تشریح جزئیات موفقیت چشمگیر ایران در اجلاس اخیر سازمان جهانی بهداشت دام/ تیم پنج‌نفره OIE مهرماه برای ممیزی بخش دولتی و خصوصی دامپزشکی وارد ایران می‌شود

حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: روز جمعه ٣١ می ٢٠١٩، صحن مجمع عمومی سازمان جهانی بهداشت دام شاهد ثبت یک افتخار برای جمهوری اسلامی ایران بود؛ جایی که برای اولین بار «دكتر علیرضا رفیعی‌پور» به عنوان رئیس سازمان دامپزشکی کشورمان با ٩٢ رای موافق و ١٦ رای مخالف یا ممتنع به سمت دبیر كل منطقه آسیا و اقیانوسیه سازمان جهانی بهداشت دام (OIE) انتخاب شد. وی در یک گفت‌وگوی تفصیلی با پایگاه خبری تحلیلی حکیم مهر، به بیان جزئیات این اجلاس پرداخت.

حکیم مهر: آقای دکتر، به سهم خود و به نمایندگی از مجموعه حکیم مهر این افتخار بین‌المللی را خدمت شما و خانواده دامپزشکی ایران تبریک می‌گویم.

سپاسگزارم از لطف شما.

حکیم مهر: اساساً فرآیند انتخاب دبیران کل منطقه‌ای OIE به چه صورتی است؟

این انتخابات هر ۳ سال یک بار در مناطق پنج‌گانه سازمان جهانی بهداشت دام که یکی از مهمترین آن‌ها منطقه آسیا، اقیانوسیه و خاوردور است، با ۳۶ کشور بزرگی که عضو آن هستند، برگزار می‌شود. هر ۲ سال یک بار هم جلسه‌ای برگزار می‌شود که رؤسای ۳۶ کشور به علاوه هیات رئیسه منطقه، رئیس سازمان OIE و یکی از معاونین او در آن شرکت می‌کنند و مباحث مرتبط با حوزه بهداشتی، تشخیصی، درمانی، قرنطینه و ترانزیت در آن مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. هر ۳ سال یک بار، هیات رئیسه انتخاب می‌شود که امسال  در کنار مجمع سازمان جهانی بهداشت دام، مناطق پنج گانه جلساتی را با اعضا گذاشتند که ما روز سه شنبه هفته‌ای که گذشت در آن شرکت کردیم.

حکیم مهر:‌ در  جلسه چه مواردی مطرح شد؟

برای انتخاب هیات رئیسه جدید صحبت شد. فرآیند رأی‌گیری به این شکل است که فقط روسای سازمان‌های دامپزشکی ۳۶ کشور عضو قادر به رای دادن بودند. برای تصدی ۳ پست شامل رئیس، نایب رئیس و دبیر کل منطقه، ۵ نفر کاندید شدند که شامل کشورهای ژاپن، چین، ایران، بنگلادش و مالزی بودند. نایب‌رئیس کارهای عمومی اجرایی از جمله میتینگ‌ها و جلسات را انجام می‌دهد و دعوتنامه‌ها را تنظیم می‌کند و رئیس هم آنها را امضا می‌کند، اما کار اصلی را دبیر کل انجام می‌دهد.

حکیم مهر:‌ فضای کلی انتخابات به چه شکل بود؟

انتخابات به لطف خدا انجام شد. در انتخاب اولیه ژاپن، مالزی و ایران رای‌ آوردند. این ۳ کشور در ادامه می‌بایست در مجمع جهانی که متشکل از ۱۸۴ کشور است، به شکل الکترونیکی رای‌ می‌‌آوردند. آنجا اسامی کشورها روی تابلو نقش می‌بست و اعلام می‌شد که هر کشور برای چه پستی رای می‌‌آورد. ما از روز سه شنبه تا جمعه هفته گذشته، رایزنی‌های خود را با ۱۸ کشور بزرگ دنیا از جمله آلمان، ایتالیا، برزیل و فرانسه آغاز کردیم و جلسات اختصاصی داشتیم. خدا کمک کرد که در روز جمعه رؤسای سازمان‌های ۱۰۸ کشور شرکت کننده، ابتدا رئیس، بعد نایب‌رئیس و سپس دبیر را انتخاب کردند.

