنوان نماینده وزارت کشور (در موارد مربوط به تابلوها)
- یک نفر بهعنوان نماینده شهرداریهای کشور (در موارد مربوط به تابلوها)
- و یک نفر بهعنوان نماینده وزارت ارشاد حسب مورد بنا به تشخیص رییس کمیسیون
وضعیت برای شهرستانها
حتی وضعیت برای شهرستانها هم تفکیک شده است. در واقع به منظور هماهنگی، پیگیری و اجرای صحیح این آییننامه، در هر شهرستان کمیسیونی با ترکیب زیر تشکیل میشود:
- رییس یا نایب رییس نطام پزشکی شهرستان (رییس کمیسیون)
- سه نفر به انتخاب هیئت مدیره نظام پزشکی شهرستان
- رییس هیئت بدوی انتظامی شهرستان یا نماینده وی
- یک نفر بهعنوان نماینده دانشگاه علوم پزشکی ذیربط
- یک نفر بهعنوان نماینده ادارات بیمه ذیربط حسب مورد بنا به تشخیص کمیسیون
- یک نفر بهعنوان نماینده شهرداری (در موارد مربوط به تابلوها)
- یک نفر بهعنوان نماینده اداره ارشاد حسب مورد بنا به تشخیص رییس کمیسیون
کلیه مشمولان این آییننامه میباید تابلوها، سرنسخهها و مهرهایی که پیش از تصویب این آییننامه تهیه نمودهاند را حداکثر ظرف مدت یکسال پس از ابلاغ ضوابط مطابق با مفاد این آییننامه اصلاح نمایند.
کلیه موارد تخلف از این آییننامه در هیئتهای انتظامی نظام پزشکی مورد پیگرد قرار خواهد گرفت.
این آییننامه در واقع در تاریخ ۲۹ بهمن سال ۸۶ به تصویب شورای عالی نظام پزشکی رسید و از تاریخ ابلاغ لازم الاجرا شد.
در رشته دامپزشکی اما به نظر میرسد که جای یک چنین آییننامه مشخص و معتبری که تمام موارد را به ریز عنوان کرده باشد، خالی است. در مطلب بعدی، کم و کیف این آییننامه در حوزه دامپزشکی را مورد بررسی قرار خواهیم داد.