پیشنهادی برای حل معضل کیفیت پایین آموزش دامپزشکی در کشور:
تبدیل دانشکده های دامپزشکی فعلی به دانشکده های دامپزشکی تخصصی
دکتر بهروز کبیری
دامپزشک فعال در بخش خصوصی استان اصفهان
دامپزشکی دانشی کهن است، به گونه ای که در ایران قدیم از دامپزشک به عنوان بیطار یاد می شده است. دامپزشکان در دوران قدیم از جایگاه ممتازی در جوامع برخوردار بودند؛ امروز نیز این رشته در جوامع پیشرفته مورد توجه است.
به علت اهمیت فراوان دامپزشکی در سلامت جامعه دامی و انسانی و همچنین تامین غذا، سال ۲۰۱۱ از طرف فائو با شعار «دامپزشکی برای سلامتی، دامپزشکی برای غذا و دامپزشکی برای کره زمین» به عنوان سال دامپزشکی نامگذاری شد.
از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (عتف)، تعداد کل واحدهای مورد نیاز برای آموزش رشته دامپزشکی ۲۲۴ واحد در نظر گرفته شده است که از این تعداد، ۲۰ واحد دروس عمومی، ۲۴ واحد دروس پایه، ۸۹ واحد دروس اصلی (۲ واحد اختیاری)، ۴۹ واحد دروس تخصصی (۳ واحد اختیاری)، ۱۰ واحد دروس بالینی دامپزشکی (۴ واحد اختیاری)، کارآموزی ۶ واحد، کاوروزی ۲۰ واحد و پایان نامه و گزارش تحقیق ۶ واحد در نظر گرفته شده است که از کل ۹ واحد اختیاری، ۵ واحد آن الزامی است؛ و نهایتاً یک دانشجو پس از گذراندن ۲۲۴ واحد درسی و اخذ دکترای دامپزشکی، وارد بازار کسب و کار این حرفه در صنوف مختلف آن می شود.
حال باید دید آیا یک فارغ التحصیل رشته دامپزشکی با گذراندن دروس اختصاصی در دانشکده های دامپزشکی و گرفتن پروانه مربوط به یکی از صنوف فعال این حرفه، می تواند در بازار کسب و کار به جایگاهی درخور و با کیفیت در حرفه دامپزشکی دست پیداکند؟!
به طور مثال:
- آیا فردی با گذراندن ۷ واحد درس اختصاصی فارماکولوژی ۱ و ۲ که از این تعداد، ۵ واحد نظری و ۲ واحد عملی است، پس از فارغ التحصیلی می تواند جذب کارخانه های تولید دارو، شرکت های وارد کننده و یا صادر کننده، پخش سراسری و یا استانی و داروخانه ها شود؟
- آیا فردی با گذراندن درس اختصاصی پرورش زنبور عسل و بیماری های آن با ۲ واحد که ۱/۵ واحد آن نظری و ۰٫۵ واحد عملی، توانمندی لازم برای کسب پروانه درمانگاه اختصاصی زنبور عسل را خواهد داشت؟
- آیا فردی با گذراندن درس اختصاصی بیماریهای ماهی با ۲واحد (۱/۵ واحد نظری و ۰٫۵واحد عملی) قادر به اداره درمانگاه اختصاصی آبزیان خواهد شد؟
- آیا با گذراندن درس اختصاصی بهداشت و بازرسی گوشت با ۳واحد (۱واحد نظری و ۲ واحد عملی)، توانایی فعالیت در کشتارگاه دام و طیور و یا بسته بندی را به عنوان مسئول فنی خواهد داشت؟
- آیا با گذراندن درس اختصاصی صنایع شیر (۲ واحد که ۱ واحدآن نظری و یک واحد عملی است) می توان به عنوان مسئول فنی وارد صنایع لبنی و جایگاه های شیر شد؟
- و آیا دانشجویی با گذراندن درس اختصاصی صنایع مواد غذایی با ۲ واحد نظری و درس اختصاصی کنترل کیفی و مواد غذایی با ۲ واحد نظری و عملی، توانایی فعالیت در این صنایع را دارد؟!