حکیم مهر: چه کشورهایی برای پست دبیری، رقیب ایران بودند؟

رقبای ما کشورهای بنگلادش و چین بودند که به لطف خدا و دعای مردم، ما در شرایطی در این رقابت پیروز شدیم که نیاز بود مردم کشور در سطح جهانی شاد شوند.

حکیم مهر:‌ خودتان آن لحظه چه حسی داشتید؟

من خودم آن روز خیلی استرس داشتم، چون رای‌گیری به شکل الکترونیکی بود و نمی‌دانستم شخصی که قول داده، رای می‌دهد یا نه؟ اما در نهایت با ۹۲ رای مثبت، ۱۶ رای منفی یا ممتنع توانستیم رای ارزشمندی بیاوریم و این افتخار برای ۳ سال همراه رئیس سازمان دامپزشکی کشور است.

حکیم مهر:‌ به نظر شما چه عاملی موجب شد که ایران بتواند در این رای‌گیری موفق ظاهر شود؟

خوشبختانه طی سال قبل ما ۲ برنامه جهانی را در کشور اجرا کرده بودیم که یکی از آنها سمینار تب برفکی بود که با حضور معاون سازمان جهانی بهداشت دام و ۴۷ کشور دنیا در شیراز برگزار شد. آن سمینار، گردهمایی خوبی بود که باعث شناخت از دامپزشکی ایران شده بود. جلسه اکو هم قبلاً با حضور ۱۰ کشور عضو اکو از شمال، غرب و شرق کشور، در ایران برگزار شده بود.

حکیم مهر:‌ از این به بعد، مقر اصلی جلسات منطقه آسیا، اقیانوسیه و خاور دور OIE کدام کشور خواهد بود؟

مقر اصلی کشور ژاپن است، چون رئیس در آنجا حضور دارد. اما نایب‌رئیس و دبیر در کشور خودشان مستقر خواهند بود و کارها را هندل خواهند کرد. سفر هم انجام خواهد شد. هر ۲ سال یک‌بار جلساتی برگزار و در مورد مباحث بهداشتی، تشخیصی، نظارتی، بین‌المللی و ترانزیت بحث خواهد شد که باید از سوی دبیر کل انجام شود.

این مساله را نباید فراموش کرد که اگرچه ایران در یک منطقه پرخطر واقع شده، اما ما در حوزه علمی حتی قوی‌تر از کشوری مثل ژاپن هستیم. ایران از نظر ریلی، زمینی، دریایی و هوایی یکی از پر ترددترین کشورهای دنیاست. کشورهای منطقه ما مثل چین، هند و افغانستان بیشترین تردد غیرقانونی را دارند. ما در مسیر ۳ کوریدور اصلی پرواز پرندگان مهاجر از شمال کره زمین به سیبری هستیم، اما شرایط و فضای علمی، فنی، اجرایی و توانمندی دامپزشکی ایران به شکلی است که حتما سربلند بیرون خواهیم آمد.

حکیم مهر: به نظر شما مهمترین مزیت انتخاب ایران به‌عنوان دبیر كل منطقه آسیا و اقیانوسیه سازمان جهانی بهداشت دام (OIE) برای کشور یا منطقه چیست؟

بنده در حال حاضر صرفاً رئیس سازمان دامپزشکی ایران نیستم، بلکه دبیر کل منطقه اقیانوسیه، آسیا و خاور دور هستم و می‌توانم در مکاتبات خود با تمام دنیا، از این جایگاه استفاده کنم. امروز تمام دنیا ایران را با یک مسئولیت بین‌المللی می‌شناسند. قطعا تاثیر مکاتبات ما و پاسخ مکاتبات ما متفاوت با گذشته خواهد بود. خیلی از کشورها در تبریکی که به ما می‌گفتند و رفتاری که بعد از انتخابات با ما داشتند، این را نشان دادند.

حکیم مهر:‌ آیا این یک اتفاق سیاسی هم بود؟

ما قطعا به شکل سیاسی عمل نخواهیم کرد و عمکرد ما صرفاً فنی خواهد بود. غذا و دارو چیزی نیست که سیاست در آن نقش داشته باشد.

حکیم مهر: اما از جنبه دیپلماسی هم می‌شود به این قضیه نگاه کرد. در شرایطی که قدرت‌های جهانی تلاش می‌کنند ایران را منزوی کنند، این یک پیروزی بزرگ محسوب می‌شود.

دقیقاً همینطور است. بنده این مساله را با سفیر محترم کشور در میان گذاشتم و قرار شد که ایشان با آقای دکتر ظریف وزیر محترم امور خارجه صحبت کنند و از این طریق این مساله را پیگیری می‌کنیم.

حکیم مهر: شما در اجلاس با هیات‌های مختلفی صحبت کردید. روند مذاکرات به چه شکل بود؟

خوشبختانه امروز در خیلی از حوزه‌ها، کشور ما در یک جایگاه ایده‌آل است. در زمینه تولید محصولات مختلف، مازاد داریم و می‌توانیم آنها را به دنیا صادر کنیم. در حوزه نیازمندی‌ها هم می‌توانیم محصولات زیادی را وارد کنیم. ما با همه کشورهایی که در اجلاس با آنها صحبت کردیم، به توافقاتی رسیدیم. مثلا فرانسه قصد ارسال گوشت داشت. ما پذیرفتیم و در عوض صادرات ماهی، عسل و تردد اسب برای مسابقات را خواستار شدیم که با آن موافقت شد. همچنین با کشورهای آذربایجان، قرقیزستان، ترکیه و ... نیز در حوزه ترانزیت دام و فراورده‌های دامی خوراکی و غیر خوراکی مثل گوشت، مرغ، تخم مرغ، پوست، روده و ... صحبت‌هایی شد و در خیلی از موارد به توافق‌های عملی و اجرایی رسیدیم. با توجه به مسئولیتی که امروز داریم، باید اتاقی را مشخص کنیم که یکی از متخصصین ما مستقر شود و بتوانیم از این جایگاه بین‌المللی به نفع کشورمان استفاده کنیم.

حکیم مهر: آیا این مذاکرات از قبل هماهنگ شده بود یا در اجلاس و در ملاقات‌های اتفاقی انجام شد؟

ما با ۱۸ کشور ملاقات داشتیم. ۵ کشور را ما درخواست ملاقات کرده بودیم و ۱۳ کشور، آنها درخواست ملاقات داده بودند. برای همه این ملاقات‌ها از قبل ساعت نشست را مشخص کرده بودیم. روی پنل هم درج شده بود که مذاکره چه ساعتی و کجا انجام شود. اما ده‌ها دیدار غیر مشخص شده هم داشتیم.

حکیم مهر: با خود خانم دکتر مونیکا الیوا (مدیر کل OIE) چه مذاکرات مستقیمی داشتید و نظر ایشان چه بود؟

صحبت ما با رئیس مجمع و معاون ایشان از قبل پیش‌بینی شده بود؛ کمااینکه ۱۸۰ کشور حضور داشتند و خانم دکتر فرصت نداشت که بخواهد با همه جلسه داشته باشد. رایزنی‌های ما با ایشان به بحث تحریم‌ها و مساله انتقال پول برمی‌گشت. الان مبداء خیلی از واکسن‌ها و مواد اولیه ما از کشورهای اروپایی است. به آنها گفتیم که اگر انتقال پول انجام نشود، باید مشکل جابه جایی مواد اولیه واکسن و دارو به روش‌های دیگری که خودشان بلد هستند، این کار انجام شود. اولین درخواست ما از رئیس مجمع این بود که حتما در حوزه تحریم به ما کمک کنند. چرا که اگر ایران لطمه بخورد، همه لطمه می‌بینند و دیگر نمی‌توان شعار «جهان واحد، سلامت واحد» را سر داد.