به نظر می آید آموزش رشته دامپزشکی با توجه به نکات ذیل، نیاز به یک تغییر ساختاری کلی دارد تا بتواند جوابگوی حوزه کسب و کار این حرفه و اثربخشی مطلوب در جامعه باشد:
۱- میزان دروس نظری تدریس شده به مراتب از دروس عملی زیادتر است و این نشاندهنده این است که رشته دامپزشکی تدریس شده در کشور، بر پایه علوم نظری است تا عملی!
۲- دروس اختصاصی آموزش داده شده در رشته دامپزشکی به هیچ وجه پاسخگو و تضمین کننده یک حرفه و شغل با کیفیت و موثر بعد از فارغ التحصیلی نیست.
۳- در حال حاضر پایین بودن سطح آموزش های اثربخش در رشته دامپزشکی، باعث ایجاد حرفه ای با نواقص زیربنایی، ساختاری و مدیریتی در جامعه صنفی شده است.
۴- افزایش بیش از حد دانشکده های دامپزشکی و بالتبع افزایش فارغ التحصیلان آن بدون در نظر گرفتن سطح کیفی آموزش ها و همخوانی آن با شرایط حاکم بر حرفه دامپزشکی در جامعه ...
و ...
نهایتاً با توجه به گسترش فعالیت های صنفی و تخصصی دامپزشکی در جامعه کنونی و پیشرفت روزافزون این حرفه در جامعه جهانی و ارتباطات گسترده با کشورهای دیگر از طریق اینترنت و یا سفرهای بین المللی، لازم است جامعه دانشگاهی دامپزشکی تغییراتی عمده و گسترده را در این رشته، هم به لحاظ ساختاری و هم به لحاظ آموزشی موجب شوند.
لذا پیشنهاد می شود، با توجه به افزایش بیش از حد دانشکده های دامپزشکی در کشور و عدم نیاز به این تعداد دانشکده، به دلیل عرضه و تقاضای نامتوازن، این دانشکده ها به مانند رشته های علوم پزشکی، تبدیل به دانشکده و آموزشکده های با رشته های مختلف مورد نیاز و تفکیک شده و تخصصی جامعه دامپزشکی شوند تا تضمین کننده کیفیت بهتر ارائه خدمات تخصصی، بعد از ورود به بازار کار و ارائه خدمت به جامعه باشند.
به عنوان مثال، دانشکده های دارای استاندارد به: دانشکده طب و درمان دامپزشکی، دانشکده داروسازی دامپزشکی، دانشکده های صنایع مواد غذایی و آموزشکده های پرستاری دامپزشکی و آموزشکده های مختلف پیرادامپزشکی و هر آنچه که بازار کسب و کار در این حرفه به آن نیاز دارد، تبدیل شوند و با هدف به وجود آوردن دروس اختصاصی همان رشته همگام و هم‌مسیر با پیشرفت های این علم در دنیا در مسیر پیشرفت کیفی قرار گیرند.
مشکلی که پیش میاد بر فرض مثال دانشگاه تهران قطب طیور بشه ایا اساتید دام بزرگ. تهران حاضرن به زابل که قطب دام بزرگ بروند یا حالت برعکس واسه اساتید خیلی مشکل پیش میاد بسیاد نظرات شما ارزشمند است
با سلام تقریبا" در هیچ جای دنیا ( پیشرفته یا متعادل ) فارغ التحصیلان دوره عمومی دامپزشکی مجاز به ورود به بازار کار ، بلافاصله بعد از اتمام تحصیلات نیستند و اغلب باید پروسه های آموزشی و تجربی ویژه و مضاعفی را به همراه امتحانات خاص تعیین سطح مهارت و علم ، طی کنند تا باز هم به گونه ای قانونمند بعد از گذراندن این دوره ها بتوانند وارد بازار کار شوند و منشاء اثر خدمات موثر و مفیدی برای جامعه هدف خود بشوند . با سلام متاسفانه دست در دامپزشکی زیاد شده . یک زمانی در کردستان ۵ تا دکتر دامپزشک بود الان نزدیک به ۲۰۰ تا . والا به خدا به هیچ کس هیچی نمی رسه. یه نگاهی به روند جذب هیت علمی از سال ٨۴ تا ۹۲ بندازید ریشه بسیاری از مشکلات روپیدا میکنید. این جوری دوباره شاهد افزایش دانشکده ها و افزایش فارغ التحصیلان خواهیم بود . اول باید بازار کار درنظر گرفته شود دامپزشکی مرده. الفاتحه مع الصلوات. جناب دکتر پیشنهاد حضرت عالی دارای اشکالات علمی بسیاری است.ما اکنون نزدیک به هفتاد سال است دانشکده داروسازی داریم ولی هنوز یک قلم دارو را سنتز نکرده ایم و بعلم جهانی دارو سازی هیچ نیافزوده ایم. هنوز پودر اسپرین را از کشورهای مختلف میگیرم آنرا به قرصی تبدیل میکنیم که مقدار داروی موئثرش هرکدام با دیگری متفاوت است.تنها هنر دانشکده های دارو سازی در ایران تربیت دارو فروش است.آنوقت شما میخواهید یک دانشکده داروسازی دامپزشکی تاسیس کنید که دارو فروش دامپزشک تربیت کند. چه پیشنهاد عجیبی. آقای دکتر در تمام کشورهای پیشرفته دامپزشکی را عمدتا برای تولیدش میخواهند و بخشهای تولیدی ان مورد سرمایه گذاری واقع میشود که در مملکت ما چون نظر دولت بیشتر واردات است تا تولید بنابراین ضرورت سرمایه گذاری در این رشته بسیار ضعیف است و پیشنهاد میشود بیشتر دانشکده های دامپزشکی تعطیل شوند. پزشک عمومی چطوره که برای اغصاب و روان پوست ارتوپدی چشم زایمان و... ویزیت میکنه جمع کنید بابا پیرا دامپزشکی -پرستاری دامپزشکی .... چقدر خودتان را با پزشکی مقایسه می کنید الکی وقت جوانان را نگیرید مشکلات اصلی حرفه دامپزشکی در حال حاضر دخالت گسترده افراد غیر مجاز در طبابت دامپزشکی، موج بیکاری گسترده دانش آموختگان و پذیرش نجومی دانشجو است که به برطرف شدن آنها در وزارت های جهادکشاورزی و علوم امیدی نیست.
دکتر کبیری عزیز
| همکار محترم، به فرض که طرح خوبی است اما با کدام هیئت علمی توانمند قرار است این طرح اجرایی شود؟ اگر آموزش دامپزشکی به ارائه مطالب کتب مرجع از روی اسلایدهای پاورپوینت محدود است که ملالی نیست. اما اگر هدف تربیت دامپزشک به معنی واقعی کلمه هست که دانشگاه های ما فاقد شرایط نرم افزاری و سخت افزاری آن، هستند. متاسفانه با وجود اینکه با تلاش های جناب آقای دکتر پیغمبری به عنوان دامپزشکی که هم‌در دانشگاه آزاد و هم در دانشگاه تهران تحصیل کردم، مشکل آموزش دامپزشکی ما با تغییرات ظاهری، گرایشی کردن و... حل نخواهد شد. راه حل نخست در پذیرش ضعف ها است. سیستم آموزشی دانشگاه های ما و از جمله دامپزشکی، عقب مانده، فرسوده و درجا زده است. ما همچنان دنباله روی متدهای آموزشی هستیم که دهه ها پیش شروع شده ولی دنیا به سمت دیگری تغییر کرده و ما همچنان اندر خم یک‌کوچه ایم. همکار گرامی، نیازی به اختراع چرخ نیست.سیستم آموزشی کشورهای پیشرو بر اساس نیاز بازار همواره در حال تغییر و بهبود است. بایستی بررسی کرد که در کشورهای‌پیشرو در آموزش دامپزشکی و درحال حاضر چه می کنند و ما هم بر اساس نیاز بازار مصرف از فارغ التحصیل دامپزشکی، تغییرات را انجام‌دهیم. آیا اساتید ما توانمندی آموزش دامپزشک خبره را دارند؟ خیر، نه در دوره عمومی و نه در دوره تخصص. و امکانات آموزشی و تامین کیس برای تجربه سیکل مهارت و.... در دانشکده های دامپزشکی ما جوکی بیش نیست!