موضوع دیگری که در مورد آن صحبت کردیم این بود که برای دامپزشکی دولتی و همچنین بخش‌های خصوصی، PVS به معنای ارزیابی شرایط موجود انجام دهیم.

حکیم مهر: آیا موافقت شد؟

بله. به امید خدا مهرماه یک تیم پنج نفره از سازمان جهانی OIE این کار را انجام خواهند داد. اگرچه انجام این کار هزینه دارد، اما هزینه آن را می‌دهیم تا ممیزی بخش دولتی و خصوصی انجام شود.

حکیم مهر: انجام این کار چه فایده‌ای دارد؟

این بزرگترین خدمت به سازمان دامپزشکی کشور است و به ما می‌گوید که سازمان دامپزشکی طی ۲۰ سال گذشته از کجا به کجا رسیده است؟ آیا شرایط الان آن خوب است یا باید بهتر شود؟ ضعف‌ها و قوت‌های آن چیست؟

درخواست دیگر ما از خانم دکتر، بحث رجیستر کردن و ممیزی آزمایشگا‌ه‌ها بود که متعاقب آن بتوانیم همکار آزمایشگاه‌های اروپایی شویم تا دیگر نمونه به اروپا نفرستیم، بلکه نمونه‌های کشورهای همسایه به ایران بیاید.

حکیم مهر: آقای دکتر، در این سفر یکی از مدیران سازمان شما را همراهی می‌کرد که در طول مدت تصدی حوزه بین‌الملل، اقدامات موثری را انجام داده است. ارزیابی شما از نقش دکتر عابدی کیاسری در این موفقیت چیست؟

ببینید، در یک مجمع جهانی که ۱۸۲ کشور در آن حضور دارند، رئیس مرکز آنجاست و جلسات در طول ۶ روز کاری انجام می‌شود، مسلماً ما وقت کم می‌آوریم، چرا که ما باید در مجمع حضور داشته باشیم، گوش کنیم، کامنت بدهیم و حرف بزنیم. در کنار آن برگزاری نشست‌ها را داریم و از همه مهمتر نشست مناطق پنج گانه سازمان بهداشت جهانی دام که ما امسال آنجا هم توانستیم رای بیاوریم و موفق باشیم. همه اینها همزمان با مجمع جهانی برگزار می‌شود، لذا اگر یک نفر باشیم، به همه این کارها نمی‌رسیم. از طرفی مسئولیت دکتر عابدی سازمان‌های تخصصی و روابط بین‌المللی است. ایشان تحصیل‌کرده کشور انگلستان و مسلط به زبان انگلیسی هستند و این کمک زیادی به ارتباطات و جلساتی می‌کرد که نیاز به دیالوگ زیاد داشت. در مجموع همراهی ایشان بسیار موثر بود و احیانا نیاز خواهیم داشت که تعداد افراد هیات همراه خود را به ۳ نفر یا ۴ نفر برسانیم. مقر منطقه‌ای ما کشور ژاپن است و من باید از الان به فکر این باشم که یک نیروی درجه یک که مسلط به زبان و از نظر علمی قابل باشد، معرفی کنم تا در ژاپن مستقر شود. به دنبال استقرار نیروها در ژاپن و فرانسه هستیم.

حکیم مهر: در مدت حضور در اجلاس، کشور فرانسه را چطور دیدید؟ از چه جاهایی دیدن کردید؟

امسال آن قدر بحث انتخابات و دیدارهای ۱۸ گانه وقت ما را گرفت که جای بازدید از کارخانه داروسازی و واکسن‌سازی در برنامه‌ها نداشتیم. البته با این عزیزان میتینگ داشتیم اما اینکه به آنجا برویم، خیر.

حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید؛ به امید استمرار روند موفقیت‌های شما.